Valerio Magrelli " Ο οικογενειακός σαμάνος. Ομοιοπαθητική, πορνογραφία, σκηνοθεσία σε 77 σχέδια του Fellini"

μετάφραση: Μαρία Φραγκούλη, εκδόσεις Περισπωμένη (ετοιμάζεται)

Ένας γιατρός, ένα κινηματογραφικό πλατό, μια ποιητική συλλογή: τρία εσωτερικά νήματα που πλέκουν δύο ζωές. Ο Valerio Magrelli μεταμορφώνει σε έργο την απρόσμενη σχέση του με τον «Fellini τον Πτολεμαϊκό». Ένα βιβλίο σχεδιασμένο και αφηγημένο, βιογραφικό και αυτοβιογραφικό: περιστατικά, διαδρομές και επανεμφανίσεις, παιδική ηλικία, ωριμότητα, ομοιοπαθητική και μυστηριακή κουλτούρα. Προπαντός, η πρόζα ενός από τους πιο αξιόλογους Ιταλούς ποιητές.  

    «Ο Fellini ακολουθούσε την ομοιοπαθητική, η μητέρα μου ήταν ομοιοπαθητική γιατρός, ο ιδρυτής της ιταλικής ομοιοπαθητικής ήταν γιατρός του Fellini και δάσκαλος της μητέρας μου. Ηθικό δίδαγμα: έζησα είκοσι χρόνια κάτω από τον αστερισμό της ομοιοπαθητικής, και ήταν ακριβώς χάρη σε αυτήν που συναντήθηκα με τον μέγιστο σκηνοθέτη, στο πλατό του Καζανόβα…»   

[…]

«Δεν ήταν καθόλου εύκολο, στην καρδιά της δεκαετίας του ’70, να προσκαλέσεις σε γεύμα έναν συμμαθητή, ή τουλάχιστον δεν ήταν εύκολο για μένα. Ο λόγος είναι απλός. Συνέβη κάνα δυο φορές. Πριν καν ο ανυποψίαστος προλάβει να χτυπήσει το κουδούνι, η μητέρα μου ορμούσε να του ανοίξει, έτσι, αφηρημένα. Λέω αφηρημένα, γιατί, προφανώς, η συνήθεια την εμπόδιζε να αναλογιστεί την κατάστασή της, ή καλύτερα, την αμφίεσή της. Μαθήτρια ενός γνωστού βελονιστή, η ασκούμενη συνήθιζε να δοκιμάζει την ίδια τεχνική στον εαυτό της. Και τότε, μπροστά στα έντρομα μάτια του φίλου μου, πρόβαλλε πίσω από το κατώφλι περιβαλλόμενη από βέλη, σαν ακτινοβόλο, πελώριο ψυχαναλυτικό τέρας – ομοιοπαθητική Μέδουσα, Παναγία των Επτά Θλίψεων, Κυρά των Σπαθιών. Σε εκείνο το σημείο, ήταν δικό μου άχαρο καθήκον να προσπαθήσω να πείσω τον κακόμοιρο αθώο ότι εκείνη η απειλητική οικιακή εμφάνιση, το μέτωπο με τις ζιγκ-ζαγκ λάμψεις, αποτελούσε απλώς την απόπειρα μιας θεραπείας της ιγμορίτιδας. […]

    Παρόμοια πειράματα βελονισμού στην οικογένεια με απομάκρυναν πολύ γρήγορα από τη συμπάθεια ολόκληρου του σχολείου. Αλλά μετά από χρόνια, ήταν ακριβώς το θεραπευτικό λόμπυ που κατάφερε αυτό που κανένα βιογραφικό δεν θα μου επέτρεπε ποτέ: να πλησιάσω τον Άρχοντα».       

Μετάφραση: Μαρία Φραγκούλη

Πρόκειται για το πρώτο βιβλίο του Valerio Magrelli που μεταφράζεται στα ελληνικά, συστήνοντας έτσι τον συγγραφέα στο ελληνικό κοινό. Εκτός από διάσπαρτες παρουσιάσεις ποιημάτων του σε περιοδικά, μια επιλογή από το ποιητικό του έργο έχει γίνει από τη Μαρία Φραγκούλη στο περιοδικό [φρμκ] – Φάρμακο, τχ. 3, άνοιξη-καλοκαίρι 2014.

Ποιητής, πεζογράφος, μεταφραστής και δοκιμιογράφος, ο Valerio Magrelli γεννήθηκε στη Ρώμη το 1957. Γαλλομαθής, με μουσική παιδεία, παρακολούθησε το πρώτο έτος μαθημάτων λογοτεχνίας στη Σορβόννη και συνέχισε στη Φιλοσοφική Σχολή του Πανεπιστημίου La Sapienza της Ρώμης, από όπου και αποφοίτησε. Αμέσως μετά, με υποτροφία, παρακολούθησε τα μαθήματα του Jean Starobinski στη Σχολή Ανωτέρων Σπουδών της Νάπολης. Αφού ολοκλήρωσε το διδακτορικό του πάνω στον Joseph Joubert, δίδαξε γαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο της Πίζα και αργότερα στο Κασσίνο, όπου διδάσκει μέχρι σήμερα ως τακτικός καθηγητής. Συνεργάζεται με γνωστές ιταλικές εφημερίδες και περιοδικά, αρθρογραφεί στις πολιτιστικές σελίδες της la Repubblica και διατηρεί μια στήλη στο μπλογκ il Reportage. Ανάμεσα στα πολυάριθμα βραβεία που έχει λάβει είναι το Viareggio και το Montale, ενώ τo 2002 η Εθνική Ακαδημία των Λυγκέων τού απένειμε το Βραβείο Antonio Feltrinelli για την ποίηση.

    Η εμφάνισή του στην ποίηση έγινε το 1977 στα περιοδικά Periodo Ipotetico και Nuovi Argomenti, και ποιήματά του συμπεριλήφθηκαν αμέσως σε ανθολογίες. Το 1979, σε έναν τόμο με άλλους ποιητές εκδίδεται το Hylas e Philonous (Guanda 1979), που θα ενσωματωθεί στο πρώτο του βιβλίο, Ora serrata retinae (Feltrinelli 1980). Οι συλλογές Ora serrata retinae, Nature e venature (Mondadori 1987) και Esercizi di tiptologia (Mondadori 1992), εμπλουτισμένες με άλλα ανέκδοτα ποιήματα, ενώθηκαν στον τόμο Poesie (1980-1992) e altre poesie (Einaudi 1996). Πάλι από τον Einaudi εκδόθηκαν τα Didascalie per la lettura di un giornale (1999), Disturbi del sistema binario (2006), Il sangue amaro (2014). Παράλληλα, έχει γράψει αρκετά πεζά: Nel condominio di carne (Einaudi 2003), La vicevita. Treni e viaggi in treno (Laterza 2009), Addio al calcio (Einaudi 2010), Il Sessantotto realizzato da Mediaset (Einaudi 2011), Geologia di un padre (Einaudi 2013) κ.ά. Στο κριτικό και δοκιμιακό έργο του ξεχωρίζουν: Profilo del dada (Lucarini 1990˙ Laterza 2006), La casa del pensiero. Introduzione all’opera di Joseph Joubert (Pacini 1995, 2006), Vedersi vedersi. Modelli e circuiti visivi nell’opera di Paul Valéry (Einaudi 2002, 2013), Il violino di Frankestein. Scritti per e sulla musica (Le Lettere 2010), Nero sonetto solubile. Dieci autori riscrivono una poesia di Baudelaire (Laterza 2010), Magica e velenosa. Roma nel racconto degli scrittori stranieri (Laterza 2010). Έχει μεταφράσει από Beaumarchais, Mallarmé, Verlaine, Valéry μέχρι Debussy, Koltès και Barthes, ενώ έχει επιμεληθεί διάφορες ποιητικές ανθολογίες. Για τον Einaudi διηύθυνε την τρίγλωσση σειρά «Scrittori tradotti da scrittori» («Συγγραφείς μεταφρασμένοι από συγγραφείς»). Έχει γράψει κείμενα για το θέατρο, ενώ ερμήνευσε έναν δερματολόγο στο φιλμ Caro Diario (1993) του Nanni Moretti.