ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΓΚΕΛΟΣ

 Στα περισσότερα έργα ζωγραφίζω με φυτικές χρωστικές από μπαχαρικά, βότανα και γενικά φυσικές ύλες που πολλές φορές πρώτα τις επεξεργάζομαι και που κατ’ ομολογία δεν κάνουν άμεσα αισθητή την παρουσία τους αλλά ενεργούν ως χρωματικές αξίες ή ως ύλες που δρουν στον θεατή με τον δικό τους τρόπο διαμέσου των αισθήσεων της όσφρησης και της αφής. Τα διάφορα υλικά είτε φυσικά είτε τεχνητά τα τοποθετώ στα έργα με σκοπό να δημιουργήσω επίσης διάφορες υφές καθώς και συμβολικές - ποιητικές προεκτάσεις. Στην παλέτα - χρωματολόγιο από φυτικές ύλες που διαμορφώνω, προσπαθώ παράλληλα να ανακαλύπτω τρόπους σταθεροποίησης όλων αυτών των ευαίσθητων ουσιών.

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

  Κατά την εξελικτική πορεία της ανθρωπότητας, το χρώμα μεταπλάθεται μέσω διαφόρων θεωριών και εμπειριών σε ένα μέσο πολυπρισματικής διαχείρισης από τον σημερινό άνθρωπο. Αυτό, γιατί είναι πλέον τοποθετημένος μέσα σε ένα πεδίο πολλαπλών αναφορών και έτσι προσεγγίζει – αντιμετωπίζει ευρύτερα το χρώμα. Από τις απαρχές της χρησιμοποίησης του φυσικού χρώματος έως σήμερα ο πειραματισμός του ανθρώπου δεν σταμάτησε ποτέ. Το χρώμα που προέκυψε από το υλικό της φύσης απέδειξε εξαιρετική αντοχή στο χρόνο. Τρανταχτό παράδειγμα η παρακάτω εικόνα της σπηλαιογραφίας στην Αλταμίρα της Ισπανίας πριν περίπου 20.000 χρόνια.

   Εικ. 33 : Βραχογραφία σε σπήλαιο στην Αλταμίρα της Ισπανίας

  Γοητευμένος από το ερέθισμα που προκαλεί η παραγωγή καθώς και οι ιδιότητες των φυσικών χρωμάτων, τα τελευταία χρόνια προχώρησα σε εμπειρικές και θεωρητικές αναζητήσεις. Ενδιαφέρον είχαν αναφορές πως κάθε οργανικό χρώμα αποχρωματίζεται σε βάθος χρόνου. Για παράδειγμα ο Γκαίτε στο βιβλίο «Θεωρία των χρωμάτων» αναφέρει: «Τα φυσιολογικά χρώματα δεν μπορούμε να τα συγκρατήσουμε με κανέναν τρόπο, ενώ τα φυσικά διαρκούν μόνον όσο διαρκεί η συνθήκη που τα προκαλεί. Αλλά και τα χημικά παρουσιάζουν μεγάλη μεταβλητότητα, περνούν συχνά από τη μια πλευρά στην άλλη και αναιρούνται τελείως με τα κατάλληλα αντιδραστήρια.»¹¹

Αυτή η θεωρητική προσέγγιση λοιπόν που προφασίζει τον θάνατο των χρωμάτων τοποθετημένη απέναντι στο σπηλαιογραφικό έργο που προανέφερα –και ειδικά αν αναλογιστούμε πως έχουν περάσει σχεδόν 20.000 χρόνια αυτής της βραχογραφίας- μας βάζει σε σκέψεις που αφορούν τις συνθήκες των φυσικών χρωμάτων. Ωστόσο, παρατηρώντας τα ανακαλύπτεις πως το κάθε ένα έχει την δική του συνθήκη διατήρησης και ο άνθρωπος πλέον μπορεί με διάφορα μέσα να την ενισχύσει.

Εικ 33:  http://www.hellinon.net/NeesSelides/Perikatagogis.htm

¹¹. Goethe, Θεωρία των χρωμάτων, 305, 2008

 Την πεποίθηση μου αυτή ενισχύει και η παρακάτω αναφορά της Μαρίας Γρηγορίου στο βιβλίο Φύση/Όρια/Υλικά :  «Το κυριότερο προτέρημα των φυτικών ή ζωικών βαφών είναι ότι όταν έχουν γίνει σωστά, είναι ανεξίτηλες, αλλά και όταν με τον καιρό, το πλύσιμο ή την έκθεση στο φως του ήλιου αρχίσουν να ξεθωριάζουν, παραμένουν στο ίδιο χρώμα απλώς χαμηλότερης έντασης. Αυτό δεν συμβαίνει με τις χημικές βαφές. Ένα χημικά βαμμένο ύφασμα μπορεί να αλλοιωθεί με τον καιρό και ενώ αρχικά ήταν βαμμένο μπλε να επικρατήσει τελικά το κίτρινο χρώμα.» ¹²

  Στον αντίποδα βέβαια όλων των παραπάνω στέκεται ο Πλάτωνας ο οποίος.. «πιστεύει ότι όλα όσα βλέπουμε, όλα όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας στον κόσμο αυτό, είναι παροδικά και μεταβλητά. Δεν υπάρχουν πρωταρχικά στοιχεία που δεν διαλύονται ή δεν αλλοιώνονται ποτέ. Όλα όσα ανήκουν στον «κόσμο των αισθήσεων» είναι φτιαγμένα από ύλη και η ύλη φθείρεται με το πέρασμα του χρόνου. Ταυτόχρονα, όμως είναι όλα φτιαγμένα με βάση μια διαχρονική μορφή, που παραμένει αιώνια και σταθερή.»¹³

   Όπως και να έχουν τα πράγματα, η φυσικές ύλες προκαλούν οπτικά ερεθίσματα και ποιητικές φόρμες που ταξιδεύουν τις σκέψεις. Σκέψεις οι οποίες γέννησαν την σειρά έργων: “Populus”.

Λεωνίδας Γκέλος

¹². Δαικόπουλος, Ζιώγας, Φύση/Όρια/Υλικά (Εικαστική διερεύνηση των υλικών της φύσης), 42, 2011

¹³. Gaarder, Ο κόσμος της Σοφίας, 109, 2007

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΓΚΕΛΟΣ

 Στα περισσότερα έργα ζωγραφίζω με φυτικές χρωστικές από μπαχαρικά, βότανα και γενικά φυσικές ύλες που πολλές φορές πρώτα τις επεξεργάζομαι και που κατ’ ομολογία δεν κάνουν άμεσα αισθητή την παρουσία τους αλλά ενεργούν ως χρωματικές αξίες ή ως ύλες που δρουν στον θεατή με τον δικό τους τρόπο διαμέσου των αισθήσεων της όσφρησης και της αφής. Τα διάφορα υλικά είτε φυσικά είτε τεχνητά τα τοποθετώ στα έργα με σκοπό να δημιουργήσω επίσης διάφορες υφές καθώς και συμβολικές - ποιητικές προεκτάσεις. Στην παλέτα - χρωματολόγιο από φυτικές ύλες που διαμορφώνω, προσπαθώ παράλληλα να ανακαλύπτω τρόπους σταθεροποίησης όλων αυτών των ευαίσθητων ουσιών.

ΖΩΓΡΑΦΙΚΗ ΜΕ ΤΗΝ ΥΛΗ ΤΗΣ ΦΥΣΗΣ

  Κατά την εξελικτική πορεία της ανθρωπότητας, το χρώμα μεταπλάθεται μέσω διαφόρων θεωριών και εμπειριών σε ένα μέσο πολυπρισματικής διαχείρισης από τον σημερινό άνθρωπο. Αυτό, γιατί είναι πλέον τοποθετημένος μέσα σε ένα πεδίο πολλαπλών αναφορών και έτσι προσεγγίζει – αντιμετωπίζει ευρύτερα το χρώμα. Από τις απαρχές της χρησιμοποίησης του φυσικού χρώματος έως σήμερα ο πειραματισμός του ανθρώπου δεν σταμάτησε ποτέ. Το χρώμα που προέκυψε από το υλικό της φύσης απέδειξε εξαιρετική αντοχή στο χρόνο. Τρανταχτό παράδειγμα η παρακάτω εικόνα της σπηλαιογραφίας στην Αλταμίρα της Ισπανίας πριν περίπου 20.000 χρόνια.

   Εικ. 33 : Βραχογραφία σε σπήλαιο στην Αλταμίρα της Ισπανίας

  Γοητευμένος από το ερέθισμα που προκαλεί η παραγωγή καθώς και οι ιδιότητες των φυσικών χρωμάτων, τα τελευταία χρόνια προχώρησα σε εμπειρικές και θεωρητικές αναζητήσεις. Ενδιαφέρον είχαν αναφορές πως κάθε οργανικό χρώμα αποχρωματίζεται σε βάθος χρόνου. Για παράδειγμα ο Γκαίτε στο βιβλίο «Θεωρία των χρωμάτων» αναφέρει:  «Τα φυσιολογικά χρώματα δεν μπορούμε να τα συγκρατήσουμε με κανέναν τρόπο, ενώ τα φυσικά διαρκούν μόνον όσο διαρκεί η συνθήκη που τα προκαλεί. Αλλά και τα χημικά παρουσιάζουν μεγάλη μεταβλητότητα, περνούν συχνά από τη μια πλευρά στην άλλη και αναιρούνται τελείως με τα κατάλληλα αντιδραστήρια.»¹¹

Αυτή η θεωρητική προσέγγιση λοιπόν που προφασίζει τον θάνατο των χρωμάτων τοποθετημένη απέναντι στο σπηλαιογραφικό έργο που προανέφερα –και ειδικά αν αναλογιστούμε πως έχουν περάσει σχεδόν 20.000 χρόνια αυτής της βραχογραφίας- μας βάζει σε σκέψεις που αφορούν τις συνθήκες των φυσικών χρωμάτων. Ωστόσο, παρατηρώντας τα ανακαλύπτεις πως το κάθε ένα έχει την δική του συνθήκη διατήρησης και ο άνθρωπος πλέον μπορεί με διάφορα μέσα να την ενισχύσει.

Εικ 33:  http://www.hellinon.net/NeesSelides/Perikatagogis.htm

¹¹. Goethe, Θεωρία των χρωμάτων, 305, 2008

 Την πεποίθηση μου αυτή ενισχύει και η παρακάτω αναφορά της Μαρίας Γρηγορίου στο βιβλίο Φύση/Όρια/Υλικά :  «Το κυριότερο προτέρημα των φυτικών ή ζωικών βαφών είναι ότι όταν έχουν γίνει σωστά, είναι ανεξίτηλες, αλλά και όταν με τον καιρό, το πλύσιμο ή την έκθεση στο φως του ήλιου αρχίσουν να ξεθωριάζουν, παραμένουν στο ίδιο χρώμα απλώς χαμηλότερης έντασης. Αυτό δεν συμβαίνει με τις χημικές βαφές. Ένα χημικά βαμμένο ύφασμα μπορεί να αλλοιωθεί με τον καιρό και ενώ αρχικά ήταν βαμμένο μπλε να επικρατήσει τελικά το κίτρινο χρώμα.» ¹²

  Στον αντίποδα βέβαια όλων των παραπάνω στέκεται ο Πλάτωνας ο οποίος.. «πιστεύει ότι όλα όσα βλέπουμε, όλα όσα αντιλαμβανόμαστε με τις αισθήσεις μας στον κόσμο αυτό, είναι παροδικά και μεταβλητά. Δεν υπάρχουν πρωταρχικά στοιχεία που δεν διαλύονται ή δεν αλλοιώνονται ποτέ. Όλα όσα ανήκουν στον «κόσμο των αισθήσεων» είναι φτιαγμένα από ύλη και η ύλη φθείρεται με το πέρασμα του χρόνου. Ταυτόχρονα, όμως είναι όλα φτιαγμένα με βάση μια διαχρονική μορφή, που παραμένει αιώνια και σταθερή.»¹³

   Όπως και να έχουν τα πράγματα, η φυσικές ύλες προκαλούν οπτικά ερεθίσματα και ποιητικές φόρμες που ταξιδεύουν τις σκέψεις. Σκέψεις οι οποίες γέννησαν την σειρά έργων: “Populus”.

Λεωνίδας Γκέλος

¹². Δαικόπουλος, Ζιώγας, Φύση/Όρια/Υλικά (Εικαστική διερεύνηση των υλικών της φύσης), 42, 2011

¹³. Gaarder, Ο κόσμος της Σοφίας, 109, 2007

ΛΕΩΝΙΔΑΣ ΓΚΕΛΟΣ – «POPULUS GAZE»

Ατομική έκθεση ζωγραφικής Εγκαίνια την Δευτέρα 19/1/2014 στην Αίθουσα Τέχνης "Καπλανων 5"

Ο Λεωνίδας Γκέλος ξεκίνησε το 2011 μια έρευνα γύρω από τον κόσμο των αισθήσεων. Έκτοτε, έχει δημιουργήσει μια σειρά έργων μέσα από το ψηφιακό αποτύπωμα του βλέμματός του. Στο έργο του Populus Gaze (2014) αποτυπώνει τις αναζητήσεις του για συνεργασία της φύσης με την τεχνολογία καταγραφής της κίνησης του βλέμματος (eye tracking). Θέτει, έτσι, σε αμφισβήτηση και αποστασιοποιεί το θεατή από την αυτόματη κατανόηση της σχέσης έργου τέχνης και φύσης, ενώ ταυτόχρονα αναπτύσσει μια διαλεκτική σχέση μαζί του. Η λέξη Populus (‘Λαός’), προέρχεται από το λατινικό όνομα της λεύκας, της οποίας το θρόισμα των φύλλων θυμίζει τους ήχους του πλήθους. Η πορεία, αλλά και τα σημεία που επικεντρώθηκε το βλέμμα του καλλιτέχνη σε μια φωτογραφία με φύλλα λεύκας καταγράφηκαν και αποτυπώθηκαν με τη βοήθεια ενός eye tracker . Το σχήμα που προέκυψε, επανατοποθετήθηκε στο έδαφος με ξερά φύλλα λεύκας, που συλλέχθηκαν από την περιοχή, στην οποία δημιουργήθηκε το έργο, δίπλα σε ένα παλιό λατομείο στην περιοχή Λουτροχωρίου Πέλλας, σε μια έκταση που ξεπερνά τα 200 τ.μ. επιτρέποντας μια συνδιαλλαγή μεταξύ φυσικού και τεχνητού περιβάλλοντος. Πρόκειται για μια αντανάκλαση της σκέψης του καλλιτέχνη στο τοπίο, που λειτουργεί υπαινικτικά, ενώ ταυτόχρονα εξωτερικεύει τη γεωμετρία του νου του καλλιτέχνη ενεργοποιώντας το θεατή και βοηθώντας τον να δημιουργήσει τα δικά του νοήματα. Παράλληλα, η ίδια η εγκατάσταση δημιουργεί χώρο, ενώ o επισκέπτης μπορεί να περπατήσει επάνω στην υλική πλέον υπόσταση της. Ο θεατής καλείται να εμπλακεί δυναμικά, καθώς του δίνεται η δυνατότητα για ανάδραση με το έργο τέχνης. Η εγκατάσταση νοηματοδοτείται από τον εσωτερικό κόσμο και την σκέψη του καλλιτέχνη. Με την βοήθεια της τεχνολογίας η αόρατη πορεία του βλέμματος του καλλιτέχνη γίνεται ορατή και παρουσιάζονται οι διεργασίες της σκέψης του. Ο θεατής εισάγεται σε ένα δεύτερο επίπεδο ανάγνωσης, πέρα από τις παραδοσιακές μεθόδους, υποβάλλεται σε μια διαδικασία πολυεπίπεδης αναζήτησης, αναπτύσσει μια διαλεκτική σχέση με το έργο τέχνης και μια ιδιότυπη επικοινωνία με τον ίδιο τον καλλιτέχνη. Το έργο αποτελεί έναυσμα για συνύπαρξη, συνομιλία, αλλά και για αναζητήσεις και αναστοχασμό. Τα στάδια δημιουργίας του έργου παρουσιάζονται αποτυπώνονται σε μια σειρά φωτογραφιών που το πλαισιώνουν. Το έργο πρωτοπαρουσιάστηκε στο Πανεπιστήμιο Goldsmiths στην Έκθεση «A-Eye: an exhibition of art and nature-inspired computation», στο πλαίσιο συνεδρίου για την τεχνητή νοημοσύνη. Στέλλα Συλλαίου, μουσειολόγος Gallery Kaplanon 5 | Αίθουσα Τέχνης Καπλανών 5 | Καπλανών 5 & Μασσαλίας | Κολωνάκι