ΠΑΡΑΜΥΘΙΑ ΚΑΙ ΣΥΜΒΟΛΑ

επιμέλεια άρθρου Νότα Χρυσίνα

Τα παραμύθια κάνουν καλό στην ψυχή μας. Μέσα από τα σύμβολά τους «λύνουμε» τα δικά μας θέματα. Το παραμύθι είναι περισσότερο κοντά στην ιστορία από το μύθο. Ο μύθος αφορά ήρωες ενώ το παραμύθι απλούς ανθρώπους. Μέσα στο παραμύθι καλύπτονται τα συναισθήματά μας. Το παραμύθι έχει συνήθως καλό τέλος.

Η ψυχοκρατική προσέγγιση των παραμυθιών βοηθάει να αντιληφθούμε την παιδική σκέψη.  Σύμφωνα με την ψυχοκρατική ιδιότητα της παιδικής σκέψης και του ψυχισμού (ανιμισμός , ανθρωπομορφισμός) τα άψυχα αντικείμενα θεωρούνται πως έχουν αισθήσεις, είναι ζωντανά πλάσματα με ανθρώπινη συμπεριφορά, συναισθήματα και προθέσεις.

Τα παιδιά που δεν μεγάλωσαν με παραμύθια έχουν περισσότερα προβλήματα.

Ο Σουλτάνος Σαχριάρ ακούει με ενδιαφέρον τα Παραμύθια της Χαλιμάς.

Οι «Χίλιες και μία νύχτες» είναι συλλογή ιστοριών και παραμυθιών από τη Μέση Ανατολή και τη Νότια Ασία που συγκεντρώθηκαν και αποδόθηκαν στα αραβικά κατά τη διάρκεια της Ισλαμικής Χρυσής Εποχής. Είναι επίσης γνωστή ως Αραβικές νύχτες ή Παραμύθια της Χαλιμάς.

Οι «Χίλιες και Μία Νύχτες» στηρίζονται στην κεντρική ιστορία ενός Πέρση βασιλιά, του Σαχριάρ, και της νέας του νύφης. Ο βασιλιάς συγκλονίζεται όταν ανακαλύπτει ότι η γυναίκα του αδελφού του είναι άπιστη και όταν ανακαλύπτει ότι και η δική του γυναίκα ήταν επίσης άπιστη, και μάλιστα με ένα δούλο του παλατιού, την εκτελεί. Όμως ήταν τόσο μεγάλη η πίκρα του και η θλίψη του, ώστε έγινε μισογύνης πιστεύοντας ότι όλες οι γυναίκες είναι ίδιες. Έτσι, ο βασιλιάς Σαχριάρ άρχισε να παντρεύεται κάθε μέρα και μία παρθένα, την οποία εκτελούσε το επόμενο πρωί ώστε να μην έχει την ευκαιρία να τον ατιμάσει. Τελικά ο βεζίρης, του οποίου το καθήκον ήταν να του βρίσκει παρθένες, δεν μπορούσε πια να του βρει άλλες νύφες. Η Σεχραζάντ (σημαίνει "ευγενικής καταγωγής"), κόρη του βεζίρη, προσφέρεται η ίδια να γίνει η επόμενη νύφη και ο πατέρας της το αποδέχεται απρόθυμα. Τη νύχτα του γάμου τους, η Σεχραζάντ ξεκινάει να αφηγείται στον βασιλιά ένα παραμύθι, το οποίο όμως αφήνει ανολοκλήρωτο. Ο βασιλιάς, θέλοντας ν' ακούσει τη συνέχεια και το τέλος του παραμυθιού, αναγκάζεται να αναβάλει την εκτέλεσή της. Το επόμενο βράδυ, η Σεχραζάντ τελειώνει την αφήγηση του παραμυθιού και αμέσως αρχίζει άλλο, το οποίο αφήνει επίσης ανολοκλήρωτο. Ο βασιλιάς, θέλοντας ν' ακούσει και πάλι τη συνέχεια, αναβάλλει για άλλη μια φορά την εκτέλεση της Σεχραζάντ, κι αυτό συνεχίζεται για 1.001 νύχτες. Το τελευταίο βράδυ, ο βασιλιάς αποφασίζει να της χαρίσει τη ζωή για πάντα κι έτσι η Σεχραζάντ παραμένει βασίλισσα.

Ο βασιλιάς μέσα από τις αφηγήσεις λύνει τα θέματα που τον βασανίζουν.

Στην Ελλάδα υπάρχουν οι μύθοι του Αισώπου. Σε έργα του Πλάτωνα αναφέρονται μύθοι που λέγονταν σε παιδιά σε στιγμές ανάπαυσης ώστε να παίξουν διδακτικό ρόλο.  Τα λαϊκά παραμύθια υπάρχουν τόσο στο Βυζάντιο όσο και στην Τουρκοκρατία.  

Τα παραμύθια των Ελλήνων έχουν βασικό στοιχείο το χιούμορ, την υπερβολή και το υπερφυσικό στοιχείο. Αντίθετα τα παραμύθια των Γάλλων έχουν ερωτισμό και διαλόγους και των Γερμανών δεν έχουν συναίσθημα στον λόγο ωστόσο οι κινήσεις δείχνουν τα συναισθήματα.

Η γνώση της ταυτότητάς φαίνεται και από την ικανότητα να αφηγούμαστε μια ιστορία.

Μέσα από την βία των παραμυθιών επεξεργαζόμαστε τα βίαια ένστικτά μας.

Γκυστάβ Ντορέ, Gustave Doré (1832-1883)

Η  «Κοκκινοσκουφίτσα»  είναι ένα παραμύθι που υπάρχει σε πολλές εκδοχές. Στον μεσαίωνα, 1023 περίπου,  υπάρχει η εκδοχή που λέει ότι  η  Κοκκινοσκουφίτσα ήταν ένα κορίτσι που έκανε παρέα με λύκους. Μετά εμφανίζεται το 1690 ως το κοριτσάκι που φοράει κόκκινο σκούφο, το κόκκινο χρώμα παραπέμπει στην σεξουαλικότητα και την επιθετικότητα, την αλλαγή από την παιδικότητα στην εφηβεία. Το υπονοούμενο της σεξουαλικότητας  φαίνεται στην εικόνα όπου η Κοκκινοσκουφίτσα ξαπλώνει με τον λύκο. Στην εκδοχή του Περώ, το 1697,  η Κοκκινοσκουφίτσα ήταν η εύκολη γυναίκα, το κοριτσάκι που ξεγελάει ο λύκος-άνδρας και το ηθικό δίδαγμα είναι ότι «προσέξτε μην την πάθετε όπως η Κοκκινοσκουφίτσα» καθώς ο λύκος τρώει την Κοκκινοσκουφίτσα στο τέλος.

 Στην εκδοχή των αδερφών Γκριμ το παραμύθι έχει καλό τέλος. Εκεί μπαίνει στην μέση ο κυνηγός και σώζει την Κοκκινοσκουφίτσα. Το πρόσωπο του κυνηγού ήταν σημαντικό καθώς έδειχνε προστασία αλλά και ήταν το σύμβολο του πατέρα. 

Εικονογράφηση του Γκυστάβ Ντορέ από το πρωτότυπο του Περώ

«Η Σταχτοπούτα»  είναι ένα παραμύθι που δείχνει ότι έχουμε θέματα με τα αδέλφια μας και με την μητέρα. Η «Σταχτοπούτα» κακοποιείται. Στο παραμύθι υπάρχει η εξιδανικευμένη μητέρα η οποία πεθαίνει και υπάρχει μία μητριά που φέρεται άσχημα και ο πατέρας είναι ή παθητικός ή αδιάφορος. Η Σταχτοπούτα ασχολείται με τις στάχτες και από τις στάχτες φτάνει στο Παλάτι όπου συμβολίζει την εσωτερική μας Αναγέννηση. 

Το παραμύθι αυτό ξεκινάει από την Κίνα. Το πόδι και το ταίριασμα με το γυάλινο γοβάκι έχει ερωτικό συμβολισμό αλλά και δείχνει την αντοχή στις δυσκολίες που χρειάζεται για να φτάσεις σε ανώτερη σφαίρα στην ζωή. Ο πρίγκιπας βοηθάει στην αποκατάσταση του δικαίου, ως διαμεσολαβητής, καθώς στα παραμύθια υπάρχει το δίπολο καλός-κακός. 

Το αίσθημα δικαίου των παιδιών αποκαθίσταται καθώς υπάρχει η παιδική αίσθηση ότι οι ήρωες είναι απόλυτα καλοί ή απόλυτα κακοί.

Στα ρεαλιστικά παραμύθια, τα σύγχρονα.  οι ήρωες έχουν και καλές αλλά και κακές πλευρές. 

Η χιονάτη και τα 7 γεροντοπαλίκαρα,σενάριο-σκηνοθεσία Ιάκωβος Καμπανέλης

«Η Χιονάτη και οι επτά νάνοι»  είναι ένα παραμύθι που οι νάνοι συμβολίζουν τον άνθρωπο που δεν μεγαλώνει ποτέ. Το λευκό δηλώνει την αθωότητα και το ροδαλό προσωπάκι της Χιονάτης το πέρασμα στην εφηβεία. Υπάρχει ο καθρέφτης με τον οποίο μπαίνει το θέμα του ναρκισσισμού. Τίθεται το θέμα της ανταγωνιστικής σχέσης μεταξύ μητέρας –κόρης. Η ανταγωνιστική σχέση μπορεί να μην είναι συνειδητή και η ταύτιση με την ηρωίδα του παραμυθιού δείχνει ένα πρόβλημα που γυρεύει λύση. Το κυρίαρχο θέμα είναι η αποβολή της αθωότητάς μας. Τα αισθήματα ενοχής των εφήβων είναι πολύ έντονα. 

Amano, Ένα φιλί για την ωραία κοιμωμένη.

«Η Ωραία Κοιμωμένη» είναι ένα παραμύθι που μιλάει για την εφηβεία. Ο ύπνος είναι ένας μικρός θάνατος. Το παραμύθι λέει πώς θα βγεις από τον ύπνο δηλαδή την εφηβεία. Η δομή του παραμυθού μας μυεί, μας βοηθάει να περάσουμε ήπια στην λύση. Οι επαναλήψεις είναι ο χρόνος που μάς δείχνει αυτό που πρέπει να μάθουμε στην ζωή.

Σχέδιο του Johnny Gruelle

Η «Ραπουνζέλ» είναι ένα βαυαρικής καταγωγής παραμύθι που  στηρίζεται στο πώς χρησιμοποιούμε το σώμα μας όταν δεν υπάρχει βοήθεια κάποιου πρίγκιπα. Μεταμορφώνει τον εαυτό της μόνη της.

Η Ραπουνζέλ είναι το παιδί που απέκτησε ένα ζευγάρι το οποίο για πολλά χρόνια έμενε άτεκνο. Κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, η μητέρα της επέμεινε να φάει λυκοτρίβολα (ένα είδος γλιστρίδας) από τον γειτονικό κήπο μιας μάγισσας. Ο πατέρας, προκειμένου να μην χαλάσει το χατίρι της εγκύου, δεν είχε άλλη επιλογή από το να μπει επανειλημμένα στον κήπο της μάγισσας και να κλέβει από τα σαλατικά. Όταν τελικά γίνεται αντιληπτός από την μάγισσα, αναγκάζεται να της τάξει το παιδί που θα φέρει στον κόσμο η γυναίκα του. Το παιδί αυτό ονομάστηκε από την μάγισσα "Ραπουνζέλ", από την κοινή ονομασία των λυκοτρίβολων (Rapunzeln) στην γερμανική γλώσσα. Η μάγισσα φυλάκισε το παιδί σε έναν πύργο χωρίς πόρτα και τόσο ψηλό που να μην μπορεί να ανέβει σκάλα. Ο μόνος τρόπος να ανέβει η ίδια η μάγισσα ήταν να σκαρφαλώσει στα μακριά χρυσά μαλλιά της Ραπουνζέλ, τα οποία της έριχνε η κοπέλα όταν η μάγισσα της έλεγε το κατάλληλο σύνθημα. Ένα βασιλόπουλο ερωτεύτηκε παράφορα την Ραπουνζέλ όταν την άκουσε να τραγουδά και ήθελε να την γνωρίσει από κοντά. Τελικά, παρακολουθώντας την, έμαθε το σύνθημα της μάγισσας και ανέβηκε στην Ραπουνζέλ. Οι δύο νέοι ερωτεύτηκαν, αλλά όταν έγιναν αντιληπτοί από την μάγισσα, η κοπέλα εξορίστηκε σε μια ερημιά, αφού προηγουμένως η μάγισσα της έκοψε τα μαλλιά. Στην συνέχεια, η μάγισσα χρησιμοποίησε τα κομμένα μαλλιά της Ραπουνζέλ για να φέρει το βασιλόπουλο στον πύργο, όπου και του αποκάλυψε την εξορία της αγαπημένης του και ότι δεν επρόκειτο να την ξαναδεί. Πανικοβλημένος, ο νεαρός πήδηξε από τον πύργο, με αποτέλεσμα να πέσει σε έναν θάμνο με αγκάθια και να χάσει το φως του. Όταν οι δύο νέοι ξανάσμιξαν, μετά από λίγα χρόνια κακουχιών, η Ραπουνζέλ είχε ήδη γεννήσει τα δίδυμα παιδιά τους, τα δε δάκρυα χαράς που έβρεξαν τα μάτια του βασιλόπουλου γιάτρεψαν την όρασή του. Μερικές ημέρες μετά, το βασιλόπουλο γύρισε στο παλάτι του με την Ραπουνζέλ και τα νεογέννητα παιδιά τους και παντρεύτηκαν και στο τέλος έζησαν όλοι ευτυχισμένοι.

Ο κάθε έφηβος νιώθει φυλακισμένος όπως η Ραπουνζέλ στο παραμύθι. Η Ραπουνζέλ ρίχνει τα μαλλιά της και κάνει σκάλα για να ανέβει ο ήρωας και να περάσει σε μια άλλη σφαίρα μαζί της. Η μάγισσα προσπαθεί να κοροϊδέψει τον ήρωα αλλά δεν τα καταφέρνει και ο ήρωας κατακρημνίζεται και χάνει το φως του. Ο ήρωας τυφλώνεται όπως ο Οιδίποδας και παραπέμπει στην γνώση ότι για να κερδίσω την αληθινή γνώση πρέπει να κοιτάξω εντός μου. Το ηθικό δίδαγμα είναι ότι για να μάθεις πρέπει να πάθεις. 

«Η πεντάμορφη και το τέρας» είναι το πασίγνωστο παραμύθι της Ζαν-Μαρί Λε  Πρενς ντε Μπομόν που πρωτοδημοσιεύτηκε το 1756. Το παραμύθι γνώρισε πολλές παραλλαγές, Το παραμύθι που είναι ο άνδρας ή η γυναίκα που είναι μέσα μας. Αυτό που φαίνεται δεν είναι αυτό που είναι. Η ομορφιά της ψυχής ελευθερώνει και μας κάνει να διορθώσουμε και την εξωτερική πραγματικότητα.

 «Ο πρίγκιπας που έγινε βάτραχος» είναι ένα παραμύθι σύμβολο του νερού. Στο νερό γεννιόμαστε και αλλάζουμε.  Ο βάτραχος είναι σύμβολο σεξουαλικότητας. Το ζώο γαμπρός. Υπονοείται η ωρίμανση αλλά και η συνέπεια. Η κοπέλα κρατάει την μπάλα που συμβολίζει την ιδεατή κατάσταση που έχει η κοπέλα στο μυαλό της για την σχέση. Το παραμύθι έχει το στοιχείο του χιούμορ. Ο βάτραχος είναι γελωτοποιός. Στην αρχαία Αίγυπτο ο βάτραχος ήταν το σύμβολο της μετενσάρκωσης και της Ανάστασης. Συμβολίζεται ο θάνατος του κοριτσιού και η Ανάσταση της γυναίκας.

Ο Κοντορεβιθύλης του Gustave Doré 

«Ο Κοντορεβιθούλης» είναι το παραμύθι που δείχνει πως το μικρό παιδί ήταν αυτό από τον οποίο περιμένει η οικογένεια να την στηρίξει σε δύσκολες εποχές. Τα παιδιά αναγκάζονταν να φύγουν από το σπίτι γιατί δεν είχαν να τα ζήσουν. Μερικές φορές τα παιδιά πήγαιναν σε σχολεία και όταν επέστρεφαν μιλούσαν άλλη γλώσσα από εκείνη των γονιών.

«Ο Μικρός Πρίγκιπας» του του Γάλλου συγγραφέα Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ. Είναι ο χρόνος που έχεις ξοδέψει για να το κάνεις ξεχωριστό. Το παιδί είναι το τριαντάφυλλό μας. Πρέπει να το φροντίσουμε. Αυτό που είναι αυθεντικό ποτέ δεν θα μας προδώσει.

«Χάρι Πότερ» επτά μυθιστορημάτα φαντασίας από τη βρετανίδα συγγραφέα Τζ. Κ. Ρόουλινγκ.

 Από τον 19ο αιώνα το παραμύθι γίνεται από λαϊκό ανάγνωσμα αστικό. Γίνεται εμπορικό. Το παραμύθι το διαβάζουμε μαζί με το παιδί. Το συζητάμε και μπορούμε να γνωρίσουμε το παιδί αλλά και τον εαυτό μας. Στο ρεαλιστικό παραμύθι όλα γίνονται γραφή. 

«Το κοριτσάκι με τα σπίρτα» από τον Δανό ποιητή και συγγραφέα Χανς Κρίστιαν Άντερσεν. Η πηγή της ιστορίας ήταν μία ευρέως δημοφιλής ξυλογραφία του Δανού καλλιτέχνη Johan Thomas Lundbye που απεικονίζει ένα φτωχό παιδί να πουλάει σπίρτα και η οποία τυπώθηκε στο ημερολόγιο του 1843. Πολλές απεικονίσεις του έργου είχαν σταλεί στον Άντερσεν από τον εκδότη του ημερολογίου, ζητώντας του να γράψει μία ιστορία γύρω από αυτό.

Μία άλλη πηγή έμπνευσης θα μπορούσε να είναι το ταξίδι του Άντερσεν στην Μπρατισλάβα (σλοβακικά: Bratislava), το 1841, όπου έγινε μάρτυρας του τρόπου με τον οποίο η πόλη Ντέβιν (σλοβ.: Devín) κάηκε και οι γυναίκες έψαχναν για τα χαμένα τους παιδιά.

Όταν δεν έχεις όνομα στην ουσία δεν υπάρχεις. Όπως τα παιδιά είναι σκιές. Θίγονται ζητήματα όπως η παιδική εργασία, η κακοποίηση. Σήμερα, υπάρχουν θέματα τέτοια όπως η ζητιανιά εξαιτίας της κρίσης. 

Μπορείς να με αγαπάς;

http://webtv.ert.gr/katigories/politismos/19dek2015-sta-akra/

Το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο είναι το πανεπιστήμιο του 21ου αιώνα

Πηγή:http://www.esos.gr/arthra/41603/elliniko-anoikto-panepistimio-einai-panepistimio-toy-21oy-aiona

Αντώνης Λιοναράκης

Καθηγητής Ανοικτής και εξ Αποστάσεως Εκπαίδευσης, ΕΑΠ

Το σύνθημα που κυριαρχεί εδώ και χρόνια στους κόλπους ορισμένων ανοιχτών πανεπιστημίων είναι: «να τους μάθουμε πώς να μαθαίνουν». Ο πρώτος πρόεδρος (1995 – 2004) του ΕΑΠ καθ. Αλ. Λυκουργιώτης είχε συμπληρώσει επίσης: «να τους δώσουμε την δυνατότητα να σπουδάσουν και να αποδείξουν την αξία τους όχι εκ των προτέρων, αλλά εκ των υστέρων». Κάπως έτσι συνοψίζεται η βασική φιλοσοφία των εφαρμογών και επιλογών ενός ανοικτού πανεπιστημίου. Φαίνεται, ότι οι αντιλήψεις αυτές όχι μόνο λειτούργησαν, αλλά επηρέασαν τη νέα γενιά των σύγχρονων παιδαγωγικών αρχών και της εκπαιδευτικής πρακτικής όλων των βαθμίδων.

Ένα μικρό ιστορικό

Το σπέρμα για ένα Ανοικτό Πανεπιστήμιο στη χώρα μας βρίσκεται κάπου στις αρχικές επιλογές της Μελίνας Μερκούρη στις αρχές του 1980, όταν ως Υπουργός Πολιτισμού εισήγαγε τα «Ελεύθερα Ανοιχτά Πανεπιστήμια», τα οποία δεν ήταν τίποτα άλλο από κύκλοι συζητήσεων και σεμιναρίων στο πλαίσιο κάποιων δήμων. Έδωσαν όμως ώθηση σε μια νέα ιδέα περί ενός ακαδημαϊκού ιδρύματος ξεχωριστού και διαφορετικού από τα άλλα.

Άνθρωποι με ιδιαίτερες ευαισθησίες και όραμα υιοθέτησαν την ιδέα και θέλησαν να πάνε παραπέρα. Ο Ανδρέας Λεντάκης, ως δήμαρχος του Υμηττού, ήταν έτοιμος να οργανώσει κάτι ανάλογο με διευρυμένη ταυτότητα, αλλά έφυγε νωρίς, πριν το υλοποιήσει. Λίγο πιο μετά, ο Αντώνης Τρίτσης ως δήμαρχος Αθηναίων θέλησε να του δώσει μια ακαδημαϊκή διάσταση. Αυτός ήταν και ο λόγος που ζήτησε από τον καθ. Δημήτρη Τσάτσο να αναλάβει υπό την εποπτεία και ευθύνη του τη δημιουργία ενός ανοικτού πανεπιστημίου στον Δήμο της Αθήνας. Ο πρόωρος θάνατος του Τρίτση έφερε και το τέλος της προσπάθειας αυτής.

Το 1992 ο τότε Υπουργός Παιδείας Γ. Σουφλιάς εισάγει και καταθέτει μια παρωδία νόμου για το υπό ίδρυση Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Αν ο νόμος αυτός είχε ενεργοποιηθεί, σήμερα δεν θα υπήρχε Ανοικτό Πανεπιστήμιο. Η κεντρική φιλοσοφία του ήταν το «Πανεπιστήμιο» να διοικείται από τη Σύνοδο των Πρυτάνεων. Ταυτόχρονα, ενδεικτικό ήταν ότι από τον «νόμο» απουσίαζε παντελώς η λέξη «εκπαίδευση», ενώ κυριαρχούσε εκείνη της επιμόρφωσης.

Τον Φεβρουάριο του 1995 ο Υπουργός Παιδείας Γ. Παπανδρέου μου ζήτησε να του καταθέσω μια πρόταση για το πώς θα μπορούσε να οργανωθεί και να αναπτυχθεί το  Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, ως ισότιμο των άλλων του εξωτερικού και ασφαλώς ισότιμο των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων της χώρας μας. Η πρόταση που κατατέθηκε δύο μήνες αργότερα σηματοδότησε και τη γέννηση του ΕΑΠ.

Χρέος μου είναι, επίσης, να αναφέρω έναν από τους στυλοβάτες του Open University της Βρετανίας. Τον πρώτο Γενικό Γραμματέα του, τον ελληνοκύπριο Αναστάσιο Χριστοδούλου (1932 – 2002), ο οποίος το 1998 γνώρισε από κοντά τις αρχικές προσπάθειες του ΕΑΠ ως επισκέπτης. Ο Χριστοδούλου σχεδίασε την οργανωτική και διαχειριστική δομή του Open University της Βρετανίας το 1968. Ο Λόρδος και καθηγητής Walter Perry, πρώτος πρύτανης του Open University περιγράφει χαρακτηριστικά: «Την 1η Ιανουαρίου 1969, όταν ξεκίνησε η δουλειά μας για την ίδρυση του Open University, η κυβέρνηση του εργατικού κόμματος μας έδωσε διορία δύο χρόνια να ετοιμάσουμε την οργάνωσή του και να δεχτούμε τους πρώτους 25.000 φοιτητές. Ο Χριστοδούλου ήταν ο βράχος της προσπάθειας. Αυτός οργανωτικός κι εγώ ακαδημαϊκός, με συμπλήρωσε με τις εξαιρετικές ικανότητές του στην οργάνωση». Ο Αναστάσιος Χριστοδούλου υπηρέτησε ως Γενικός Γραμματέας το Open University μέχρι το 1980. Αμέσως μετά ανέλαβε ΓΓ του Association of Commonwealth Universities.

Ο Λόρδος Walter Perry το 1995, σε μια άτυπη συζήτηση που είχαμε μαζί για το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, είχε σταθεί στο γεγονός ότι η μόνη ελπίδα ανάπτυξης ενός ιδρύματος τέτοιου τύπου θα ήταν η αυτόνομη ανάπτυξή του, χωρίς την εποπτεία άλλων ιδρυμάτων ή πανεπιστημίων. Αυτή ήταν εξ αρχής και η ισχυρή άποψη που επικράτησε στον σχεδιασμό του ΕΑΠ. Το ίδιο ακριβώς είχε αναφέρει σε προσωπική συζήτηση λίγο αργότερα και ο Desmond Keegan, που είχε την ευθύνη οργάνωσης του τεράστιου Ανοικτού Πανεπιστημίου της Κίνας.

Γιατί «ανοικτό» ;

Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο έχει μια αποστολή: να είναι ανοικτό στον κόσμο, στον χώρο, στις μεθόδους και στις νέες ιδέες. Είναι ευέλικτο. Αυτά τα στοιχεία είναι που του προσδίδουν μια ζωντάνια, μια δροσιά, φρέσκιες ιδέες και εν τέλει, μια σύγχρονη μορφή χωρίς παραδοσιακούς περιορισμούς. Η έννοια της «ανοικτότητας» αναφέρεται κυρίως στην πολιτική και στρατηγική της εκπαίδευσης ως ιδεώδες και αντίληψη για την ενεργοποίηση συστημάτων ανοικτής εκπαίδευσης. Το πιο χαρακτηριστικό σύστημα αυτού του είδους είναι η εξ αποστάσεως εκπαίδευση.  

Ένα σύγχρονο πανεπιστήμιο τέτοιας μορφής θα πρέπει να είναι ανοικτό σε νέες μεθόδους και ιδέες. Χωρίς ευελιξία μπορεί να εγκλωβιστεί στις ίδιες του τις εφαρμογές με δυσκολίες επαναπροσδιορισμού. Οι δυνατότητες εφαρμογών και τεχνολογίας ανανεώνονται και αλλάζουν. Αν το ίδρυμα δεν μπορέσει να προσαρμόσει και να προσαρμοστεί στις νέες εξελίξεις και δυνατότητες, μπορεί να μείνει πίσω και να χάσει πολύτιμο χρόνο εκπαιδευτικών καινοτομιών και εφαρμογών.

Η ανοικτή εκπαίδευση, όπως αναφέρει ο καθηγητής Alan Tait μπορεί να πάρει διάφορες μορφές:

•    Εκπαίδευση για όλους: δωρεάν ή μικρού κόστους σχολεία και πανεπιστήμια, με εκπαιδευτικές επιλογές διαθέσιμες σε όλους, η οποία χρηματοδοτείται από την πολιτεία.

•    Ανοικτή πρόσβαση σε προγράμματα, τα οποία οδηγούν σε ολοκληρωμένα και αναγνωρισμένα διπλώματα. Αυτά προσφέρονται από ανοικτά πανεπιστήμια  

•    Ανοικτή πρόσβαση σε μαθήματα ή προγράμματα, τα οποία δεν προσφέρουν αναγνωρισμένα διπλώματα, αλλά βεβαιώσεις επιτυχούς παρακολούθησης (MOOCs και άλλα σχετικά).

•    Ανοικτοί εκπαιδευτικοί πόροι (ή πηγές), στους οποίους έχουν πρόσβαση όλοι όσοι θέλουν να αξιοποιήσουν μαθήματα σε βίντεο, υποστηρικτικό υλικό κάθε τύπου

•    Ανοικτά βιβλία, τα οποία βρίσκονται στο διαδίκτυο ελεύθερα προς χρήση

•    Ανοικτή έρευνα, όπου ερευνητικές εργασίες είναι διαθέσιμες σε όλους

•    Ανοικτά δεδομένα, τα οποία μπορεί κάποιος να αξιοποιήσει, να τα επαναχρησιμοποιήσει,  να τα προωθήσει σε κάθε ενδιαφερόμενο

Ανάπτυξη και κοινωνική δικαιοσύνη

Τα ανοικτά πανεπιστήμια στοχεύουν κατά κύριο λόγο στην ανάπτυξη. Όχι απλά και μόνο στη διδασκαλία και έρευνα. Στοχεύουν σε μια ουσιαστική (αν όχι ριζοσπαστική) συνεισφορά της ανώτατης εκπαίδευσης σε θέματα δημογραφίας, μεγαλύτερου αριθμού φοιτούντων σπουδαστών, ποιοτικότερης εκπαίδευσης, καινοτόμας και ευέλικτης εκπαίδευσης, προσαρμογής της ανώτατης εκπαίδευσης σε σύγχρονες ανάγκες, αλλά και εφαρμογές. Τα επόμενα χρόνια, στις περισσότερες χώρες της Ευρώπης, οι μετακινήσεις πληθυσμών και οι αριθμοί όλο και λιγότερο αποφοιτούντων νέων, θα δημιουργήσουν μια ανισορροπία στο κοινωνικό περιβάλλον. Τα υπάρχοντα συμβατικά εκπαιδευτικά ιδρύματα δεν είναι ικανά να δώσουν λύσεις και να εναρμονίσουν τα παραδοσιακά δεδομένα με τις νέες ανάγκες και απαιτήσεις που διαμορφώνονται. Στην περίπτωση αυτή, τα ανοικτά πανεπιστήμια έχουν τη δυνατότητα να προσαρμόσουν τις δραστηριότητές τους σε μια πολιτική ανάπτυξης και κοινωνικής δικαιοσύνης.

Προφανώς όλες οι προσαρμογές ενός ανοικτού πανεπιστημίου πρέπει να γίνονται μέσα από μια διαδικασία δημοκρατικών επιλογών και υιοθέτησης ευέλικτων μεθοδολογιών. Μόνο έτσι το ίδρυμα μπορεί να ανταποκριθεί σε ανάλογες απαιτήσεις.

Τα παραπάνω, είναι η απόδειξη ότι τα ανοικτά πανεπιστήμια δεν πρέπει μόνο να προωθούν τη δημοκρατία, αλλά να την ενεργοποιούν στην καθημερινή πράξη, να την βιώνουν. Χωρίς  δημοκρατικές ιδέες και αντιλήψεις, χωρίς δημοκρατικές διαδικασίες συνεχούς διαλόγου, θα πάψουν να υπάρχουν, θα χάσουν το ουσιαστικό τους περιεχόμενο και θα παραμείνουν χωρίς ουσιαστική ταυτότητα.

Ως προς την ακαδημαϊκή και εκπαιδευτική τους διάσταση, είναι παραπάνω από απαραίτητο να ενσωματώνουν κάθε τεχνολογική δυνατότητα στην υπηρεσία της ποιοτικής εκπαίδευσης. Ο σχεδιασμός και η ανάπτυξη εκπαιδευτικού υλικού, που είναι θεμελιακό στοιχείο της λειτουργίας τους, τώρα πλέον έχει δυνατότητες προσαρμογών. Οι δυνατότητες της δεκαετίας 1980 και 1990 έχουν εμπλουτιστεί με σύγχρονα δεδομένα. Το μεγάλο κόστος και το χρονοβόρο του εκπαιδευτικού υλικού εκείνων των χρόνων έχει μειωθεί σε μεγάλο βαθμό με ένα σημαντικό πλεονέκτημα: την αξιοποίηση της τεχνολογίας. Ο εξ αρχής σχεδιασμός του υλικού, η επικαιροποίηση και ο εμπλουτισμός του, διαθέτει μια ευελιξία που επιτρέπει μείωση του κόστους και του χρόνου δημιουργίας του, καθώς επίσης δυνατότητες άμεσης διακίνησης του εκπαιδευτικού πακέτου προς τους αποδέκτες (φοιτητές).

Προϋποθέσεις και λόγοι ανάπτυξης του Ελληνικού Ανοικτού Πανεπιστημίου  

Από την εποχή της ίδρυσης του ΕΑΠ πριν είκοσι χρόνια πολλά άλλαξαν. Πληθώρα ακαδημαϊκών ιδρυμάτων δημοσίων και ιδιωτικών έχουν ξεκινήσει και προσφέρουν σπουδές εξ αποστάσεως. Πολλά συμβατικά πανεπιστήμια έχουν δρομολογήσει ανάλογα προγράμματα ευέλικτης εκπαίδευσης. Το τοπίο των εναλλακτικών μορφών εκπαίδευσης εμπλουτίζεται και διαμορφώνει μια νέα εικόνα στον ορίζοντα. Οι συνθήκες αλλάζουν και οι προϋποθέσεις μεταβάλλονται. Οι προκλήσεις για το ΕΑΠ έχουν αλλάξει μορφή τα τελευταία χρόνια.

•    Αυτό, το οποίο διαμορφώνεται στον ορίζοντα σε εθνικό και διεθνές πεδίο, είναι ο ανταγωνισμός σε μια σειρά από σχετικά θέματα με τις επιλογές και τη στρατηγική του ιδρύματος. Το ΕΑΠ θα πρέπει να είναι ικανό να αντιμετωπίσει αυτόν τον ανταγωνισμό με τα πλεονεκτήματα που διαθέτει.

•    Ο ορίζοντας της ανάπτυξής του θα πρέπει να κοιτά μπροστά πολλά χρόνια. Μόνο έτσι θα διαμορφώσει μια πολιτική ποιότητας και ανάπτυξης. Το όραμά του πρέπει να προσδιοριστεί με κάθε δυνατότητα μετρισημότητας, έτσι ώστε να προετοιμαστεί και να σχεδιάσει τα επόμενα βήματά του.

•    Το ΕΑΠ είναι το πανεπιστήμιο εκείνο που θα πρέπει να συνδυάσει τις επιλογές και πρακτικές του με την πιο σύγχρονη τεχνολογία που υπάρχει. Το πλεονέκτημα αυτό είναι ταυτόχρονα και εργαλείο βελτιωτικής εφαρμογής του.  

•    Με βάση τα παραπάνω, είναι απαραίτητο να προχωρήσει στη βασική και εφαρμοσμένη έρευνα σε όλα τα πεδία που προσφέρει. Με γνώμονα και μεθοδολογία την εξ αποστάσεως εκπαίδευση, να ανοίξει νέους ορίζοντες ερευνητικών πεδίων.  

•    Είναι παραπάνω από απαραίτητο για πρώτη φορά στην ιστορία του, να ακολουθήσει μια πολιτική απόλυτης διαφάνειας στις διαχειριστικές και εκπαιδευτικές δραστηριότητές του. Διαφάνεια στα οικονομικά, στις στρατηγικές του επιλογές και σε όλα τα διαχειριστικά και διοικητικά δεδομένα.

•    Δεν θα υπάρξει ανάπτυξη, αν το ΕΑΠ δεν μπορέσει να ανανεώσει, να επικαιροποιήσει ή να αναπτύξει εξ αρχής ένα εκπαιδευτικό υλικό σύγχρονο και ευέλικτο. Η αναδιαμόρφωση του υλικού κάθε μορφής είναι άμεσης προτεραιότητας, αλλά και ευθύνης του.  

•    Οι διδάσκοντες με σύμβαση, που αποτελούν την πλειοψηφία των καθηγητών – συμβούλων (ΣΕΠ) θα πρέπει να αποκτήσουνε σημαντικότερο ρόλο στην ανάπτυξη του εκπαιδευτικού υλικού. Χωρίς τη συμβολή τους δεν θα μπορέσει να υπάρξει αναδιαμόρφωσή του.

•    Ταυτόχρονα όμως, ο νέος ρόλος τους θα πρέπει να συνοδεύεται από ειδική επιμόρφωση σε ζητήματα μεθοδολογίας, τα οποία είναι απαραίτητα για την πιο αποτελεσματική τους εμπλοκή.

•    Η λογική των συνεργασιών με ελληνικά και ξένα ΑΕΙ, που διαθέτουν εμπειρία και τεχνογνωσία σε αντικείμενα αιχμής, θα δώσουν μια σύγχρονη ώθηση στην ανάπτυξη του ιδρύματος. Το ίδιο θα συμβεί στην αναβάθμιση και επικαιροποίηση των παλαιών και νέων προγραμμάτων σπουδών.

•    Η βασική μονάδα του ΕΑΠ ως προς τις εκπαιδευτικές εφαρμογές είναι το Εργαστήριο Εκπαιδευτικού Υλικού και Εκπαιδευτικής Μεθοδολογίας (ΕΕΥΕΜ). Η μονάδα αυτή θα πρέπει να ενισχυθεί με εκπαιδευτικά και τεχνολογικά μέσα για να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις όλου του πανεπιστημίου.

•    Το ίδιο το Εργαστήριο σε συνεργασία με την Μονάδα Εσωτερικής Αξιολόγησης είναι απαραίτητο να δημιουργήσουν ένα σύστημα υποστήριξης των διδασκόντων, αλλά και των φοιτητών σε ζητήματα μεθοδολογίας και μεγαλύτερης αποτελεσματικότητας της πορείας τους.

•    Η πρόσβαση στα προπτυχιακά προγράμματα του ΕΑΠ θα πρέπει να είναι ελεύθερη, με προϋπόθεση την ευέλικτη αναδιάρθρωση των διοικητικών και μη υπηρεσιών του ιδρύματος. Το πανεπιστήμιο είναι ανοικτό και θα πρέπει να ενεργοποιήσει, μετά από 20 χρόνια ύπαρξης, το βασικό του αξίωμα: την ελεύθερη πρόσβαση. Στα μεταπτυχιακά προγράμματα σπουδών οι προϋποθέσεις έχουν άλλη διάσταση και αποτελούν διαφορετικό μοχλό επιλογών.

•    Τέλος, το πανεπιστήμιο θα πρέπει να ακολουθήσει μια συνεχή πολιτική διασφάλισης της ποιότητας του εκπαιδευτικού και ερευνητικού έργου και μια πολιτική αξιοποίησης όλων των ανοικτών εκπαιδευτικών πόρων.  

Φαίνεται ότι όλες οι παραπάνω προϋποθέσεις οδηγούν σε ένα ανανεωμένο, ανταγωνιστικό και ποιοτικό ακαδημαϊκό ίδρυμα. Τα χρόνια λειτουργίας και η εμπειρία του δείχνουν προς ένα μονόδρομο. Αν η στρατηγική ανάπτυξης οδηγηθεί σε μια ανάλογη πορεία, τότε θα υπάρξουν τα θεμέλια για μια αναπροσαρμογή της πολιτικής του. Το Ανοικτό Πανεπιστήμιο θα αναπτυχθεί μόνο αν προσδιορίσει, εκτός των ακαδημαϊκών του κριτηρίων, την ύπαρξή του με βασικές αξίες κοινωνικής δικαιοσύνης.

Ισχυρό πλήγμα στις μεταπτυχιακές σπουδές

Πηγή:http://www.kathimerini.gr/843420/article/epikairothta/ellada/isxyro-plhgma-stis-metaptyxiakes-spoydes

 Το υπουργείο Παιδείας απαγορεύει στους καθηγητές να αμείβονται πλέον από τη συμμετοχή τους στα μεταπτυχιακά προγράμματα πανεπιστημίων. Ουσιαστικά, η αριστερή (όπως η ίδια δηλώνει) κυβέρνηση της χώρας ζητεί από τους ιδιώτες (νέοι πτυχιούχοι αλλά και στελέχη επιχειρήσεων) να καλύψουν –μέσω των διδάκτρων που καταβάλλουν στα μεταπτυχιακά προγράμματα– τη συνεχώς μειούμενη κρατική χρηματοδότηση προς τη δημόσια και δωρεάν τριτοβάθμια εκπαίδευση της χώρας. Και αυτό, διότι τα έσοδα από τα δίδακτρα θα διατίθενται για την κάλυψη λειτουργικών αναγκών των ΑΕΙ, τις οποίες οφείλει να καλύπτει το κράτος. Ωστόσο, με την ίδια απόφαση το υπουργείο Παιδείας καταδικάζει τα πανεπιστήμια στο τέλμα της μετριότητας ενώ φέρνει ακριβώς τα αντίθετα αποτελέσματα από αυτά που επιδιώκει: πλήττει την ανταγωνιστικότητα των μεταπτυχιακών προγραμμάτων, και άρα τα έσοδά τους, καθώς ποιο στέλεχος επιχειρήσεων, ποιος πτυχιούχος θα επιλέξει να πληρώσει αδρά μεταπτυχιακές σπουδές εάν αυτές δεν βασίζονται σε πανεπιστημιακούς αναγνωρισμένους, με περγαμηνές και «πιστοποίηση» από ελληνικά δημόσια και ξένα πανεπιστήμια; Το ίδιο νομοσχέδιο, στην τελευταία του εκδοχή (6.6) που κυκλοφόρησε χθες, έχει διατάξεις κατά της αριστείας και της αξιοκρατίας: παύει την απαγόρευση ένας καθηγητής να έχει την ακαδημαϊκή διαδρομή του στο ίδιο –ένα και μοναδικό– ΑΕΙ, ενώ καταργεί την υποχρέωση για τουλάχιστον 13 εβδομάδες μάθημα!

Ασυμβίβαστα

Ειδικότερα, ο νόμος 4009 του 2011 στο άρθρο 24 παρουσιάζει τα ασυμβίβαστα των πανεπιστημιακών. Στους καθηγητές απαγορεύονται τρεις δραστηριότητες: 1) να απασχολούνται σε ιδιωτικό φορέα παροχής εκπαιδευτικών ή ερευνητικών υπηρεσιών, 2) να μετέχουν σε εταιρείες οι οποίες έχουν εμπορικές δραστηριότητες και συναλλαγές (π.χ. με εκπόνηση μελετών προγραμμάτων, εκτέλεση υπηρεσιών), 3) να κατέχουν πλην εξαιρέσεων άλλη μόνιμη θέση στον δημόσιο τομέα. Το νομοσχέδιο που παρουσίασε η νυν ηγεσία του υπουργείου στο άρθρο 9 (παράγραφος 16) αναφέρει: «Οι πανεπιστημιακοί απαγορεύεται να λαμβάνουν οποιασδήποτε φύσεως και μορφής αμοιβές από τη συμμετοχή τους σε προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών».

Η απόφαση του υπουργού Παιδείας Νίκου Φίλη και της αρμόδιας για την τριτοβάθμια εκπαίδευση, αναπληρώτριάς του, Σίας Αναγνωστοπούλου, πρέπει να ερμηνευθεί ως μέσο εύρεσης πόρων για τα ΑΕΙ από τον ιδιωτικό τομέα (π.χ. δίδακτρα) υπό το πρίσμα της μείωσης της κρατικής χρηματοδότησης των ΑΕΙ/ΤΕΙ. Με το ισχύον σύστημα, από το συνολικό ποσό των διδάκτρων των μεταπτυχιακών προγραμμάτων, το 15% δίνεται στον Ειδικό Λογαριασμό Κονδυλίων Ερευνας (ΕΛΚΕ) του πανεπιστημίου και το 85% κατανέμεται στην κάλυψη των λειτουργικών εξόδων του μεταπτυχιακού προγράμματος και στους μισθούς των διδασκόντων σε αυτό. Σε άλλη διάταξη του ίδιου νομοσχεδίου Φίλη-Αναγνωστοπούλου, αυξάνεται –από 40% σε 50%– το ποσοστό των λειτουργικών εξόδων που μπορεί να καλυφθούν από τον ΕΛΚΕ στον οποίο εισέρχονται τα χρήματα που παίρνουν πανεπιστημιακοί από ερευνητικές τους δραστηριότητες, έργα, μεταπτυχιακά κ.λπ.

«Είναι αφελής τρόπος ενίσχυσης των πανεπιστημίων εκ μέρους της κυβέρνησης, διότι τα μεταπτυχιακά βασίζονται στο ισχυρό ανθρώπινο προσωπικό των ΑΕΙ. Οι άνθρωποι της κυβέρνησης δεν κατανοούν ότι οι προσοντούχοι οφείλουν να αμείβονται», παρατηρεί, μιλώντας στην «Κ», η αναπληρώτρια καθηγήτρια του Παν. Αθηνών Ευγενία Μπουρνόβα. «Ενα από τα βασικά κριτήρια για την ποιότητα των μεταπτυχιακών σπουδών είναι τα βιογραφικά των διδασκόντων τους. Πώς θα προσελκύσουμε τους καλύτερους στην Ελλάδα;», προσθέτει ο Χρήστος Ταραντίλης, καθηγητής του Οικονομικού Παν. Αθηνών. Και τονίζει: «Η απόφαση του υπουργείου είναι ακόμη μία εφαρμογή του εξισωτισμού όλων προς τη μετριότητα».

Ο Νομπελίστας ΟΡΧΑΝ ΠΑΜΟΥΚ

Έχουν περάσει έξι ολόκληρα χρόνια από την κυκλοφορία του τελευταίου μυθιστορήματος του τούρκου νομπελίστα Orhan Pamuk [Ορχάν Παμούκ], και όλοι όσοι αγάπησαν την πένα του ανυπομονούν να διαβάσουν το νέο του βιβλίο.  

Ο μυθιστοριογράφος της μεταμοντέρνας λογοτεχνίας που δίνει αξία στη λεπτομέρεια, δεν χρησιμοποιεί ποτέ υπολογιστή, ζωγραφίζει πάνω στα χειρόγραφά του, λατρεύει τους περιπάτους και την Ιστανμπούλ, επισκέφθηκε την Αθήνα, με αφορμή την κυκλοφορία του νέου του βιβλίου που έχει τίτλο Κάτι παράξενο στο νου μου [Strangeness in my mind], για να δώσει μία διάλεξη  την Πέμπτη 10 Δεκεμβρίου στην Αίθουσα Αλεξάνδρα Τριάντη του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών.

Ο Ορχάν Παμούκ συνομίλησε με τη δημοσιογράφο Εύη Κυριακοπούλου και αναφέρθηκε  στο σύνολο του έργου του. Μετά το τέλος της συζήτησης, ο πολυβραβευμένος συγγραφέας με τον έντονο πολιτικό λόγο απάντησε σε ερωτήσεις του κοινού.

Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του Megaron Plus σε συνεργασία με τις εκδόσεις Ωκεανίδα και τα καταστήματα Public.

http://www.blod.gr/lectures/Pages/viewlecture.aspx?LectureID=2468

O Oρχάν Παμούκ , είναι ένας από τους πλέον γνωστούς και διακεκριμένους Ευρωπαίους μυθιστοριογράφους και το έργο του έχει μεταφραστεί σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες. Στις 12 Οκτωβρίου 2006 του απονεμήθηκε το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Τα βιβλία του έχουν εκδοθεί σε πάνω από 11 εκατομμύρια αντίτυπα.

Γεννήθηκε στην Kωνσταντινούπολη στις 7 Ιουνίου του 1952. Η οικογένειά του ήταν αρκετά εύπορη και ο πατέρας του ήταν μηχανικός.  Tελείωσε το λύκειο στη Pοβέρτειο σχολή, και στη συνέχεια σπούδασε τρία χρόνια αρχιτεκτονική στο Πολυτεχνείο . Εγκατέλειψε όμως τις σπουδές του προκειμένου να γίνει συγγραφέας. Το 1976 αποφοίτησε από το Iνστιτούτο Δημοσιογραφίας του Πανεπιστημίου της Kωνσταντινούπολης.

 Έζησε τρία χρόνια στις HΠA, όπου εργάστηκε σαν ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Aϊόβα και στο Kολούμπια της Nέας Yόρκης.

 Άρχισε να γράφει το 1974. Tο πρώτο του μυθιστόρημα, «Tζεβντέτ μπέης και υιοί», βραβεύτηκε το 1979 στο διαγωνισμό μυθιστορήματος των εκδόσεων Mιλλιέτ. Tο βιβλίο αυτό εκδόθηκε το 1982 και την επόμενη χρονιά πήρε το βραβείο μυθιστορήματος Oρχάν Kεμάλ. Tο δεύτερο βιβλίο του,  «Tο σπίτι της σιωπής» (1982), μεταφράστηκε στα γαλλικά και το 1991 τιμήθηκε με το βραβείο Prix de la découverte Européenne. Tο ιστορικό του μυθιστόρημα  «Tο άσπρο κάστρο» (1985)  κέρδισε το 1990 το Independent Award for Foreign Fiction και επέκτεινε έτσι την φήμη του στο εξωτερικό. Oι «Nιου Γιορκ Tάιμς» έγραψαν τότε γι’ αυτόν: «Ένα αστέρι γεννήθηκε στην Aνατολή». Το 1990, το μυθιστόρημα - ορόσημό του, «Kara Kitap» (Το Μαύρο Βιβλίο) έγινε ένα από τα πλέον δημοφιλή και συζητημένα αναγνώσματα στην Τουρκική λογοτεχνία, εξαιτίας της πολυπλοκότητάς του και του πλούτου.

 Το 1992 συνέγραψε το σενάριο της ταινίας Gizli Yüz (Μυστικό Πρόσωπο) που σκηνοθετήθηκε από τον διακεκριμένο Τούρκο σκηνοθέτη Ömer Kavur.

Ακολούθησαν τα μυθιστορήματα  «Η καινούργια ζωή», 1994, και «Με λένε Κόκκινο», 1998 από το οποίο κέρδισε το πιο προσοδοφόρο βραβείο της διεθνούς λογοτεχνίας, το IMPAC Dublin Award . Το βιβλίο μεταφράστηκε σε 24 γλώσσες.

Τα πιο πρόσφατα μυθιστορήματά του είναι το «Χιόνι» 2002 και το«Κωνσταντινούπολη» 2003. Οι Νιού Γιόρκ Τάιμς κατέταξαν το «Χιόνι» στη λίστα τους των "10 Καλύτερων Βιβλίων του 2004" ως ένα από τα έξι μυθοπλαστικά βιβλία που δεν γράφτηκαν στην Αγγλική γλώσσα.

Τον Οκτώβριο του 2012, τιμήθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού της Γαλλίας με το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής.

ο Παμούκ κατηγορήθηκε στην Τουρκία λόγω δηλώσεών του που αφορούσαν στην Αρμενική Γενοκτονία και το κουρδικό ζήτημα. Συγκεκριμένα, ο Παμούκ κατηγορήθηκε για την δήλωσή του: "τριάντα χιλιάδες Κούρδοι και ένα εκατομμύριο Αρμένιοι σκοτώθηκαν σ' αυτή τη γη και κανείς εκτός από μένα δεν τολμά να μιλήσει γι' αυτό". Οι κατηγορίες εναντίον του Παμούκ έχουν επίσης δημιουργήσει προβλήματα στην Τουρκία στις προσπάθειές της για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση.

Ο Ορχάν Παμούκ είναι παντρεμένος, έχει ένα κοριτσάκι και ζει στην Kωνσταντινούπολη.

Αφιέρωμα στη μνήμη του Γ. Π. Σαββίδη

Πηγή:http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=762005

Από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού την Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου

Τον φιλόλογο, μελετητή του Καβάφη και του Σεφέρη, κριτικό και πανεπιστημιακό καθηγητήΓιώργο Π. Σαββίδη (1929-1995) τίμησανμούν το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό και τη Δημοκρατία και το Σπουδαστήριο Νέου Ελληνισμού με αφιέρωμα το οποίο πραγματοποιήθηκε, με αφορμή τη συμπλήρωση είκοσι χρόνων από τον θάνατό του, την Τετάρτη 16 Δεκεμβρίου, από τις 6.00 μ.μ., στην αίθουσα εκδηλώσεων της Βουλής των Ελλήνων (Αμαλίας 22-24, είσοδος από την οδό Σουρή).

Μελετητής με πολύπλευρα ενδιαφέροντα, ο Σαββίδης συνέδεσε το όνομά του με τη μελέτη και την έκδοση της καβαφικής και της σεφερικής ποίησης αλλά εξέδωσε και το έργο ή μέρος του έργου του Σικελιανού, του Καρυωτάκη, του Βάρναλη, του Αριστοτέλη Βαλαωρίτη, του Γιώργου Θεοτοκά καθώς και παλαιότερα κείμενα (Κήπος Χαρίτων του Κ. Δαπόντε κ.ά.). Εκπόνησε επίσης βιογραφικά μελετήματα και χρονολόγια, ερμηνευτικές δοκιμές κειμένων της ελληνικής λογοτεχνίας, βιβλιογραφικά μελετήματα, πίνακες λέξεων και ευρετήρια. Διετέλεσε καθηγητής της Νεότερης Ελληνικής Φιλολογίας στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, δίδαξε επίσης ως επισκέπτης καθηγητής (1977-1984) στην έδρα «Γιώργος Σεφέρης» του Πανεπιστημίου Harvard. Υπήρξε διευθυντής του περιοδικού Αγγλοελληνική Επιθεώρηση (1953-1955), αρχισυντάκτης του περιοδικού Ο Ταχυδρόμος (1958-1960), έγραφε τακτικά κριτική βιβλίου στις εφημερίδες Το Βήμα και Τα Νέα, και ήταν από τους βασικούς συνεργάτες του περιοδικού Εποχές. Εξαιρετικά σημαντική ήταν η συμβολή του στην ανάπτυξη των καβαφικών και των σεφερικών σπουδών και στην οργάνωση των νεοελληνικών σπουδών στο εξωτερικό.

Στην εκδήλωση θα μιλήσουν: Κατερίνα Γκίκα («Οι καβαφικές εκδόσεις του Γ.Π. Σαββίδη»), Νάσος Βαγενάς («Ο Γ.Π. Σαββίδης και οι cavafistas»), Δημήτρης Δασκαλόπουλος («Λογοτεχνία και δημοσιογραφία: Ο επιφυλλιδογράφος Γ. Π. Σαββίδης»),Δημήτρης Ν. Μαρωνίτης («Οι σχέσεις δύο φίλων»).

Arcangelo Corelli (1653-1713)

Ο Αρκάντζελο Κορέλλι (Arcangelo Corelli, 17 Φεβρουαρίου 1653 – 8 Ιανουαρίου 1713) ήταν Ιταλός συνθέτης και βιολιστής. Γεννήθηκε στο Φουζινιάνο της επαρχίας Ραβένα κοντά στην Μπολόνια. Καταγόταν από οικογένεια πλούσιων γαιοκτημόνων. Ο πατέρας του πέθανε πριν από τη γέννηση του και ανατράφηκε από τη μητέρα του μαζί με τα τέσσερα αδέλφια του. Αφού ταξίδεψε στηΓερμανία, εγκαταστάθηκε στη Ρώμη. Είχε την εύνοια του καρδινάλιου Οτομπόνι, στο ανάκτορο του οποίου έζησε το μεγαλύτερο μέρος της ζωής του διευθύνοντας συναυλίες.

Ο Κορέλλι ήταν περιζήτητος ως εκτελεστής του βιολιού και ως συνθέτης. Κατάφερε να αναδείξει το βιολί σαν όργανο και να το καθιερώσει τόσο ως σολιστικό όσο και ως όργανο για την ορχήστρα. Έγραψε τέσσερα έργα, που το καθένα αποτελείται από 12 τρίοσονάτες (σονάτες για τρία όργανα, δυο βιολιά και ένα βαθύτερο έγχορδο ή ένα τσέμπαλο). Επίσης έγραψε ένα έργο με τρίο σονάτες για βιολί, βιολόνε και τσέμπαλο και ένα έργο με 12 κοντσέρτι γκρόσι. Ο Κορέλλι ήταν, επίσης, και σπουδαίος δάσκαλος. Ανάμεσα στους μαθητές του συγκαταλέγονται οι Τζεμινιάνι και Λοκατέλι.

Πέθανε στη Ρώμη το 1713.

O Δημήτρης Χορν διαβάζει το Ταξίδι Των Μάγων του T.S. Eliot

«Γυρίσαμε στα παλάτια μας, σε τούτα τα βασίλεια,

όχι πια βολεμένοι στα παλιά προνόμια.

Έναν ξένο λαό που λάτρευε τα είδωλά του.

Θα προτιμούσα άλλον έναν τέτοιο θάνατο.»

T. S. Eliot: "Journey of the Magi"

Ο T. S. Eliot διαβάζει το ποίημά του Journey of the Magi (Το ταξίδι των Μάγων)