Ο αναγνώστης προσλαμβάνει το κείμενο μέσα από τον ορίζοντα προσδοκιών που έχει δημιουργήσει, μέσα από την προσωπική του καλλιέργεια και τα διαβάσματά του με άλλα λόγια το εσωτερικό του διακειμενικό διάλογο και την βιωμένη εμπειρία του, φαντασιακή ή πραγματική.
Από την άλλη, το κείμενο καθοδηγεί τον αναγνώστη μέσα από τις τεχνικές του αλλά και τις αδήλωτες προθέσεις του. Κάποιες φορές γίνεται είδωλο της κοινωνικής πραγματικότητας και άλλες ανεστραμμένο είδωλο της ίδιας πραγματικότητας παρωδώντας την με τα ίδια της τα όπλα, ιδεολογικά ή τεχνικά.
Ο διάλογος μεταξύ του αναγνώστη και του κειμένου γίνεται σε πολλαπλά επίπεδα και προκαλεί διαστρωματώσεις στην υπάρχουσα ερμηνεία. Η ερμηνεία πραγματώνει το κείμενο και το κείμενο την ερμηνεία.
Το κείμενο γίνεται φορέας και θεματοφύλακας των ερμηνειών και εγγυάται τη συνέχεια της αισθητικής εμπειρίας.
Η αισθητική εμπειρία ως βίωμα της τέχνης επικαιροποιήθηκε από την σημασία που έδωσαν στην ρητορική τα κείμενα των Πατέρων. Η εμπειρία του κειμένου και η επίδρασή του έγιναν στόχος πολεμικής αλλά και μίμησης.
Το πρώτο λογοτεχνικό κείμενο που διαλέγεται με τον εαυτό του ως αναγνώστης που προσλαμβάνει το κείμενο είναι το δοκίμιο του Μονταίνιου.
""Αν η ψυχή μου μπορούσε να στεριώσει κάπου το πόδι της, δεν θα έκανα δοκιμές. Η ψυχή μου όμως τελεί υπό διαρκή μαθητεία και δοκιμασία"
"Δεν διδάσκω καθόλου, αφηγούμαι"
