Το Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών

Πηγή:http://www.lifo.gr/articles/arts_articles/83395

 Άποψη της Ακρόπολης από τα Δυτικά Έργο του Edward Lear. Λάδι σε μουσαμά, 1851.  

Ο Edward Lear είναι ένας πολύ καλός άγγλος ζωγράφος, από τους καλύτερους της εποχής του. Απεικονίζει την Ακρόπολη από την πλευρά της Πνύκας, και βλέπει κανείς ότι είναι εντελώς άδενδρη, δεν έχει ούτε καν χορτάρι. Στον πίνακα υπάρχουν και φουστανελοφόροι, οι οποίοι μάλλον πολιορκούν την Ακρόπολη, στην οποία βρίσκονται Τούρκοι. 

 Έργο του Jacques Carrey. Λάδι σε μουσαμά, 1674.

Ο μαρκήσιος de Nointel, πρεσβευτής του Λουδοβίκου ΙΔ’ στην Κωνσταντινούπολη, και η ακολουθία του με φόντο την Αθήνα και την Ακρόπολη.

O ζωγράφος Jacques Carrey γεννήθηκε στην Τρουά (Troyes) της Γαλλίας. Επισκέφτηκε την Αθήνα το Νοέμβριο του 1674, ως μέλος της αντιπροσωπείας του μαρκησίου Charles Olier, marquis de Nointel, πρεσβευτή του Λουδοβίκου ΙΔ’ στην Υψηλή Πύλη για να σχεδιάσει αρχαιότητες. Αποτύπωσε ένα μεγάλο τμήμα των γλυπτών του Παρθενώνα. Ο συγκεκριμένος πίνακας είναι η μεγαλύτερη σε μέγεθος ελαιογραφία σε μουσαμά για την Αθήνα. Απεικονίζει το μαρκήσιο de Nointel με τη συνοδεία του, καθώς και αντιπροσωπευτικές φιγούρες της αθηναϊκής κοινωνίας (Οθωμανούς αξιωματούχους, στρατιώτες, απλούς κατοίκους, Καπουτσίνους μοναχούς κ.α.). Ο Carrey φιλοτέχνησε την Αθήνα και τα περίχωρά της μέχρι τον Πειραιά, καθώς και τη Σαλαμίνα, από τη νότια πλαγιά του Λυκαβηττού. Η σημασία του έργου έγκειται στην απεικόνιση του Παρθενώνα σχεδόν άθικτου, μόλις δεκατρία χρόνια πριν την καταστροφή του από τον βομβαρδισμό του Μοροζίνι το 1687. 

Ο Δημήτριος Καλλέργης 

Πίνακας αγνώστου που απεικονίζει τον Δημήτριο Καλλέργη έφιππο, να απαιτεί από τον βασιλιά Όθωνα να παραχωρήσει  σύνταγμα, κατά τη διάρκεια της επανάστασης της 3ης Σεπτεμβρίου 1834. 

H αρχική ημερομηνία εκδήλωσης του κινήματος είχε ορισθεί να είναι η 25η Μαρτίου 1844. Το μυστικό, όμως, διαδόθηκε σε πολλούς, με αποτέλεσμα να επισπευσθεί η εκδήλωση του κινήματος. Έτσι, τη νύχτα της 2ης προς 3ης Σεπτεμβρίου πολλά σημαίνοντα στελέχη του κινήματος κατευθύνθηκαν προς το σπίτι του Μακρυγιάννη για να δώσουν το τελικό σύνθημα. Η χωροφυλακή παρατήρησε τις ύποπτες κινήσεις γύρω από την οικία του και την περικύκλωσαν. Ο Καλλέργης, συνειδητοποιώντας την κρισιμότητα της κατάστασης, κατέφθασε στους στρατώνες και ξεσήκωσε τους αξιωματικούς με το σύνθημα "Ζήτω το Σύνταγμα". Αμέσως διέταξε έναν λόχο να διαλύσει την πολιορκία του οίκου του Μακρυγιάννη και άλλον ένα να ανοίξει τις φυλακές του Μεντρεσέ, ενώ αυτός παράλληλα κατευθύνθηκε με 2.000 στρατιώτες στα ανάκτορα. Ο λαός και ο στρατός διαλύθηκαν στις 3 το μεσημέρι, αφού πληροφορήθηκαν ότι όλα τα αιτήματα έγιναν αποδεκτά.   

Το Σύνταγμα του Όθωνα

Πρόκειται για χειρόγραφο Σύνταγμα του 1844, που ανήκε στον βασιλιά Όθωνα. Το σύνταγμα παραχωρήθηκε μετά την επανάσταση της 3ης Σεπτεμβρίου 1843. 

Καρναβάλι εις την Ελλάδα Έργο του Νικόλαου Γύζη. Λάδι σε μουσαμά, 1892 

Πρόκειται για ένα από τα καλύτερα έργα του Νικολάου Γύζη, ενός από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Σχολής του Μονάχου.  Σύμφωνα με ένα γράμμα του Γύζη προς τον Νικηφόρο Λύτρα, τον πίνακα αγόρασε σε δημοπρασία το γερμανικό κράτος. Σήμερα είναι μόνιμο δάνειο της Πινακοθήκης του Μονάχου στο Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών. Ο ακαδημαϊκός ρεαλισμός της Σχολής του Μονάχου είναι εμφανής στον πίνακα, που αναπαριστά με ανάλαφρο χιούμορ ένα θέμα από  την καθημερινότητα. Το ενδιαφέρον για το πραγματικό φως, που επιζητούσαν  οι υπαιθριστές, φαίνεται από την επιλογή να φωτίζεται ο πίνακας από το φυσικό φως που μπαίνει από το παράθυρο. 

Ευαγγελισμός Έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη. Λάδι σε μουσαμά, δεκαετία 1910. Δωρεά Οικογένειας Σωτηρίου Παπαστράτου. 

Από όλα τα θρησκευτικά θέματα, ο «Ευαγγελισμός» είναι το πρώτο που απασχόλησε τον Κωνσταντίνο Παρθένη εντατικά. Το θέμα ουσιαστικά γεννήθηκε στο παρισινό του εργαστήρι γύρω στα 1909-10.  Ο Παρθένης συνθέτει τα εικονογραφικά στοιχεία ενός αναγεννησιακού «Ευαγγελισμού», με μία βυζαντινή επεξεργασία του θέματος. Η τεχνική που χρησιμοποίησε είναι αυτή της ελαιογραφίας σε καμβά χωρίς επεξεργασία, έτσι ώστε να πετύχει αυτήν την διάφανη υφή και να δημιουργήσει μία μεταφυσική ατμόσφαιρα. Η σύνθεση αυτή δείχνει να φέρει, εκτός από επιρροές από τη βυζαντινή τέχνη, επιρροές από τη βιεννέζινη Sezession και τον Συμβολισμό. Ο Παρθένης είχε δημιουργήσει οκτώ (κατά άλλους, έντεκα) εκδοχές, από το 1909 έως και το 1924. Το προσχέδιο του συγκεκριμένου πίνακα βρίσκεται στην Εθνική Πινακοθήκη. 

Μουσείο της Πόλεως των Αθηνών – Ίδρυμα Βούρου-Ευταξία Ι. Παπαρρηγοπούλου, 5-7 www.athenscitymuseum.gr