Το cantus firmus φιλοξενεί την πεζογράφο Λουκία Δέρβη. Στα διηγήματά της η μνήμη διατρέχει την ιστορία σαν ένας άλλος ήρωας και παγιδεύει τον χρόνο στο παρόν μέσα από λέξεις. Στην συνομιλία με την Νότα Χρυσίνα λέει χαρακτηριστικά "Μνήμη είναι επίσης χρώμα με το οποίο «ντύνω» τις διαθέσεις των ηρώων μου" .
Κυρία Δέρβη πότε ξεκινήσατε
να γράφετε; Υπήρξε κάποιο γεγονός που πυροδότησε την ενασχόλησή σας με την
γραφή;
Στα 28 μου χρόνια, ο θάνατος
του αδερφού μου μού ανέτρεψε τη ζωή, τα πράγματα που θεωρούσα δεδομένα και με
έκανε να ιεραρχήσω διαφορετικά τις προτεραιότητές μου. Σαν να συρρικνώθηκε ο χρόνος στα απολύτως
απαραίτητα. Ο θάνατος ενός αδερφού είναι
ένα τραυματικό γεγονός σε όποια ηλικία κι αν μας βρίσκει, είναι σαν να χάνεις
ένα μέλος του σώματός σου, σαν ξεριζωμός και σαν απώλεια των βασικών και
απολύτως απαραίτητων σημείων αναφοράς.
Είχα ήδη στραφεί στη λογοτεχνία όπου είχα βρει καταφύγιο και συν τω
χρόνω πήρα τη γενναία (ίσως και λίγο επιπόλαιη θα προσθέσω τώρα) απόφαση να
παρατήσω την καριέρα μου και να ασχοληθώ αποκλειστικά με τη γραφή. Για μένα τόσο τότε όσο και τώρα η συγγραφή
αποτελεί ένα μοίρασμα σκέψεων, μια συνεισφορά στους άλλους, μια ματιά εκτός του
εαυτού μου και παράλληλα μια βαθιά βουτιά στα μύχια της ψυχής μου και ένα
μαγικό ραβδί με τον οποίο μπορώ για λίγο ν’αλλάξω τον κόσμο.
Ξεκίνησα να γράφω το 2000 και
το 2004 είχα τη χαρά να εκδώσω στο Μελάνι την πρώτη συλλογή διηγημάτων μου, τον
«Κακό χαρακτήρα».
Η συνεργασία μου εδώ και
δώδεκα χρόνια με την κυρία Πόπη Γκανά είναι άριστη σε όλα τα επίπεδα, την
εκτιμώ και την ευγνωμονώ που μου έδωσε το πρώτο μου βήμα.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς
Έλληνες και ξένοι; Έχετε επηρεαστεί από κάποιον;
Oι Έλληνες συγγραφείς που
εκτιμώ και διαβάζω είναι αρκετοί. Από
τους σύγχρονους: ο Αλέξης Πανσέληνος, ο Δημήτρης Σωτάκης, ο Γιώργος Συμπάρδης,
η Ζυράννα Ζατέλη, η Έρση Σωτηροπούλου, ο Σωτήρης Δημητρίου, ο Θανάσης Βαλτινός,
ο Γιάννης Μακριδάκης, ο Μένης Κουμανταρέας.
Από τους παλαιότερους: ο Γιώργος Βιζυηνός, o Στρατής Δούκας, ο
Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, ο Δημήτρης Χατζής, ο Γιώργος Ιωάννου, ο Άρης
Αλεξάνδρου, ο Νίκος Καζαντζάκης. Όσο για
τους ξένους συγγραφείς που αγαπάω θα συνοψίσω λέγοντας ότι θα μπορούσα να ζήσω
την υπόλοιπη ζωή μου διαβάζοντας ξανά και ξανά Γαλλική και Ρώσικη λογοτεχνία
του 19ου αιώνα. Ό,τι διαβάζουμε μας
επηρεάζει στη γραφή μας είτε αυτό γίνεται συνειδητά είτε όχι. Πιστεύω όμως ότι έχω κερδίσει το στοίχημα του
προσωπικού ύφους.
Στα διηγήματά σας αναφέρεστε σε ιστορικά
θέματα. Πόσο σημαντικό είναι να υπάρχει
αναφορά σε ιστορικό πλαίσιο στην πεζογραφία;
Εξαρτάται απόλυτα από το
είδος της πεζογραφίας που υπηρετεί κανείς.
Υπάρχουν πεζογράφοι όπως ο Πεντζίκης, ο Σκαρίμπας και ο Καχτίτσης που
δεν εντάσσουν τις ιστορίες τους σε κάποιο ιστορικό περιβάλλον. Εξαρτάται επίσης από την θεματολογία.
Τι είναι για εσάς μνήμη;
Μνήμη για μένα είναι μια
πηγή. Πηγή από την οποία αντλώ θέματα,
χαρακτήρες κι εικόνες. Μνήμη είναι
επίσης χρώμα με το οποίο «ντύνω» τις διαθέσεις των ηρώων μου. Μπορεί να’ναι κι ένα σημείο αναφοράς προς το
οποίο οδεύω μέσα από τα κείμενά μου προσπαθώντας να το ξαναζωντανέψω.
Στα διηγήματά σας είναι φανερό ότι σας
απασχολούν έντονα τα κοινωνικά προβλήματα και υπάρχει μια ιδιαίτερη
ευαισθητοποίηση προς τον καθημερινό άνθρωπο και τα προβλήματά του. Πιστεύετε
πως μία πεζογράφος οφείλει να κάνει πιστή αναπαράσταση της εποχής της ή τα
κοινωνικά προβλήματα διεισδύουν με κάποιο ασυνείδητο τρόπο στην πεζογραφία;
Ακόμα κι όταν αρνείσαι την
πραγματικότητα που σε περιβάλλει, αυτή κατά βάθος επηρεάζει τα γραπτά σου. Οπότε θα πω ότι τα σύγχρονα προβλήματα
διεισδύουν στη λογοτεχνία συνειδητά ή ασυνείδητα.
Έχετε σπουδάσει ξενοδοχειακές επιχειρήσεις
και έχετε ζήσει στο εξωτερικό. Πως επηρεάζει ο τόπος τον χαρακτήρα ενός λαού;
Πέρα από τα κοινά σημεία που
έχουν οι άνθρωποι σε όλα τα μήκη και τα πλάτη του κόσμου υπάρχουν κι αυτές οι
διαφορές, οι ιδιαιτερότητες του χαρακτήρα, της διάθεσης και του ταμπεραμέντου του
καθενός λαού που βγαίνουν και στην Τέχνη του και προσδίνουν τον ιδιαίτερο
τοπικό χαρακτήρα που έχει.
Έχοντας ζήσει στο εξωτερικό πιστεύετε πως
ένας μετανάστης ή πρόσφυγας μπορεί να αποκτήσει μία νέα πατρίδα και να βρει δυο
πατρίδες ή είσαι “ο ξένος” παντού;
Ξέρουμε περιπτώσεις ανθρώπων
οι οποίοι ενσωματώθηκαν απόλυτα στις καινούργιες πατρίδες τους και περιπτώσεις
που αυτό δεν κατέστη δυνατό αλλά φαίνεται πως κατά βάθος παραμένει ένας αόρατος
δεσμός με το έδαφος του τόπου της καταγωγής σου για πάντα.
Στο βιβλίο σας “Group Therapy” αναφέρεστε
στην ψυχανάλυση ως μέσο αυτογνωσίας. Πιστεύετε πως η λογοτεχνία μπορεί να
υποκαταστήσει την ψυχανάλυση μέσα από έναν διδακτικό ρόλο ή πρέπει να
περιοριστεί στην τέρψη του αναγνώστη μέσα από την γραφή;
Η τέρψη συνήθως έχει και
θεραπευτική λειτουργία – ακόμα και διδακτική.
Αλλά ενώ η Τέχνη μπορεί σίγουρα να βοηθήσει πολύ στην αποκατάσταση της
ψυχικής ισορροπίας, οι σοβαρές περιπτώσεις διαταραχών χρειάζονται οπωσδήποτε μια
εξειδικευμένη ψυχιατρική προσέγγιση. Η
ψυχιατρική όπως πολλοί κλάδοι της Ιατρικής είναι ένας χώρος όπου πρέπει να
κινηθεί κανείς πολύ προσεκτικά γιατί συμβαίνει να ασκείται από κάποια πρόσωπα
που ενδιαφέρονται περισσότερο για το χρήμα παρά για τη θεραπεία των ασθενών
τους.
Ποια η γνώμη σας για την ελληνική
πεζογραφία την εποχή του Διαδικτύου. Βοηθάει το Διαδίκτυο μία νέα συγγραφέα να
επικοινωνήσει με περισσότερους αναγνώστες;
Φυσικά. Το Διαδίκτυο μας φέρνει κοντά, με ανθρώπους
που δεν θα γνωρίζαμε σε διαφορετικές περιστάσεις. Είναι ένα πολύ δυνατό εργαλείο κοινωνικής
δικτύωσης και πηγή πληροφόρησης για χιλιάδες ενδιαφέροντα και χρήσιμα θέματα.
Θα θέλατε να μεταφραστούν
τα βιβλία σας και τι νομίζετε ότι μπορεί να γίνει ώστε να υπάρξει ενδιαφέρον
για την ελληνική πεζογραφία στο εξωτερικό; Θα μπορούσαμε να ελπίζουμε ως χώρα
σε ένα διεθνές βραβείο στην πεζογραφία;
Θα μ’άρεσε να μεταφραστούν σε
ξένες γλώσσες τα βιβλία μου και είμαι σίγουρη ότι διαθέτουμε πολλούς καλούς
έλληνες πεζογράφους σήμερα που μπορούν επάξια να συναγωνιστούν τους ξένους που
διαβάζουμε μεταφρασμένους.
| ||||||||||||||||
| ||||||||||||||||
