Ο Rilke για την χαρά της ανάγνωσης ή πώς τα βιβλία ευεργετούν τον εσωτερικό μας κόσμο

Πηγή:http://www.lifo.gr/articles/anagnoseis_articles/83866

"Ζήστε για λίγο μέσα στα βιβλία αυτά, μάθετε από εκείνα ότι σας φαίνεται άξιο μάθησης, αλλά πάνω απ' όλα αγαπήστε τα. Την αγάπη αυτή θα σας την ξεπληρώσουν χιλιάδες και χιλιάδες φορές."

 "Ω, η χαρά του να αναγεννηθείς μέσα στις σελίδες ενός βιβλίου" είχε αναφωνήσει η Patti Smith αναλογιζόμενη τα πενήντα αγαπημένα βιβλία μιας ζωής ανάγνωσης. Έναν αιώνα νωρίτερα όμως ο Rainer Maria Rilke 1875-1926, ένας άλλος διαχρονικός ποιητής, έγραψε με απαράμιλλη λυρική χάρη για τα ευεργετήματα των βιβλίων στον εσωτερικό μας κόσμο στο «Γράμματα σε έναν νέο ποιητή», αναφερόμενος στην πηγή της σκέψης του σχετικά με το πως να βιώνει κανείς τα μεγάλα ερωτήματα, τι σημαίνει να αγαπάς και πως ή μεγάλη θλίψη μας φέρνει πιο κοντά στον εαυτό μας.   Σε μια επιστολή του 1903 προς τον Franz Xaver Kappus, τον δεκαεννιάχρονο παραλήπτη αυτών των διαχρονικών σοφών λόγων, ο Rilke εκθειάζει τα καλά της ανάγνωσης: "Θα σας κυριεύσει ένας κόσμος, η ευτυχία, η πλησμονή, το ακατανόητο μέγεθος του σύμπαντος. Ζήστε για λίγο μέσα στα βιβλία αυτά, μάθετε από εκείνα ότι σας φαίνεται άξιο μάθησης, αλλά πάνω απ' όλα αγαπήστε τα. Την αγάπη αυτή θα σας την ξεπληρώσουν χιλιάδες και χιλιάδες φορές, κι όπου κι αν σας οδηγήσει η ζωή, είμαι βέβαιος πως θα διατρέξει το υφάδι της εξέλιξης σας ως ένα από τα σημαντικότερα νήματα ανάμεσα σε όλα τα νήματα των εμπειριών, απογοητεύσεων και απολαύσεων σας." 

Προσωπογραφία του Ρίλκε στη Μόσχα από τον Λεονίντ Πάστερνακ, 1928

Σε μια άλλη επιστολή προς τον νεαρό του φίλο, μισόν αιώνα πριν από τον υπέροχο συλλογισμό που διατύπωσε η Susan Sontag για την επανανάγνωση ως αναγέννηση, ο Rilke θυμάται ένα από τα αγαπημένα του βιβλία, το Niels Lyhne του Δανού ποιητή, συγγραφέα και επιστήμονα Jens Peter Jacobsen που γράφτηκε το 1880, και συλλογάται σχετικά με την συνολική ανταμοιβή της εκ νέου ανάγνωσης: "Όσο πιο συχνά το διαβάζει κανείς, τόσο βλέπει πως εκεί μέσα συναντά τα πάντα, από το πιο ανάλαφρο άρωμα της ζωής ως την μεστή, πληθωρική γεύση των πιο γεμάτων καρπών της. Δεν υπάρχει τίποτα που να μην μπορείς να αντιληφθείς, κατανοήσεις, βιώσεις και αναγνωρίσεις στην τρεμουλιαστή αντήχηση της μνήμης. Καμία εμπειρία δεν είναι υπερβολικά ασήμαντη, ακόμα και το μικρότερο συμβάν ξεδιπλώνεται ωσάν την μοίρα, και το ίδιο το πεπρωμένο μοιάζει με έναν υπέροχο, πλατύ ιστό όπου κάθε νήμα οδηγείται από ένα απεριόριστα τρυφερό χέρι και συνδέεται πλάι-πλάι με άλλα και κρατιέται κι ανυψώνεται από εκατοντάδες άλλα. Θα βιώσετε την ευτυχία του να διαβάζετε το βιβλίο αυτό για πρώτη φορά και θα συναντάτε τις αμέτρητες εκπλήξεις που κρύβει, σαν σε ένα καινούργιο όνειρο. Μπορώ να σας πω όμως πως κι αργότερα, διαβάζει κανείς τα βιβλία αυτά ξανά και ξανά με την ίδια έκπληξη, και δεν χάνεται ούτε στο ελάχιστο η θαυμαστή τους ισχύ, δεν απεμπολούν ούτε ίχνος της μαγείας με τη οποία κατακλύζουν τον αναγνώστη στην πρώτη τους συνάντηση." Μέρες που 'ναι (κι έχετε ελπίζω περισσότερο χρόνο για την απόλαυση της ανάγνωσης) θα σας συνιστούσα να συμπληρώσετε τα Γράμματα σ' ένα νέο ποιητή με την προσφορά των βιβλίων στο ανθρώπινο πνεύμα κατά τον Κάφκα, το γιατί διαβάζουμε σύμφωνα με την Rebecca Solnit και τα παραγνωρισμένα αλλά υπέροχα vintage πόστερ του Maurice Sendak για την χαρά της ανάγνωσης.