ΖΕΦΗ ΔΑΡΑΚΗ "Τι ωραία που μ 'έχεις...]

Στην σπουδαία ποιήτρια Ζέφη Δαράκη για το σύνολο του έργου της απονεμήθηκε στις 23 Σεπτεμβρίου, κατά την τελετή έναρξης του 5ου Διεθνούς Φεστιβάλ ποίησης της Αθήνας, το νεοθεσπιζόμενο βραβείο του Κύκλου Ποιητών στη μνήμη της Βarbara Fields-Siotis.

Η B. Fields υπήρξε αφοσιωμένη στη στήριξη και διάδοση της σύγχρονης ελληνικής ποίησης έξω από τα σύνορά της και το βραβείο αυτό θα απονέμεται στο εξής εναλλάξ σε έναν Έλληνα και έναν ξένο ποιητή στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ που διοργανώνει ο Κύκλος Ποιητών κάθε χρόνο.

Το βραβείο συνοδεύτηκε από χρηματικό έπαθλο ύψους 2.000 ευρώ και από έναν πίνακα του ζωγράφου Κώστα Σιαφάκα.

ΖΕΦΗ ΔΑΡΑΚΗ

Ζέφη Δαράκη, Σε ονομάζω θα πει σε χάνω, Αλεξάνδρεια, 2008

Πηγή:http://www.poiein.gr/archives/4137

Ερημώνει η ποίηση το πρόσωπο μου

Ερημώνει η ποίηση το πρόσωπο μου
Άλλοτε εσήμαινε ουρανό το μπλε του χρόνου
Τα λόγια ξεκλειδώναν μουσικές

Καρφιτσωμένη στα φυλλαράκια των δέντρων
αμίλητη στραφτάλιζε η νεότητα
και απερίγραπτη
Άχ δε μιλιέται αυτό το ποίημα
διακλαδώνεται
στα κλάματα που το γέννησαν-

εκείνη τη μέρα ήταν σίγουρο
πως θα χιόνιζε
και θα τα σκέπαζε όλα
πα πατημένα μεγάλα τίποτα

……..τότε ο Άγγελος

Θα ξαναφέρω πίσω το ρυάκι
μου αποκρίνεται τότε ο Άγγελος
Τον ουρανό που έφυγε
κατάκοπος και οργίλος

Τώρα που τα έπιπλα βλέπουν παράξενα όνειρα
πως τα ’χουν πάρει από πίσω οι ξυλοκόποι
Τώρα που οι φωνές των παιδιών γίναν
χασμουρητά γερόντων

Θα ξαναφέρω πίσω το ρυάκι
Τώρα που σπάσαν τα φράγματα των αιώνων
κι από κάτω
μυρίζει όμορφα το χώμα

Βροχή Φυσούσε

Βροχή φυσούσε
στ’ ανοιχτά του ονείρου
Πρώτοι περνούσαν οι πεθαμένοι

ακολουθούσαν τα ερείπια της νέας εποχής
Αχρείαστος να ’σαι, θεέ μου,
μονολογούσε η Ηγουμένη με φριγμένο στόμα

και σαρώνοντας πίσω της
την κάθοδο των καιρών

Σκοτάδι φύλλα στα βλέφαρα μου
στα δάχτυλα μου σκοτάδι φύλλα
Κι αυτό που σαν ρίγος ερχόταν,
φεύγοντας ερχόταν

δ΄

Μεσ’ στον καθρέφτη
εμφύλιοι σπαραγμοί.

Μα έλα απόψε Βύρων να σου πώ
που μεσ’ στο οβάλ μιας ραϊσμένης χάρης
είδα τη μάνα σου παιδούλα

πίσω απ’ την πόρτα με μια κόκκινη ποδίτσα
σαν πεταλούδα να ’μοιαζε
καθώς ξεκουμπωνε το πουκάμισο της
να ρεμβάσει

(επιλογή: Βάκης Λοϊζίδης)

Ζέφη Δαράκη, Ερήμωνε, Ύψιλον, 2012

Πηγή: http://www.poiein.gr/archives/17432

Υπομένοντας την αγάπη σου
υπομένοντας το θρίαμβο
του προσώπου σου

αραιώνοντας το χρόνο σου
σιγά σιγά εγώ
ο καθρέφτης σου

εκβάλλοντας το πρόσωπο σου
στα δάκρυα του

Είρων και κλέφτης των δακρύων σου
Εγώ, ο δαίμονας σου έγινα
το πρόσωπο σου
απέναντι στο είδωλο του

*

Δεν υπάρχει Θεέ μου
ένα ποτήρι δροσερό νερό
να προσευχηθώ
μήπως σε διασώσω;

Είσαι πολύ μακρινός διάδρομος
ως τον ψαλμό που
έχεις γκρεμιστεί

*

Γέλιο αγοριού – άσπρο κατσικάκι
Και άδεια σκοτωμένα παπουτσάκια …

Εσύ που κλαις πεθαίνοντας
στην άκρη από τα αίματα
βομβαρδισμένων ποταμών

Που κυλούσες ανάποδα τη ρόδα του
παλιού παραμυθιού
Με δροσερές κορδέλες σε τύλιγε σε
ξετύλιγε ο ουρανός

Για να σε σκέφτομαι πήγαινα προς τα πίσω
τα βήματα μου

για να σε παίρνω
απ’ τον αέρα που περνούσες
κορμάκι μου από πέταλα
τσακισμένων λουλουδιών

*

Βλαδιμήρ

Τα ποιήματα, μου λέει ο Βλαδιμήρ
που ακούγονται στα μπαρ και
πλάι στα κομπρεσέρ στα βιβλιοπωλεία
και στους πεζόδρομους

Και μεσ’ στις μεγάλες αίθουσες
από τα βάθη των αιώνων μου λέει
Κι από τα βάθη τω επαναστάσεων
τα κείμενα κι οι μουσικές και τα χρώματα
είναι μια βία πάνω σου η τέχνη – η έμφλογη επιλογή
Το διατρέχον ρίγος …

Εγώ τον είδα εκείνο τον άνθρωπο,
από το μέτωπο του έτρεχαν αίματα
Ποτάμι τα αίματα της Ιστορίας

Και πάντα έτσι γίνεται
κανείς δεν το καταλαβαίνει
πως εφιάλτης και τέχνη
πηγαίνουν μαζί

ως τον τελευταίο πυροβολισμό

*

Να επαναλαμβάνεσαι ψυχή μου
να επαναλαμβάνεσαι

Μια είναι η ψυχή του ανθρώπου και
οι σημασίες του κόσμου λίγες

Διανύοντας σε
άλλη μια φορά
γνωρίζοντας σε
ίσως σε αποστηθίσω …

*

…
Πρόκειται να κάνουμε
ένα πρωινό περίπατο
πρόκειται να μιλήσουμε
για ανύπαρκτα γεγονότα
αόριστες πράξεις
Πρόκειται για πρόσωπα που φανταστήκαμε
για λόγια που δεν ειπώθηκαν ποτέ

Πρόκειται να υπερασπιστούμε
την πιο ανυπεράσπιστη σιωπή
να συναντήσουμε
τα μάτια που ξενίτεψαν τον ουρανό
να φιληθούμε
με όσους μπόρεσαν να μας αγαπήσουν

Πρόκειται να επιμείνουμε
στο ακαθόριστο του προορισμού μας

Επιλογή-Επιμέλεια: Βάκης Λοϊζίδης

Ζέφη Δαράκη | Η ξενιτιά στο άναυδο

Πηγή: http://mandragoras-magazine.gr/ζέφη-δαράκη-η-ξενιτιά-στο-άναυδο/9677

Θ

α ήθελα να σας μιλήσω για τον αόριστο προορισμό της ποίησης…Για το ακαθόριστο του προορισμού της. Ότι, δηλαδή, αν με ρωτούσατε σε τι χρησιμεύει η ποίηση, θα σας έλεγα, ότι δεν χρησιμεύει σε τίποτε. Γιατί δεν εντέλλεται να αλλάξει τον κόσμο. Σημαίνει όμως τον εαυτό της. Υ π ο ν ο ε ί  τον εαυτό της. Και είναι ένας χρησμός προς διερεύνηση όταν το σώμα διδάσκει και διδάσκεται τις απαντήσεις του. Το ποίημα σ η μ α ί ν ε ι τον εαυτό του. Κάτω απ’τα λόγια, είναι ο λόγος που δε λέγεται. Κάτω απ’την απουσία μας, ο πιο φανταστικός κήπος ά ν ε υ ο ρ ί ω ν, καθώς στρέφεται γύρω από εκείνες τις μονήρεις λάμψεις που θα μεταφέρουν το νόημά τους στον αόρατο αναγνώστη, που είναι ένας και μοναδικός κατέναντί της, για να την αθωώνει. Γιατί η ποίηση είναι η ενοχή της, ανοιγοκλείνοντας τον κόσμο προς όλες τις εκδοχές του μη αναμενόμενου. Μέσα από την αναμνηστική πραγματικότητα ενός αλλότριου ψυχικού βλέμματος, αυτό που θέλει να πει, κρύβεται, για να αποκαλυφθεί εκ νέου μεταμορφωμένο στο άλεκτο. Σ’αυτήν την ταραχή που διατυπώνεται μ’έναν διαρκή, βασανιστικό τρόπο νοσταλγώντας το ανέκφραστο. Γιατί η ποίηση είναι μια λειτουργία σε συσκότιση, απ’την απόγνωση στη γραφή, κι απ’τη γραφή στην απόγνωση. Όλοι περνάμε από παρακαμπτήριες. Περνάμε από σκοτάδια φωτισμένα. Η ποίηση διαπλέει το σκοτάδι της. Αυτό το σκοτάδι, καλείται ο αναγνώστης να διαρρήξει. Να διαρρήξει αυτόν τον εγκλεισμό. Να φτάσει στον κόσμο της τρομερής ταχυπαλμίας που ζει το ποίημα. Το αφετηριακό ρίγος της ποίησης, δεν έχει στόχο κανένα κοινό. Έχει στόχο τον εαυτό της καθώς είναι μια έμμονη ιδέα-φυλακή, πως κάποιος κρυφακούει λόγια που δεν έχουν ειπωθεί ακόμα… Υπάρχει τότε ένα σημείο διαφυγής απ’αυτό τον τρόμο. Από το πιο ισχυρό σημείο αυτής της διαφυγής, διέρχεται σιωπηλά το ποίημα, προς το άναυδο…Η σχέση της ποίησης με τον αναγνώστη, είναι μια σχέση έλξης-απώθησης. Η γλώσσα δαιμονίζεται, βασανίζεται, αγιάζεται στις εικόνες της, συστρέφεται ανάμεσα στο μετέωρο της έμπνευσης και στην ορμή της λέξης να διατυπωθεί. Η λέξη νοσταλγία, η λέξη θλίψη, η λέξη άλγος, είναι δρώμενα. Επισημαίνουν την απουσία των πραγμάτων. Η αρχετυπική αποκάλυψη του βάθους των λέξεων, πέρα από γραμματικούς και λεκτικούς κανόνες και κώδικες, θα αποκαλύψει κάθε φορά, όχι αυτό που η ποίηση θέλει να πει αλλά αυτό που ήθελε να πει. Η ποίηση είναι ο χαιρετισμός και ο αποχαιρετισμός της. Και είναι από τη φύση της, η μόνη ουτοπική επαναστατική πράξη – δεν υπάρχει προς το παρόν άλλη, μακάρι να υπάρξει – γιατί η ανθρώπινη λύπη είναι μεγάλη. Η ποίηση είναι η πλέξη του κόσμου απ’την ανάποδη καθώς αγγίζει την πηγή ενός αλλοπαρμένου καθρέφτη. Εκείνος, την πετάει πίσω, στο διαταραγμένο τοπίο του κόσμου. Τότε εκείνη συγυρίζει τα ασυγύριστα. Μένουν μετέωρα στα χέρια της τα πράγματα, σαν κλάματα ασκούπιστα. Η ποίηση μοιάζει αιώνια να προσπαθεί κάτι να θυμηθεί… Κάτι ανήκουστο, από πολύ μακριά χαμένο που λησμονήθηκε και κοιτάζεται μοναχό του, σαν φίλημα που έχει δοθεί σε ανύποπτα χείλη… Και είναι ένα δύστροπο και μαζί γερασμένο πρόωρα, σινιάλο-κλάμα, γι’αυτό το ποτέ μες στην πραγματικότητα. Κάποτε διαφεύγει, εξαγγέλλοντας τον ερχομό μιας φοβερής αλήθειας. Τη φοβερή αλήθεια του ονείρου που δεν θέλει και δεν επιθυμεί παρά να ψιθυρίσει εκείνο το ρίγος που προκαλεί το ίδιο το όνειρο στο όνειρό του.

Ζέφη Δαράκη

Ομιλία της Ζέφης Δαράκη στα βραβεία της Εταιρείας Συγγραφέων στις 3/11/2015 στο Αμφιθέατρο Α. Τρίτσης του Πνευματικού Κέντρου Δήμου Αθηναίων.

 Βραβείο Ιδρύματος Κώστα & Ελένης Ουράνη Ακαδημίας Αθηνών [2015]
 Βραβείο "Διδώ Σωτηρίου" Εταιρείας Συγγραφέων [2015]

Η Ζέφη Δαράκη γεννήθηκε το 1939 στην Αθήνα. Εργάστηκε ως γραμματέας στην Οικιστική Σχολή Κ. Δοξιάδη, μεταξύ 1959 - 1964, και, στη συνέχεια, στη βιβλιοθήκη του Δήµου Αθηναίων μεταξύ 1964 - 1967, όταν απολύθηκε από την Χούντα, και πάλι μεταξύ 1974 - 1984, ως βιβλιοθηκάριος. Στο διάστηµα αυτό εξέδωσε τις συλλογές "Εµπλοκή", "Ο κήπος µε τα εγκαύµατα", "Έκλειψη και το ηµικύκλιο αίµα", "Ο άνεµος και τα ρολόγια", "Ο λύκος του µεσονυχτίου", "Τα αόριστα γεγονότα" κ.ά., τις νουβέλες "Μάρθα Σόλγκερ", "Η όνειρος", "Λένα Όλεµ" και "Το παιχνίδι να ονειρεύεσαι", ποίηση για παιδιά. Ακολούθησαν οι συλλογές "Η κρεµασµένη", "Το ιερό κενό", "Κοιµήθηκα η αχάριστη", "Η θλίψη καίει τις σκιές µας", "Το σώµα δίχως αντικλείδι", "Το ακίνητο εν οδύνη", "Ο απέναντι χρόνος", 'Σε ονομάζω θα πει σε χάνω", "Ερήμωνε". Ποίησή της έχει δηµοσιευτεί σε ελληνικά και ξενόγλωσσα περιοδικά. Ποιήµατά της έχουν δηµοσιευτεί στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες. Από τον ποιητή Tom Nairn µεταφράστηκαν τα βιβλία της : "Το σώµα δίχως αντικλείδι" και το "Ωσάν Λέξεις" (εκδ. Dionyssia Press, 2002). Από την Nadia Myrianova µεταφράστηκε επιλογή του έργου της στα βουλγαρικά (εκδ. Pelikana Alpha Sofia). Η ιστοσελίδα της στο διαδίκτυο είναι: www.zefidaraki.gr.

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ
(2014)	Η σπηλιά με τα βεγγαλικά, Νεφέλη
(2012)	Ερήμωνε, Ύψιλον
(2008)	Σε ονομάζω θα πει σε χάνω, Αλεξάνδρεια
(2008)	Τα ποιήματα, Νεφέλη
(2006)	Ο απέναντι χρόνος, Νεφέλη
(2005)	Τα ποιήματα 1984-2004, Νεφέλη
(2002)	Το ακίνητο εν οδύνη, Νεφέλη
(2000)	Το σώμα δίχως αντικλείδι, Νεφέλη
(1999)	Ποίηση 1971-1992, Ελληνικά Γράμματα [κείμενα, ανθολόγηση]
(1998)	Ωσάν λέξεις, Εκδόσεις Καστανιώτη
(1995)	Η θλίψη καίει τις σκιές μας, Νεφέλη
(1992)	Κοιμήθηκα η αχάριστη, Ύψιλον
(1990)	Η Όνειρος, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(1988)	Το ιερό κενό, Ύψιλον
(1985)	Μάρθα Σόλγκερ, Κέδρος
(1984)	Η κρεμασμένη, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(1982)	Το μοναχικό φάντασμα της Λένας Όλεμ. Θάλεια, Βιβλιοπωλείον της Εστίας
(1980)	Τα αόριστα γεγονότα, Κέδρος
(1978)	Ο λύκος του μεσονυχτίου, Κέδρος
(1977)	Ο άνεμος και τα ρολόγια, Ιδιωτική Έκδοση
(1976)	Ο αρχάγελλος καθρέφτης, Κέδρος
(1974)	Έκλειψη. Το ημικύκλιο αίμα., Κέδρος
(1973)	Ο κήπος με τα εγκαύματα, Τυπογραφείο "Κείμενα"

Ένα κείμενο για την Ζέφη Δαράκη

  ΕΚΦΡΑΖΟΜΑΙ ΣΗΜΑΙΝΕΙ ΥΠΑΡΧΩ;

                        [σκέψεις και σχόλια με αφορμή τη συλλογή «Σε ονομάζω θα πει σε χάνω»]

                                                                         Το μυστικό δεν είναι να σε πάρει η λησμονιά.

                                                                                            Δ. Π. ΠΑΠΑΔΙΤΣΑ: «Ιστορικόν»

Δαράκη, Ζέφη

του   Γιώργου Χ. Θεοχάρη

α)      Το πιο μεστό ποιητικό κατόρθωμα της Ζέφης Δαράκη δομείται σε τέσσερις ενότητες φιλοσοφικών αναβαθμών δια των οποίων σημασιοδοτείται η υπαρξιακή αγωνία του όντος μέσα από τους αντικατοπτρισμούς της μνήμης.

α1)    Πρώτη ενότητα: Στο μαύρο οβάλ του χρόνου

Η συλλογή αρχίζει με τους στίχους: «Μισό φεγγάρι στον καθρέφτη/ κι η μικρή χορεύτρια / στο μαύρο οβάλ του χρόνου». Μικρή χορεύτρια είναι η γυναίκα στην παιδική της ηλικία που ξεκινάει την αντιπαράθεσή της με τον καθρέφτη του χρόνου. Ενηλικιώνεται μέσ’ απ’ τον κόσμο των παραμυθιών και μέσ’ από τη φρίκη της ιστορίας στο δεύτερο μισό του 20^ουαιώνα. Όσο μέσ’ στον καθρέφτη βλέπει τη φρικιώδη δράση των ενηλίκων, τόσο πιο «μακρινό όραμα»γίνεται «η μικρή χορεύτρια στο μαύρο οβάλ του χρόνου». Μεγαλώνει ενώ γύρω της θερίζει «ο γυρολόγος θάνατος». Μεγαλώνει διερχόμενη με τρόμο το ναρκοπέδιο «του ανδρικού κόσμου». Μεγαλώνει κι ερωτεύεται και μαθαίνει οδεύοντας προς το αναπότρεπτο «από ανάγνωση σε απόγνωση κι από απόγνωση σε ανάγνωση» κατακλυσμένη από «μία θλίψη θανάτου» ενώ «οι ρίζες των λέξεων (την) αρθρώνουν ερήμην (της)».

α2)    Δεύτερη ενότητα: Οι κήποι του χρωστήρα

Ενήλικη και δημιουργός πια βλέπει την ερήμωσή της μέσα από τη λειτουργία του λόγου. Κάθε ποίημα έχει μιαν αφετηρία λύπης («όταν είμαστε λυπημένοι γράφουμε ποιήματα» - Μ. Μέσκος).Ακουμπάει στη σταθερά της ανάμνησης, η οποία είναι δαντέλα παλιά μιας φροντισμένης και προστατευμένης νεότητας, που κάποτε γίνεται πικροδάφνη και αρχίζει η αμφίσημη χρησμοδοσία από τον τρίποδα του παρόντος «καθώς από τα σπλάχνα του έχει αφαιρεθεί μέλλον και παρελθόν». Εκεί, στην εντατική του παρόντος, «στην εξορία της ανάμνησης», ακούει τον υπόκωφο χτύπο καθώς αδειάζει λίγο λίγο το πηγάδι του χρόνου και οι ημέρες χάνονται όπως «ένα ποτήρι νερό» που τα τρεμάμενα χέρια μας το κάνουν να χύνεται πάνω μας.

α3)    Τρίτη ενότητα: Υπόγεια διάβαση

Στην υπόγεια διάβαση, στο σκοτεινό τούνελ του χωροχρόνου, συσσωρεύονται όλες οι ματαιώσεις της ζωής, όλες οι αθετημένες υποσχέσεις, οι ανεκπλήρωτες προσδοκίες, οι διαψευσμένες βεβαιότητες, οι υπονομευμένες αποφάσεις, οι υπαναχωρήσεις και οι εξαπατήσεις, όλες οι απόπειρες εφόδου στο όνειρο που κατάντησαν υλικό εκμετάλλευσης των αργυραμοιβών. Στην υπόγεια διάβαση αδρανοποιείται και μηδενίζεται η ροπή της ανθρώπινης πλεονεξίας για αθανασία. Στην υπόγεια διάβαση ο άνθρωπος ισορροπεί στα όρια της θνητότητάς του.

α4)    Τέταρτη ενότητα: Το καρφί του καθρέφτη

 Στο τέλος απομένει αυτό: το καρφί του καθρέφτη, όταν εκείνος πια κομματιάζεται μαζί με το θρυμματισμένο πρωτότυπο που αντικατόπτριζε. Το θρυμματισμένο πρωτότυπο του οποίου «η στάχτη σηκώνεται στο δριμύ ψύχος του αιώνα». Κάπου εδώ γίνεται ολοκάθαρα ορατό το τέρμα, «εκείνο το απαστράπτον μαύρο» προς το οποίο, εκ νεότητος, «τρέχει κατά μήκος της θλίψης».

β)      Αν θα πρέπει να ξεχωρίσουμε μια κυρίαρχη σταθερά που διαπερνά τη συλλογή, θα είναι αυτή του φόβου απέναντι στη διαλυτική λειτουργία της φθοράς που τελικά θα οδηγήσει στο θάνατο.

γ)       Η Ζέφη Δαράκη καθρεφτίζει την ετερότητά της και αντικαθρεφτίζεται ως είδωλο του Άλλου, μέσα και από το Ποίημα, ως έσοπτρο Λόγου και ως κυτταρικός λεκτικός καθρέφτης η ίδια.

δ)      Η Ζέφη Δαράκη μετουσιώνει σε Ποίηση την πίεση που δέχεται από τις συσσωρεύσεις της μνήμης. Έχει ανάγκη να βρει έναν τρόπο να κηδεύσει τις μνήμες της. Θυμάμαι ένα στίχο της από τη συλλογή «Εμπλοκή»,του 1971 –αν δεν κάνω λάθος: «Βρες μου έναν τόπο ν’ αναπαύσω το σκοτωμένο σώμα αυτής της μνήμης». Αυτόν τον τόπο τον βρίσκει μέσα στο Ποίημα.

ε)       Η ονοματοδοσία, η χρήση δηλαδή του γλωσσικού εργαλείου για τον προσδιορισμό των όσων μας περιβάλλουν, οδηγεί στηφθορά τους, στην εξαφάνισή τους. Όχι στον τελεσίδικο αφανισμό τους από τη δική μας οπτική και, κυρίως ψυχικά, προσληπτική δυνατότητα. Εκείνα υπάρχουν, αλλ’ εμείς ονομάζοντάς τα αδυνατούμε πλέον να αισθανθούμε την κρυμμένη ουσία τους.Ίσως γιατί με τον βαπτισμό τους αποκτούν μονοσήμαντη υπόσταση εκείνα που πριν υπήρχαν ως δυνατότητες ποικίλων ερμηνειών.

στ)     Επιπλέον η ματαιότητα της ίδιας της Ποίησης: Ονομάζοντας, μνημειώνοντας δηλαδή σε Λόγο τη δόνηση της συνείδησης και τον παφλασμό των συναισθημάτων, παγώνουμε, σαν σε φωτογραφικό στιγμιότυπο, εκείνο που πριν βρισκόταν σε «ανώνυμη» αέναη κίνηση. Κάνοντάς το Ποίημα το ακινητοποιούμε, το νεκρώνουμε. Το πνεύμα, το σώμα , η ψυχή υφίστανται τις επιδράσεις της εσωτερικής διεργασίας του ποιητικού γεγονότος. Ώσπου να γίνει Ποίημα, ό,τι μας δίνει κίνηση εσωτερική στο νου, στην ψυχή, στα κύτταρα, ως μνήμη, ανάμνηση, επιθυμία, πόθος, μίσος, έρωτας, οδύνη, είναι μπροστά μας, το βλέπουμε κυτταρικά, είναι στοιχείο της αυθυπαρξίας μας. Παγώνοντάς το σε Λόγο,το χάνουμε. Αφού η μέσα δόνηση εκφράστηκε, μηδένισε την επίδραση των ταλαντώσεών της πάνω μας. Εμείς τη χάσαμε, εκείνη διαρκεί πλέον ως αναγνωστική αντανάκλαση στους άλλους.

ζ)       Προϊούσης της ηλικίας μας όλο και περισσότερες αποφλοιώσεις παρατηρούμε, όχι στο υλικό της πλάτης στον καθρέφτη του χρόνου, μα στο είδωλό μας.

η)      Η σύνοψη των θέσεων της Ζέφης Δαράκη για την ματαιότητα της Ποίησης και την ματαιότητα της λειτουργίας του Λόγου βρίσκεται στο ποίημα

                    Στη θέα ενός αθέατου

                   Ποιον ρωτούσα επίμονα

                   και δε γυρνούσε να με δει

                   ή μήπως κανένα δε ρωτούσα

                   σκοτεινός αέρας το σώμα και

                   ανοιγόκλεινεσα ξεχασμένη πόρτα

                   πάνω από ερειπωμένες απαντήσεις

                   Γιατί αυτή η φτωχή αλήθεια του καθρέφτη

                   δε μου αρκεί αυτό

                   που σπαραχτικά με κοιτάζει

                   για ν’ ανάψω το κερί κι από την άλλη μεριά

                   να οδηγηθώ επιτέλους

                   στη φοβερή στιγμή του ειδώλου

                   ενός άλλου κόσμου

                   να μάθω γιατί το ποίημα συστρέφεται

                   γύρω απ’ το ίδιο το νόημά του λόγια

                   που διασχίζουν το χαρτί

                      σαν αμήχανο άλμα

                   σ’ ένα δάσος βαθιάς κατήφειας απόηχοι

                   λέξεων που πέσαν στους γκρεμούς τους

                   ανείπωτο ποίημα

                      σε ακολουθώ

                   δε συναντιόμαστε ποτέ…

                   Στοτέλος μένεις άναυδο στη θέα

                      ενός αθέατου

                   μοναδικού αναγνώστη

                      Κι από ανάγνωση σε απόγνωση κι από

                      απόγνωση σε ανάγνωση

                      χαθήκαμε

                  

θ)       Ποιος ο αθέατος μοναδικός αναγνώστης;

         

ι)       Παρέχει η Τέχνη μνήστρα αθανασίας;

κ)      Μπόρεσε κάποιος να βρει τις ρίζες των λέξεων καταδυόμενος στο βυθό της γλώσσας;

λ)       Συναριθμώ τις ακόλουθες θέσεις του ΒύρωναΛεοντάρη –η πρώτη από το κείμενο «Η περιπέτεια της εικόνας του προσώπου», από το κείμενο «Η αγωνία του αμετουσίωτου» η δεύτερη, στον τόμο «Κείμενα για την ποίηση», Νεφέλη, 2001:

λ1)     σχετικά με την αναζήτηση του αυτοειδώλου των νεοελληνίδων ποιητριών:

«Το αυτοείδωλό τους δεν υπάρχει χωρίς το ετερόφυλο είδωλο, που όμως είναι και καθρέφτης, και αυτό το τελευταίο δεν υπάρχει ξεχωριστά από το αυτοείδωλό τους. Από την ακραία κραυγή της Πολυδούρη «μόνο γιατί μ’ αγάπησες γεννήθηκα…» μέχρι τη νεώτατη ποίηση αυτό το ετερόφυλο είδωλο-καθρέφτης είναι μοιραία συγκεχυμένο, θολωμένο από το αυτοείδωλο, μια λειτουργία αντανάκλασης καθρέφτη σε καθρέφτη. (…) η ποιητικότητα (εδώ ο Λεοντάρης αναφέρεται στη διαδικασία δημιουργίας του καλλιτεχνικού έργου μέσω του γλωσσικού εργαλείου, αντικρούοντας μιαν άποψη του Τ. Σινόπουλου) δεν μπορεί παρά να «αρνείται» το συγκεκριμένο ετερόφυλο πρόσωπο (είδωλο-καθρέφτη) που μέσα του παλεύει να υπάρξει το αυτοείδωλο μα και που συγχέεται σε μια λειτουργία (…) αυτοπυρπόλησης μες στους καθρέφτες (περίπτωση της Ζ. Δαράκη).

λ2)     σχετικά με την αγωνία του ποιητή για το αμετουσίωτο:

         

«Όμως (ας ειπωθεί επιτέλους κι ας πάψουμε να χαλκεύουμε πεπρωμένα για τη «σωτηρία» του ποιητή και της ποίησης…), έγνοια, καημός και αγωνία του ποιητή τελικά δ ε ν είναι ηποίηση. Είναι η θνητότητα όχι η αθανασία, η χρονικότητα όχι η αιωνιότητα, το αμετουσίωτο όχι η μετουσίωση. Κάνει ποίηση χάνοντας τη ζωή για την ποίηση και χάνοντας την ποίηση για τη ζωή, εξόριστος της ύπαρξης, (…). Στην καταραμένη περιπέτειά του το μόνο που έχει είναι αυτό που χάνει – κι η δική του απώλεια. Μες στο «τι να ‘χουμε τι να ‘χω;» του Καρυωτάκη σπαράζει το «τι χάνουμε; τι χάνω;». Και το χαμένο είναι αβίωτο και αδιανόητο. Νοηματοδοτούμενο δεν ανακτάται, χάνεται κι αυτό. Λεγόμενο δεν «λέγεται», είναι το άρρητο που έρχεται σε ρήξη όχι με το ειπωμένο αλλά και μ’ αυτό που πάει να ειπωθεί, καταστρέφεται και κάνει την ποίηση να είναι η καταστροφή της».

μ)      [σύντομο διάγραμμα μιας πορείας]

Ένα κορίτσι που στα 15του χρόνια τολμά να δώσει στην ανάγνωση τα πρωτογενή ψυχικά υλικά του («Εσπερινοί περίπατοι», 1954), συνεχίζει στα 17 («Φύση», 1956) «με στίχους με συγκινημένη γυναικεία ευαισθησία» (Γ. Ι. Φουσάρας, ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ τ. 706, 1/12/1956) και στα 19 του, για τη συλλογή «Λυρικοί στοχασμοί» (1958) εισπράττει την βεβαιότητα της κριτικής για την εξέλιξή του: «Η ποιήτρια αυτή φαίνεται νέα ακόμα, αλλ’ έχει στοχαστικότητα κι αξιόλογο απόθεμα αισθημάτων που αν δεν αξιοποιούνται σήμερα ποιητικά, χωρίς άλλο θα αξιοποιηθούν αύριο, γιατί είναι φανερό, το ταλέντο δεν της λείπει» (Άρης Δικταίος, ΚΑΙΝΟΥΡΙΑ ΕΠΟΧΗ, Καλ. 1958), η γυναίκα δημιουργός, στη συνέχεια, η οποία «έχει καταλάβει μια θέση από τις πρώτες ανάμεσα στη σύγχρονη ποίησή μας, όχι για τον αριθμό των δέκα συλλογών της, αλλά για κάτι το ξεχωριστό που αναδίδεται σαν άρωμα εξατμισμένης ψυχής από τις συλλογές αυτές»(Α. Καραντώνης. ΝΕΑ ΕΣΤΙΑ, τ. 1313, 15/3/1982), η ποιήτρια Ζέφη Δαράκη, σήμερα,στην ώριμη ώρα της δημιουργίας της, είναι μία από τις σημαντικότερες ορίζουσες της ποίησής μας στις συντεταγμένες της β’ μεταπολεμικής γενιάς.

ν)       Στον θάλαμο αναζωογόνησης, με εισπνοές αέρα πνευματικής ελευθερίας, που μετατρεπόταν, μετά την καθημερινή λήξη της επιστημονικής του χρήσης, το οδοντιατρείο του Θανάση Κωσταβάρα, «συναναστράφηκα» κι εγώ, το 1970, μεσούσης της δικτατορίας των συνταγματαρχών, την Ζέφη Δαράκη. Με πήγε, ως τον μικρό της παρέας, ο Μάριος Χάκκας. Σήμερα αξιώνομαι να γράψω για την ποίησή της. Αξιώνομαι να γίνω κι εγώ λαμνοκόπος στην απέλπιδα προσπάθεια του ανθρώπου να καθυστερήσει όσο μπορεί να γίνει «αθάνατο παρόν».

                                                                             Γιώργος Χ. Θεοχάρης