Γιώργος Λίλλης

Ο Γιώργος Λίλλης "ανοίγει" την Μικρή του Διαθήκη

Ο Γιώργος Λίλλης γεννήθηκε στη Γερμανία το 1974. Ένα χρόνο αργότερα με την οικογένειά του εγκαθίσταται στην Ελλάδα. Στην αρχή στην Αθήνα και μετά στο Αγρίνιο, τόπο καταγωγής του, μέχρι την επιστροφή στη Γερμανία το 1996 όπου ζει και εργάζεται από τότε. Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στα Γερμανικά κι έχουν παρουσιαστεί σε περιοδικά και ανθολογίες του εξωτερικού. Μεταφράσεις, ποιήματα και δοκίμιά του έχουν δημοσιευτεί και σε διάφορα ελληνικά λογοτεχνικά περιοδικά ("Ποίηση", "Μανδραγόρας", "Δέντρο", "Ακτή", "Γραφή"). Επιμελείται ραδιοφωνικές εκπομπές στη Γερμανία στις οποίες παρουσιάζει Έλληνες ποιητές και μουσικούς (μεταξύ άλλων τους Νίκο Καββαδία, Νικόλα Άσιμο και Μίκη Θεοδωράκη). Έχει μεταφράσει στα ελληνικά Βισλάβα Σιμπόρσκα, Έριχ Φριντ, Λι Τάι Πε καθώς και Ινδιάνους ποιητές. "Η χώρα των κοιμωμένων υδάτων" (εκδ. "Μανδραγόρας", 2001) πρόκειται σύντομα να εκδοθεί και στη Γερμανία.

Παντομίμα

Υπολόγισα τις πιθανότητες και ως Άμλετ παρουσιάστηκα 

στη σκηνή για να καυχηθώ 

που ακόμα σε πείθω με την υποκριτική μου. 

Οι ασβεστωμένες ελιές γύρω από το υπαίθριο θέατρο 

προστατεύουν τους ίσκιους μας, 

αφήνουν να εννοηθεί πως είμαστε ακόμα ενταγμένοι, 

δεν έχουμε επικηρυχθεί. 

Τα  λόγια μας επιβεβαιώνονται στην άδεια εξέδρα. 

Αγαπημένη Οφηλία, αφήνομαι στο προβλέψιμο 

για να νομίσεις πως τα πάντα έχουν αποκαλυφθεί, 

πως αυτό που φυλακίζω μέσα μου είναι μια χαμένη στιγμή 

κι όχι ένα ακόμα κλοπιμαίο της εμπειρίας. 

Δοκιμάζω τις αντοχές μου με το να πιστεύω στο μάταιο, 

μόνο και μόνο για να το κάνω στέρεο 

μέσα στις πράξεις και στο κενό που κουβαλούν, 

θέλοντας να το καλύψω, όταν με τοποθετώ εσκεμμένα

στο κέντρο και με σμιλεύω για να σου μοιάσω.

Τιμώμενος

Ήπια αχαλίνωτα το δηλητήριο της υπερηφάνειας 

από τις σάρκινες κούπες σου, αφήνοντας 

τα σκονισμένα μου ρούχα στην ζυγαριά σου.

Κρυμμένος πίσω από τον αχτιδωτό άξονα του ήλιου, 

όταν σπέρνει την μέρα από τα ανατολικά και βάφει

την ψυχή με πνοή. Σε εμπιστεύομαι. 

Κι ας είναι η δύναμη των ανέμων με το μέρος 

του πέτρινου δικαστή, του δημιουργού 

που δεν φανερώνεται. Όταν έρθει ο καιρός 

και μάθω την αντοχή, στο υπόσχομαι, 

θα παρατείνω τις ζωές μας στην αιωνιότητα 

μακριά από τον λεηλατημένο αυτό κόσμο, 

ουδέτεροι και ευθείς, σαν αίτημα

διαρκείας σ΄ έναν ολοκληρωμένο παράδεισο.

Γιώργος Λίλλης "Μικρή Διαθήκη"

συνέντευξη στον Κωνσταντίνο Καραγιαννόπουλο

• Κύριε Λίλλη, ο ποιητής είναι θραύσμα της Ιστορίας ή το ποίημα είναι θραύσμα του χάους;

Θα έλεγα το δεύτερο. Ο ποιητής αναζητά απεγνωσμένα να κατανοήσει το χάος, ένα χάος γεμάτο ερωτήσεις που δεν έχουν απαντηθεί, όπως το γιατί βρισκόμαστε εδώ και ποιο είναι το νόημα της ύπαρξης. Τα θραύσματά του, είναι η ίδια του ανικανότητα να βρει απαντήσεις, θραύσματα που συνάμα αφήνουν σημάδια, αν και πολύ μικρά, είναι τα ποιήματα που γράφει. Γι΄ αυτό τον λόγο σπάνια ξέρει γιατί έγραψε αυτό που έγραψε. Το ποίημα τον υπερβαίνει. Και συνεχίζει να υπάρχει ερήμην του. Τι πιο μαγικό.

• Στην αρχή της ποιητικής σας συλλογής λέτε πως ο «αντικειμενικός κόσμος» σας εξοπλίζει στο χώρο και στο χρόνο. Στην συνέχεια- όμως- κάνετε ένα βήμα πίσω και καταλήγετε στον προβληματισμό αν είστε όντως ποιητής, μιας και προστατεύετε τόσην ύλη. Τι είναι αυτό που σας έκανε να άρετε την αρχική σας θέση;

Έχω πάντα την αμφιβολία ότι όσα ποιήματα και να γράψω δεν θα καταφέρω ποτέ να υπερβώ τον αντικειμενικό κόσμο, τον κόσμο που είναι απόλυτα ρεαλιστικός. Είμαι παγιδευμένος στην ύλη, αν και μέσα μου θέλω να πιστεύω, καθαρά ουτοπικά, ότι με την ποίηση μπορώ να χτίζω ονειρικούς κόσμους για να μπορώ να αμύνομαι σε ότι αντικειμενικό υπάρχει γύρω μου. Αν το έχω καταφέρει, είναι μόνο όταν γράφω, γιατί αλλιώς η ζωή μου τελικά είναι πολύ πεζή. Είναι μια αντίφαση αυτή που φέρνει συχνά αντιδράσεις που φαίνονται και στο ίδιο μου το έργο.

• Το φεγγάρι είναι σταθερό σύμβολο στη ποιητική σας. Τι εκφράζει για σας;

Αρχικά την ομορφιά του μέσα στο σκοτάδι. Το φεγγάρι είναι στολίδι τ΄ ουρανού. Από μικρό παιδί άκουγα ιστορίες και μύθους που αφορούσαν τη Σελήνη και έχω την εντύπωση ότι με επηρέασαν. Ναι, γιατί όχι, είναι ένας φωτεινός σηματοδότης μέσα στην νύχτα που δίνει μια μεταφυσική χροιά στα όνειρά μας. Ένα αρχέτυπο.

• Αναφέρετε στο βιβλίο πως η Μικρή Διαθήκη ξεκίνησε να γράφεται στη Μαγιόρκα, όταν βρεθήκατε στο χωριό Deià. Θα θέλατε να μας μιλήσετε λίγο γι΄ αυτή σας την «περιπέτεια»;

Τα πρώτα ποιήματα της Μικρής Διαθήκης γράφτηκαν στην Μαγίορκα, το 2009, όταν μια μέρα, εντελώς τυχαία, βρέθηκα σ΄ ένα κοιμητήρι όπου βρισκόταν ο τάφος του ποιητή Ρόμπερτ Γκρεϊβς. Να δώσω μερικές ακόμα εξηγήσεις. Εκείνη την μέρα πήγα στην παραλία για μπάνιο και διαπίστωσα πως η θάλασσα ήταν γεμάτη μέδουσες. Έτσι πήρα το αυτοκίνητο και έφυγα για την ενδοχώρα. Εκεί που σταμάτησα δεν ήξερα πως είχε ζήσει παλιά ο Γκρείβς. Όταν είδα στον τάφο του ποιητικά βιβλία, τα οποία τα ξεφύλλιζε ο άνεμος, κάθισα σ΄ ένα πεζούλι, κι άρχισα να γράφω, χωρίς σταματημό για ώρες, χωρίς να ξέρω γιατί. Και να φανταστείς δεν παίρνω ποτέ μου σημειωματάριο. Δεν γράφω ποτέ έξω. Και τότε, πάλι τυχαία, είχα μαζί μου ένα μπλοκ κι ένα στυλό. Αργότερα έμαθα πως στο χωριό εκείνο είχε γράψει ο Έλιοτ τα Τέσσερα Κουαρτέτα, πως ο Πάουντ ερχόταν συχνά και τα πρόσφατα χρόνια ο Μάκρες. Μπορείς να φανταστείς πως ένιωσα. Ήταν πράγματι κάτι το μαγικό, κάτι δεν μπορώ να εξηγήσω με την λογική, και μου έδωσε το έναυσμα να γράψω την Μικρή διαθήκη, ενώ έλεγα μέσα μου πως μετά τα Όρια του λαβύρινθου, δεν θα γράψω άλλο ποίηση.

• Ποιοι ποιητές- συγγραφείς θεωρείτε πως σας επηρέασαν στο έργο σας;

Ο Ρίτσος με επηρέασε πολύ και ο Μοντάλε, από τους ποιητές. Όπως και ο Ρίλκε και ο Οκτάβιο Πάς. Από συγγραφείς ο Έρμαν Έσσε, και ο Κόρμακ Μακ Κάρθυ. Κι ένα σωρό άλλοι, που με επηρέασαν χωρίς να το καταλάβω, που μου έδωσαν χωρίς να το ξέρω την δύναμη να βρω τον δικό μου δρόμο.

• Πιστεύετε πως η γραφή είναι το ίχνος που αφήνετε πίσω... το προσωπικό σας αποτύπωμα;

Όλοι αφήνουμε τα προσωπικά μας αποτυπώματα μέσα στο χώρο και το χρόνο. Διαβάζοντας τα παλιότερα ποιήματά μου, διαπιστώνω πως άφησαν ίχνη στο χαρτί για εκείνα που με απασχολούσαν τότε. Τα βιβλία τελικά είναι προσωπικοί χάρτες που επιμένουν να διαιωνίζουν τις στιγμές που γράφτηκαν κι ας έχω αλλάξει από τότε. Η γραφή είναι σαν τις παλιές φωτογραφίες. Σε πιάνει μια νοσταλγία για παλιές εποχές.

• Τι ρόλο παίζει η Ιστορία στο συγγραφικό σας έργο;

Η Ιστορία καθενός ανθρώπου είναι σημαντική, γιατί είναι ένα κομμάτι του παζλ που συμβάλει σ΄ αυτό που λέμε ανθρωπότητα. Δισεκατομμύρια ιστορίες. Κανένας ιστορικός δεν θα καταφέρει να δει ολικά την ανθρωπότητα και να την αναλύσει. Η ιστορία σαν γεγονότα δεν παίζει σπουδαίο ρόλο στο έργο μου, αλλά ο ίδιος ο άνθρωπος.

• Ποια είναι τα σχέδια σας από εδώ και πέρα;

Σύντομα θα εκδοθεί το δεύτερό μου μυθιστόρημα. Έχω γράψει και κάποια ποιήματα, αλλά θα αργήσω να τα δημοσιεύσω. Πρέπει να ωριμάσουν μέσα μου. Αν μετά από καιρό μου λένε κάτι, ίσως να κάνω την προσπάθεια να τα εκδώσω σε βιβλίο.