cantus firmus: ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΑΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ- Β ΜΕΡΟΣ

Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016

ΑΦΙΕΡΩΜΑ ΣΤΟΝ ΑΝΤΑΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΙΔΗ- Β ΜΕΡΟΣ

Το cantus firmus ξεκίνησε την Παρασκευή 4/03/2016 ένα αφιέρωμα στον Ανταίο Χρυσοστομίδη, τον άριστο, το φίλο, τον πνευματικό άνθρωπο, τον καταδεκτικό συνομιλητή, τον ονειροπόλο και το ρεαλιστή. Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης έβαλε τον πήχυ ψηλά για όλους μας και για εμένα προσωπικά. Κάθε τι ψεύτικο και μικρό μάς αφήνει αδιάφορους. Εκείνος φωτίζει το δρόμο μας κι εμείς τον αισθανόμαστε εδώ γιατί το επέκεινα με το φευγιό του ήρθε εδώ κοντά μας και μάς συμφιλίωσε με το θάνατο, γιατί για εμάς όλους ο Ανταίος Χρυσοστομίδης είναι εδώ.

Το αφιέρωμα θα ολοκληρωθεί στο τέλος Μαρτίου. 29 Μαρτίου θα παρουσιαστεί το βιβλίο-αφιέρωμα στον Ανταίο Χρυσοστομίδη με κείμενα δικά του και ξένων συγγραφέων, με τίτλο "Ανταίος Χρυσοστομίδης: Να κοιτάζεις κάτι ωραίο" To βιβλίο αποτελεί συνέκδοση των εκδοτικών οίκων Άγρα, Ίκαρος και Καστανιώτη.

Την επόμενη Παρασκευή 18/03/2016 το αφιέρωμα θα συνεχιστεί με νέα κείμενα φίλων και συνεργατών του.

Ευχαριστώ όλους όσοι έγραψαν για τον Ανταίο Χρυσοστομίδη.

Νότα Χρυσίνα

Μιχάλης Βιρβιδάκης- ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης

Κατρίν Βελισσάρη- T. Διευθύντρια Εθνικού Κέντρου Βιβλίου

Βιβή Γεωργαντοπούλου - συντονίστρια λεσχών ανάγνωσης, βιβλιοκριτικός
Στάθης Γκότσης - Κλινικός Φυσικός Ιατρικής, συνθέτης

Τιτίνα Δανέλλη - συγγραφέας, δημοσιογράφος

Λένα Διβάνη - συγγραφέας, πανεπιστημιακός

Δήμητρα Δότση - μεταφράστρια

Ελένη Καπετανάκη- μεταφράστρια

Σοφία Κατρή- εκπαιδευτικός

Εύα Καραϊτίδη – εκδότρια

Νέλλη Κουρέτα - πολιτισμολόγος

Παρασκευάς Καρασούλος – στιχουργός

Κώστας Κυριακόπουλος -δημοσιογράφος

Γιώτα Λαγουδάκου - μεταφράστρια

Άρης Μαραγκόπουλος-συγγραφέας, μεταφραστής, εκδότης

Γιάννης Μαρκαντωνάκης- εικαστικός καλλιτέχνης, αρθρογράφος

Μαργαρίτα Μπονάτσου - μεταφράστρια

Γιώργος Μπράμος- δημοσιογράφος, κριτικός κινηματογράφου, συγγραφέας

Σταύρος Πετσόπουλος -εκδότης

Maurizio de Rosa - μεταφραστής

Όλγα Σελλά - δημοσιογράφος

Μαρία Φακίνου- συγγραφέας, μεταφράστρια

Φίλιππος Φιλίππου -συγγραφέας, αρθρογράφος

Νότα Χρυσίνα- μεταφράστρια, πολιτισμολόγος
Τηλέμαχος Χυτήρης- πολιτικός, ποιητής

Διαβάστε εδώ: Α ΜΕΡΟΣ ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΟΣ

Ανταίος Χρυσοστομίδης © Spiros D. Katopodis/VPA

Ornella Vanoni – L’appuntamento

Αγαπημένα ιταλικά τραγούδια του Ανταίου Χρυσοστομίδη

Φωτο: Μαργαρίτα Μπονάτσου

η φωτογραφία είναι από το Σπίτι του Τρότσκι στην Πόλη του Μεξικού, Φεβρουάριος 2008.

Β ΜΕΡΟΣ

Πρώτη συνάντηση ελλήνων και ισραηλινών λογοτεχνών στην Καλαμάτα το 2004

Φωτογραφία:Λένα Διβάνη

Francesco De Gregori – La donna cannone

Αγαπημένα ιταλικά τραγούδια του Ανταίου Χρυσοστομίδη

Η τελευταία φορά

γράφει η Λένα Διβάνη*

Χτύπησα το κουδούνι ξέροντας ότι είναι η τελευταία φορά. Δεν ξέρω πως. Κάτι σε ειδοποιεί φαίνεται, αν θες, αν είσαι έτοιμος να το ακούσεις. Θα τρώγαμε μαζί στη βεράντα. Όπως κάθε φορά- μόνο που αυτή θα ήταν η τελευταία. Θα μιλούσαμε, θα σχολιάζαμε τα πάντα, όπως κάθε φορά. Μόνο που αυτή τη φορά δεν μπορούσες πια να μιλήσεις. Θα μιλούσα εγώ λοιπόν και για τους δυο μας. Μόνη μου θα φτιάξω ένα μονόλογο που να’ ναι διάλογος ικανός να σε συμπεριλάβει. Ένα μονόλογο-διάλογο που θα σε κάνει να γελάσεις, να ξεχάσεις, να ταξιδέψεις, να σε σύρει έξω απ’ το σπίτι, έξω απ’ τα σύνορα της χώρας, έξω απ΄ τη φρίκη της πραγματικότητάς σου, να το ξεγελάσουμε το καταραμένο καρότσι που σε φυλάκισε. Ένα μονόλογο-διάλογο- ταξίδι δηλαδή. Ταξίδι η λέξη-κλειδί μας άλλωστε. Στα ταξίδια χτίστηκε η φιλία μας, σε έβλεπα και σκεφτόμουνα βαλίτσα. Από τη Θεσσαλονίκη μέχρι την έρημο Νεγκέβ, πάντα για δουλειά, πάντα με λίγη τεμπελιά, πάντα με φίλους, να φάμε όλα τα ωραία φαγιά, να δούμε όλα τα ατμοσφαιρικά καφενεία, όλες τις εκθέσεις ζωγραφικής, να πούμε όλες τις λέξεις. Μου έλεγες, σου έλεγα. Τώρα μόνη μου πρέπει να φτιάξω κάτι για να το μοιραστώ μαζί σου. Να σου χαρίσω ένα αποχαιρετιστήριο ταξίδι. Ευτυχώς είχα πρόχειρο ένα -μόλις είχα γυρίσει από τα βάθη της Ανατολής. Αλλιώς θα το’ βγαζα από το κεφάλι μου. Κανένα πρόβλημα. Με τα βιβλία ανατραφήκαμε, ξέρουμε ότι το κατασκευασμένο μπορεί να είναι πιο πραγματικό απ΄ το πραγματικό.

Μπήκα σα σίφουνας στο δωμάτιο όπως πάντα. Χαμογελαστή μέχρι τ’ αυτιά όπως πάντα. Σα να μη συμβαίνει τίποτα. Σα να μη σ΄ έβλεπα στο αναπηρικό καροτσάκι βουβό. Με χαιρέτισαν τα εύγλωττα μάτια σου. Και αυτό ήταν το σύνθημα. Περιμένω, μου είπες. Αρχίζω, σου είπα. Χωρίς λόγια. Κάθισα απέναντι σου κι άρχισα. Παναγίτσα μου, που βρέθηκε όλο αυτό το τρελό κέφι; Οι ιστορίες διαδέχονταν με φρενήρη ρυθμό η μία την άλλη (το προξενιό του τρελού ξεναγού, η προσπάθεια να βρω μία μπύρα σε ολόκληρο το Ερζουρούμ, τα τάματα της αλλήθωρης παρθένου στη Παναγία Σουμελά, ιστορίες αληθινές, μισοαληθινές, μισοψεύτικες. Ιστορίες μόνο για σένα, για να γελάσεις εσύ, να ταξιδέψεις εσύ, να θυμηθείς εσύ τι ωραίο σετ κάναν οι βαλίτσες μας στο διάδρομο του αεροδρομίου. Ιστορίες γελοίες, ναι, αλλά που την κάνανε τη δουλειά. Γιατί γέλαγες. Από το πρώτο λεπτό μέχρι το τελευταίο ξεκαρδιζόσουν σαν παιδί, αδυνατώντας να σχηματίσεις έστω και μια λεξούλα, αλλά δεν πειράζει, δεν πειράζει μιλάω εγώ για σένα, εσύ γέλα. Γέλα μαζί μου.

Όταν έφυγα με κοίταξες. Ξέρω, μου είπες. Ξέρω, είναι η τελευταία φορά. Να με θυμάσαι στα ταξίδια σου.

Θα σε θυμάμαι ρε χαζό. Ξεχνιέσαι εσύ; Τόσο στριμμένος και τόσο γλυκός, τόσο σοβαρός και τόσο αστείος, τόσο μελαγχολικός και τόσο παιγνιώδης, τόσο απλός και τόσο περίπλοκος, τόσο κλειστός και τόσο ανοιχτός;

Καλό σου ταξίδι τώρα. Έβαλες καμιά φωτογραφία από τη Φραγκφούρτη στην αόρατη βαλίτσα σου;

* Η Λένα Διβάνη είναι συγγραφέας, πανεπιστημιακός.

Fabrizio De Andrè – Dolcenera

Αγαπημένα ιταλικά τραγούδια του Ανταίου Χρυσοστομίδη

Πένθιμο μπλουζ

γράφει η Μαργαρίτα Μπονάτσου*

Στον Ανταίο οφείλω πολλά. Συνεργαστήκαμε σχεδόν ανελλιπώς από το 1999 μέχρι να αρχίσει να τον καταβάλλει η αρρώστια του. Στο μεταξύ η σχέση είχε γίνει και φιλική. Όμως τώρα δεν θα μιλήσω για τις αρετές του Ανταίου ως φίλου και συνεργάτη. Ο Ανταίος ήταν και δημόσιο πρόσωπο και θέλω να αναφερθώ επιγραμματικά σε όλα εκείνα τα προτερήματα που είχε και που μόνο εν ανεπαρκεία απαντώνται γύρω μας. Το ήθος, την παιδεία, την ταπεινότητα, τη μετριοπάθεια, τη νηφαλιότητα, την ευρύτητα, τον κοσμοπολιτισμό, τον ορθολογισμό, την ειλικρινή έννοια για τους αδύνατους, την ψύχραιμη πολιτική σκέψη και ανάλυση, την ευθυκρισία, τον σεβασμό στην αντίθετη άποψη, την κοινή λογική, και φυσικά την αγάπη του για το βιβλίο και το αλάνθαστο λογοτεχνικό του κριτήριο. Γι’ αυτό και η απουσία του αποτυπώνεται βαθιά στον δημόσιο χώρο.

Ας μου επιτραπεί μια μικρή παράφραση:

Far from the madding crowd's ignoble strife,

His sober wishes never learn'd to stray;

Along the cool sequester'd vale of life

He kept the noiseless tenour of his way.

Μαργαρίτα Μπονάτσου

Αθήνα, Μάρτιος 2016

*Η Μαργαρίτα Μπονάτσου είναι μεταφράστρια.

Celentano – Il ragazzo della via Gluck

Αγαπημένα ιταλικά τραγούδια του Ανταίου Χρυσοστομίδη

Φωτο: Μικέλα Χαρτουλάρη, Μαργαρίτα Μπονάτσου, Ανταίος Χρυσοστομίδης και, καθιστός, ο Κάρλος Φουέντες, στο σπίτι του τελευταίου στην Πόλη του Μεξικού, 31 Ιανουαρίου 2008.

https://vimeo.com/42258537

Ο Ανταίος Χρυσοστομίδης και η Ρόζα

Φωτογραφία: Μιχάλης Βιρβιδάκης

Ο Ανταίος και η Ρόζα των αγρών

γράφει ο Μιχάλης Βιρβιδάκης*

Τον Ανταίο τον γνώρισα από την Ιωάννα Κουτσουδάκη, στο σαλόνι του ξενοδοχείου «Δώμα» των Χανίων, την άνοιξη του 2004, μαζί με όλη εκείνη τη λογοτεχνική συντροφιά που για μια ολόκληρη δεκαετία έκτοτε θα έδινε σταθερά κάθε άνοιξη το ραντεβού της εκεί, στο ίδιο σαλόνι με θέα το Κρητικό πέλαγος, κουβεντιάζοντας για τη γραφή, τα βιβλία, τις μεταφράσεις, τις εκδόσεις, τα νέα ρεύματα στον κόσμο της λογοτεχνίας και όλα τούτα ανακατεμένα με τα πρωινά μπάνια στη θάλασσα, τις τοπικές γαστριμαργικές απολαύσεις των ταβερνείων, τις εκδρομές στα βουνά και τα χωριά της Κρητικής υπαίθρου. Να αναφέρω μόνον τους σταθερούς της παρέας: Αντόνιο Ταμπούκι και Ιζέ ντε Λανκάστρ, Ανταίος Χρυσοστομίδης, Σταύρος Πετσόπουλος και φυσικά οι αδερφές Ιωάννα Κουτσουδάκη και Ρένα Βαλυράκη.

Θυμάμαι πως σε εκείνη την πρώτη μου συνάντηση μαζί τους, με αφορμή ένα δείπνο της Ιωάννας και της Ρένας στην τραπεζαρία του 4ου ορόφου επί τη αφίξει της παρέας στα Χανιά, κανείς δεν καθόταν στο στρωμένο τραπέζι με το κεντημένο λευκό τραπεζομάντηλο, γιατί όλοι περιμέναμε τον Ανταίο που θα κατέφτανε με τη βραδινή πτήση, καθυστερημένα αναγκαστικά, αφού θα έπρεπε να παραστεί λίγο νωρίτερα σε μια τελετή της Ιταλικής Πρεσβείας, στην οποία το Ιταλικό κράτος του απένειμε τον τίτλο του Ιππότη Εργασίας, τιμώντας τον για την προσφορά του στην εξάπλωση του ιταλικού πολιτισμού. Ο Ανταίος ήρθε τελικά, φορώντας ακόμα το κουστούμι της βράβευσης, αγχωμένος που μας είχε καθυστερήσει, ζητώντας μας συγνώμη που μας είχε καθυστερήσει, λες και η τελετή βράβευσής του ήταν ένα ασήμαντο γεγονός, σίγουρα πολύ υποδεέστερο από το δείπνο της Ιωάννας, που μόνον πρόσκαιρη αναστάτωση είχε δημιουργήσει στη ζωή του. Θυμάμαι ακόμα τον διφορούμενο τόνο στη φωνή του και κείνη την σκανδαλώδη λάμψη στο βλέμμα του, καθώς επαναλάμβανε την λέξη Cavaliere του τίτλου, που μόλις του είχαν απονείμει, κάνοντάς μας να σκάμε στα γέλια. Η απλότητα και η χάρη ενός ουσιαστικά ευγενούς πνευματικού ανθρώπου που απέφευγε με χιούμορ κάθε τι που ξεστράτιζε την κουβέντα πάνω σε κείνον, για να την επαναφέρει με τρόπο στα κοινά ενδιαφέροντα της συντροφιάς. Το δείπνο εκείνης της βραδιάς στερέωσε μια φιλία που κράτησε αδιάλειπτα μέχρι το αιφνίδιο και άδικο τέλος της και επέφερε πολύτιμες συνεργασίες, παραστάσεις πρωτοπαρουσιαζόμενων θεατρικών έργων στην Ελλάδα (Τρεις ασήμαντες ιστορίες χωρίς συμπέρασμα, Ζητούν τον κύριο Πιραντέλο στο τηλέφωνο), αξέχαστες εκδρομές, και άκρως ενδιαφέρουσες συζητήσεις στην Αθήνα και στα Χανιά πάνω στην πολιτική και καλλιτεχνική κατάσταση της χώρας. Σε όλες αυτές τις συναντήσεις μου δόθηκε ξανά και ξανά η ευκαιρία να διαπιστώσω το σπάνιο για την εποχή μας ταλέντο του: την απλότητα του χαρακτήρα του σε συνδυασμό με μια βαθειά πνευματικότητα που συντόνιζε και δονούσε όλη του την ύπαρξη και ασφαλώς τις επιλογές του. Θυμάμαι, σε μια επίσκεψη της παρέας στο σπίτι μας, επίσκεψη για καφέ που πολύ γρήγορα μεταβλήθηκε σε επίσκεψη για φαγητό, όταν ο Αντόνιο ανακάλυψε στα παρτέρια του κήπου εν αφθονία ένα είδος αγριομέντας, τόσο εύοσμης και τρυφερής που θέλησε να μας φτιάξει μόνος του στην κουζίνα την καλύτερη αλ πέστο που προσωπικά είχα γευτεί μέχρι τότε στη ζωή μου, θυμάμαι λοιπόν πως εκείνη την ίδια ημέρα και στον ίδιο κήπο ο Ανταίος είχε ανακαλύψει τη Ρόζα. Ένα θηλυκό κουτάβι πέντε έξι μηνών που πριν λίγο καιρό κάποιος το πέταξε στο δάσος κι εκείνο σε κακή κατάσταση, πεινασμένο του θανατά, αφού περιπλανήθηκε ποιος ξέρει πόσες μέρες στους αγρούς και στις εξοχές, είχε έρθει μόνο του κι είχε εγκατασταθεί στον κήπο με την προσδοκία της παντοτινής αφοσίωσης στον ιδιοκτήτη του και το παράπονο μιας ανεπίδοτης μέχρι τότε αγάπης στο βλέμμα του. Το κουταβάκι παρά τα χάδια και το φαγητό με τα οποία το φιλεύαμε καθημερινά είχε την παράδοξη συνήθεια, κάπως σαν παιχνίδι, να μασουλάει και όλα τα τριαντάφυλλα του κήπου μας γι αυτό κι εμείς το είχαμε ονομάσει Ρόζα. Ο Ανταίος, όσην ώρα ετοιμαζόταν το φαγητό, αγκάλιαζε και χάιδευε τη Ρόζα, ενδιαφέρθηκε για την ιστορία της, κι εκείνη ασφαλώς, άλλο δεν ήθελε, είχε γίνει ιδιαίτερα φιλική μαζί του, κουνώντας σαν προπέλα την ουρά της και πηδώντας στα δυο της πόδια πάνω στο παντελόνι του για να τον φτάσει, να τον μυρίσει και να του σκουπίσει τα χέρια με τη ζεστή της γλώσσα. Όταν ο Αντόνιο σήμανε την ώρα του φαγητού και ο Ανταίος θα έπρεπε να καθίσει στο τραπέζι μαζί μας, με παρακάλεσε κάπως βιαστικά και ίσως ντροπαλά να τον τραβήξω μια φωτογραφία με τη Ρόζα. Έφερα πράγματι τη μηχανή, επιλέχθηκε το κατάλληλο σημείο κι η Ρόζα, ίσως για να ανταμείψει τη φιλία τους, έκανε κάτι που μόνον όποιος έχει προσπαθήσει να φωτογραφηθεί με αυτά τα συμπαθή τετράποδα μπορεί να το εκτιμήσει, γύρισε όλο χάρη και κοίταξε κατάματα τον φακό! «Θα ήθελα να μου την στείλεις στο mail μου, σε παρακαλώ» μου είπε.

Δεν μπορώ με βεβαιότητα να θυμηθώ αν πράγματι του την έστειλα τότε, έχουν περάσει άλλωστε τουλάχιστον δέκα χρόνια. Τη στέλνω όμως σήμερα.

Μιχάλης Βιρβιδάκης

Χανιά, Φεβρουάριος 2016

* Ο Μιχάλης Βιρβιδάκης είναι ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης.

Άλκης Χρυσοστομίδης, Ανταίος Χρυσοστομίδης, Σοφιανός Χρυσοστομίδης

© Spiros D. Katopodis/VPA

Fiorella Mannoia – Ho imparato a sognare

Αγαπημένα ιταλικά τραγούδια του Ανταίου Χρυσοστομίδη

ΓΙΑ ΤΟΝ ΑΝΤΑΙΟ

γράφει η Σοφία Κατρή*

Τον Ανταίο τον γνώρισα αρχικά ως μεταφραστή το 1997, στον Καστανιώτη, όπου δούλευα στο τμήμα της ξένης λογοτεχνίας. Επιμελητής της σειράς ήταν τότε ο Τάκης Θεοδωρόπουλος ο οποίος του είχε αναθέσει τη μετάφραση ενός βιβλίου του Ίταλο Καλβίνο. Ένα χρόνο αργότερα το 1998 ανέλαβε ο ίδιος την επιμέλεια της σειράς της ξένης λογοτεχνίας και ξεκίνησε μια στενή συνεργασία μεταξύ μας που διήρκησε έως το 2011.

Ο Ανταίος ήταν ένας άνθρωπος που ξεχείλιζε από πάθος για τη λογοτεχνία. Απίστευτα ταλαντούχος, δημιούργησε όλα αυτά τα χρόνια μια από τις καλύτερες σειρές ξένης λογοτεχνίας στον εκδοτικό χώρο. Τελειομανής, παρακολουθούσε την παραγωγή του κάθε βιβλίου, έως και το εξώφυλλο του, διατηρούσε ιδιαίτερες σχέσεις με συγγραφείς παγκόσμιας εμβέλειας και μάς σύστησε σπουδαίους σύγχρονους αλλά και κλασικούς λογοτέχνες. Ακούραστος έτρεχε σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης με τη Μικέλα Χαρτουλάρη να πάρει συνεντεύξεις για την εκπομπή «Κεραίες της Εποχής μας» που μετέπειτα βγήκαν σε δύο τόμους και μας θύμισαν ξανά τις έννοιες της υψηλής αισθητικής και της ουσίας.

Για τον Ανταίο το κάθε βιβλίο ήταν ένα ξεχωριστό ταξίδι και κάθε φορά που τον σκέφτομαι μου έρχεται στο μυαλό η χαρά του για το ξεκίνημα και τη συνέχεια του ταξιδιού αυτού.

Πάντα αεικίνητος και με πολλή ενέργεια μετέφραζε, επέλεγε νέα βιβλία, έγραφε, ταξίδευε. Έκανε τόσα πράγματα ταυτόχρονα που δυσκολεύομαι να συνειδητοποιήσω την απώλειά του. Τον σκέφτομαι σαν να έχει πάει ταξίδι για να πάρει συνέντευξη και όταν πηγαίνω στα βιβλιοπωλεία νομίζω ότι θα δω και πάλι ένα καινούργιο βιβλίο από τη σειρά του.

* Η Σοφία Κατρή είναι εκπαιδευτικός.

Ανταίος Χρυσοστομίδη, ο πατέρας του Σοφιανός Χρυσοστομίδης, ο αδερφός του Άλκης Χρυσοστομίδης και οι αδερφικοί του φίλοι από τα φοιτητικά του χρόνια στην Ιταλία. Δίπλα στον Σοφιανό Χρυσοστομίδη, η επιμελήτρια των βιβλίων του Ανταίου, Ελευθερία Κοψιδά.

Ανταίος, Ιωάννα Καρυστιάνη, Σοφία Κατρή και Μαρία Φακίνου

1999-2007: Ένα παλιό ημερολόγιο

γράφει η Μαρία Φακίνου*

Άνοιγε φουριόζος την πόρτα του γραφείου στις δέκα το πρωί. Καφές και τσιγάρο, οι πρώτες του κινήσεις, κι έπειτα άρχιζε να χτυπά το πληκτρολόγιο του υπολογιστή του λες και έγραφε σε παλιά γραφομηχανή. Ανεβοκατέβαινε τρέχοντας τις σκάλες και όποτε άκουγε μια πρωτότυπη ιδέα ή έβρισκε το κατάλληλο εξώφυλλο, το βλέμμα του έλαμπε σαν παιδί που έχει κάνει σκανταλιά.

Δούλεψα οκτώ χρόνια μαζί με τον Ανταίο στο Τμήμα Ξένης Λογοτεχνίας των Εκδόσεων Καστανιώτη. Οκτώ χρόνια, αμέτρητες ώρες συνύπαρξης, και σήμερα κάποιες φράσεις του -απ' αυτές που όταν τις ακούς δεν αναγνωρίζεις τη σημασία τους- έρχονται και με βρίσκουν τις πιο ανύποπτες στιγμές. Και πάντα ξαφνιάζομαι, και συγκινούμαι, γιατί καταλαβαίνω ότι έτσι παραμένει ο Ανταίος ζωντανός μέσα μου, με τα λόγια που μου είπε κάποτε, με το τολμηρό και προοδευτικό του πνεύμα, με την αμέτρητη αγάπη και το πάθος που εκδήλωνε με ό,τι καταπιανόταν, με την επιτακτικότητά του που ερχόταν σε σύγκρουση με την αναβλητικότητά μου λες και είχε καταλάβει ότι ο χρόνος είναι τώρα, δεν υπάρχει μετά. Θα θυμάμαι και θα εκτιμώ πάντα την τρυφερότητα και την υποστήριξη που μου έδειξε όταν αποφάσισα ότι είχε έρθει ο καιρός να δοκιμάσω έναν άλλο δρόμο που για χρόνια απέφευγα.

Όταν έγινε η παρουσίαση του πρώτου τόμου για τις Κεραίες της εποχής μας, ο όροφος του βιβλιοπωλείου ήταν γεμάτος κόσμο. Φίλοι, συνεργάτες, εκδότες, συγγραφείς, όλοι είχαν να πουν έναν καλό και ειλικρινή λόγο για τον Ανταίο που καθόταν με το μπαστούνι του στα μπροστινά τραπέζια. Και κατάλαβα πόσο αγαπήθηκε και εκτιμήθηκε γι' αυτό που ήταν και γι' αυτό που έκανε. Και έτσι θέλω να τον θυμάμαι. Χαμογελαστό, έχοντας προλάβει να δει γύρω του όλα όσα κατάφερε.

Μαρία Φακίνου

*Η Μαρία Φακίνου είναι συγγραφέας, μεταφράστρια.

Αφιέρωμα στον Γιάννη Μαρή και το έργο του. Πνευματικό Κέντρο Δήμου Αθηναίων, Παρασκευή 8/4/11. Διοργάνωση ΕΛΣΑΛ (Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας) .Στην πρώτη σειρά οι Ανταίος Χρυσοστομίδης, Τιτίνα Δανέλλη, Ντορίνα Παπαλιού και Απόστολος Δοξιάδης. Στη δεύτερη σειρά η κ. Αθηνά Κακούρη.

O Αριστοκράτης

γράφει η Τιτίνα Δανέλλη*

Ήταν; Όχι, δεν ταιριάζει ο παρατατικός σε έναν άνθρωπο τόσο αεικίνητο.

Η πληθωρική προσωπικότητα του Ανταίου, η εργατικότητα του , η τελειομανία του, η αγάπη του για το ωραίο, και το αληθινό, το πάθος του για την καλή λογοτεχνία, οι σκέψεις του για την πολυπλοκότητα της ζωής, και τις πτυχές της πραγματικότητας, η εντιμότητα, η ζωντάνια , το λεπτό χιούμορ και η αφοσίωση στους φίλους του και τόσα άλλα χαρίσματα συγκεντρωμένα σε ένα μόνο άτομο δε χωράνε ούτε σε λίγες γραμμές αλλά ούτε και σε χιλιάδες λέξεις. Εάν έπρεπε να χαρακτηρίσω με μία φράση τον Ανταίο Χρυσοστομίδη θα έλεγα ότι είναι ένας πραγματικός αριστοκράτης της διανόησης. Ένας από τους τελευταίους του είδους . Επιμένω στον ενεστώτα γιατί δεν δέχομαι την απώλεια. Θέλω να τον φαντάζομαι να είναι σε κάποιο μακρινό ταξίδι και ότι κάποια ημέρα θα επιστρέψει έχοντας στις αποσκευές του μια συνταρακτική συνέντευξη κάποιου λογοτέχνη που μέχρι τώρα αγνοούσαμε . Πόσα του οφείλουμε!

Τιτίνα Δανέλλη.

* Η Τιτίνα Δανέλη είναι συγγραφέας, δημοσιογράφος.