Η αξία του λογοτεχνικού βιβλίου

του Παντελή Λιάκα

Επιμελείται η Ρένα Πετροπούλου Κουντούρη

Σε μια εποχή έξαρσης της τεχνολογίας, γρήγορων ρυθμών, υπερβολικής ταχύτητας και απουσίας διαπροσωπικών σχέσεων γιατί άραγε να επιλέξει κάποιος να διαβάσει λογοτεχνικά βιβλία; Γιατί όταν επιστρέφει σπίτι του μετά από μια δύσκολη μέρα αντί να ανοίξει την τηλεόραση ή να δει μια ταινία προτιμά να ανοίξει ένα βιβλίο; Τι του προσφέρει τελικά αυτή η επιλογή; Παρακάτω παρατίθενται μερικές από τις προσωπικές μου απόψεις για τα οφέλη που μας προσφέρει η συντροφιά ενός λογοτεχνικού βιβλίου:

Η λογοτεχνία εξασφαλίζει την δυνατότητα να δούμε τον κόσμο και τα πράγματα που τον αποτελούν υπό διαφορετικές οπτικές γωνίες.

Η λογοτεχνία παρέχει μια πλατφόρμα για τους πληροφοριοδότες του κόσμου μέσα από την οποία μπορούν να ακουστούν και να ληφθούν σοβαρά υπόψη.

Η  λογοτεχνία μας αποκαλύπτει ένα μεγάλο μέρος του μυαλού των συγγραφέων και μας μεταφέρει σε κόσμους που δεν θα μπορούσαμε ποτέ να επισκεφθούμε.

 Η λογοτεχνία είναι ο ισχυρότερος πολέμιος της πληκτικής και πεζής πραγματικότητας που ζούμε. Ο λόγος που ένας άνθρωπος διαβάζει λογοτεχνία είναι ακριβώς ο ίδιος λόγος που μιλάει, δηλαδή η ανάγκη της επικοινωνίας, της έκφρασης και της γνώσης. Το να ξαναδιαβάσουμε το ίδιο λογοτεχνικό βιβλίο μας επιτρέπει να το ερμηνεύσουμε κάθε φορά με νέους τρόπους, διότι το βιβλίο έχει πάντα μια διαχρονική εμβέλεια που εκλαμβάνεται από τον καθένα μας διαφορετικά (ανάλογα την ηλικία, την χώρα, το περιβάλλον, τις προτιμήσεις μας, την ψυχολογική μας κατάσταση κτλ). Η ιστορία που περικλείεται σε ένα λογοτεχνικό βιβλίο μας επιτρέπει να διευρύνουμε τη φαντασία μας και να φανταστούμε τον εαυτό μας μέσα σε αυτή την ιστορία.

 Η λογοτεχνία είναι πολύ διασκεδαστική και ενδιαφέρουσα καθώς μας επιτρέπει να βάλουμε τον εαυτό μας μέσα στα παπούτσια του χαρακτήρα της ιστορίας και επιπλέον να κατανοήσουμε τα βαθύτερα κίνητρα και συναισθήματα που αντιμετωπίζει.

Η λογοτεχνία αποτελεί ένα μέρος όπου συγκεντρώνονται και συνυπάρχουν όλες οι επιστήμες όπως, ψυχολογία, φιλολογία, κοινωνιολογία, ιστορία, παλαιοντολογία, γενετική κ.α υπό ένα μανδύα δημιουργικής διακειμενικότητας.

Η λογοτεχνία είναι πάντα ενδιαφέρουσα διότι έχει την ικανότητα να συλλαμβάνει τις καρδιές και το μυαλό των αναγνωστών και κατόπιν να τα τοποθετεί στο ίδιο μέρος μέσα στο οποίο βρίσκεται η ιστορία που αφηγείται.

Η λογοτεχνία πολλές φορές μας κάνει να αισθανόμαστε ότι βρισκόμαστε μέσα στη λογοτεχνία, μας κάνει να νιώθουμε την ζωή μας πλήρη και γεμάτη νόημα.

Η λογοτεχνία μπορεί να γεφυρώσει το χάσμα μεταξύ της πραγματικής και της φανταστικής ζωής. Έτσι -όπως τα τραίνα και τα αεροπλάνα- τα βιβλία δεν σε πάνε μόνο σε 5 ηπείρους και σε πολλές χώρες, αλλά και σε κόσμους μακρινούς και φανταστικούς. Τα βιβλία δηλαδή, μας προσφέρουν μια πραγματικότητα που δεν έχουμε αλλά θα θέλαμε να έχουμε.

Η λογοτεχνία αντανακλά τα πιο κρυφά μας όνειρα. Αποκαλύπτουν τη ζωή που θα θέλαμε να έχουμε αν δεν είχαμε αυτήν που έχουμε τώρα. Είναι μια μεταφορά της ζωής μας στα μάτια κάποιου άλλου.

 

 Η λογοτεχνία αποσκοπεί στην πιο βαθιά επίγνωση της ύπαρξής μας και μας προσφέρει βαθύτατη αίσθηση των ανθρώπινων επιτευγμάτων και του τι δύναται επιπλέον να επιτύχει ο άνθρωπος.

Η λογοτεχνία μας γεμίζει με εμπειρίες που θα αποδειχθούν πολύτιμες για τον άνθρωπο ώστε να ανταπεξέλθει στην πολυπλοκότητα των καταστάσεων που θα συναντήσει στην ζωή του. Μέσω της λογοτεχνίας ταξιδεύουμε ανέξοδα σε άλλους τόπους με ένα βιβλίο ταξιδιωτικής λογοτεχνίας, στο παρελθόν με ένα ιστορικό μυθιστόρημα ή διήγημα, στο μέλλον με ένα μυθιστόρημα επιστημονικής φαντασίας. Η ανάγνωση της λογοτεχνίας είναι ο πιο αποτελεσματικός τρόπος αντιμετώπισης του άγχους. Γενικότερα το διάβασμα έχει αποδειχτεί πιο αποδοτικό ακόμα και από τη μουσική ή μια βόλτα.

Η λογοτεχνία μπορεί να αυξήσει την ενσυναίσθησή μας, η δυνατότητα δηλαδή να δυναμώσουμε την ικανότητά μας να καταλαβαίνουμε τα συναισθήματα των γύρω μας. Οι άνθρωποι που παρασύρονται συναισθηματικά από ένα βιβλίο φαντασίας έχουν περισσότερο καλλιεργημένη την ενσυναίσθησή τους σε σύγκριση με άλλους που δεν επιλέγουν κάτι τέτοιο.

Η λογοτεχνία μας επιτρέπει την πλήρη κατανόηση και όσμωση της ουσίας της ζωής.

Η λογοτεχνία μπορεί να προωθήσει ή να αναπτύξει μια εκτίμηση για τη διαφορετικότητα.

Η λογοτεχνία είναι σαν ένα μικρό λυχνάρι που φωτίζει το σπήλαιο του πνεύματός μας κι έπειτα μας το αφήνει δανεικό να το κρατήσουμε εμείς κι άλλο μέσα μας, μέχρι να γίνουμε πληρέστεροι και πιο σοφοί. Ακολούθως μπορούμε να μεταλαμπαδεύσουμε αυτό το ενστάλαγμα της διαμορφωμένης ψυχής μας σε άλλους.

Η λογοτεχνία μπορεί να αναπτύξει την κριτική ικανότητα και την διαμόρφωση της δικής μας κοσμοθεωρίας.

Η λογοτεχνία αποτελεί ένα καλό φίλο ο οποίος είναι πρόθυμος να μας ακολουθεί παντού και να μας κρατά συντροφιά σε κάθε περίσταση.

Η λογοτεχνία μας παρέχει τις απαραίτητες γνώσεις και πληροφορίες για τους ανθρώπους από όλα τα μέρη του κόσμου. Μέσω της λογοτεχνίας μπορούμε να βρούμε εύκολα και γρήγορα απαντήσεις σε ερωτήσεις που έχουμε για το τι συμβαίνει γύρω μας.

Η λογοτεχνία επιβεβαιώνει ότι ζούμε σε ένα παγκόσμιο χωριό και ότι ο κόσμος είναι πλουραλιστικός και αποτελούμενος από πολλά διαφορετικά είδη ανθρώπων.

Η λογοτεχνία μας ωφελεί εκτός των άλλων σε ζητήματα όπως η σωστή έκφραση, η σωστή διατύπωση και η ισχυρή επινοητικότητα.

Η  λογοτεχνία μας προκαλεί ένα σύνολο συναισθημάτων όπως, την αίσθηση του δέους, της έκπληξης, της χαράς, του φόβου, της λύτρωσης, της σαγήνης κ.α

Η λογοτεχνία μας δίνει τον χώρο να αφήσουμε ελεύθερη τη δημιουργικότητά μας και επιπλέον την ευκαιρία να σηκώσουμε το στυλό μας και να εκθέσουμε τις απόψεις μας.

Η λογοτεχνία μας επιτρέπει να βιώσουμε μια ποικιλία συναισθημάτων και γεγονότων που σε διαφορετική περίπτωση θα χρειαζόμασταν αμέτρητες ζωές για να τα βιώσουμε. Μέσα από την λογοτεχνία οι συγγραφείς είναι σε θέση να μας βοηθήσουν να προβληματιστούμε σχετικά με το ποιοι είμαστε. Μας ωθούν να αποτινάξουμε την μοναξιά μας και τα εγωιστικά ίχνη του εαυτού μας.

Η λογοτεχνία αποσκοπεί στο να μας ανοίξει τα μάτια μας ώστε να ατενίσουμε την αλήθεια και επιπλέον να αντιμετωπίσουμε τις παράξενες και ενδιαφέρουσες πτυχές του εαυτού μας.

 Η λογοτεχνία μας προετοιμάζει για την αποτυχία (ο φόβος της αποτυχίας βρίσκεται μέσα σε όλους), καθώς όταν διαβάζουμε τις ιστορίες που αποτελούνται από συνεχή σκαμπανεβάσματα των διαφορετικών χαρακτήρων, μπορούμε να βοηθήσουμε τον εαυτό μας να αποδεχτεί και στιγμές στις οποίες έχουμε αποτύχει. Μπορούμε να δούμε τελικά ότι η αποτυχία είναι μέρος της ζωής.

Η λογοτεχνία μας θυμίζει τα λόγια του Mark Twain που είχε είχε πει ” τα βιβλία είναι για τους ανθρώπους που επιθυμούν να είναι οπουδήποτε”. Έτσι λοιπόν μπαίνοντας στο μυαλό των χαρακτήρων μας και κατανοώντας τα συναισθήματά τους είναι σαν ζούμε τη ζωή άλλων ανθρώπων για μια στιγμή. Νιώθουμε πράγματα που δεν νιώσαμε ποτέ και βλέπουμε τη ζωή υπό άλλη οπτική γωνία. Οι απόψεις για την λογοτεχνία πολλές φορές δεν είναι αντικειμενικές διότι από την ανάγνωση της λογοτεχνίας εκλαμβάνουμε όχι μόνο τα λογικά μηνύματα αλλά και όλα όσα έχουν αποθηκευτεί πλάι σε αυτή τη λέξη ή στο νόημά της. Κατά τον Μπλάκμπουρν ο εγκέφαλος είναι σαν μια τεράστια μηχανή αναζήτησης που ψάχνει νοήματα και εικόνες οι οποίες ταιριάζουν σε μια λέξη-κλειδί. Γι’ αυτό ακριβώς ένα βιβλίο δεν λέει ποτέ τα ίδια πράγματα σε δύο ανθρώπους που το διαβάζουν ταυτόχρονα. Και γι’ αυτό ακριβώς ένα μυθιστόρημα που για κάποιον είναι αριστούργημα για κάποιον άλλον είναι ένα ακόμα μισοτελειωμένο βιβλίο σε ένα ράφι.

Η λογοτεχνία μας κάνει να γευτούμε τη γλύκα στο στόμα μας, όπως μια τσιχλόφουσκα ή το μαλλί της γριάς. Μας κάνει να αισθανθούμε ότι γαργαλιόμαστε με τέτοιο τρόπο ώστε να νομίζουμε ότι θα πεθάνουμε με ένα χαμόγελο στο πρόσωπό μας.

Η λογοτεχνία μας κάνει να αισθανόμαστε μια υπερχείλιση οικειότητας στο σώμα μας, μας κάνει να  νιώσουμε τον παλμό της καρδιάς μας σαν κοπάδι αλόγων που τρέχουν σε εύφορες μεγάλες πεδιάδες.  Μας δημιουργεί μια αίσθηση πληρότητας, όπως η κάμπια που μεταμορφώνεται σε πεταλούδα στον ουρανό.

- See more at: http://www.literature.gr/i-axia-tou-logotechnikou-vivliou-tou-panteli-liaka/#sthash.VepC214f.dpuf

Read more at: http://www.literature.gr/