.jpg)
(ΑΠΟ ΤΗΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΣΤΟ ΟΠΙΣΘΟΦΥΛΛΟ ΤΟΥ ΒΙΒΛΙΟΥ)
Αρθρογράφος: Άννα Καρτάλη
Την ‘Μεγάλη Χίμαιρα’ την έγραψε ο Καραγάτσης το 1936, ως η ‘Χίμαιρα’. Αργότερα μετονομάστηκε σε ‘Μεγάλη Χίμαιρα’.
Όλο το έργο χαρακτηρίζεται από μια τραγικότητα που την εκλαμβάνουμε από τον πόνο και τη συγκίνηση που μας μεταδίδει σε όλη του την έκταση.
Η κεντρική ηρωίδα είναι η Μαρίνα. Η Μαρίνα, γαλλίδα στη καταγωγή, γνωρίζει και ερωτεύεται τον Έλληνα ναυτικό Γιάννη Ρείζη. Είναι απογοητευμένη από τη μέχρι τότε ζωή της, οπότε, βλέποντας τη μεγάλη χίμαιρα, νιώθει πως αυτό το πλοίο είναι το μόνο μέσον που θα την οδηγήσει στην ελευθερία. Παντρεύεται με τον Γιάννη και πηγαίνουν στην Ελλάδα, στη Σύρο. Ζει μαζί με τη πεθερά της, η οποία συνεχώς την αποδοκιμάζει.
Μέσα στο έργο αναλύεται εκτενώς η ερωτική συμπεριφορά της. Η Μαρίνα ζει τον απόλυτο έρωτα με τον άντρα της, αλλά υπάρχει και η ερωτική επιθυμία για τον κουνιάδο της. Είναι μια γυναίκα που θέλει συνεχώς την επιβεβαίωση ότι αποτελεί το αντικείμενο του ερωτικού πόθου.
Όταν το καράβι τους βουλιάζει, τα οικονομικά προβλήματα διαφαίνονται και η οικονομική καταστροφή είναι πλέον αναπότρεπτο γεγονός. Στην συνέχεια, η Μαρίνα καταρρέει ψυχολογικά και οδηγείτε στην κατάθλιψη, ειδικά όταν πεθαίνει η άρρωστη κόρη της. Ακολουθούν οι ενοχές, η κατάρρευση και το τέλος με τον επιτηδευμένο θάνατό της.
Αν ψάξουμε σε λεξικά ή στον παγκόσμιο ιστό, τι σημαίνει χίμαιρα, θα ανακαλύψουμε πως είναι μια αφηρημένη αλλά ενδιαφέρουσα έννοια. Χίμαιρα, σύμφωνα με την ελληνική μυθολογία, ήταν ένα φοβερό τέρας. Σήμερα, χαρακτηρίζουμε ως χίμαιρα κάτι ανέφικτο ή φανταστικό, αυτό που δεν μπορεί να πραγματοποιηθεί. Σαν χίμαιρα, λοιπόν, θα μπορούσαμε να περιγράψουμε ένα μεγάλο πόθο μας, μα ακατόρθωτο και παράνομο, που μας τρομάζει και πρωταγωνιστεί μέσα στα όνειρά μας.
Πόσοι δεν έχουν όνειρα; Όνειρα είχε και η Μαρίνα, είχε κάθε δικαίωμα να τα πραγματοποιήσει και να κάνει λάθος, μα οι επιλογές της επηρέασαν και τους ανθρώπους που είχε δίπλα της.
Σε αυτό το σημείο υπεισέρχεται ο ανθρώπινος προβληματισμός. Η μοίρα, άραγε, προκαθορίζει τη ζωή; Ή οι επιλογές μας είναι ο κύριος ένοχος των συνεπειών που ακολουθούν; Οι επιλογές που κάνουμε, αφήνουν πάντα ένα σημάδι μέσα μας και πρέπει ορισμένες φορές να έχουμε επίγνωση για τη κάθε μας πράξη.
Η Μαρίνα έζησε δύσκολα παιδικά χρόνια που σίγουρα την επηρέασαν. Αργότερα, καθώς μεγάλωνε, αγάπησε μα και αγαπήθηκε, μίσησε και μισήθηκε. Δεν αντιμετώπισε τη ζωή της με σύνεση, μα ακολούθησε το ψέμα και τα πάθη. Στο τέλος όμως, η αλήθεια, της το ανταπέδωσε. Συνειδητοποιώντας και η ίδια, πως η ζωή της ήταν μια Χίμαιρα που ακολούθησε για να σωθεί, αλλά την οδήγησε σε λάθος προορισμό.
Την εποχή που γράφηκε το έργο, χαρακτηρίστηκε από έντονο σεξουαλισμό και αντιμετωπίστηκε ως άσεμνο από τους κριτικούς αλλά και από το αναγνωστικό κοινό. Μετά από τόσα χρόνια, όμως και ενώ τα όρια στη λογοτεχνία έχουν ξεπεραστεί, βλέπουμε το έργο αυτό με άλλη ματιά. Είναι ένα τέλειο ψυχογράφημα που μας περιπλανά σε έναν άλλο χρόνο. Επιπλέον, μας δίνει πληροφορίες για τα ήθη και έθιμα του νησιού καθώς και τον χαρακτήρα τον ανθρώπων της εποχής. Ο Καραγάτσης με την μοναδική του τέχνη και την εξαιρετική γραφή του μας μεταδίδει στο έπακρο τις αντιφάσεις της ανθρώπινης ψυχής. Δεν είναι μόνο συγγραφέας, μα σκηνοθέτης και φωτογράφος, καθώς ταξιδεύοντας στις εικόνες που ξετυλίγονται μέσω τις γραφής του, μεταφερόμαστε σαν ηθοποιοί, στο σκηνικό της πλοκής του έργου, παίζοντας και εμείς τον δικό μας ρόλο.
Αποσπάσματα από το βιβλίο
Οι μέρες του Αυγούστου και του Σεπτεμβρίου είναι θερμές, καφτερές, γεμάτες τυφλωτικό ήλιο, φως αδυσώπητο. Ο μπάτης δεν κατορθώνει ούτε να ρυτιδώσει τη θάλασσα. Τα μελτέμια δεν έχουν δύναμη ν’ απλώσουν τα φτερά τους. Τη νύχτα αναδίνονται απ’ το πέλαγο οσμές αρμυρές, ανασαιμιές ασάλευτου νερού, που θυμίζουν ιδρώτες οργασμού. Τα βράχια του νησιού αναβρύζουν την πύρη της μέρας, τυραννώντας τα πλεμόνια και τα νεύρα. Κάτω στην πολιτεία, το γλέντι ξεσπάει με τραγούδι, χορό, μεράκι, καημό κι έρωτα. Τρέχει το κρασί γεννώντας παθιασμένη δυσθυμία κι όχι ανάλαφρο κέφι. Τα κορμιά σμίγουν σε παράταιρα αγκαλιάσματα. Βράζουν οι ψυχές. Η ζωή, στο διάβα της, παρασέρνει το άβουλο ανθρώπινο κοπάδι, το εξουθενωμένο απ’ την οργή, τη ζήλεια και το πάθος. Και το φεγγάρι φωτίζει τη νεκρή θάλασσα, τον πυρωμένο βράχο και την ηδονόφιλη πολιτεία με τις ψυχρές αχτίδες του, σαν μια πελώρια ειρωνία του γλαυκού ουρανού προς τη χρυσογάλανη γη.
Είναι το καλοκαίρι…
Για τη Μαρίνα το κρεβάτι είναι πλατύ, η νύχτα ατελείωτη.
Μ. Καραγάτσης
Ο Μ. Καραγάτσης (23 Ιουνίου 1908- 14 Σεπτεμβρίου 1960) γεννήθηκε στην Αθήνα το 1908 και το πραγματικό του όνομα ήταν Δημήτριος Ροδόπουλος. Τα παιδικά του χρόνια τα έζησε σε διάφορες επαρχιακές πόλεις της Ελλάδας (Τρίκαλα, Πύργος, Αίγιο, Θεσσαλονίκη, Λάρισα, Κρήτη), λόγω του ότι ο πατέρας του ήταν διευθυντής τράπεζας. Οι μετακινήσεις αυτές, σε συνδυασμό με την ψυχασθένεια της πρωτότοκης αδελφής, που έκανε τους γονείς να στρέφουν όλο τους το ενδιαφέρον σ’ εκείνη, αλλά και την αυστηρή συμπεριφορά του πατέρα του, δημιουργούν αίσθημα αποξένωσης στον Καραγάτση (φτάνει μέχρι την έμμονη ιδέα ότι είναι νόθος γιος), αίσθημα που διακατέχει και τους περισσότερους πρωταγωνιστές των αφηγημάτων του. Πεθαίνει τα χαράματα της 14ης Σεπτεμβρίου, μετά από πολύωρη κρίση ταχυκαρδίας, και κηδεύεται την ίδια μέρα. Τελευταία φράση που πρόλαβε να γράψει: «Ας γελάσω» Στον τάφο του χαράσσεται μια φράση του ήρωά του Κωστή Ρούση («Από το ημερολόγιο του Κωστή Ρούση», Το μεγάλο συναξάρι):
«Οι μοναδικές ομορφιές είναι προνόμιο του θανάτου».
Μυθιστορήματα
.Ο συνταγματάρχης Λιάπκιν. Αθήνα, Δημητράκος, 1933.
. Χίμαιρα. Αθήνα, έκδοση του περ. Νέα Εστία, 1936 (και αναθεωρημένη έκδοση με τίτλο Η μεγάλη Χίμαιρα, Αθήνα, Μαυρίδης, 1953).
. Τα στερνά του Γιούγκερμαν. Αθήνα, Πυρσός, 1941.
. Λειτουργία σε λα ύφεσις· Ξυλογραφίες Λουκίας Μαγγιώρου. Αθήνα, Γλάρος, 1943.
.Νυχτερινή ιστορία. Αθήνα, Γλάρος, 1943.
. Ο κοτζάμπασης του Καστρόπυργου. Αθήνα, Αετός, 1944.
. Ο μεγάλος ύπνος. Αθήνα, Ίκαρος, 1946.
. Ο κόσμος που πεθαίνει· Αίμα χαμένο και κερδισμένο· Μυθιστόρημα. Αθήνα, Ίκαρος, 1947.
. Βασίλης Λάσκος. Αθήνα, Αετός, 1948.
. Τα στερνά του Μίχαλου. Αθήνα, Αετός, 1949.
. Άμρια Μούγκου (Στο χέρι του Θεού). Αθήνα, Ίκαρος, 1954.
. Ο θάνατος κι ο Θόδωρος· Αθήνα, Έχιδνα, 1954.
. Ο κίτρινος φάκελλος. Αθήνα, Εστία, 1956.
. Σέργιος και Βάκχος. Αθήνα, Δίφρος, 1959.
. Το 10. Αθήνα, Εστία, 1964.
. Ο μικρός Σέργιος και Βάκχος. Αθήνα, Εστία, 1973.
. Στρατής Μυριβήλης - Μ.Καραγάτσης - Άγγελος Τερζάκης - Ηλίας Βενέζης, Το μυθιστόρημα των τεσσάρων. Αθήνα, Εστία, 1979.
Διηγήματα - Νουβέλες
. Το συναξάρι των αμαρτωλών. Αθήνα, Γκοβόστης, 1935.
. Η λιτανεία των ασεβών. Αθήνα, Γκοβόστης, 1940.
. Το χαμένο νησί· Φανταστική νουβέλα· Ξυλογραφίες Γ.Βελισσαρίδη. Αθήνα, Αετός, 1943.
. Το μπουρίνι· Ξυλόγραφίες Λουίζας Μοντεσάντου. Αθήνα, Γλάρος, 1943.
. Ο τρελός με τα κουδούνια. Αθήνα, Γλάρος, 1944.
. Πυρετός. Αθήνα, Δημητράκος, 1945.
. Το νερό της βροχής. Αθήνα, Αετός, 1950.
. Η μεγάλη λιτανεία. Αθήνα, Εστία, 1955.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου