Πέμπτη 4 Φεβρουαρίου 2016

Βαγγέλης Ρήνας: Η τέχνη προσωποποιείται και δεν πρέπει να την απατάς



Κείμενα – συνέντευξηΖαχαρίας Σώκος*

              ATHINAIS GALLERY ATHENS 2002



      Ένας από τους σημαντικούς εικαστικούς δημιουργούς της νεώτερης γενιάς, στον ελληνικό χώρο,  είναι αναμφίβολα ο Βαγγέλης Ρήνας. Αυτό συνάγεται  από τη μεγάλη ζήτηση των έργων του από φιλότεχνους και μη, από την υποδοχή της κριτικής κι ακόμα και πιο σημαντικό  από την εκτίμηση όσων από τους ομότεχνούς του γνωρίζουν το έργο του. Επιβεβαίωση  αυτών αποτελεί η απροκάλυπτα θετική στάση των κριτικών, συνήθως είναι επιφυλακτικοί και αποφεύγουν την απευθείας επιδοκιμασία. Αναφέρω αποσπάσματα  από κριτικές που μας εισάγουν και στον καθαυτό εικαστικό κόσμο του Ρήνα:

      «…Με γραφή διακριτική, τρυφερή, ήπια, μυστικιστικής τάσης, ευαίσθητης προσέγγισης και νοσταλγικής διάθεσης ο Ρήνας δημιουργεί ένα αίνιγμα εντυπώσεων και καταφέρνει να προξενήσει στο θεατή έναν ειλικρινή συναισθηματισμό πάθους και συγκίνησης συνδυάζοντας την αισθητική απόλαυση και ψυχική ευδαιμονία…» 

Αννίτα Πατσουράκη ιστορικός τέχνης.

   «…Για τον θεατή των πινάκων του Ρήνα είναι σαφές, από την πρώτη ματιά, πως ό,τι και να συμβαίνει πάνω στον πίνακα το τελικό αποτέλεσμα είναι θετικό, νικηφόρο, μια αισθητική εμπειρία προσοδοφόρα και ρομαντική για όποιον τη ζήσει. Η τελική αίσθηση δεν είναι μόνο οι τόσο όμορφοι πίνακες και τα συναρπαστικά γλυπτά του, αλλά κι αυτή η ώριμη ισορροπία ανάμεσα στα δύο άκρα της εικαστικής δημιουργικότητας. Ρομαντισμός και κλασσικισμός  μαζί, Διόνυσος και Απόλλων.  Ο ζωγράφος μοιάζει να μαγεύεται από τους πρωταγωνιστές των πινάκων του τις γυναίκες – μούσες με το απόμακρο βλέμμα, τους αναγεννησιακούς αγγέλους, τους σκελετούς των καραβιών, τους πάγκους της ξυλουργικής εργασίας και όσα άλλα συνδυάζει σένα άγνωστο μα αγαπημένο περιβάλλον που γίνεται ζωγραφικός πίνακας…»  

Χάρης Καμπουρίδης τεχνοκριτικός.

     «…χαρισματική αναπνοή, ανάταση ψυχής, κατεξοχήν εμπνευσμένη ποιητική- με όλη τη σημασία του όρου- υπόσχεση  η ζωγραφική του Ρήνα μας ενθαρρύνει να ‘’αισθανόμαστε’’ και να αισιοδοξούμε…»

Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν τεχνοκριτικός.


Πιο ενδιαφέρον όμως έχει η γνώμη των ομότεχνών του:

      «…Μπορούμε να τον ονομάσουμε λυρικό καλλιτέχνη που για μένα είναι όρος που χρησιμοποιώ για το έργο που εκφράζει έννοιες καθολικές. Είναι χυμώδης και ελεύθερος. Είναι υπερπραγματικός. Κι οι συνθέσεις του ωραία ζωγραφισμένες σένα κόσμο διαφάνειας με τεχνική στοιβαρή, κάνει τα έργα του γήινα και πραγματικά να ενώνονται μ’ αυτή. Και το καράβι του, φτιαγμένο από τα χέρια του, εκφράζει το ταξίδι του, την αγάπη του για την τέχνη. Μ’ αυτό θα ταξιδέψει στους άγνωστους σκιερούς τόπους, να γνωρίσει την Καλυψώ και τους Κύκλωπες. Έτσι ταξιδεύει ο Ρήνας  το ζωγραφικό του δρόμο με ούριο άνεμο…»

Αλέκος Φασιανός ζωγράφος.

Απροκάλυπτα επιδοκιμαστικός και ο απαιτητικός Βασίλης Παπασάικας:

     «…Ο Ρήνας είναι ένας γνήσιος δημιουργός που αποδίδει με την τέχνη του το αληθές που είναι το μόνιμο αίτημα της τέχνης. Είναι από τους λίγους καλλιτέχνες αυτής της γενιάς που εκτιμώ ιδιαίτερα τη δουλειά του. Αληθινός ζωγράφος με ξεχωριστό ταλέντο που αγωνίζεται με αξιοπρέπεια και συνεχίζει την ελληνική παράδοση. Ένας άξιος δημιουργός στο χώρο του εικασμού…»

Β. Παπασάικας γλύπτης.


           Ο κόσμος του Ρήνα


       Με ερέθισμα την αναφορά του Α. Φασιανού ότι το έργο του Ρήνα εκφράζει έννοιες καθολικές οδηγούμαστε στον Αριστοτέλη που λέει ότι η τέχνη έχει ως αντικείμενό της κάτι μόνιμο και καθολικό, όχι τα αισθητά πρόσκαιρα και φθαρτά αλλά  ό,τι δημιουργεί, από το σωρό των ανθρώπινων αισθημάτων, παθημάτων και πράξεων, έναν κόσμο. Έτσι θελήσαμε να ψηλαφήσουμε λίγο τον κόσμο του Ρήνα.    Οι αναφορές των κριτικών και των ομότεχνών του είναι ενδεικτικές της καλλιτεχνικής του υπόστασης.

 Βασικοί ‘’πρωταγωνιστές ‘’των έργων του είναι οι θηλυκές υπάρξεις, οι άγγελοι, τα πλοία, το καρνάγιο, οι μυστηριακές πόλεις, τα κτίσματα, το ξύλο, οι πάγκοι και όσα άλλα έχουν ευκρινή ρεαλιστική εικονογράφηση. Όμως όλοι αυτοί οι ρεαλιστικοί πρωταγωνιστές ,που προέρχονται από τη φαντασία του δημιουργού, παρουσιάζονται ,σε πολλά έργα του, σαν επικολλημένες φιγούρες πάνω στο δεύτερο επίπεδο του έργου- θα μπορούσαμε να το ονομάσουμε και κυρίως έργο – που είναι ένας κόσμος συνήθως ασαφής, απροσδιόριστος, ίσως και κόσμος ερειπίων που χτυπήθηκε από φυσικές και μεταφυσικές θεομηνίες. Αυτό τον ρευστό και ασαφή κόσμο έρχονται μετά οι κύριοι ρεαλιστικοί πρωταγωνιστές ( γυναίκα, πλοία ,άγγελοι κλπ) πλάσματα άφθαρτα – κάποτε και φθαρτά- να  αγγίξουν , να  θωπεύσουν ότι έχει απομείνει, χωρίς να ταυτίζονται μαζί του.

«Κάθε αναζήτηση του όμοιου, το οποίο δεν είναι εφικτό χωρίς τη μεσολάβηση της φαντασίας, μας αφήνει την αίσθηση της οικειότητας, γιατί μας επαναφέρει ανεπαίσθητα στον εαυτό μας. Παρότι «έξοδος» προς κάτι άλλο, η μεταφορά πραγματώνεται σαν «είσοδος» στον εαυτό μας…»

( Κ. Παπαγιώργης ,Λάδια ξίδια σελ. 100.)

Αν υποτεθεί ότι τα πλάσματα του Ρήνα είναι εικαστικές μεταφορές που αφού εικονογραφούνται σημαίνει ότι δηλώνονται, ήτοι εκδίδονται- βγαίνουν προς τα έξω- μήπως εντέλει επιστρέφουν στον εσώτερο εαυτό που δεν είναι άλλος από την πραγματική πατρίδα που είναι πάντα η παιδική ηλικία και η αθωότητά της..; Και τι βρίσκεται εκεί; Πάντα η γυναίκα-μάνα με όλες της τις μεταμορφώσεις παίζοντας, όπως όλες οι μανάδες, πρωταγωνιστικό ρόλο. Τα πλοία ,αυτονόητες οντότητες- όγκοι με πολυεπίπεδους μύθους σε όλες τις ψυχές των νησιωτών(ο Ρήνας κατάγεται από τον πατέρα του από τη Σάμο και από τη μητέρα του την Ικαρία. Στις συζητήσεις μας αναφέρθηκε εμφατικά και με ιδιαίτερη αγάπη στις ανεξίτηλες και καθοριστικές μνήμες της πρώτης του σχέσης με το καρνάγιο, τη μυρουδιά του ξύλου και την ένταση των χρωμάτων. Προσέξτε, ένας άλλος δημιουργός θα μπορούσε να έχει καταγράψει τον ανθρώπινο μόχθο και αυτόν να εικονίσει. Ο Ρήνας αυτό το προσπέρασε χωρίς να  αναφερθεί ούτε στη συζήτησή μας ούτε βεβαίως στα έργα του. Τα πρόσωπα που μας έχει δείξει είναι απόμακρα, ονειροπόλα, μυστηριακά, όμορφα και πάνω απ’ όλα ατσαλάκωτα. Η φθορά ενυπάρχει στο άλλο το απροσδιόριστο επίπεδο το ασαφές…)Κι ακόμα οι άγγελοι, αυτοί οι αναγεννησιακοί άγγελοι, που θεωρώ ότι είναι η ίδια του η μούσα. Μου διηγήθηκε ότι η μητέρα του πάντα του έλεγε ότι θα γίνεις ζωγράφος. Το ίδιο του είπε και μια δασκάλα του στη Β΄ Δημοτικού. Ο ίδιος απωθούσε την ιδέα του ζωγράφου όμως η προφανής επιδεξιότητά του, στη ζωγραφική, του παρείχε ένα είδος ασυλίας στις άχαρες μέρες της παιδικής και εφηβικής ηλικίας. Όμως η μούσα του, ο άγγελός του δηλαδή, πάντα καιροφυλακτούσε κι αυτός, μεγαλώνοντας, ανταπέδωσε την προστασία που του είχε παρασχεθεί.

Θηλυκές υπάρξεις – μάνα, άγγελοι- μούσα, πλοία ,καρνάγιο, πόλεις ( οι όγκοι των παλιών κτισμάτων- αστικών και βιομηχανικών- στο Καρλόβασι  παραπέμπουν στα κτίσματα των πινάκων του), χρώματα, ξύλο, πεύκο, μυρουδιές κλπ,  τα δίπολα και τα περίπολα του ρεαλιστικού κόσμου του Βαγγέλη Ρήνα. Κι από κάτω, βοηθούντος του εξπρεσιονισμού, ο πραγματικός και βιωμένος επίσης κόσμος που ο καθένας ,με τον τρόπο του και την επιλεκτική του μνήμη, απωθεί. Είναι ένας κόσμος απροσδιοριστίας, υποσυνείδητης ασάφειας, ίσως ενίοτε και ερειπίων. Κάποιες φορές , μέσα από αυτό τον κόσμο, επιλέγεται να έρχονται στο εικαστικό προσκήνιο κι άλλες εικόνες – όνειρα που σαν δελφίνια ξεπηδούν και χάνονται ξανά στη θάλασσα της μνήμης. Όμως πάντα υπάρχουν κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας και ο Ρήνας - ως καθαρόαιμος νησιώτης -  το γνωρίζει, συνειδητά ή ασυνείδητα ,πολύ καλά.

ATHINAIS GALLERY ATHENS 2002



                     Η  συνομιλία.

       Επιλέγω αποσπάσματα τη συνομιλία μας και αν απαιτηθεί τις αναγκαίες διευκρινιστικές ερωτήσεις.
Έχω αδυναμία στο να εκφράζομαι με λόγια, μου λέει, από παιδί αν ένιωθα κάτι για μια κοπέλα δεν κατάφερνα να της το πω, με τη ζωγραφική μπόρεσα να μιλήσω, να εκφραστώ. Η ζωγραφική έγινε ο κόσμος όλος, ότι θέλω να πω το λέω με τη ζωγραφική.

Δεν με ενδιαφέρει αν το έργο μου έχει υπογραφή από κάτω. Το ίδιο το έργο με ενδιαφέρει. Όπως ένα παιδί το γεννάς και αυτό πρέπει να έχει τη δική του αυτόνομη πορεία. Σέβομαι ένα έργο τέχνης σαν αυτόνομη οντότητα, πέρα από μένα, έστω κι αν το ζωγράφισα εγώ.
Η τέχνη προσωποποιείται, έχει πρόσωπο  και αισθάνομαι ότι πρέπει να της είμαι πιστός να μην την απατώ.

Όταν το χέρι μου ή ψυχή μου δεν τραβάει αναρωτιέμαι τι έχω κάνει, τι ύβρη διέπραξα απέναντι στις μούσες και μου στέρησαν το δώρο τους. Η αληθινή ζωγραφική είναι δωρεά - χάρισμα, η μούσα σου δίνει το ταλέντο και η ίδια ,αν την προδίδεις, στο αφαιρεί.

Τέτοιοι καλλιτέχνες, που φάνηκαν αντάξιοι της δωρεάς που τους δόθηκε, είναι οι ανώνυμοι καλλιτέχνες του Μεσαίωνα και του Βυζαντίου και φυσικά πιο παλιά ακόμα το ίδιο συνέβαινε. Απίστευτης ωραιότητας και καλλιτεχνικής αξίας έργα έγιναν από ανώνυμους δημιουργούς. Αυτό είναι αναγνώριση και συνέπεια στο δώρο που τους προσφέρθηκε αλλά και διδακτική, για εμάς, ταπείνωση.Ο καλλιτέχνης πρέπει να είναι ταπεινός, η έπαρση σημαίνει άρση και μη αναγνώριση της δωρεάς και αυτό είναι ύβρις.Είναι συγκλονιστικό, για τα σημερινά ήθη στο χώρο των καλλιτεχνών, να βλέπεις αριστουργήματα και να υπογράφονται διά του ‘’ η χείρ εποίησε’’. Αυτό φανερώνει την έννοια της ταπείνωσης, ο καλλιτέχνης είναι ενδιάμεσο, με το χέρι εκπληρώνει τη δωρεά που του δόθηκε. 
                                                                                                      Ειλικρινά θέλω να ανήκω στους εργάτες της τέχνης και όχι στα ονόματα, αυτή η αγοραία προβολή του εγώ με εξοργίζει.


                      Η  δωρεά.

 Λειτουργείς με αυτό τον τρόπο;
Απολύτως.
Πότε προδίδεις την τέχνη;
Όταν την παραμελείς. Αισθάνομαι ότι κάτι μου δόθηκε και οφείλω να δίνω και εγώ, αλλιώς κάνω λάθος. Έχω μια αίσθηση ότι μου ανατέθηκε μια αποστολή και πρέπει είμαι συνεπής στην ολοκλήρωση της αποστολής. Είμαι σαν τον στρατιώτη που του δόθηκε  εντολή για μια αποστολή και πρέπει να αγωνιστεί να την φέρει σε πέρας, όταν είμαι ανακόλουθος νιώθω άσχημα.
Από πού νομίζεις ότι σου ανατέθηκε αυτή η αποστολήδωρεά;
Από τις μούσες ,το θεό.
Πιστεύεις στο Θεό;
Φυσικά και πιστεύω. Η τέχνη είναι μια ομολογία του θεϊκού δώρου και πρέπει να την ομολογείς, να την επιβεβαιώνεις διαρκώς δεν πρέπει να την κρύβεις. Βέβαια η τέχνη είναι σταυρός, είναι αγκάθινο στεφάνι, θέλει δύναμη για να αντέξεις το βάρος της. Έχει περισσότερες πίκρες παρά ευχαρίστηση.
Πως το εννοείς;
Σου δίνει κάποιος μια βάρκα για να περάσεις ένα πέλαγος με κουπιά. Θα κοπιάσεις, θα χτυπηθείς, θα πονέσεις αλλά πρέπει να περάσεις απέναντι. Υπάρχει προορισμός. Υπάρχει Ιθάκη με ακρογιαλιές, βουνά, γυναίκα, γιό και σκύλο. Βέβαια τις περισσότερες φορές ενώ αισθάνεσαι ότι πλησιάζεις η στεριά απομακρύνεται ,αλλά εσύ πρέπει να φτάσεις ,έστω κι αν ίσως ποτέ δε φτάνεις.
Τι είναι η ζωγραφική;
Είναι πλανήτης, είναι τόπος. Όταν το ένιωσα αυτό στα δεκαεφτά μου σάστισα. Μια δασκάλα μου στην Β΄ Δημοτικού μου είπε ότι θα γίνω ζωγράφος. Ήταν σα να μου είπε ότι θα πάω σε ένα τόπο, ας πούμε στην Αυστραλία, που φυσικά δεν γνώριζα. Όταν πήγα έμεινα άφωνος, κατάλαβα ότι ήταν ο δικός μου τόπος ,ότι ανήκα εκεί και φυσικά έμεινα.
Τι είναι ταλέντο;
Αυτό που είπε ο Μόραλης: Είναι αυτό που χωρίς αυτό δεν μπορείς να ζεις.
Τα θέματά σου;
Δεν είναι τα ίδια, αλλάζουν. Είναι όπως όταν είσαι σε μια σχεδία σε ένα ποτάμι που πλέει διαρκώς και βλέπεις νέα τοπία.
Τελευταία βλέπουμε να σε απασχολεί ιδιαίτερα η γλυπτική.
Είναι μια συγκυρία. Σκαλίζω βράχους, θέλω να βρίσκομαι κοντά στους βράχους να τους αγκαλιάζω και να αισθάνομαι τη σιγουριά τους. Έχω ανάγκη το χώρο όπου κινείται η γλυπτική, την ύλη .Παλεύεις με την ύλη . Στη ζωγραφική παλεύεις με τα φαντάσματα των επιπέδων. Άφησα λίγο το λυρισμό της ζωγραφικής και στράφηκα στη σκληρότητα και την αντοχή των βράχων . Κάτι λέει αυτό… Φοβάμαι ότι έρχεται νέος μεσαίωνας, εποχή βαρβαρότητας και θέλησα να αγκαλιάσω τους βράχους να κρατηθώ και να σκληρύνω και εγώ. Νιώθω να έρχεται εποχή ανελευθερίας, μαύρος μεσαίωνας και πραγματικά φοβάμαι.

             Η αρένα της Ν. Υόρκης και η Κίνα.

           Ο Ρήνας όταν αισθάνθηκε ότι ασφυκτιούσε στον ελληνικό χώρο επέλεξε την  Ανατολή ως πρώτο στάδιο των περιπλανήσεων του στον κόσμο. Η Κίνα και ο μύθος της υπήρξε πρόκληση που δεν της αντιστάθηκε. Στην είσοδο της Εθνικής Όπερας του Πεκίνου, ένα από τα πέντε σημαντικότερα κτίρια της Κίνας , σε χώρο εκατοντάδων τετραγωνικών βρίσκεται, ως μοναδικό έκθεμα, δωδεκάμετρο ξυλόγλυπτο σκαρί του Ρήνα, εξαιρετική τιμή όχι μόνο για Έλληνα αλλά και για Ευρωπαίο καλλιτέχνη. Μετά την ¨κατάκτηση¨ του Πεκίνου στράφηκε στη Ν. Υόρκη όπου παρουσίασε επιτυχώς δύο εκθέσεις.

Τι εμπειρία ήταν η Αμερική;
Και η Αμερική τόπος είναι. Μια μεγάλη αρένα όπου παλεύεις με τα λιοντάρια. Ή σώζεσαι ή βγαίνεις εκτός παιχνιδιού και γίνεσαι θεατής. Σ’ αυτές τις αρένες αμέτρητα κορμιά καλλιτεχνών πέφτουν σφαγμένα. Βλέπεις από κοντά και απροκάλυπτα τα δόντια των μηχανισμών. Ακόμα κι αν είσαι ο καλύτερος Έλληνας ζωγράφος στη Ν. Υόρκη δεν σημαίνει  τίποτα. Πολύ σκληρός τόπος.
Στην Κίνα τιμήθηκες ιδιαίτερα.
Ναι έχει μεγάλη σημασία για το βιογραφικό μου. Άλλη εμπειρία η Κίνα.
Θα πας στην Αμερική ξανά;
Θα πάω ως νικητής.
Πώς θα γίνει αυτό;
Δεν υπάρχει λογική. Η λογική στην τέχνη είναι ο χειρότερος σύμβουλος, σου ενεργοποιεί το φόβο. Αν ο Δαβίδ σκέπτονταν λογικά δεν θα έκανε τίποτα. Χρειάζεται πίστη ακόμα και για το ακατόρθωτο.
Πώς βλέπεις τα πράγματα σήμερα;
Έχει ανοίξει τόσες ρωγμές η λογική που τα πράγματα έγιναν παράλογα. Η εποχή μας είναι αντιπνευματική. Δυστυχώς οδεύουμε στη μαζικοποίηση και την εξουσία του όχλου και φοβάμαι.
Η Ελλάδα;
Τα έχω χαμένα. Η Ελλάδα έχει ανάγκη από το παράδειγμα που θα δίνει προσανατολισμό. Αυτή τη στιγμή ή δεν υπάρχει ή αποκρύπτεται.



NEW YORK TENRY GALLERY 2012






                         ATHINAIS GALLERY ATHENS 2002






















VANGELIS RINAS ATERMON PLEFSIS - at the National Art Museum of China in Beijing




ΒΑΓΓΕΛΗΣ ΡΗΝΑΣ



Ναυτικά χρονικά. Βιογραφικό



Γεννήθηκε στη  Σάμο , το 1966.
Σπούδασε στην Αθήνα στην  Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών.
Ζει και εργάζεται στην Αθήνα και στη Νέα Υόρκη.

ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΑΤΟΜΙΚΕΣ ΕΚΘΕΣΕΙΣ

 2012   Βαγγέλης Ρήνας :Παλίμψηστα του Χρόνου, Tenri Cultural Institute , Νέα
              Υόρκη

            Περάσματα : Απώλεια , Αναζήτηση και  Ανάταση , Elga Wimmer PCC
           Gallery ,Νέα Υόρκη

2010 Ατέρμων Πλεύση ΙΙΙ , Εθνική Πινακοθήκη της Κίνας ( NAMOC ) , Πεκίνο
          

Ατέρμων Πλεύση ΙΙΙ , Σχολή Καλών Τεχνών , Πανεπιστήμιο της Σαγκάης , 99 Creative Center, Σαγκάη

2007 Ατέρμων Πλεύση ΙΙ , Γκαλερί Σκουφά, Αθήνα

          Ημερολόγιο Εθνικού Τυπογραφείου, Γκαλερί Αγκάθι , Αθήνα

2005 Παιδικά Πορτραίτα, Γκαλερί Αγκάθι , Αθήνα

2002 Ατέρμων Πλεύση ΙΙ , Αθηναΐς Gallery , Αθήνα

Συνομιλία μεταξύ Ζωγραφικής και Φωτογραφίας , Γκαλερί Αδάμ, Αθήνα

2001 Νερό και Αέρας II , Γκαλερί Αδάμ, Αθήνα

LIU Dawei

 Πρόεδρος Ένωσης  Κινέζων Kαλλιτεχνών





Στο όμορφο Αιγαίο, υπάρχει ένα μαγικό νησί κοντά στη Μικρά Ασία, η Σάμος. Από το 3000 π. Χ. ενέπνευσε πολλούς υψηλούς πολιτισμούς και καλλιέργησε τη ναυτοσύνη. Μέχρι σήμερα διατηρούνται ακόμα πολλά αρχαία ελληνικά, καθώς και ρωμαϊκά μνημεία: χαρακτηριστικό  το Ευπαλίνειο Όρυγμα, το Ηραίον και άλλα. Ο εξαιρετικός έλληνας ζωγράφος της σύγχρονης τέχνης, ο Βαγγέλης Ρήνας, εκεί γεννήθηκε, εκεί μεγάλωσε και εκεί δημιουργεί.

Ο Ρήνας, γιος του Αιγαίου, έχει μάτια τόσο καθαρά σαν τα νερά του πελάγους, καρδιά γεμάτη αγάπη βαθιά και πολύχρωμη: για τον ουρανό, για τη γη, για τη θάλασσα, για τα άσπρα σύννεφα, για τη ζωή, για τα καράβια……καθώς και για τη μακρινή και απέραντη Ανατολή. Η αγάπη αυτή είναι τολμηρή και μεγάλη, ξεπερνάει χρόνο και τόπο, είναι αγνή και πολύτιμη, σαν άγγελος κατελθών στη γη. Έτσι, υπερβαίνει τους κανόνες της τέχνης εισερχόμενος σε ένα περιβάλλον απελευθερωμένο από το Εγώ, δημιουργώντας έργα που πετυχαίνουν να:καταστήσουν τις ρεαλιστικές μορφές μέσο δημιουργίας των διαστάσεων του οράματος. Στα έργα του, αγαπημένο θέμα είναι τα συγκεκριμένα, εξαιρετικά λεπτοδουλεμένα καράβια, τα οποία είτε τοποθετούνται στο συμπαντικό κενό, είτε σιωπηλά παραστέκονται σε ονειρικές «θεότητες». Εκείνα τα καράβια, καθόλου δεν φαίνονται παγωμένα και σκληρά όπως στην εμπειρία των αισθήσεών μας, αντιθέτως μοιάζουν να απέκτησαν δική τους ψυχή και σωματική υπόσταση.



Άλλο μαγικό στοιχείο του Ρήνα είναι: είτε το χαρακτηριστικό του «νερού» και του «μελανιού» που άφησε αυθόρμητα στα έργα με νερομπογιά, είτε οι πινελιές και μορφές, ψεύτικες και αληθινές αλληλοσυμπληρούμενες στα λάδια, που κρυφά μεταφέρουν μηνύματα συνταιριάσματος με τη Ανατολική αισθητική. Σφράγισε ακούσια το δικό του σύμβολο παντρέματος της Δυτικής με την Ανατολική τέχνη. Εκείνα τα θεϊκά ερείπια που εμφανίζονται δυσδιάκριτα, εκείνες οι γυναικείες φιγούρες, ζωντανές και όμορφες, θεϊκές και ανθρώπινες, από το λαμπερό σαν δάδα πινέλο του Ρήνα, ανάβουν φωτοβολίδες που διαπερνούν τους αιώνες.


http://www.vangelisrinas.com


----------------------


* Ο Ζαχαρίας Σώκος είναι δημοσιογράφος και ποιητής.

Τετάρτη 3 Φεβρουαρίου 2016

ΣΩΣΙΒΙΟ ΓΙΑ ΜΙΑΝ ...ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΟ


του Τάκη Σπετσιώτη*

Ο Κώστας Ουράνης με τη σύζυγό του Ελένη Νεγρεπόντη (την κριτικό, γνωστή με το ψευδώνυμο Αλκης Θρύλος) σε μια από τις αγαπημένες τους αποβάθρες.
΄Ετσι όπως έπεσε στο πάτωμα από τ' άλλα βιβλία στο ράφι όπου ήταν στρυμωγμένο εκείνο το μικρό στρουμπουλό βιβλιαράκι με γέμισε διπλή χαρά. Πρώτον, δεν έπαθε τίποτα, παρότι εύθραυστον λόγω παλαιότητος ''Αθήναι 1927, εκδοτικός οίκος Μ.Σ. Σαριβαξεβάνη Φειδίου 3 '', και δεύτερον, με έκπληξη είδα ότι το ’χα- μάλλον αγορασμένο δεύτερη φορά απ' τους παλιατζήδες, χωρίς να το θυμάμαι, γιατί το πρώτο αντίτυπο του ''Η δέκατη-τρίτη ώρα'' -Τραγούδια- Διηγήματα της ΄Αλκη Θρύλου, της πρώτης μας; -αν δεν κάνω λάθος-, γυναίκας ακαδημαϊκού μού θύμισε μια ιστορία. Είχα πάει ένα πρωί στο πρώην αρχοντικό της, στην οδό ΄Οθωνος όπου τώρα στεγάζεται το ΄Ιδρυμα Ουράνη, κι εκεί που μιλούσα με κάποιον υπεύθυνο ήρθε η συζήτηση σ' αυτό το βιβλίο. ΄Οταν του είπα λοιπόν ότι το ‘χω, τόσα χρόνια μετά, μόνο που δεν μού έκανε μετάνοιες απ' τη χαρά του, δεν το’ χαν, ήταν σπάνιο, συγκέντρωναν το αρχείο της, δεν υπήρχαν, βλέπετε, κληρονόμοι, μια κόρη στην Αμερική δεν είχε σπουδαία πράγματα ούτε πολυενδιαφερόταν - μήπως μπορούσα να τούς το δανείσω για να βγάλουν φωτοτυπίες, κι ό,τι ήθελα να’παιρνα απ' τα βιβλία των εκδόσεών τους γύρω μου, '' Μα να σάς το χαρίσω, είναι τόσο παλιό που θα τριφτεί απ' τις φωτοτυπίες..'' του απάντησα, ενώ εκείνος μού γέμιζε ήδη μια μεγάλη τσάντα με βιβλία τους, Χρηστομάνο, Ροΐδη, Παπαρρηγόπουλο, όλο τον 19ο αιώνα και εις μάτην προσπαθούσα να τον σταματήσω..'' Με σώζετε, κύριε;'', μού είπε, και πράγματι, την άλλη μέρα του πήγα το βιβλίο, ικανοποιημένος που συνέβαλα στη διάσωση του Αρχείου μιας ακαδημαϊκού, αλλά και μ' ένα μόνιμο ερώτημα στο μυαλό μου για τη λεγόμενη Ακαδημία των Αθανάτων :  ''Τι μένει, πράγματι, κι από τους ακαδημαϊκούς; Και πόσο, αλήθεια, Αθάνατοι είναι;''

TAKHΣ ΣΠΕΤΣΙΩΤΗΣ




 Ο Δημήτρης (Τάκης) Σπετσιώτης γεννήθηκε στον Πειραιά το 1954. Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και γύρισε τις ταινίες "Στην αναπαυτική μεριά" (1981), "Μετέωρο και Σκιά" (1985 - Α΄ Κρατικό Βραβείο Καλύτερης Ταινίας, κυκλοφορεί και σε DVD από την MKS VIDEO στις ΗΠΑ), "Εις το φως της ημέρας" (1986) και "Κοράκια" (1991). Σκηνοθέτησε επίσης για το θέατρο το έργο "Ψυχολογία Συριανού συζύγου" του Εμμ. Ροΐδη, Θέατρο "Χυτήριο", 1999-2001.
Παράλληλα με τη σκηνοθεσία ασχολείται με τη μελέτη της νεοελληνικής λογοτεχνίας και τη δοκιμιογραφία, γράφοντας διάφορες κριτικές μελέτες, μερικές από οποίες συγκέντρωσε και κυκλοφόρησε σε δυο τόμους, "Στον Κώστα Ταχτσή, αντί στεφάνου" ("Λογοτεχνικό χρονικό", 1996) και "Χαίρε Ναπολέων" (δοκίμιο για την τέχνη του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, εκδόσεις Άγρα, με έργα του Άγγελου Παπαδημητρίου, 1999). 

Τρίτη 2 Φεβρουαρίου 2016

Συνέδριο: Γλώσσα, εξουσία, ΜΜΕ


To «2ο Θερινό Πανεπιστήμιο με θέμα : Ελληνική Γλώσσα, Πολιτισμός και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας: Από την Αρχαιοελληνική Γραμματεία έως Σήμερα» είναι γεγονός και για φέτος το καλοκαίρι. Το πρόγραμμα οργανώνεται από το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων σε συνεργασία και με την υποστήριξη διακεκριμένων ελληνικών και διεθνών ακαδημαϊκών και δημοσιογραφικών φορέων.
Το πρόγραμμα είναι συνέχεια της περυσινής ακαδημαϊκής δράσης που πραγματοποιήθηκε με μεγάλη ομολογουμένως επιτυχία στην Άνδρο. Φέτος διευρύνεται με δύο κύκλους και υποστηρίζεται από το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών (Ελλάδος) του Πανεπιστημίου Harvard και το Γραφείο Ελλάδος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.
Ο πρώτος κύκλος, με τίτλο «2ο Θερινό Πανεπιστήμιο: Γλώσσα, Εξουσία και ΜΜΕ – Από τα κλασικά κείμενα στον σύγχρονο δημόσιο λόγο» θα πραγματοποιηθεί στο Γαύριο της Άνδρου από 10 έως και 17 Ιουλίου 2016. Οργανώνεται σε συνεργασία με την Ένωση Ευρωπαίων Δημοσιογράφων και τελεί υπό την αιγίδα του δήμου Άνδρου, ο οποίος και πέρυσι στήριξε το πρόγραμμα.
Ο δεύτερος κύκλος, με τίτλο «2ο Θερινό Πανεπιστήμιο: Ελληνική Γλώσσα και Μέσα Μαζικής Επικοινωνίας: Ανάδειξη Πολιτιστικών και Εκπαιδευτικών Δράσεων», θα πραγματοποιηθεί στα Χανιά (Κολυμπάρι) από 16 έως και 22 Αυγούστου 2016. Ο σεμιναρικός αυτός κύκλος οργανώνεται από την Ορθόδοξη Ακαδημία Κρήτης και το Παιδαγωγικό Τμήμα Νηπιαγωγών της Σχολής Επιστημών Αγωγής του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, η πρόεδρος του οποίου, Αν. Καθηγήτρια κ. Μαρία Σακελλαρίου και τα μέλη ΔΕΠ του τμήματος προσφέρουν τη μεγάλη τους υποστήριξη. Το πρόγραμμα προσφέρεται σε προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές, απόφοιτους, υποψήφιους διδάκτορες, ερευνητές, εκπαιδευτικούς και δημοσιογράφους. Οι συμμετέχοντες θα επιλεγούν κατόπιν αξιολόγησης. Στο πλαίσιο της συνέντευξης προβλήθηκε ένα τηλεοπτικό αφιέρωμα στην περυσινή δράση (https://www.youtube.com/watch?v=yCT_JM3Lx3Y).

Πληροφορίες για τις εγγραφές: κ. Νικολέττα Τσιτσανούδη – Μαλλίδη, Ακαδημαϊκή Διευθύντρια Προγράμματος, Επίκ. Καθηγήτρια Π.Τ.Ν. Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, Fellow of2014 Harvard Olympia Programnitsi@cc.uoi.gr και στην ιστοσελίδαsummerschool.ac.uoi.gr

Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ




Σειρά συναντήσεων με θέμα την Ελληνική Νέοβυζαντινή Ζωγραφική και τους τρόπους έκφρασής της στην σύγχρονη εικαστική σκηνή.
 
 
Οι Εκδόσεις «Πορφύρα» σας προσκαλούν σε πέντε εκ βαθέων συνομιλίες κατά τις οποίες θα γνωρίσετε ισάριθμους σημαντικούς σύγχρονους εικαστικούς καλλιτέχνες που το έργο τους αντλείται και εμπνέεται από την αρχαία ελληνική ή την βυζαντινή ζωγραφική και εκτείνεται στην σύγχρονη Ελληνική ζωγραφική. Πέντε έγκριτοι επιστήμονες από τον χώρο της ψυχανάλυσης θα αποπειραθούν να «αναγνώσουν» τον προσωπικό κόσμο και το ζωγραφικό σύμπαν του κάθε καλλιτέχνη προσεγγίζοντας τον άνθρωπο και αναλύοντας το έργο του.
 
Οι συναντήσεις θα πραγματοποιούνται Σάββατο μεσημέρι, ώρες 12.00-14.00 στο πατάρι των Εκδόσεων Αρμός, Μαυροκορδάτου 11, Αθήνα 210 3304196, στις εξής ημερομηνίες:
 
28 Φεβρουαρίου Εικαστικός: π. Σταμάτης Σκλήρης - Ψυχίατρος-ψυχαναλυτής ΕΕΨΨ: Κώστας Εμμανουηλίδης.
7 Μαρτίου Εικαστικός: Μάρκος Καμπάνης – Ψυχολόγος-ψυχαναλύτρια ΕΕΨΨ: Βιολέτα Κωνσταντινίδου.
14 Μαρτίου Εικαστικός: Αλέκος Λεβίδης - Ψυχίατρος-ψυχαναλυτής ΕΕΨΨ: Δημήτρης Κυριαζής.
21 Μαρτίου Εικαστικός: Κώστας Κωνσταντάτος – Ψυχίατρος-Ψυχοθεραπεύτρια ΕΕΨΨ: Αρετή Σπυροπούλου.
4 Απριλίου Εικαστικός: Γιώργος Κόρδης - Ψυχίατρος-ψυχαναλυτής ΕΨΕ: Κώστας Ζερβός
 
Η επιλογή των εικαστικών έγινε με κριτήριο την οργανική σχέση του έργου τους με την παράδοση της Ελληνικής και Βυζαντινής ζωγραφικής. Οι Εκδόσεις «Πορφύρα» με διάθεση διερεύνησης αυτής της οπτικής εξέδωσαν ένα πρώτο τόμο «Το Βλέμμα του Παντοκράτορα» και προχωρούν σήμερα σε αυτή την ευρύτερη πρωτοβουλία.
Το «γιατί» σε αυτή την επιλογή αντικειμένου ακούγεται εύλογο:
 
Η Ελληνική Ζωγραφική είναι ένα μεγάλο ποτάμι που έχει τις πηγές του στην αρχαία Ελλάδα και μέσα από διαδρομές αιώνων, την Ελληνορωμαϊκή και τη Βυζαντινή φάση, εξέβαλλε στην ζωγραφική Τέχνη της Αναγέννησης και εκείθεν στην σύγχρονη Ευρωπαϊκή Τέχνη. Το μεγάλο ρεύμα της Βυζαντινής ζωγραφικής βρήκε την συνέχεια του σε ορισμένες εκφάνσεις της Ρωσικής αγιογραφίας ( π.Χ. Ρουμπλιόφ) και συνεχίζεται σήμερα στην πατρίδα μας.
 
Σήμερα, στις σχολές μας Καλών Τεχνών διδάσκεται η βυζαντινή ζωγραφική και ετοιμάζεται η νέα γενιά Ελλήνων ζωγράφων. Βλέπουμε συχνά βυζαντινής τεχνοτροπίας έργα σε graffiti, πίνακες και χαρακτικά. Παρατηρούμε παράλληλα μία αυξανόμενη παρουσία των Ελλήνων αγιογράφων και των έργων βυζαντινής τεχνοτροπίας στην διεθνή αγορά τέχνης.
 
Στις συν-ομιλίες αυτές θα καταβληθεί προσπάθεια να κατανοηθεί η δημιουργική έμπνευση και η σχέση της με το ασυνείδητο, συμβολικό και φαντασιακό πεδίο, όπως και να ανιχνευθεί το ζωντανό ρεύμα του παλαιού ελληνικού ποταμού ζωγραφικής τέχνης που παραμένει ζωντανό.
 
Για να επιτύχει αυτή η επιθυμητή εσωτερική ανάγνωση του νοήματος της καλλιτεχνικής εργασίας του κάθε καλλιτέχνη, ένας ειδικός στην ψυχανάλυση και την ψυχιατρική θα συζητήσει δημόσια με κάθε εικαστικό επιχειρώντας να κατανοήσει τον άνθρωπο καλλιτέχνη και το έργο του και να αναδείξει πιθανές διαδρομές του «αισθητικού αντικειμένου» με το ατομικό και κοινωνικό νεοελληνικό ασυνείδητο.
 
Επιμελητές της σειράς: Δρ. Δημήτρης Κυριαζής, Ψυχίατρος-Ψυχαναλυτής
π. Σταμάτης Σκλήρης, Ιερέας-Αγιογράφος,
Ίρις Κρητικού, Ιστορικός Τέχνης,
 
 
 
 

ΤΕΧΝΗ & ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ - ΗΧΟΓΡΑΦΗΜΕΝΑ ΑΡΧΕΙΑ

Ηχογραφημένες συναντήσεις της σειράς Η ΨΥΧΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΝΑΝΤΑ ΤΗΝ ΤΕΧΝΗ:

Συνάντηση 1η π. Σταμάτη Σκλήρη και Κώστα Εμμανουηλίδη:
Συνάντηση 3η Δημήτρη Κυριαζή και Αλέκου Λεβίδη
Συνάντηση 4η Κώστα Κωνσταντάτου και Αρετής Σπυροπούλου
Συνάντηση 5η Γιώργου Κόρδη και Κώστα Ζερβού

Ραδιοφωνικές Εκπομπές ΑΠΟ ΤΕΧΝΗ ΣΕ ΤΕΧΝΗ με τον π. Πέτρο Μινόπετρο
https://youtu.be/FlJ6igZFbJs : Για την 1η συνάντηση/ π. Σταμάτη Σκλήρη & Κ. Εμμανουηλίδη
https://youtu.be/B2SksISK2T8 : Για την 2η συνάντηση / Μάρκου Καμπάνη & Βιολέτας Κωνσταντινίδου  
https://youtu.be/GWS96_8T3iA : Για την 3η συνάντηση / Δημήτρη Κυριαζή & Αλέκου Λεβίδη
https://www.youtube.com/watch?v=5SM2bhLvQkU: Για την 4η συνάντηση Κώστα Κωνσταντάτου και Αρετής Σπυροπούλου
https://www.youtube.com/watch?v=bWJgrRn7Xg0 : Για την 5η συνάντηση Γιώργου Κόρδη και Κώστα Ζερβού
 



«Δομικά Υλικά» & «Η ιστορία ενός ανθρώπου»

Πηγή: http://www.debop.gr/events/domika-ylika-i-istoria-enos-anthropou




Η τέταρτη βραδιά του κύκλου Μουσική + Ποίηση 2015/16 πραγματοποιείται την Κυριακή 7 Φεβρουαρίου στο Τριανόν. Στο πρώτο μέρος η συνθέτρια Μάρω Μπαβελή και η ποιήτρια Μαρία Κουλούρη παρουσιάζουν την παράσταση «Δομικά Υλικά». Στο δεύτερο μέρος η συνθέτρια Γεωργία Καλοδίκη και ο ποιητής Σπύρος Αραβανής παρουσιάζουν την παράσταση «Η ιστορία ενός ανθρώπου».
«Δομικά Υλικά»
Με δομικά υλικά τον ήχο και τις λέξεις, σε μια πρωτογενή μορφή τους, η συνθέτρια Μάρω Μπαβελή χτίζει προσθέτοντας το ένα πάνω στο άλλο επίπεδα ήχου όπου οι νότες εμφανίζονται σταδιακά με σκοπό το μουσικό κείμενο να οδηγηθεί σε μια πλήρη μορφή, εμπεριέχοντας τις υπαρξιακές αναζητήσεις του ποιητικού λόγου της Μαρίας Κουλούρη, ο οποίος λειτουργεί ως παύση στη μουσική σύνθεση. Ένα σύνολο, αποτέλεσμα απόσταξης της σιωπής, κινούμενο στις ρίζες του χορικού έχοντας ως χαρακτηριστικά τη λιτότητα και τον στιβαρό ρυθμό.

«Η ιστορία ενός ανθρώπου»
Το έργο «Ιστορία ενός ανθρώπου» αποτελεί ένα μουσικό σχόλιο πάνω στην ποίηση του Σπύρου Αραβανή. Στηρίζεται σε τρία ποιήματά του το «Να ζητάς μια θάλασσα», το «Ιστορία ενός ανθρώπου» και το «Βραχνή Φωνή». Περιλαμβάνει έξι μέρη. 1. Μουσική απαγγελία, 2. Ask (για όργανα και ηλεκτρονικά), 3. Mουσική Απαγγελία, 4. History (για όργανα και ηλεκτρονικά), 5. Μουσική Απαγγελία, 6. Growl (αυτοσχεδιασμός για όργανα και ζωντανά ηλεκτρονικά). Στις απαγγελίες εκτίθεται η νοηματική ιδέα του κάθε ποιήματος ενώ στα οργανικά μέρη που τις ακολουθούν, η ιδέα αυτή αποκτά ηχομορφική διάσταση μέσα από τις ηχοχρωματικές μεταμορφώσεις του μουσικού υλικού και την ηλεκτρονική επεξεργασία και απόδοση των λέξεων και των νοημάτων.