Έτσι είναι εάν έτσι νομίζετε!

Του Luigi Pirandello* *Παίζουν με τη σειρά που εμφανίζονται Νικήτας Τσακίρογλου, Εύα Κοταμανίδου, Τιτίκα Βλαχοπούλου, Στράτος Παχής, Σπύρος Κωνσταντόπουλος, Χρυσούλα Διαβάτη, Μαρία Φωκά, Μάκης Ρευματάς, Μαρία Αλκαίου, Σπύρος Καλογήρου, Ντόρα Σιμοπούλου, Ορφέας Ζάχος, Γιώργος Καρέττας, Γιάννης Μαυρογένης, Θεόδωρος Μορίδης, Αφροδίτη Γρηγοριάδου* *Μετάφραση Μάριος Πλωρίτης* *Σκηνοθεσία Λάμπρος Κωστόπουλος* *Από την εκπομπή "Το θέατρο της Δευτέρας"* *Πρώτη προβολή 13/9/1976*

της Νότας Χρυσίνα

Έτσι ονόμασε το έργο του ο γνωστός νομπελίστας  συγγραφέας Λουίτζι Πιραντέλλο θέλοντας να σατιρίσει την βεβαιότητα με την οποία περιβάλλουμε την γνώση μας για την πραγματικότητα. Ο άνθρωπος είναι όμως ένα πρόσωπο με κύριο χαρακτηριστικό του την ικανότητα αντίληψης του κόσμου αλλά φευ αυτή η αντίληψη είναι η πλέον υποκειμενική καθώς "είμαστε ο κόσμος που αντιλαμβανόμαστε".

Η αβεβαιότητα της υποκειμενικής αντίληψης υπήρξε ένα από τα βασικά θέματα του μοντερνισμού και των εκπροσώπων του ωστόσο δεν ήταν κάτι καινούργιο. Ο Πλάτωνας στην παραβολή του σπηλαίου έχει δείξει πως ο άνθρωπος δεν μπορεί να προσεγγίσει την αλήθεια παρά μονάχα μέσα από το αντιφέγγισμάτης δηλαδή την σκιά της.

Η αλήθεια και η βεβαιότητα βρίσκονται μέσα στο τέλειο και το τέλειο είναι ομόρριζο του τέλους. Άρα, ο άνθρωπος φτάνει ή δεν φτάνει στην αλήθεια- βεβαιότητα στο τέλος. Το θέμα είναι να πορεύεται την ζωή του γνωρίζοντας πως δεν κατέχει την βεβαιότητα και αυτό να του δίνει κίνητρο για να βελτιώνεται ως υποκειμενικότητα και να αμφιβάλλει για την βεβαιότητα ή αβεβαιότητα των απόψεων ή κρίσεών του. Έτσι, θα γλιτώσει πολύ κόπο και πόνο ο ίδιος αλλά και η ανθρωπότητα.

Το μόνο όπλο κατά την δική μου κρίση για να ελέγχει ο άνθρωπος την "βεβαιότητά" του είναι το χιούμορ και η γνώση του "εν οίδα ότι ουδέν οίδα" δηλαδή να είναι ανοικτός στον έλεγχο της βεβαιότητάς του και να είναι έτοιμος να αμφισβητήσει τις αλήθειες του. Αυτό δεν είναι αδυναμία αλλά η μεγαλύτερη βεβαιότητα ότι ο δρόμος του οδηγεί προς την αλήθεια καθώς η αλλαγή γνώμης είναι το εξυπνότερο πράγμα που μπορεί να κάνει κάποιος όταν η γνώμη του τον οδηγεί σε εσφαλμένες λύσεις.

Τέλος, ακόμη εξυπνότερο είναι να μην στέκεται να αποδείξει σε ανέτοιμους νόες την αλήθεια παρά να αποδέχεται την κρίση τους για να μην χάνει χρόνο από την δική του πορεία. Ε λοιπόν "Έτσι είναι εάν έτσι νομίζετε".... τρέχω στο μέλλον. Τα λέμε κάποια στιγμή!

Φιλοδοξίες και άλλα δαιμόνια!

Τηλεστάρ υποψήφιος δήμαρχος?

της Νότας Χρυσίνα

Οι εκλογές πλησιάζουν και οι ευσεβείς πόθοι των "τηλεσταρ" αυξάνουν. Η πόλη μας πολιορκείται στενά από εραστές του lifestyle των ΜΜΕ οι οποίοι υπόσχονται έναν νέο πολιτικό βίο. Διατείνονται πως θα μας κάνουν τον βίο βιωτό ενώ τώρα διαπιστώνουν(!) πως είναι "αβίωτος". 

Φυσικά κάθε νέα πρόταση για συμμετοχή στα κοινά είναι καλοδεχούμενη και ακόμη παραπάνω. Ελπίζω όμως με την φόρα που έχουν πάρει όλοι και όλες να μας σώσουν "καλά και σώνει" να μην μπει καμιά ιδέα και στην Μενεγάκη και να θέλει να μας κάνει να χορεύουμε και να τρώμε από το πρωί μέχρι και το μεσημέρι να συζητάμε για την ποιότητα της μπούκλας και φευ για το νοστιμότατο λούτσο που οι μισές νοικοκυρές τον μπερδεύουν με άλλα ομόηχα ουσιαστικά.

Αλλά αυτό που δεν θα αντέξω είναι να θελήσει να μας σώσει η Αννίτα Πάνια με τα παρατράγουδα καθώς εδώ που τα λέμε όλοι και όλες διαθέτουμε ένα ταλέντο για την δική της εκπομπή. Τότε θα έχει έρθει το πλήρωμα του χρόνου και θα σηκωθεί ο Πλάτωνας από τον τάφο για να εφαρμόσει την ιδανική του πολιτεία αλλά θα αναστηθεί και ο Κολοκοτρώνης και θα επιτεθεί στο φυλάκιο του Κωλέττη με κάτι νέα γαλλικά ανευ διδασκάλου. Merde! Ελπίζω να μην τα βρει ο Πούτιν με τον Μαυροκορδάτο και ο Θεοδωράκης ο Σταύρος με την Κατερίνα Στανίση και θελήσουν να κάνουν την πόλη ζούγκλα για να ανεβεί η ακροαματικότητα του Μάκη όχι του Χριστοδουλόπουλου αλλά του πρώην μανεκέν και νυν ρεπόρτερ και με κρυφή κάμερα θα ανακαλύψει ότι είμαστε ηλίθιοι αλλά ακόμη δεν έχουμε τις αποδείξεις για να παραπεμθούμε σε δίκη και να αθωωθούμε λόγω βλακείας. 

Mesdames et messieurs επτωχεύσαμε πνευματικώς! Μακάριοι οι πτωχοί τω πνεύματι.. Λέτε;

Ο έχων ώτα ακούειν ακουέτω!

Σύμφωνα με τον Χάιζενμπεργκ ο άνθρωπος ως παρατηρητής των συμβάντων ή του πειράματος στο οποίο συμμετέχει το επηρεάζει σε τέτοιο βαθμό ώστε δεν μπορεί να γνωρίζει τί θα συνέβαινε εάν δεν συμμετείχε ο ίδιος σε αυτό.
Ερμηνεύοντας ελεύθερα την αρχή της αβεβαιότητας μια βασικότατη αρχή της κβαντικής μηχανικής θα μπορούσαμε να πούμε πως αντιλαμβανόμαστε τα πράγματα γύρω μας σύμφωνα με την δική μας κοσμοθεωρία. Έτσι, το ίδιο συμβάν ερμηνεύεται διαφορετικά από διαφορετικούς ανθρώπους.
Δεν είναι παράξενο που ενώ μιλάμε την ίδια γλώσσα σκεφτόμαστε με διαφορετικούς όρους την ζωή, τους ανθρώπους, την φύση, την πολιτική, τον έρωτα. Πράττουμε σύμφωνα με την αντιληπτική μας ικανότητα και αυτή σχηματίζεται από θεσμούς όπως η οικογένεια, η εκπαίδευση, η εκκλησία, ο πολιτισμός κ.λ.π.
Επίσης, ενώ λέμε ότι μιλάμε την ίδια γλώσσα δεν αντιλαμβανόμαστε την γλώσσα με τον ίδιο τρόπο. Μιλάμε μια γλώσσα που δεν είναι άγνωστη στον άλλο, ωστόσο η σημασία που δίνουμε στις έννοιες είναι διαφορετική αλλά και η σύνταξη ακόμη και η έμφαση που δίνουμε στις λέξεις είναι διαφορετική. Ο ήχος επίσης όπως εκφέρεται δείχνει την καλλιέργεια του ανθρώπου που εκφράζει με την γλώσσα κάποια πρόταση με ολοκληρωμένο νόημα. Όταν η σκέψη είναι ελλιπής τότε και η γλώσσα είναι ελλιπής.
Επανερχόμενη στην αρχή της αβεβαιότητας θα ήθελα να τονίσω ότι ο άνθρωπος ως μέρος του συμβάντος κατανοεί την πραγματικότητα με διαφορετικό τρόπο από τον άνθρωπο που δεν συμμετέχει στο συμβάν και ακόμη περισσότερο από αυτόν που συμμετέχει στο συμβάν έχοντας γλώσσα ελλιπή καθώς η αντίληψή του είναι ελλιπής.
Παράδειγμα ο άνθρωπος που ζει στην Ελλάδα του 2014 και είναι έληνας βιώνει την κρίση της χώρας διαφορετικά από έναν έλληνα του εξωτερικού που ήρθε επίσκεψη στην χώρα αλλά και από έναν γερμανό, γάλλο κ.λ.π. Επιπλέον, ο έλληνας που το μορφωτικό του επίπεδο είναι ανώτερο από τους άλλους αντιλαμβάνεται σε βάθος την κρίση, ενώ εάν η προσωπική του καλλιέργεια είναι σε υψηλό επίπεδο τότε η κρίση είναι γι'αυτόν μία πολλή διαφορετική εμπειρία από τον έλληνα του εξωτερικού ή τον κάθε άλλο ευρωπαίο.
Έτσι, ενώ για τον χ άνθρωπο η κρίση αποτελεί μία ευκαιρία για αλλαγή και βελτίωση για τον ψ αποτελεί μία καταστροφή για τον δ αποτελεί μία απάτη και για τον ε γίνεται μία αιτία δημιουργίας ψευδαίσθησης και δημιουργίας μιας ψεδούς εικόνας και αντίληψης του άλλου.
Επομένως, η μόνη οδός επικοινωνίας των ανθρώπων δεδομένης της αρχής της απροσδιοριστίας είναι ο διάλογος και μάλιστα η μαιευτική μέθοδος δηλαδή η μέθοδος των ερωταποκρίσεων. Αντιλαμβάνομαι χ εννοείς χ; Η καταφατική ή αποφατική απάντηση της ερώτησης αποτελεί την αρχή της επικοινωνίας. Ο έχων λοιπόν ώτα ακούειν ακουέτω!

Νότα Χρυσίνα

Ο δήμιος του έρωτα!

Caravaggio, Love Conquers All (Amor vincit omnia)

 Δεν τα μάθατε ο  δήμιος του έρωτα πέθανε τον σκότωσε ο άνθρωπος αυτός ο γελοτοποιός του ψεύδους. Το ψέμα δεν αντέχει την ειρωνεία του ανθρώπου που κοιτάζει στα μάτια. Πεθαίνει και αυτό στα γέλια με τις σκανδαλιές του. Η γνώση της αλήθειας όμως προσφέρει κάτι στην συναισθηματική μας ζωή; Ο γνωστός ψυχαναλυτής Irvin Yalom παραδέχθηκε πως:
«Δεν μ αρέσει να δουλεύω με ερωτεύμενους. Ίσως γιατί τους ζηλεύω -κι εγώ ο ίδιος λαχταράω να μαγευτώ. Ίσως πάλι γιατί ο έρωτας και η ψυχοθεραπεία είναι μεταξύ τους ασύμβατα. Ο καλός θεραπευτής πολεμάει το σκοτάδι και ζητάει το φως, ενώ ο έρωτας συντηρείται από το μυστήριο και καταρρέει μόλις αρχίσεις να τον εξετάζεις σχολαστικά. Κι εγώ σιχαίνομαι να γίνομαι ο δήμιος του έρωτα».
  Το σκοτάδι του έρωτα, ωστόσο, που τυφλώνει την ψυχή και τον νου οδηγεί στο φως της ευτυχίας και της ηδονής. Δεν υπάρχει ερωτευμένος που να μην βυθίστηκε σε μια ηθελημένη κατάσταση ύπνωσης από την οποία ξύπνησε μόλις τον εγκατέλειψε ο φτερωτός θεός. Τότε βλέπεις πραγματικά κάποιον/α δίπλα σου και αναρωτιέσαι πότε μπήκε στην ζωή σου αυτός ο άγνωστος και αρχίζεις πραγματικά να γνωρίζεις τον άνθρωπο που μοιράζεσαι την βιοφιλοσοφία σου στην καθημερινότητα.     Τότε πολλοί έντρομοι τρέχουν να βρουν το επόμενο αντικείμενο του πόθου μην αντέχοντας την αλήθεια της θνητότητας και της περατότητας. Οι πιο μυαλωμένοι ανακαλύπτουν τον άνθρωπο που κοιμάται δίπλα τους χωρίς να περιμένουν να γίνει ένα θαύμα και να μεταμορφωθεί σε ιππότη ή πριγκίπισσα του παραμυθιού.
  Τέλος καλό στα παραμύθια διηγούνται οι γιαγιάδες και οι παππούδες και τέλος καλύτερο φτιάχνουν όσοι αποδέχονται την αλήθεια χωρίς να ξορκίζουν τις ασχήμειες της. Συγνώμη Irvin αλλά μετά από τόση ψυχανάλυση θα έπρεπε να γνωρίζεις ότι ο καναπές δεν είναι τίποτα παραπάνω από ένα έπιπλο αλλά εσύ το κάνεις να μοιάζει με μαγικό χαλί όταν θελήσεις και να το κάνεις ξανά έπιπλο όταν βαρεθείς να πετάς στους αιθέρες.
  Και τώρα αναλυτές όλου του κόσμου σβήστε το φως διότι βυθιζόμαστε στο ευεργετικό σκοτάδι του έρωτα, εάν θέλετε ελάτε κι εσείς. Δεν θα πάθετε παρά μονάχα όσα φοβόσαστε!

Νότα Χρυσίνα