Πηγή
Έτος Μνήμης Κώστα Μόντη έχει ανακηρυχθεί το 2014 για την Κύπρο, ύστερα από απόφαση της κυπριακής κυβέρνησης, με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου ελληνοκύπριου ποιητή και τα 10 χρόνια από το θάνατό του.
Ύστερα μάλιστα από την πρόταση της Κυπριακής Εθνικής Επιτροπής UNESCO, η UNESCO αποφάσισε να συνδέσει το όνομά της με τον ποιητή Κώστα Μόντη, με στόχο να τον τιμήσει και να τονίσει τη σπουδαιότητα και την οικουμενικότητα των έργων του, τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες (αλβανικά, βουλγάρικα, ολλανδικά, αγγλικά, γαλλικά, γερμανικά, πορτογαλικά, ισπανικά και σουηδικά).
Γεννημένος το 1914 στην κατεχόμενη σήμερα Αμμόχωστο, ο Κώστας Μόντης υπήρξε αντεπιστέλλον μέλος της Ακαδημίας Αθηνών. Το 1984 προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ. Το 1997 ανακηρύχθηκε επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κύπρου, όπως και το 2001, του Πανεπιστημίου Αθηνών. Πέρα από την ποίηση, είχε ασχοληθεί με το μυθιστόρημα και τη συγγραφή θεατρικών έργων.
Το έργο του Μόντη υπήρξε σημαντικό για την εξέλιξη των ελληνικών γραμμάτων, ιδίως κατά τη μεταπολεμική περίοδο, καθώς με το έργο του «Στιγμές» εισήγαγε στην ελληνική λογοτεχνία ένα νέο είδος ποίησης, το επιγραμματικό. Πρόκειται για έναν ποιητή που είναι δύσκολο να συγκριθεί με άλλους, αφού βρήκε και ανέπτυξε το δικό του ξεχωριστό ύφος και γραφή.
Η ποίησή του είναι καθαρά ελληνοκεντρική, ενώ ο ίδιος έχει χαρακτηρισθεί ως ένας ακραιφνώς ελληνολάτρης ποιητής με έντονα επαναστατική ποίηση. Χαρακτηριστικό δείγμα της αγάπης του για την ελληνική γλώσσα φαίνεται καθαρά στο ποίημα του «Έλληνες ποιητές»:
«Ελάχιστοι μας διαβάζουν
ελάχιστοι ξέρουν τη γλώσσα μας
μένουμε αδικαίωτοι κι αχειροκρότητοι
σ' αυτή τη μακρινή γωνιά
όμως αντισταθμίζει που γράφουμε ελληνικά.»
Τα έργα του οδηγούν τον αναγνώστη σε φιλοσοφικό στοχασμό με απόληξη πάντα την ανθρωπιά. Η ανθρωπιά αυτή είναι και το στοιχείο που κρατά επίκαιρο το έργο του μέχρι και στις ημέρες μας, αφού σε αυτό το πλαίσιο ο ποιητής αναλύει όρους διαχρονικούς που δε θα χαθούν ανά τους αιώνες. Έτσι, ως χαρακτηριστικό παράδειγμα καταπιάνεται με τον όρο «Ζωή» με τους παρακάτω στίχους:
«Δεν τη νοιάζει αν μας δυσαρεστεί. Ξέρει πως δεν θα ξανασυναντηθούμε.»
Ο Κώστας Μόντης, μέσα από την επαναστατική του ποίηση, έρχεται αντιμέτωπος με όλες τις εξουσίες και μέσα από τους στίχους του τις αποδομεί. Για αυτόν το λόγο, η ποίησή του πολλές φορές γίνεται και ειρωνική:
«Σκέφτομαι τι κακό όνομα θάχουμε βγάνει στο σύμπαν. Θ’ ακούν “γήινος” και θα κουμπώνονται.»
από τις «ΣΤΙΓΜΕΣ»
«ΓΙΑ ΤΟΝ ΘΕΟ
Λοιπόν νομίζω πως αν ο Ιησούς δεν ήταν Γιος του μα εγγονός Του δεν θα μας άφηνε να Τον σταυρώσουμε κι ας γινόμαστε ό,τι θέλαμε.»
◊
Τον μεγάλο αυτόν ποιητή τιμάει φέτος και η Διεθνής Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (8 έως 11 Μαΐου 2014, στο Διεθνές Εκθεσιακό και Συνεδριακό Κέντρο HELEXPO), το Σάββατο 10/5, 6-8 μμ, με τιμητική εκδήλωση που διοργανώνει το ΕΙΠ/ΕΚΕΒΙ, όπου θα μετάσχει και ο εγγονός του τιμώμενου. Για τον Κώστα Μόντη και το έργο του θα μιλήσουν οι Αλέξης Ζήρας (πρ. Πρόεδρος Εταιρείας συγγραφέων, Πρόεδρος Επιτροπής Κρατικών Βραβείων Λογοτεχνίας), Δημήτρης Κόκορης (επίκ. καθηγητής νεοελληνικής λογοτεχνίας ΑΠΘ), Μαρία Αθανασοπούλου (λέκτωρ νεοελληνικής λογοτεχνίας ΑΠΘ).
