Καραβάτζιο |
1.-Κυκλοφορεί μια λέξη δαιμονική στον σύγχρονο κόσμο, και
αυτή είναι η φιλοσοφία. Η λέξη είναι δαιμονική γιατί αφενός αντλεί από την
πνευματικότητα μιας σκοτεινής περιοχής της ύπαρξης των πραγμάτων κι αφετέρου
γιατί ο ρόλος της είναι καθαρά πειραστικός: εκτρέπει τον ρόλο των φαινομένων
προς την άλφα ή την βήτα κατεύθυνση και ταυτόχρονα φορμάρει τα πνευματικά
περιεχόμενα σε δοχεία αποθήκευσης αντενεργών δυνάμεων. Η φιλοσοφία, στον βαθμό
που κατέχει σήμερα μια θέση στην κουλτούρα, είναι η θέση του έξυπνου
παρατηρητή, αυτού δηλαδή που θα εποπτεύσει την επιφάνεια των γεγονότων και των
πραγμάτων, κι ενδεχομένως θα τα ψαύσει, ενώ η θέση του σκαπανέα του βάθους έχει
διαφυλαχθεί για τον ρόλο της επιστήμης. Η φιλοσοφία δεν θα είχε κανένα λόγο ύπαρξης
αν δεν είχε εισχωρήσει στην κοινωνικοπολιτική σφαίρα για να παίξει τον ρόλο του
κοινωνικοπολιτικού ή ακόμη και του πολιτικού σχολιαστή. Ωστόσο της απομένουν
τρία πεδία δράσης ακόμη αξιόλογα για την ανθρώπινη σκέψη . Η αγωνία της
ύπαρξης, η αγωνία του θανάτου και η αγωνία της τύχης του κόσμου. Στα ερωτήματα
αυτά η φιλοσοφία πρέπει ν΄ανακαλύψει λύσεις επικές και πολυσήμαντες. Οι
απαντήσεις της θρησκείας είναι πράγματι επικές, αλλά είναι μονοσήμαντες, το
δογματικό τους περικάλυμμα είναι άτρωτο και ατσάλινο. Η φιλοσοφία παραμένει
ένας διαλογικός τόπος, ένας τόπος όπου οι ιδέες ασκούνται σκληρά για να
μονομαχήσουν σκληρά. Και δεν θέτω ποτέ την φιλοσοφία στο επίπεδο της αλήθειας,
η αλήθεια σήμερα είναι ένα πρόβλημα άλλης τάξης, της τάξης ενός πραγματικού
πιστοποιημένου από αυθεντικούς αξιολογητές εγκυρότητας. Η φιλοσοφία και σήμερα προσεταιρίζεται
τη λογοτεχνία, απλώνει το δίχτυ της στο φαντασιακό, κι εντός του φαντασιακού
ενεργεί κυρίως σαν πυροκροτητής νοημάτων. Η λογοτεχνία από την άλλη μεριά εντός
του φαντασιακού ενεργεί κυρίως σαν πυροκροτητής αισθημάτων.
Franz Von Stuck, Sensuality, 1891 |
2.- Ναι, είναι γεγονός ότι κάποιες φορές
εγκλωβίζομαι στον κλοιό της γλωσσοπαθολογικής ηδυπάθειας και λικνίζομαι μ΄αυτήν
στα ηλιοβασιλέματα μιας καθημερινότητας που μ΄έχει συρρικνώσει σε ματάκι
εξώπορτας. Τα σημεία της πραγματικότητας που μπορώ να διακρίνω από μέσα είναι
τα αταλάντευτα σκότη. Κι αν κάπου στον πλατύ γιαλό του ασυνειδήτου μου κρύβω
μια ποιητική φωνή, αυτή δεν χρησιμεύει καθόλου στο να εμβολιάζω την ύπαρξή μου
με μεταφυσικές χάρες. Αντίθετα, με αγκιστρώνει στην επιδερμίδα ενός
παραχαραγμένου μέλλοντος που έχει ενθυλακώσει στον μαυρισμένο αφαλό του κάθε
σχιζοφρενική ψείρα και κάθε σχιζοφρενικό σκώρο. Η φωνή που διαθέτω τελικά
γλωσσοτσουρομαδιέται στο μεγάλο της νύχτας παζάρι.
3.- Διάβασα τα διηγήματα του BREECE PANCAKE με τον τίτλο ΤΡΙΛΟΒΙΤΕΣ. Το κύριο
χαρακτηριστικό γνώρισμα του βιβλίου, κατά τη γνώμη μου, είναι η άρνηση και η
απουσία κάθε συμφιλίωσης, συνειδητής ή ασυνείδητης: του ατόμου με τον εαυτό
του, του ατόμου με τον τραχύ τόπο, του άνδρα με τη γυναίκα, σύζυγο ή ερωμένη,
των μελών της οικογενείας μεταξύ τους, των μελών μιας τοπικής κοινότητας μεταξύ
τους, ακόμη και των υποτιθέμενων φίλων μεταξύ τους κ.λ.π. Η απουσία αυτής της συμφιλίωσης δεν
οδηγεί μόνο στην μοναξιά, στην αποξένωση και στον μαρασμό κάθε ονείρου, αλλά
και σε κάτι ουσιαστικότερο: στην φριχτή βασιλεία των σκοτεινών ενστίκτων.
4.- Το γεγονός ότι υπάρχουν τόσοι μορφωμένοι ηλίθιοι
πολίτες-έλληνες, ευρωπαίοι, αμερικάνοι κλ.π.-
που μισούν και φοβούνται τους πάντες και τα πάντα, όλους όσους δηλαδή
κινούνται έξω από την μισοβολεμένη
συμπλεγματική ζωούλα τους, σημαίνει ότι η ευρωπαική κ.λ.π. –
μεταπτυχιακοδιδακτορική - παιδεία σήμερα δεν καλλιεργεί τον στοχασμό και τον
αναστοχασμό, αλλά παραχώνει στο κεφάλι των διδασκομένων ένα σωρό παράσιτα, που
επενεργούν έτσι ώστε και τα άτομα να ζουν παρασιτικά.
Το μίσος και ο φόβος νικιούνται μόνον με την γενναιότητα, και
η γενναιότητα γεννιέται με την ελεύθερη σκέψη, αλλά δυστυχώς καμιά παιδεία
σήμερα δεν καλλιεργεί τη γενναιότητα των ανθρώπων, αντίθετα, τεχνηέντως και εσκεμμένα καλλιεργεί την
δουλοπρέπεια. Η πλήρης δουλοκτητική κοινωνία είναι πολύ κοντά μας. Και η απλή
ψυχολογία μας λέει πως οι σκλάβοι μισούν θανάσιμα τους άλλους σκλάβους και γι΄
αυτό προτιμούν μαζικά την αγκαλιά του πατέρα - αφέντη τους.
Συνεπώς το
κομουνιστικό τσιτάτο… / Οι προλετάριοι δεν έχουν να χάσουν τίποτα εκτός από τις αλυσίδες του …/ δεν μπορεί να λειτουργήσει, γιατί οι αλυσίδες είναι το
πιο πολύτιμο στοιχείο για όλους εκείνους που τους έχουν ήδη πείσει πως μόνο οι
αλυσίδες τους δένουν αδιατάρακτα με το ασφαλές και ατσαλάκωτο, έστω και
υποτελές, πεπρωμένο τους.
*Αλέξανδρος Αραμπατζής
Ο Αλέξανρος Αραμπατζής γεννήθηκε στη Δράμα το 1961. Σπούδασε νομικά στην Αθήνα. Ζει και εργάζεται ως δικηγόρος στη Δράμα. Λογοτεχνικά και κριτικά κείμενά του έχουν δημοσιευθεί σε πολλά περιοδικά ("Διαβάζω", "Μανδραγόρας", "Λέξη", "Παρέμβαση", κτλ) ενώ συγκαταλέγεται στους τακτικούς εισηγητές του Συμποσίου Ποίησης στην Πάτρα. Είναι πατέρας δύο παιδιών.