ΚΟΚΚΙΝΟ - Μια εκθεσιακή ιδέα σε εξέλιξη

ΚΌΚΚΙΝΟ

Επιμελητής

Μάνος Στεφανίδης

Βοηθοί επιμελητές

Κατερίνα Πεσταματζόγλου

Αδριανός Τρίκας

Τεχνική υποστήριξη

Χάρης Κίτσος

Άγγελος Μαρινάκης

(η έκθεση αυτή πραγματοποιήθηκε, στο βαθμό που έχει πραγματοποιηθεί, χάρης το πείσμα και την επιμονή του Νίκου Διαμαντή, διευθυντή του ΔΘΠ αλλά κυρίως χάρη στην εθελοντική εργασία και τον ενθουσιασμό όλων των καλλιτεχνών που συμμετέχουν. Η έκθεση θα ολοκληρωθεί σε μια δεύτερη φάση οπότε και θα συμπληρωθεί με διπλάσιο αριθμό καλλιτεχνών. Όλους τους δημιουργούς, και αυτούς που εκθέτουν τα έργα τους σε αυτήν την πρώιμη φάση και τους υπόλοιπους που θα συμμετάσχουν όταν ολοκληρωθεί η ιδέα, τους ευχαριστώ θερμά για την εμπιστοσύνη τους).

Μ.Σ.

 

Η έκθεση «Κόκκινο» από την πρώτη στιγμή φιλοδόξησε να γίνει ένα project-πρότυπο για την πόλη του Πειραιά με κύριο άξονα το Δημοτικό Θέατρο, αρχιτεκτονικό στολίδι της πόλης και επιδιώχθηκε να εικονογραφηθεί η έννοια τουκόκκινου ως συμβόλου του πάθους και της επανάστασης σε όλες τις δυνατές του προσεγγίσεις. Το κόκκινο βέβαια είναι σύμβολο του Πειραιά γιατί ταυτίζεται με την εργατική τάξη και τους αγώνες της, με τις συνοικίες του όπως είναι η Κοκκινιά, ο Ρέντης αλλά και της θρυλική της ομάδας που έχει βγει από τα σπλάχνα των εργατικών γειτονιών της Δραπετσώνας, του Αγίου Βασιλείου, του Προφήτη Ηλία, των Ταμπουρίων… δηλαδή του Ολυμπιακού. Πρωτοτυπία της έκθεσης είναι ότι παρουσιάζει εικαστικά έργα σε έναν μαγικό θεατρικό χώρο -ζωντανό παράδειγμα της σχέσης που συνδέει την εικαστική αφήγηση με το σκηνικό δρώμενο- ενώ παράλληλα αναπτύσσει σαν tableau vivant ήperformance δώδεκα διαφορετικά θέματα του Πειραιά στους χώρους των δώδεκα δωματίων που βρίσκονται περιμετρικά του κυρίως κτιρίου του ΔΘΠ. Σε αυτά ο Χρήστος Αντωναρόπουλος στήνει στα θεμέλια του οίκου των Διονυσιαστών έναν ΚόκκινοΙππέα του Αρτεμισίου και μια Marilyn να κοιτάει τον κούρο της Αναβύσσου ενώ δίπλα ο Στέλιος Γαβαλάς έφερε τον ήχο της θάλασσας πάνω στο αρχαίο τείχισμα. Στο επόμενο δωμάτιο ο Παναγιώτης Τανιμανίδης θυμάται τις αλάνες της Κοκκινιάς και τις δερμάτινες μπάλες ποδοσφαίρου ενώ δίπλα του ο Σωτήρης Παπανικολάου εκθέτει την διαρκώς ασπρόμαυρη αντίθεση ανάμεσα στον εργοδότη και τον εργαζόμενο, τον μεγαλοαστό και τον προλετάριο.Στο δωμάτιο αυτό το κόκκινο δεν υπάρχει αλλά υποδηλώνεται κραυγαλέα. Αντίθετα στο επόμενο δωμάτιο το κόκκινο κυριαρχεί και χρωματίζει τα σωσίβια των πνιγμένων παιδιών του Κώστα Τσιρώνη. Ο Τάσος Βρεττός μεταφέρει μια εντυπωσιακή φωτογραφία από τις τελετές των Σιιτών μουσουλμάνων στην περιοχή του Αγίου Νικολάου του Πειραιά, υλικό που ο ίδιος καταγράφει τα τελευταία τέσσερα χρόνια. Παραδίπλα ο σκηνογράφος και ζωγράφος Ντίνος Πετράτος ζωντανεύει πάλι τα παιδιά του Πειραιά με μια θεατρική ματιά. Λογική συνέπεια των παιδιών του Πειραιά είναι το δωμάτιο με τα κορίτσια της νύχτας και των ονείρων. Πρόκειται για μια performance την οποία πλαισιώνουν ο «Ναύτης» του Κωστή Γεωργίου και η «Κοκκινοσκουφίτσα» της Μαρίας Μαραγκουδάκη. 

 

Τα κορίτσια του Πειραιά ερμηνεύουν η Καλλιόπη Μανδρέκα, η Νέβενα Ροσσούλ, η Ξένια Παπακωνσταντίνου και η Ελένη Μπενέκα. Τα δωμάτια κλείνουν ο μεγάλος διάφανος σταυρός με την ακτινογραφία του ανθρώπου του Μανώλη Αναστασάκου και οι κατασκευές από ανακυκλώσιμο, οικολογικό υλικό του Γιώργου Βορρέ. Τέλος, ο Μανώλης Μεραμπελιώτης διαμορφώνει ένα σκοτεινό δωμάτιο φόβων και επιθυμιών. Στην είσοδο του ΔΘΠ καλώς ορίζει τον επισκέπτη η ηλεκτρονική κατασκευή του Στέλιου Γαβαλά, η οποία φέρνει μέσα στο νεοκλασικό του Ιωάννη Λαζαρίμου τους κυματισμούς της Πειραϊκής. Επίσης εκτίθενται πίνακες του Πέτρου Ζουμπουλάκη, της Άννας Μαρίας Παπαδημητρίου και του Ντίνου Πετράτου. Στο πρώτο φουαγιέ δεσπόζει η γλυπτική σύνθεση «Θρίαμβος» του Κωστή Γεωργίου, τα κόκκινα γλυπτά των Άγγελου Παναγιωτίδη και Σταύρου Διακουμήκαθώς και πίνακες της Δήμητρας Χανιώτη, του Στάθη Βατανίδη, του Γκάγκικ Αλτουνιάν και του Τζουλιάνο Καγκλή ενώ μέσα στις δύο βιτρίνες παρουσιάζονται τα μικρά έργα της Άννας-Μαρίας Παπαδημητρίου και τα κομψότατα σχέδια του Νίκου Πετρόπουλου για την ανακαίνιση του Δημοτικού Θεάτρου. Στο μεγάλο κλιμακοστάσιο που οδηγεί στο Β’ φουαγιέ εκτίθενται οι μουσικοί του Σάββα Πουρσανίδη που ανοίγουν την αυλαία στο πάλκο του κόσμου ενώ στην είσοδο του Β’ φουαγιέ εκτίθενται οι δραματικοί πίνακες του Ηρακλή Παρχαρίδη και του Αδριανού Σωτήρη. Στην αίθουσα του φουαγιέ τον επισκέπτη υποδέχονται δυο πίνακες με το ντέρμπι των αιωνίων του Γιάννη Παπανελόπουλου, ο πίνακας με τους μικρούς ποδοσφαιριστές της Ειρήνης Κανά και οι δυο πλαστικές κατασκευές θεάτρων του Άγγελου Αντωνόπουλου. Στο κέντρο της αίθουσας δεσπόζει ο ποιητικός οίκος του έρωτα με τον τίτλο «Μη φύγεις»του Άγγελου Παπαδημητρίου, ενώ αριστερά και δεξιά κρέμονται η εντυπωσιακή «Έκρηξη» του Άγγελου Σπάρταλη και ο «Επαναστάτης» του Γιάννη Ασημακόπουλου. 

 

 

Στη συνέχεια εκτίθενται το «Νυχτερινό» του Γιάννη Αδαμάκη και η σύνθεση «ECD Berlin Red, 2015» του Θράφια (Παναγιώτη Δανιηλόπουλου), μια αφηρημένη σύνθεση με άκρως συγκεκριμένη πολιτική αναφορά, δηλαδή την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Απέναντι ακριβώς από τα «κόκκινα» τηςECD εκτίθεται το ματωμένο κοστούμι του Οιδίποδα που φορούσε ο Αιμίλιος Βεάκης το 1919 (σχεδιασμένο από τον Αντωνάκη Φωκά), στη μυθική παράσταση του Φώτου Πολίτη. Την έκθεση «Κόκκινο» κλείνουν συμβολικά τέσσερις μύθοι του νεοελληνικού θεάτρου οι οποίοι με το πάθος και το ταλέντο τους έκαναν τοκόκκινο τρόπο ζωής: Μαρίκα Κοτοπούλη, Κατίνα Παξινού, Χριστόφορος Νέζερ και Δημήτρης Χορν. Τα κοστούμια του Ριχάρδου Γ’ υπογράφει η Μαρίνα Καρέλα και το ρούχα της «Μάνας Κουράγιο» η Ιωάννα Παπαντωνίου. Και τα δύο αυτά θεατρικά έργα ανέβηκαν στο ΔΘΠ την περίοδο 1971-1972. Το επιβλητικό πορτραίτο του Αιμίλιου Βεάκη φιλοτέχνησε ο Απόστολος Γεραλής και την αφίσα για την παράσταση Ηλέκτρα του 1939 με την Μαρίκα Κοτοπούλη, ο Νίκος Εγγονόπουλος. Όλα τα ανωτέρω εκθέματα είναι γενναιόδωρα δάνεια από το θεατρικό μουσείο, τον διευθυντή του οποίου κ. Κώστα Γεωργουσόπουλο ευχαριστούμε θερμά.

  Συνοψίζοντας, ας πούμε πως το κόκκινο ως χρώμα καθώς εξαπλώνεται από το ρόδινο λευκό ως τα κράσπεδα του μαυροκόκκινου (γκρενά) μπορεί να συμβολίζει συγχρόνως το πάθος αλλά και την ανάσταση, την απαγόρευση αλλά και την επανάσταση καθώς είναι μαζί εικόνα οδύνης, δηλαδή το αίμα αλλά και διονυσιακής τρέλας, εννοώ το κρασί. Πάνω απ’ όλα όμως το κόκκινο είναι ένα χρώμα που με όλη του την ένταση και επιμένει και αντιστέκεται…

ΥΓ. Η έκθεση αυτή που πραγματοποιείται κυριολεκτικά εκ των ενόντων, χωρίς την παραμικρή υποστήριξη από τους επίσημους φορείς της πόλης, ο ΟΣΦΠ, τελευταία στιγμή, δεν μας δάνεισε τον "Ποδοσφαιριστή" του Γιάννη Τσαρούχη, ελλείψει ... 300 ευρώ, και αφιερώνεται στη μνήμη εκείνου του Πειραιά των παιδικών μας χρόνων της σκληρής βιοπάλης αλλά και της μικρής, καθημερινής ευτυχίας.