Δήμος Μούτσης, Τετραλογία (1975)

Κ. Καβάφης-Κ. Καρυωτάκης-Γ. Ρίτσος-Γ. Σεφέρης

Τραγουδούν: Αλκ. Πρωτοψάλτη, Μ. Μητσιάς, Χρ. Λεττονός

Περιεχόμενα

01 Θέμα02 Η πόλις. (Κ. Καβάφης)
03 Κι αν ο αγέρας φυσά. (Γ. Σεφέρης)
04 Πρέβεζα. (Κ.Καρυωτάκης)
05 Είναι παλιό το λιμάνι. (Γ. Σεφέρης)
06 Ιδανικοί αυτόχειρες. (Κ. Καρυωτάκης)
07 Απολείπειν ο Θεός Αντώνιον. (Κ. Καβάφης)
08 Πες της το μ’ ένα γιουκαλίλι. (Γ. Σεφέρης)
09 Θάλασσα του πρωιου (Κ. Καβάφης)
10 Μετά την ήττα. (Γ. Ρίτσος)
11 Θρήνος για τον Άδωνι. (Sidney Keez, μτφ. Γ.Σεφέρης)

Επιλογή
Γιώργος Σεφέρης, Είναι παλιό το λιμάνι
Είναι παλιό το λιμάνι, δεν μπορώ πια να περιμένω
ούτε το φίλο που έφυγε στο νησί με τα πεύκα,
ούτε το φίλο που έφυγε στο νησί με τα πλατάνια,
ούτε το φίλο που έφυγε για τ’ ανοιχτά.
Χαϊδεύω τα σκουριασμένα κανόνια, χαϊδεύω τα κουπιά
να ζωντανέψει το κορμί μου και ν’ αποφασίσει.
Τα καραβόπανα δίνουν μόνο τη μυρωδιά
του αλατιού της άλλης τρικυμίας.

Αν το θέλησα να μείνω μόνος, γύρεψα
τη μοναξιά, δε γύρεψα μια τέτοια απαντοχή,
το κομμάτιασμα της ψυχής μου στον ορίζοντα,
αυτές τις γραμμές, αυτά τα χρώματα, αυτή τη σιγή.

Τ’ άστρα της νύχτας με γυρίζουν στην προσδοκία
του Οδυσσέα για τους νεκρούς μες στ’ ασφοδίλια.
Μες στ’ ασφοδίλια σαν αράξαμε εδώ πέρα θέλαμε να βρούμε
τη λαγκαδιά που είδε τον Άδωνι λαβωμένο.

Γιώργος Σεφέρης, Κι αν ο αγέρας φυσάΚι αν ο αγέρας φυσά, δε μας δροσίζει
κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ’ τα κυπαρίσσια
κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

Μας βαραίνουν οι φίλοι
που δεν ξέρουν πια πως να πεθάνουν

Κι αν ο αγέρας φυσά, δε μας δροσίζει
κι ο ίσκιος μένει στενός κάτω απ’ τα κυπαρίσσια
κι όλο τριγύρω ανηφόρι στα βουνά

Γιάννης Ρίτσος, Μετά την ήτταΎστερα από την πανωλεθρία των Αθηναίων στους Αιγός ποταμούς και λίγο αργότερα
μετά την τελική μας ήττα, -πάνε πια οι ελεύθερες κουβέντες μας, πάει κι η Περίκλεια αίγλη,
…Τώρα
βαριά σιωπή στην Αγορά και κατήφεια κι η ασυδοσία των Τριάντα Τυράννων.
Τα πάντα γίνονταν ερήμην μας
-και τα πιο δικά μας- χωρίς καθόλου τη δυνατότητα μιας κάποιας προσφυγής, μιας υπεράσπισης ή απολογίας,
μιας έστω τυπικής διαμαρτυρίας.Στη φωτιά τα χαρτιά και τα βιβλία μας
Κι η τιμή της πατρίδας στα σκουπίδια. Κι αν γινόταν ποτέ να μας επέτρεπαν
να φέρουμε για μάρτυρα κάποιον παλιό μας φίλο, αυτός δεν θα δεχότανε από φόβο
μήπως και πάθει τα δικά μας- με το δίκιο του ο άνθρωπος
Γι’αυτό
καλά είναι εδώ,- μπορεί και να αποκτήσουμε μια νέα επαφή με τη φύση
κοιτώντας πίσω από το σύρμα ένα κομμάτι θάλασσα, τις πέτρες τα χορτάρια
ή κάποιο σύννεφο στο λιόγερμα, βαθύ,βιολετί, συγκινημένο.
Κι ίσως
μια μέρα βρεθεί ένας νέος Κίμωνας,μυστικά οδηγημένος απ’ τον ίδιο αητό,
να σκάψει και να βρει την σιδερένια αιχμή απ’ το δόρυ μας
σκουριασμένη, λιωμένη κι αυτή Και να την κουβαλήσει επίσημα
σε πένθιμη δοξαστική πομπή, με μουσική και στεφάνια στην Αθήνα.

Κώστας Καρυωτάκης, Η ΠρέβεζαΘάνατος ειναι οι κάργιες
που χτυπιούνται στους μαύρους τοίχους και τα κεραμίδια,
θάνατος οι γυναίκες που αγαπιούνται
καθώς να καθαρίζανε κρεμύδια.

Θάνατος οι λεροί κι ασήμαντοι δρόμοι,
με τα λαμπρά μεγάλα ονοματά τους,
ο ελαιώνας πίσω η θάλασσα κι ακόμη
ο ήλιος θάνατος μες στους θανάτους.

Θάνατος ο αστυνόμος που διπλώνει
για να ζυγίσει μια ελλειπή μερίδα,
θάνατος τα ζουμπούλια στο μπαλκόνι
κι ο δάσκαλος με την εφημερίδα.

Βάσις φρουρά εξηκονταρχία Πρεβέζης.
Την Κυριακή θ’ακούσουμε την μπάντα.
Επήρα ένα βιβλιάριο τραπέζης,
πρώτη κατάθεσης δραχμαί τριάντα.

Περπατώντας αργά στην προκυμαία
“Υπάρχω' λες κι ύστερα “Δεν υπάρχεις'.
Φτάνει το πλοίο υψωμένη σημαία.
Ίσως έρχεται ο κύριος νομάρχης.

[Αν τουλάχιστον, μέσα στους ανθρώπους
ένας πέθαινε απο αηδία...
Σιωπηλοί, θλιμένοι, με σεμνούς τρόπους,
θα διασκεδάζαμε όλοι στην κηδεία]

Σημείωση 1: Ανάμεσα στους εκλεχτούς μουσικούς που πήραν μέρος ήταν και ο Γιάννης Ζουγανέλης, φυσικά στην τούμπα.

Σημείωση 2: Ο δίσκος επανακυκλoφόρησε το 2005 από την MINOS-EMI.

Περί  « ΤΕΤΡΑΛΟΓΙΑΣ »    2 / 2 / 07

Κ. Καβάφης - Γ. Σεφέρης - Κ. Καρυωτάκης - Γ. Ρίτσος

Τραγουδούν: Μ. Μητσιάς - Α. Πρωτοψάλτη - Χ. Λεττονός

Σημείωση1: Ανάμεσα στους εκλεκτούς συζητητές, παραβρέθηκε κι ο διάσημος Τουμπίστας  Γιάννης  Ζουγανέλης!

Σημείωση 2: Ο δίσκος επανακυκλοφόρησε το 2005 από την MINOS-EMI

Δ. Κανελλόπουλος: Δήμος Μούτσης για πάντα. Ο μεγαλύτερος των μετά το Χατζιδάκη - Θεοδωράκη νεοελλήνων συνθετών. Το θρήνο για τον Άδωνη γιατί δεν τον ανεβάσατε. Κύριε Παστάκα ακουστικό υλικό δε θα μας βάλετε;

Γιώργος Μίχος: «Αίμα σου φέρνω και τραγουδώ το αίμα σκορπισμένο» Θα συμφωνήσω με το Δ.Κ. Χρειάζεται ήχος σε μια αναφορά σε…. δίσκο.  “Say it with a ukulele…”

Σπύρος Αραβανής: Η ΑΕΠΙ όμως, έχει τελείως άλλη γνώμη από σας  (…)

Γιώργος Κεντρωτής: Η «Τετραλογία» είναι έργο πραγματικά (και όχι μαϊμουδίστικα) μελοποιημένης ποίησης. Και η μουσική επένδυση των στίχων και οι ερμηείες είναι συγκλονιστικες. Ό,τι κι αν «έγραψε» ο Μούτσης – Συνοικισμος Α΄- Αγ. Φεβρουάριος - Στροφές - Δρομολόγιο - Φράγμα κ.λπ.- είναι μεγαλειώδες. Μην κοιτάτε που δεν κορρυβαντιά περί το άτομό του. Ο άνθρωπος είναι καλλιτέχνης δεν είναι «καραγκιόζης». Μόνο την ποιότητα ζητάει, και δη μετά μανίας (ένθεης). Κι όταν έχει να πει «πράγματα», τα λέει και μας τα μαθαίνει. Πρόκειται για κορυφαία μορφή του νέου Ελληνισμού.

Γιώργος Μίχος: Έχω ακούσει το Μούτση σε συνέντευξη να λέει, πως κακώς έβαλε τα ποιήματα στην «Τετραλογία». Έπρεπε, λέει, να είναι μόνο η μουσική…..

Για άλλο θέλω να γράψω.

Σ ένα υπόγειο στη Σόλωνος χαμηλά, στο βιβλιοπωλείο «Αντιπαράλληλα», θυμάμαι την Πρωτοψάλτη, την παρουσία του Μούτση και μικρής ορχήστρας να τραγουδάει αυτό το λησμονημένο πια δίσκο «Εργατική Συμφωνία». Ο Στεμνής αποχώρησε οικειοθελώς…..

Το Μούτση τον βλέπω σε κάτι στενά γύρω στο σπίτι μου και στο πάρκιν του Σούπερ Μάρκετ κι επίτηδες του βάζω το «Δε λες κουβέντα» απ τ αυτοκίνητο να τον εξιτάρω. Γελάει συνέχεια και φεύγει…… Κεντρωτή, όλα αυτά για σένα……

Δ. Κανελλόπουλος: Βλέπω ότι όλοι συμφωνούν ως προς την μεγαλοφυία του Δήμου του Μούτση. Είμαι πολύ ευτυχής γι αυτό. Γιώργο Κεντρωτή, αυτό το περί «Ελληνισμού», μην το πετάς έτσι ασχολίαστα, γιατί υπάρχει ένας κακώς εννοούμενος «Χριστοδουλισμός» στην ατμόσφαιρα και μπορεί να παρεξηγηθεί ο Μούτσης, ο οποίος είναι ο κατ εξοχήν ευρωπαίος – παγκόσμιος – Έλληνας μουσικός των τελευταίων 100 χρόνων.

Παρεμπιπτόντως: τα ποιήματά σου είναι πολύ καλά και θα δημοσιευθούν. Πάρε τηλέφωνο τον «περιοδικατζή». Δεν μπορεί να τα κάνει όλα μόνος του(!)

Και για όλους εσάς, ένα ποίημα αφιερωμένο στο Δήμο Μούτση: 

Όλα είναι μια ευγενική συναυλία

Τους παλιούς φίλους

Μην τους ξεχνάς

Δώσε τους μια μικρή χαρά

Για τα χαμένα χρόνια

Φέρε τους όλους εκεί

Άναψε τις φωτιές σου

Στο ιερό της Αθηνάς

Στον Άγιο Φεβρουάριο κάνε σπονδή

Άφησε τις μελωδίες σου να πλημμυρίσουν

Την αττική νύχτα.

Άνθη να φέρεις και λόγια τρυφερά

Τώρα που οι ώρες μας θυμίζουν

Τις αποδυναμωμένες αισθήσεις

Τα πάθη, που βρίσκονται σε διαστολή

Χωρίς το μέτρο των χρωμάτων

Μ΄άδεια ψυχή το σούρουπο

Χωρίς φωνούλα την αυγή

Την τελευταία συναυλία την Ευγενική

Του αιώνα που ψυχορραγεί

Δώρο στους φίλους μιας άλλης εποχής,

Που προχωρούν και πίσω δε γυρίζουν

Δημήτρης Κανελλόπουλος, Σιγή Ασυρμάτου, Κολωνός, Αθήνα 2005, σελ.:23 

Δημήτρης Κανελλόπουλος: Μίχο, ποιος είχε οργανώσει τη συναυλία του Μούτση στα Αντιπαράλληλα του Στεμνή;  Αν το βρείς κερδίζεις ένα βιβλίο δώρο, τις Σκυθικές Ερημίες.

Κι ακόμη: Μην ξεχνάς το χρονικό πλαίσιο που γράφτηκε η «Εργατική Συμφωνία» και κάτι άλλο, ότι ήταν επένδυση σε θεατρικό έργο του Γιώργου του Σκούρτη «Απεργία».

Πάντως εγώ στ Αντιπαράλληλα δε σε θυμάμαι. Στο Χνάρι σε θυμάμαι λίγο αργότερα.

Γιώργος Κεντρωτής: Αγαπητέ Γιώργο Μίχο, με εξιτάρεις - δεν με εξιτάρεις (και εμένα, μαζί με το Δήμο Μούτση) εσύ, εγώ (μουλάρι όντας) επιμένω στις απόψεις μου. Και δεν είναι -να εξηγούμεθα- μόνο θέμα αισθητικής! Επιμένω επί  της ουσίας. Κι ας λέει (και) ο Μούτσης ότι θέλει!  Ο τύπος αυτός, αυτή η γκράν μούρη έγραψε θαύματα, και προσωπικώς του οφείλω δυσαρίθμητες χάριτες. Εσύ, πάντως, καλά κάνεις και κεντρίζεις τον Κεντρωτή! Γουστάρω και πολύ μάλιστα. Μη μας πιάσει, φίλε Γιώργο, ενώ είμαστε ακόμα (ευτυχώς) στον απάνω κόσμο, η ανία του τάφου, όπου δεν μπορούμε ούτε να χασμουρηθούμε (ούτε από ανία!...) Σε χαιρετώ από καρδιάς.

Δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό «Ποιείν»