ΠΡΟΣΩΠΑ - ΜΑΧΗ ΤΖΑΒΕΛΛΑ

Το cantus firmus φιλοξενεί την νέα συγγραφέα Μάχη Τζαβέλλα. Η συγγραφέας μάς μίλησε για το πρώτο της βιβλίο "Κόκκινος Αύγουστος", την γραφή και τους προβληματισμούς της που εκφράζονται μέσα σε ένα βιβλίο σύγχρονο μεταφέροντας μνήμες από το παρελθόν. Οι μνήμες πλέκονται με το παρόν ξαναπλάθοντας τον χώρο χωρίς να καταργούν την νοσταλγία.  Η συγγραφέας μάς συστήνεται στην συνέντευξη που ακολουθεί.

ΜΑΧΗ ΤΖΑΒΕΛΛΑ

Κόκκινος Αύγουστος

εκδόσεις ΓΡΑΦΟΜΗΧΑΝΗ

…«Χρειάζομαι επειγόντως αέρα», ψιθυρίζει ο Αδριανός, παρατώντας τον μισοσκισμένο φάκελο πάνω στο γραφείο του. Βάζει τ’ αθλητικά παπούτσια και κατεβαίνει με φόρα τη σκάλα. Εύχεται να μην δει κανέναν από τους «κάτω». Κοντοστέκεται. Από την κλειστή πόρτα ακούει τον ηλικιωμένο να λέει: «Άφαντο. Πουθενά. Μόνο εδώ από πίσω είδα λίγο φρέσκο χώμα, πάνω στα ξερόχορτα. Περίεργα πράγματα. Θα ’χουμε κακά ξεμπερδέματα». Ένα συναίσθημα ενοχής, χαιρεκακίας, αλλά συνάμα και περίεργης διεστραμμένης ευφορίας, τον καταλαμβάνει. Του άρεσε να παίζει με τα μυαλά των άλλων. «Για να δούμε», σκέφτεται, και κλείνει έως πάνω το φερμουάρ του φούτερ. Έχει σουρουπώσει. Το φως κοκκινίζει στον ορίζοντα παλεύοντας να κρατηθεί στις πλαγιές των βουνών. Τρία κυπαρίσσια ξεχωρίζουν κατάμαυρα στο βάθος. Ο ουρανός κρατάει λίγο μπλε, κόντρα στο κόκκινο. Σύντομα, τίποτα δεν ξεχωρίζει, παρ’ εκτός οι λίγες σκόρπιες ψηλές λάμπες, που τις αποφεύγει. Δεν βλέπει ούτε τον άντρα που στέκεται πίσω από ένα κυπαρίσσι, στα πενήντα μέτρα μπροστά του…

- Κυρία Τζαβέλλα  το βιβλίο σας «Κόκκινος Αύγουστος» είναι το πρώτο σας βιβλίο. Πώς ξεκινήσατε να γράφετε; ». Υπήρχε μία κεντρική ιδέα;

Ξεκίνησα γράφοντας μικρά ποιήματα σε μικρή ηλικία, κατάλαβα μεγαλώνοντας πως έχω το μικρόβιο της γραφής και έπρεπε να δω τι θα το κάνω...Ο “Κόκκινος Αύγουστος” ξεκίνησε από ένα διήγημα μικρής φόρμας, που όλο κι επεκτεινόταν, φτάνοντας να ολοκληρωθεί με τις 140 περίπου σελίδες του. Κεντρική ιδέα υπήρχε, έχουμε εδώ το πρόβατο ως σύμβολο και κάτα κάποιο τρόπο όλα “γυρνούν γύρω από αυτό”.

-Το σκηνικό του βιβλίου τοποθετείται κάπου κοντά στην Αθήνα όπου θα μπορούσε κάποιος να ζει ως βοσκός. Η λεπτομερής περιγραφή των ζώων και των αντιδράσεών τους αντλείται από κάποιες μνήμες;

Ναι. Επέστρεψα στο πατρικό μου σε μεγάλη ηλικία και έζησα εκεί για δύο      χρόνια. Οι γονείς μου είχαν ανέκαθεν αγάπη στα ζώα και έφταναν πολλές   φορές να συντηρούν ένα κοπάδι 30-40 μικρών-μεγάλων ζώων. Το πρόβατο είναι στη ζωή μου από πολύ μικρή ηλικία. Ζώντας και πάλι “κοντά” τους, ενήλικη πια, λάτρεψα αυτά τα πλάσματα, εκτίμησα την ύπαρξή τους, ενώ       ποτέ δεν με ενόχλησε η μυρωδιά τους και οι φωνές τους. Αλλοτε επιδρούσαν ευεργετικά πάνω μου, όταν τα ακολούθουσα στη βοσκή.Πιστέψτε με, ένα ζώο έχει αρετές και “ενσυναίσθηση”.

-Πώς μια γυναίκα αποφασίζει να ενδυθεί την περσόνα ενός ομοφυλόφιλου συγγραφέα; Πόσο κοντά σε αυτό το πρόσωπο βρίσκεται ο ψυχισμός της σύγχρονης γυναίκας;

 Ο συγγραφέας, ως ήρωας του βιβλίου, δεν είναι ακριβώς ομοφυλόφιλος εφόσον συνευρίσκεται και με γυναίκες. Είναι μπερδεμένος, δεν ξέρει απόπου ν'αντλήσει τη χαρά. Προσωπικά αναγνωρίζω το δικαίωμα και την ροπή κάποιου να σχετίζεται με το ίδιο φύλλο, όμως το βιβλίο δεν έχει άλλο στόχο, παρά να αναδείξει τις διαφορετικές πλευρές που φέρει ο   καθένας μας. Η σύγχρονη γυναίκα ίσως είναι μπερδεμένη, δεν θεωρώ όμως πως τείνει να μπαίνει συνειδητά στα “παπούτσια του άλλου”...

-Βιώνουμε την βία καθημερινά σε πολλά επίπεδα. Το πρόβατο που θυσιάζεται ως μέσο επιβεβαίωσης της ταυτότητας του ήρωα μπορεί να είναι ο καθένας μας;

Φοβάμαι πως ναι! “Εγώ ειμί ο άμνος”!Όλοι δυνειτικά είμαστε θύματα βίας, όσο και θύτες...και από τον πλέον “αθώο” μπορεί να εισπράξουμε βία, αν οι συνθήκες το “ευνοήσουν”.

– Ο κύκλος αίματος που κλείνει τις πρώτες ιστορίες παραπέμπει στην χριστιανική θυσία του Ιησού ως αμνό αλλά και την θυσία των αρχαίων τραγωδιών. Τελικά, ο άνθρωπος χρειάζεται την βία και ένα εξιλαστήριο θύμα; Υπάρχει τρόπος να σταματήσει να ρέει το αίμα αθώων;

Ο άνθρωπος δεν χρειάζεται τη βία, φέρει τη βία. Για μένα η ανθρώπινη φύση δεν είναι τόσο “εκλεπτυσμένη” όσο φαντασιωνόμαστε ίσως, αντίθετα ο καθένας μας έχει εκδηλώσει κάποια στιγμή μικρή μορφή βίας, και κυρίως υπό δυσμενείς συνθήκες αυτό μπορεί να κορυφωθεί. Αν θα μπορούσε ν'αλλάξει αυτός ο κόσμος...θα ήταν μόνο μέσω ιδίας επιθυμίας και βούλησης, πράγμα ουτοπικό, να αποκτήσει ο καθένα μας αυτογνωσία. Εκτιμώ πως το αντίδοτο είναι μόνο η ψυχανάλυση και η ύπαρξη ισχυρού αιτήματος. “Οταν έχεις καθίσει στον εαυτό σου απέναντι, δεν θα μπορείς να εκπέσεις, ούτε να δώσεις έναντι”, να μοιραστώ μαζί σας λίγους στίχους από τα παλιά. Αλλά ..

–Οι ήρωές σας εξομολογούνται στον αναγνώστη τις ενδόμυχες σκέψεις τους αλλά δεν επικοινωνούν μεταξύ τους δεν μοιράζονται τις αγωνίες τους. Τελικά είμαστε η χώρα των παράλληλων μονολόγων;

Είναι περίεργη και πολύπλοκη η φύση μας και νιώθω πολλές φορές σαν να μην εννοούμε να το καταλάβουμε αυτό. Η διάδραση είναι απ' την άλλη αναπόφευκτη, ακριβώς λόγω των αναγκών της ανθρώπινης φύσης. Ναι, εκτιμώ πως γίνονται ατέλειωτοι παράλληλοι μονόλογοι...

– Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας συγγραφείς; Πιστεύετε πως επηρέασαν την γραφή σας;

Αγαπημένος μου συγγραφέας παραμένει για χρόνια ο Αλμπέρ Καμύ. Ωστόσο ο “Κόκκινος Αύγουστος” φέρει δείγματα διάφορων τεχνικών  γραφής, γιατί έχω διδαχτεί δημιουργική γραφή.

–Θα γράφατε ποίηση; Πιστεύετε πως ένας συγγραφέας μπορεί να γράψει καλά και τα δυό είδη;

Εχω γράψει κάμποσα ποιήματα που αναπαύονται στα συρτάρια του γραφείου μου. Πιθανόν ναι. Ωστόσο η καλή ποίηση είναι εξαιρετικά μεγάλο θέμα. Για την ώρα εκφράζομαι με τον πεζό λόγο. Ομως ναι, νομίζω  πως ο έχων ταλέντο στη συγγραφή μπορεί να παράξει και τα δύο.

– Η συγγραφή είναι ταλέντο ή διδάσκεται;

Το ταλέντο είναι η προυπόθεση και δεν γίνεται τίποτα χωρίς αυτό. Η ύπαρξη ταλέντου είναι το ζητούμενο!Τα μαθήματα δημιουργικής γραφής ωστόσο συντελούν στην περαιτέρω βελτίωσή του.

–Σήμερα, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης δίνουν την ευκαιρία σε πολλά άτομα να δημοσιεύσουν δείγματα γραφής τους και να γίνουν εύκολα γνωστά. Ποια η γνώμη σας;

Γιατί όχι; Το πρόβλημα δεν είναι τόσο στην ευκολία αυτή και το πόσοι δημοσιεύουν, όσο το πόσοι εν τέλει διαβάζουν. Θα πιστεύω πάντα, οτιδήποτε αξιόλογο γράφεται, θα βρίσκει κάποτε την αποδοχή που του αρμόζει.

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ: Η Μάχη Τζαβέλλα γεννήθηκε το 1968 στο σπίτι, στο Μαντείο Δωδώνης Ιωαννίνων, κοντά στο αρχαίο θέατρο και απολαμβάνει ιδιαίτερα την καταγωγή αυτή. Εκτιμά ότι η λογοτεχνία, συντροφιά με την κλασική μουσική, είναι από τα μεγάλα παράθυρα στη ζωή. Αγαπημένο της απόφθεγμα: «Όταν δεν ρισκάρεις τίποτα, ρισκάρεις τα πάντα!». Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί στα συλλογικά έργα Οδός Δημιουργικής Γραφής, αριθμός 2, Εκδόσεις Οσελότος, 2013,Ανθολογία Σύντομου Διηγήματος, Εκδόσεις Γραφομηχανή, 2014, και στον ιστότοπο www.dimiourgikigrafionline.com. Ο «Κόκκινος Αύγουστος» είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.