Τώρα που τη σιωπή των ρητόρων , των σοφιστών , καταπατούν
τέκνα άλλων αστών ,
τεύτονες-πατρίκιοι εκπεσμένοι , ήρωες πολλώ θανάτων στη
Βενετιά -
΄Αγγλοι ποιητές μα ουαλδική μορφή και σκάνδαλα βυρωνικά ,
και μεταφέρονται στους στίβους και στα γήπεδά της νίκες αιγυ-
πτιακές και ξένες ,
και τακτικοί θαμώνες της ζωής της γενήκανε εκείνα τα παιδιά
της Ρωμιοσύνης
που , από χώρες όπου θαυματουργούσεν ο Εφέσσιος Μάξιμος ,
από τόπους άλλων πίστεων
καθημερινά , πάνου σε καράβια πτωχευμένων εταιρειών , κατα-
φτάνουν στην Αθήνα...
καιρός είναι εμείς να εγκαταλείψουμε τον περίβολο των γκρεμι-
σμένων τειχών της .
Μόνη πια τα βράδια των θερινών μηνών ας παρακολουθεί
τον ήλιο να κρύβεται πίσω από σκουριασμένες στήλες
ενώ για τελευταία φορά παίζει με τις υδάτινες εικόνες του Ι-
λισσού .
΄Εχουν κατασκευασθεί για να ποτισθούν τα πέρατα της γης
με τη δόξα πόλης που πλένεται σε άνυδρο ποτάμι
με ό,τι απομένει από τη δόξα αυτή .
Και δεν υπάρχει ελπίδα να αλλάξει η σύνθεσή των
η κοίτη να σκεπασθεί με πιο πολύ νερό .
Για να πνιγούνε τώρα οι Αθηναίοι πρέπει αλλού να αναζητή-
σουνε για το λουτρό τους τάφο.
Ο Νικόλας Κάλας ή Νικήτας Ράντος (Ελβετία 27 Μαΐου 1907-Η.Π.Α. 31 Δεκεμβρίου 1988, πραγματικό όνομα Νικόλαος Καλαμάρης) ήταν Έλληνας ποιητής. Χρησιμοποιούσε επίσης τα ψευδώνυμα Μ. Σπιέρος και N.Calas στα θεωρητικά και κριτικά του κείμενα. Είναι ένας από τους πρώτους ποιητές που χρησιμοποίησαν ελεύθερο στίχο στην δεκαετία του ’30.
Γεννήθηκε στη Λωζάνη της Ελβετίας το 1907 αλλά σύντομα η οικογένειά του εγκαταστάθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε στην Νομική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών τα χρόνια 1924-1927 και κατά την διάρκεια των σπουδών του ήταν μέλος της Φοιτητικής Συντροφιάς. Το 1933 εξέδωσε ως Νικήτας Ράντος την πρώτη του συλλογή, Ποιήματα, και το 1934 αναχώρησε για το Παρίσι, όπου εντάχθηκε στην υπερρεαλιστική ομάδα. Στα προλεγόμενα ενός τρίτου μανιφέστου του υπερρεαλισμού, ο Αντρέ Μπρετόν τον κατέταξε στα «πιο φωτεινά και τα πιο τολμηρά» μυαλά της εποχής[1]. Μέχρι το 1937 ζούσε ταξιδεύοντας ανάμεσα στην Αθήνα και το Παρίσι, όπου τελικά εγκαταστάθηκε μέχρι το 1939, όταν έφυγε για την Λισαβόνα, όπου έμεινε για έναν χρόνο, και μετά μετέβη στην Νέα Υόρκη. Στην δεκαετία του ’60 και του ’70 ταξίδεψε στην Ελλάδα και παρέμεινε για μικρό χρονικό διάστημα, αλλά τελικά επέστρεψε στις Η.Π.Α., όπου και έμεινε μέχρι τον θάνατό του το 1988.
Εκτός από το ποιητικό του έργο μετέφρασε Τ. Σ. Έλιοτ και Λουί Αραγκόν και συνεργάστηκε με ελληνικά και διεθνή περιοδικά όπου δημοσίευε θεωρητικά κείμενα και δοκίμια. Το 1977 τιμήθηκε με το Κρατικό βραβείο ποίησης για την συλλογή του Οδός Νικήτα Ράντου, που είχε δημοσιεύσει με το ψευδώνυμο Νικόλας Κάλας.
ΠΑΡΑΣΚΗΝΙΟ» παρουσιάζεται ο ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΛΑΣ (ΚΑΛΑΜΑΡΗΣ) (1907-1988), ποιητής, δοκιμιογράφος αλλά και θεωρητικός τέχνης. Αναδεικνύεται η επαναστατική του φύση και σκέψη, ενώ χαρακτηρίζεται ως ασυμβίβαστος και ίσως ο πιο πολιτικοποιημένος από τους υπερρεαλιστές της εποχής του. Πιστεύοντας πως «ό,τι ξεφεύγει από τον κανόνα αρχίζει κι έχει ενδιαφέρον» κινήθηκε σε δρόμους που συχνά οδήγησαν σε συγκρούσεις, δημιουργώντας ένα κλίμα εχθρικό που πιθανότατα τον οδήγησε τελικά στην αυτοεξορία, πρώτα στο Παρίσι και μετά στη Νέα Υόρκη. Την πρώτη του παρουσία στην ποίηση το 1933 τη συνδέει ο ίδιος με τη Μικρασιατική Καταστροφή το 1922. Στο περιοδικό «ΧΝΑΡΙ» του ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΥ και της ΚΟΡΑΛΙΑΣ ΣΩΤΗΡΙΑΔΟΥ πρωτοδημοσιεύει ποιήματά του. Μια ολόκληρη ενότητα αυτών θα εντάξει αργότερα στη συλλογή του «ΟΔΟΣ ΝΙΚΗΤΑ ΡΑΝΤΟΥ». Στο Παρίσι θα έρθει πιο κοντά με τους άλλους υπερρεαλιστές, όπως ο ΑΝΤΡΕ ΜΠΡΕΤΟΝ και η περίοδος διαμονής του εκεί θα αποδειχθεί ιδιαίτερα δημιουργική. Εκεί θα γράψει το δοκίμιο «ΕΣΤΙΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΑΣ» στο οποίο, εμβαθύνοντας στην ψυχανάλυση, θα αναφερθεί στην πολιτική και στην ποίηση αναζητώντας τη σχέση της ποίησης με τη βία μέσα στην ιστορία. Από το 1940 έως και το θάνατό του έμεινε στην Αμερική. Στην εκπομπή παρουσιάζονται αποσπάσματα συνεντεύξεών του και φωτογραφικό υλικό. Για τη ζωή και το έργο του μιλούν ο ποιητής ΝΑΝΟΣ ΒΑΛΑΩΡΙΤΗΣ, ο ποιητής και δοκιμιογράφος ΑΝΔΡΕΑΣ ΠΑΓΟΥΛΑΤΟΣ, ο συγγραφέας ΣΑΒΒΑΣ ΜΙΧΑΗΛ, η διδάκτωρ Νεοελληνικής Φιλολογίας LENA HOFF, ο συγγραφέας ΜΙΧΑΛΗΣ ΡΑΠΤΗΣ, η ιστορικός τέχνης και τεχνοκριτικός ΒΑΣΙΑ ΚΑΡΚΑΓΙΑΝΝΗ-ΚΑΡΑΜΠΕΛΙΑ.
http://www.hprt-archives.gr/V3/public/main/page-assetview.aspx?tid=0000024546&tsz=0&autostart=0
