Σκηνή από την ταινία «Σατυρικόν» (1969) του Φεντερίκο Φελίνι,
σε δικό τουσενάριο, που βασίζεται στο ομώνυμο έργο του Πετρώνιου
Γλεντοκόπος και σκεπτόμενος, αθυρόστομος και λόγιος, ευζωιστής και εργατικός, ο Τίτος Γάιος Πετρώνιος (14-66 μ.Χ.) περιέγραψε με τα πιο φωτεινά χρώματα της αέναης κραιπάλης του συμποσίου την εποχή του Νέρωνα.
Το μόνο έργο που μας άφησε, το έγραψε πέντε χρόνια προτού πεθάνει και δεν εκδόθηκε ενόσω ζούσε. Είναι το περιβόητο «Σατυρικόν» (61 μ.Χ.). Δεν σώθηκε ολόκληρο: σήμερα έχουμε στα χέρια μας μόνον αποσπάσματα.
Το «Σατυρικόν» θεωρείται το πρώτο ρεαλιστικό μυθιστόρημα και το πρώτο κείμενο ημιαυτόματης γραφής, που προχωρεί βάσει τυχαίων συνειρμών μνήμης μάλλον παρά βάσει προδιαγεγραμμένου σχεδίου. Διαπνέεται από την πρώτη έως την τελευταία σωζόμενη σελίδα του από το μοτίβο της χλιδής, θέμα προσφιλές, έτσι κι αλλιώς, στη λατινική λογοτεχνία. Το θέμα του είναι ένα δείπνο που παραθέτει ο πάμπλουτος (βλέπε νεόπλουτος) Τριμαλχίωνας, πρώην δούλος και νυν απελεύθερος. Οι καλεσμένοι του, εκτός από απελεύθερους σαν κι αυτόν, είναι και ελεύθεροι πολίτες. Στους τελευταίους ανήκει ο μορφωμένος Εγκόλπιος, ο οποίος κρατάει τον ρόλο του αφηγητή στο μυθιστόρημα του Πετρώνιου.
