Η τέχνη του ψηφιδωτού δαπέδου στα ελληνιστικά και στα ρωμαϊκά χρόνια.

Τμήμα ψηφιδωτού με παράσταση αγωνιστικού τεθρίππου, από τη Θεσσαλονίκη. 3ος αιώνας μ.Χ. Θεσσαλονίκη, Αρχαιολογικό Μουσείο ΠΗΓΗ: http://www.ime.gr/chronos/07/gr/culture/index26.html Η τέχνη του ψηφιδωτού δαπέδου, σύμφωνα με τα αρχαιολογικά δεδομένα, γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή της στα ελληνιστικά και στα ρωμαϊκά χρόνια. Μικρές κυβόσχημες χρωματιστές ψηφίδες από διάφορα υλικά, όπως μάρμαρο, γυαλί ή πηλό, εντίθενται σε ειδικά διαμορφωμένο δάπεδο και δημιουργούν πολύπλοκες παραστάσεις, οι οποίες συνήθως μιμούνται ή αντιγράφουν σύγχρονους ζωγραφικούς πίνακες. Στην πλειοψηφία τους οι ψηφοθέτες ήταν Έλληνες και για το λόγο αυτό οι ελληνιστικές παραδόσεις γονιμοποίησαν την τέχνη του ρωμαϊκού ψηφιδωτού. Ολοκληρωμένη εικόνα στην Ανατολή δίνουν τα τριακόσια περίπου δάπεδα της Αντιόχειας και της Δάφνης στη Συρία, ενώ πολύ χαρακτηριστικά για την τεχνοτροπία των τελευταίων χρόνων της αρχαιότητας είναι τα περίφημα ψηφιδωτά μιας έπαυλης στη Μυτιλήνη με σκηνές από κωμωδίες του Μένανδρου. Σημαντικά ψηφιδωτά δάπεδα προέρχονται από μια ιδιωτική έπαυλη στην Κόρινθο με παραστάσεις ποιμενικού βίου και από άλλες ιδιωτικές οικίες στη Θεσσαλονίκη με απεικονίσεις αγωνιστικού τεθρίππου και διονυσιακού θιάσου.

Ψηφιδωτή παράσταση διονυσιακού θιάσου. Πάνω σε άρμα, που το σέρνουν τίγρεις, στέκεται στεφανωμένος ο Διόνυσος. Η σύνθεση της παράστασης παραπέμπει σε ελληνικά πρότυπα. Musee Archeologique de Sousse. Χριστόπουλος, Γ. (εκδ.), Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, τ. Στ': Ελληνισμός και Ρώμη, Εκδοτική Αθηνών, Αθήνα 1976, σ. 476, εικ. 110. © Musee Archeologique de Sousse. "Ο θρίαμβος του Ποσειδώνα". Ένα από τα μωσαϊκά δάπεδα που κοσμούν τα λουτρά του Ποσειδώνα στην Ostia. Εξαιρετικό δείγμα ασπρόμαυρης τεχνικής με θεματολόγιο εμπνευσμένο από τη ζωή και το μυθολογικό κόσμο της θάλασσας.Περίπου 139 μ.Χ.  Gibbons, B., "Όσφρηση η αίσθηση της μνήμης" Γαιόραμα Experiment, (1999), σ. 6, εικ. 2. © Sopritendenza Archaeologica di Roma, Scavi di Ostia.