[Όλος Ο Παπαδιαμάντης Σε Ένα Διήγημα] Του Π. Ένιγουεϊ

 Πηγή:http://www.bibliotheque.gr

 

 

 

 

 

 

 

α.

 

Δυσμόθεν και αντικρύ του μεγάλου ακόμψου σχολείου, όπου ο αγαθός ελληνοδιδάσκαλος εδίδασκε τους μαθητάς του δεκατρείς ώρας την ημέραν –τέσσαρας ώρας την πρώτην τάξιν, τέσσαρας την δευτέραν και πέντε την τρίτην–, ήτο το μετόχι της διαλυμένης μονής του Αγ. Εμμανουήλ, οικίσκος εκ δύο χωριστών θαλάμων, με τας θύρας προς την οδόν.

Δίπλα από την μονή αναρριχούντο, εις τον βραχώδη λόφον, η λευκή οικία του μακαρίτου Αδαμάντιου, όπου την είχεν αγοράσει προ χρόνων ο καπετάν Αλέξανδρος, και την είχεν επισκευάσει και καλλωπίσει.

Βλέπουσα εις τον λιμένα, αγναντεύουσα την θάλασσαν, μετρούσα τα κατάρτια των καραβιών, και αριθμούσα τας λέμβους των αλιέων, στο μπαλκόνι εκάθητο η κόρη του σπιτιού, το Σειραϊνώ, λευκή ως το κρίνον, λεπτοφυής και πραεία.

Ήτο ώρα δεκάτη της πρωίας.

 

Ο διδάσκαλος είχεν αρχίσει να παραδίδη εις την δευτέραν τάξιν.

Κάτω εις τα παράθυρα του σχολείου, επί του κατωφλίου της θύρας, με τα βιβλία των υπό την μασχάλην, εκάθηντο οι μαθητές της τρίτης τάξεως, περιμένοντες να έλθη η σειρά των διά ν’ ακροασθώσι και αυτοί το πρωϊνόν μάθημα.

Ο εις των μαθητών, ο μικρός Γιωργής, ο γιος της Μπούρμπαινας, δεκαεπταετής, οστεώδης, με ζωηρόν βλέμμα, δεν απέσπα το βλέμμα του από την λευκή οικίαν –έπασχε, φαίνεται, από πρώιμον έρωτα–, ηκούσθη να ψιθυρίζει:

«Αχ, βρε Σειραϊνώ, αχ!…»

Το Σειραϊνώ εκόπιαζε και εκέντα τα προικιά της.

Αντικρύ, εις μίαν οικίαν μακράν, έξω εις το μπαλκονάκι, εκάθητο εν πρόσωπον και έκυπτεν επί των γονάτων του.

Ήτο το Αρχοντώ, η κόρη της γριάς Μαρουδίτσας. Η αντίζηλός της εις το χωρίον.

 

Αντίζηλός της εις τα κεντήματα, εις τα προικιά, εις την αρχοντιάν. Εν ώρα γάμου κι εκείνη, καθώς κι αυτή, δεν έπαυε καθημερινώς να ετοιμάζη τα προικιά της.

Και η Σειραϊνώ έτεινε το όμμα, διά να ιδή, όπως εφαντάζετο, τι εκέντα το Αρχοντώ, και δεν ησύχαζεν εάν δεν εύρισκε τρόπον ν’ αντιγράψη ή να κλέψει το κέντημα της αντιζήλου της.

Δεν την είχε ιδή από πενταετίας, όταν ήσαν ακόμη μαθήτριαι και αντεφέροντο εις το σχολείον κι εμάλωναν καθημερινώς, ως ήτο επόμενον.

Ήσαν τότε και αι δύο ασχημοκόριτσα ισχνά και αναιμικά.

Και τώρα, διά πρώτην φοράν, μετά τόσους χρόνους, την έβλεπεν αμυδρώς, και έβλεπεν ότι ήτο ωραία. Πολύ ωραία. Και ησθάνθη ακουσίως ζήλια.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

β.

 

Η βάρκα ελικνίζετο ελαφρά αραγμένη στην ακρογιαλιάν. Ο καπετάν Γιωργής της Μπούρμπαινας, εξαπλωμένος επάνω εις την πρύμνην, με μια βελέντζα τυλιγμένος, βωβός, ακίνητος, προσπαθούσε να αποκοιμηθή, διότι την επομένη, πριν ακόμη χαράξη, είχε ταξίδι απέναντι στη Νταμούχαρη.

Δίπλα του ένας άμοιρος δερβίσης εκοιμόταν αγκαλιά με το νάι του. Θα τον επήγαινε κι αυτόν, μαζί με ένα νέον ανδρόγυνον, απέναντι.

Τον είχεν ιδή, ενωρίτερα, ριγούντα, έρποντα ανάμεσον δύο σειρών παλαιών οικίσκων και τον ευσπλαχνίστη, τον ελυπήθη, και αντί πενταλέπτου του έδωκε να πιη φασκόμηλον και μισό κουλούρι να βουτήξη. Τον άφησε να αποκοιμηθή στη βάρκα. Έκαμε ψύχραν, νυχτερινόν απόγειον. Πού να υπάγη ο ανέστιος δερβίσης;

 

Είχαν περάσει να μεσάνυχτα προ πολλού.

Απέναντι, εις μίαν μικρήν οικία, ηκούγονταν, μετά πολλούς άλλους κρότους και ήχους, βιολιά και λαγούτα. Τι συνέβαινεν; Εφαίνετο να είναι οικογενειακή χαρά κι εορτή.

Διά τον εικοσάχρονο, όμως, καπετάνιο, δεν υπήρχε πλέον άσμα, ούτε φθόγγος, ούτε ήχος ικανός να εκφράση το τι υπέφερε.

Είχε μάθει προ ημερών ότι η γριά Μαρουδίτσα επανδρολογούσε την μοναχοκόρη της, το Αρχοντώ, μ’ ένα νοικοκύρην στεργιώτη απ’ το Πήλιο. Ο γαμβρός, έλεγαν, είχε σπίτια πολλά. Και χωράφια όχι ολίγα. Οικοκύρης άνθρωπος.

Πού τον ηύρε; Τάχα δεν υπήρχαν γαμβροί εις την πατρίδα, εις την ωραία Σκιάθο, εις το ωραίον χωρίον, το παραθαλάσσιον; Και δεν ήτο αυτός, εις μεταξύ όλων, καλός γαμβρός; Διατί εβιάζετο η μάνα της;

Όχι, δεν ηδύνατο να πιστεύση ότι η μάνα της την επροξένευε και την επανδρολογούσε και ήθελε να την κάμη νοικοκυράν.

 

Η γριά Μαρουδίτσα ούτε ιδέαν είχεν, ούτε υποψίαν, ούτε έννοιαν αν ο Γιώργης της Μπούρμπαινας, ο μικρός καπετάνιος, ήτο ερωτευμένος με την κόρην της. Και αν είχε ιδέαν πάλιν δεν θα την έμελλε τίποτε. Και αν εγνώριζεν ότι η κόρη της ανταπεκρίνετο εις το αίσθημα, πάλιν ολίγον θα ανησύχει. Τα κορίτσια δεν πρέπει να έχουν έρωτα, τι θα πη; Το μόνον χρέος των είναι να υπακούουν εις τους γονείς των.

Είχεν αποφασισθή, ευθύς μετά τον γάμον, άμα εξημέρωνε, να μβαρκάρουν, ο γαμβρός και η νύφη, συνοδευόμενοι από την γραίαν, και να περάσουν πέρα, εις την Νταμούχαρη, σιμά εις το Πουρί, εις το χωριό του γαμβρού, και μάλιστα με τη βάρκα του καπετάν Γιωργή! Αυτός ήτο ναυλωμένος να μεταφέρη το νέον ανδρόγυνον! Το ανδρόγυνον και αυτόν εδώ τον δερβίσην, με το σαρίκι του, τον τσουμπέν και τον δουλεμάν του.

 

 

***

 

 

Υψηλή μορφή, με λευκόν σαρίκι, με μαύρην χλαίναν και χιτώνα χρωματιστόν, εμφανίσθη εις το καφενείον εκείνη την βραδιάν. Μελαψός, συμπαθής, γλυκύς.

Είχεν αναφανή. Πότε; Προ ημερών, προ εβδομάδων; Πόθεν; Από την Ρούμελην; Από την Ανατολή; Από την Σταμπούλ; Πώς; Εκ ποίας αφορμής; Ήτο δερβίσης; Ήτο Αγάς; Ήτο βεκτασής, χότζας, ιμάμης; Ήτο ουλεμάς διαβασμένος; Ήτο εις δυσμένειαν; Είχεν ακμάσει, είχεν εκπέσει, είχεν εξορισθεί;

 

Ήτο απ’ εκείνα τα χώματα. Μπου ντουνιά τσαρκ φιλέκ. Αυτός ο κόσμος είναι σφαίρα και γυρίζει.

Εκείνην την βραδιάν τον είχε προσκαλέσει μια παρέα. Επτά ή οκτώ φίλοι αχώριστοι. Αγαπούσαν τα τραγούδια, τα όργανα. Του είπαν να τραγουδήση. Ετραγούδησε. Του είπαν να παίξη το νάι. Έπαιξε. Τους έλεγε τον αμανέν κι έπινεν μαστίχαν όποιος τον εκερνούσε. Με το σαρίκι του, με τα κατσαρά ψαρά γένεια του, με το τσιμπούκι του. Άνω των πενήντα ετών ηλικίας.

 

Εκεί διενυκτέρευεν από ημερών. Άστεγος, ανέστιος, φερέοικος.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

***

 

 

Τι να σκεφθή; Τι να είπη; Διατί κοιμάται; Πώς αγρυπνεί; Πώς μένει εξαπλωμένος; Τι σκέπτεται; Σκέψις χρειάζεται; Όχι, δράσις. Να σηκωθεί… να πηδήση… να τρέξη… να πετάξη… Ν’ αναβή τον βράχον, σκαλοπάτια, στενούς δρομίσκους, λιθόστρωτα… Να φθάση εκεί επάνω… Να χυθή… να ορμήση… Να αρπάξει τη νύμφην… Να την σηκώση ψηλά… Να εξαφανισθούν… Οι άλλοι θα μείνουν απολιθωμένοι… Θα τον νομίσουν διά τρελόν… Όταν συνέλθουν θα τρέξουν κατόπιν του… Η γριά θα τραβήξη τα μαλλιά της, θα χυθεί επάνω του, θα τον σχίση με τα νύχια της… Οι άλλοι, καλεσμένοι, κουμπάρος, συγγενείς, θα του ριχθούν με τους γρόνθους, με ράβδους, με την σκούπαν… με ό,τι τύχη. Αυτός με την μίαν χείραν θα σπρώχνη την νύμφην εμπρός, με την άλλην θα προσπαθή να τους φέρη γύρο όλους… Και ο γαμβρός, με το πανωβράκι του και με το φέσι του, θα γυρεύη να τους χωρίση… Όχι. Θα του έλθη λιγοθυμιά, και θα πέση, απ’ οπίσω από την πόρταν… Και τότε αι γυναίκες θα βάλουν τες φωνές, και θα πασχίζουν να ξελιγοθυμήσουν τον γαμβρόν… Και θα επέλθη μικρός αντιπερισπασμός… Και αυτός θα σπρώχνη την νύφην, και με τους γρόνθους και με τους αγκώνας του, καταπληγωμένος, αφρίζων, αιματωμένος, θα απαντά εις τα κτυπήματα των λυσσασμένων.

 

Εμπρός! Θάρρος! Απόφασις! Σηκώσου! Θα κουνηθής επί τέλους;

 

 

***

 

 

Όμοιον με νεκρικόν κρανίον φαντάζει από μακράν το μικρόν τζαμίον του ερημωμένου χωρίου. Έχει μόνον μίαν θυρίδα χαμηλήν, χωρίς θυρόφυλλα, και δύο χαλασμένα παράθυρα ένθεν και ένθεν.

 

Υψηλά από το Μπαρμπεράκι, το περίφαντον ύψωμα, όπου ξυρίζει πανταχόθεν το πρόσωπον ο άνεμος, εκείθεν φαίνεται το έρημον χωρίον, το κτισμένον επί βράχου υψηλού, εκείθεν και το άχαρον τζαμίον, με τας δυο στρογγυλάς τρύπας του.

Κι όμως το χωρίον αυτό εκατοικείτο μίαν φοράν, και εις το τζαμίον εκείνο αντήχει ποτέ προσευχή εις τον Αλλάχ, και προσκύνημα εγένετο συχνά καθ’ όλους τους τύπους. Είναι αληθές ότι εις μόνος Αγάς υπήρχε, διά τον τύπον, εις όλον το χωρίον, το οποίον επλήρωνεν ετησίως κατ’ αποκοπήν 2 ή 3 εκατοντάδας γροσίων εις την Πύλην.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

***

 

 

Ήτο τετάρτη ώρα, γλυκοχαράματα, και κανείς ακόμη δεν είχε κινηθή από την οικίαν. Τέλος, η γραία Μαρουδίτσα, ήτις επεθύμει να γίνει το μβαρκάρισμα όσον το δυνατόν ενωρίτερα, επήρε δύο αβασταγές με ρούχα και τας έδωκεν εις τους δύο ανεψιούς της να τας κουβαλήσουν κάτω εις τον αιγιαλόν. Τα δύο παιδία κατέβησαν κάτω, εις την άκρην του βράχου, φέροντα τας δύο δέσμας των φορεμάτων, και εφώναξαν τον καπετάν Γιωργή. Αλλά ο νέος είχε σηκωθή πριν τον φωνάξουν.

 

«Μπάρμπα, είπ’ η θειά μ’ η Μαρουδίτσα να παρ’ς, λέει, τα ρούχα μες στ’ βάρκα».

«Είπε, λέει, να τα βάνης σε καλή μεριά, να μη βραχούνε».

«Να τα βάνης, λέει, απουκάτ’ απ’ την πλώρ’ τσ’ βάρκας, όμορφα όμορφα».

«Τα ρούχα, λέει, κη τα μάτια σ’».

 

 

***

 

 

Ο τελευταίος Αγάς είχε το χαρέμι του, μίαν σύζυγον και μίαν σκλάβαν. Ήτο ήρεμος και πράος. Ωμίλει ελληνικά. Είχεν ήθος σοβαρόν, προστατευτικόν και ψυχρώς φιλόφρον. Εζούσεν ειρηνικώς με τους ανθρώπους.

Κάθε πρωί κατέβαινεν από το κονάκι του, εισήρχετο εις το γειτονικόν τζαμίον, προέβαλλε την κεφαλήν έξω του παραθύρου και έψαλλε δυνατά το πρωϊνόν κήρυγμα στρεφόμενος προς το πέλαγος.

Διότι χότζας ποτέ δεν υπήρξεν άλλος, αλλ’ αυτός, ο κατά καιρόν Αγάς, έκαμνε τον χότζαν. Ουδέ υπήρξε ποτέ μιναρές, αλλά το υψηλόν παράθυρον ανεπλήρου την έλλειψιν ταύτην.

 

Είτα έκαμνεν την γονυκλισίαν του, έκρουεν δύο φοράς το μάρμαρον του εδάφους με το μέτωπόν του, εξήρχετο, ανέβαινεν οπίσω εις το κονάκι, ήναπτε την μεγάλην τσιμπούκαν του, εκάπνιζεν, εκάπνιζε, και αφού του επερνούσε το μαχμουρλίκι, εφόρει την λευκήν σαρίκαν του, το πλατύ ζωνάρι του και κρατών την μαύρη τσιμπούκαν διευθύνετο εις το κιόσκι, όπου εντάμωνε δυο ή τρεις χασομέρηδες, ωσάν αυτόν, προεστούς του χωριού, διά να κάμη κουβένταν.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

***

 

 

Δεν ήτο πλέον ψέμα, ήτο αλήθεια. Ο καπετάν Γιωργής έπλεε με την βάρκαν του την ώρα της αυγής και με τον δερβίση, τον ξεπεσμένον Αγά από το Μπαρμπεράκη, μετέφερε το Αρχόντω, την μητέρα της και τον γαμβρόν εις την Νταμούχαρην, εις το χωριό του γαμβρού, εις τα σπίτια του και εις τα νοικοκυριά του.

Εμακρύνθησαν, επελαγώθησαν κι έφευγαν, έφευγαν.

 

Δεν ημπορούσε να συνάψη ιδέαν. Δεν ήτο πλέον καιρός παλληκαριάς. Παρήλθεν η ευκαιρία διά να ορμήση επάνω εις το σπίτι, να την αρπάξη από τας χείρας όλων…

Έβλεπε τον γαμβρόν και του εφαίνετο ως όρνεον, το οποίον είχεν έλθει από ξένον τόπον διά να αρπάξη την περιστεράν, την τρυγόνα.

Του ήρχετο να ξεστηθωθή, να πτύση εις τας χείρας και να του είπη:

«Παλεύουμε, μπάρμπα;»

 

Ο άνεμος εδυνάμωνε. Τάχα δεν ημπορούσε να δυναμώση αρκετά ώστε ν’ αναποδογυρίση η βάρκαν; Μια μικράν ανεπιτηδειότητα εις το τιμόνι, μια ελαφράν απροσεξίαν εις το πανί και τότε όλα θα έπλεαν εις την θάλασσαν… Όλοι θα έπεφταν εις το κύμα… Ένα καργάρισμα του πανιού ήτο αρκετόν. Με το χέρι του ημπορούσε να βιάση το πανί και με εν κτύπημα του ποδός ημπορούσε να στείλη εις τον άλλον κόσμο τέσσερας ψυχές: τον δερβίσην, τον γαμβρόν, την πενθεράν και την νύφην, εάν δεν ήθελε να γλυτώση την τελευταίαν.

 

Ο κακόμοιρος ο δερβίσης θα επήγαινε εις τον πάτο με το σαρίκι του, με τον τσουμπέν του και με τον δουλεμάν του. Παράπλευρη απώλεια. Ο γαμβρός θα επήγαινε μολύβι εις τον πάτον με όλα του τα σπίτια, ή μάλλον χωρίς τα σπίτια του, χωρίς τα χωράφια του και τα υπάρχοντά του. Για τη γραία Μαρουδίτσα ούτε λόγος. Καλήν ώρα! Θα εφρόντιζεν αυτός να της κάμη τα κόλλυβα, μαζί με το Αρχόντω, που θα την εγλύτωνε κολυμβών.

Εμπρός! Καρδιά! Θάρρος!

Μία μικρά ανεπιτηδειότητα… Μία παρατιμονιά…

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

γ.

 

 

Τέλος, αναποδογύρισε την βάρκαν; Έπνιξε τους επιβάτας; Την έσωσεν εκείνην;

Τιριριριμ τιριριρι τιρι τιρι τιμ! Τι ρι τιμ τιμ τιρι τιμ τιμ…

«Ειρήνη μου, τι γίνεται; Πώς είσαι, Ειρήνη μου; Ναι, σπίτι. Καθάριζα όλη μέρα και τώρα ξεκουράζομαι… Άσε, μου ’φυγε η μέση! Θες να περάσεις; Όχι, τίποτα. Διαβάζω ένα βιβλιαράκι… Το τελευταίο μυθιστόρημα του Π. Ένιγουεϊ… Το ’χεις διαβάσει; Ειρήνη μου, είναι γα-μά-το! Έλα, έλα αποδώ, και θα τα πούμε! Περιμένω! Έχω μαγειρέψει κιόλας. Έλα να φάμε. Α, θα με βοηθήσεις μετά να βάψω τα μαλλιά μου; Σκούρο κόκκινο, σκέφτομαι… Αχ, ωραία! Σ’ ευχαριστώ! Έλα, σε περιμένω. Φιλάκια…»

 

Δεν την αναποδογύρισε, δεν τους έπνιξε. Ολίγον ακόμη ήθελε διά να το κάμη, αλλά το ολίγον αυτό έλειψεν. Είπεν:

«Ας πάγη να ζήση με τον άντρα της! Με γεια της και με χαρά της! Θα υπαντρευτώ το Σεραϊνώ, κι ας μην είναι και τόσο ομορφούλα!»

Και όσο διά τον δερβίση, έγινεν άφαντος και δεν τον είδε πλέον κανείς. Ζη, απέθανε, περιπλανάται εις άλλα μέρη; Κανείς δεν ηξεύρει.

Ίσως την ώρα ταύτην να ανέκτησε την εύνοιαν του ισχυρού Παδισάχ, ίσως να είναι μέγας και πολύς μεταξύ των ουλεμάδων της Σταμπούλ, ίσως να διαπρέπη ως ιμάμης εις κανέν εξακουστόν τζαμίον.

Ίσως να είναι ευνοούμενος του Χαλίφη, αρχιουλεμάς, σεϊχουλισλάμης.

Μπου ντουνιά τσαρκ φιλέκ.

Αυτός ο κόσμος είναι σφαίρα και γυρίζει.

 

 

 

 

 

(Το διήγημα είναι ένα μωσαϊκό από προτάσεις από τα

Ωχ! Βασανάκια, Άγια και πεθαμένα,

Ο ξεπεσμένος δερβίσης, Ο αβασκαμός του Αγά και Έρως – ήρως

του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη.

Από τη ανέκδοτη συλλογή διηγημάτων “Το τελευταίο μυθιστόρημα”]

 

 

 

artworks : Romina Ressia

 

 

Τα όνειρα στα έργα Παπαδιαμάντη και Ντοστογέφσκι

Πηγή: http://www.pemptousia.gr

Η παρούσα ανακοίνωση παρουσιάζει μια ακόμα προσπάθεια αντιπαραβολής του «Εγκλήματος και Τιμωρίας» του Ντοστογιέβσκι και της «Φόνισσας» του Παπαδιαμάντη. Σκοπεύουμε να αποδείξουμε ότι παρ’ όλες τις επιφανειακές συμπτώσεις υπάρχει μια ουσιώδης διαφορά στην κοσμοθεωρία και αφηγηματικές στρατηγικές των δύο συγγραφέων.

Το μυθιστόρημα του Ντοστογιέβσκι «Έγκλημα και τιμωρία» έγινε σημείο αναφοράς για την ανάπτυξη της κοινωνικής θεωρίας και της φιλοσοφικής σκέψης εν μέρει χάρη στην επιρροή του μεγάλου Ρώσου στοχαστή Μιχαήλ Μαχτίν. Το μυθιστόρημα για τον Μπαχτίν νοείται ως αλληλεπίδραση των ισάξιων φωνών ενώ η ηθική αντιμετωπίζεται ως ένα είδος πρωταρχικού ενδιαφέροντος για το έτερο. Τον όρο πολυφωνία ο Μπαχτίν δανείζεται από την θεωρία της μουσικής, η οποία τον ενδιέφερε από πολύ πρώιμη εποχή.

Η αντιπαραβολή του «Εγκλήματος και Τιμωρίας» και της «Φόνισσας» από καιρό απασχολεί τους ερευνητές. Είναι ολοφάνερο ότι μιά τέτοια αντιπαραβολή μας βοηθάει να προχωρίσουμε στην αποκωδικοποίηση και των δύο έργων και σαν αποτέλεσμα να κατανοήσουμε καλύτερα τα πολιτισμικά συμφραζόμενα.

Η σύγκριση των δύο συγγραφέων στηρίζεται σε πολλά κοινά στοιχεία – στην παρούσα ανακοίνωση γίνεται μια προσπάθεια να ξανακοιτάξουμε από λίγο διαφορετική γωνιά μερικά από αυτά τα σημεία μεταξύ των οποίων βρίσκονται

• οι βιογραφικές συμπτώσεις και παραλληλισμοί

• η τάση αισθητικοποίησης της κοινωνίας και κοινωνικοποίησης της αισθητικής

• οι παρόμοιες τακτικές στην αντιμετώπιση της γλώσσας και μερικά άλλα.

Στην ανακοίνωση εστιαζόμαστε στο θέμα των ονείρων το οποίο έχει μεγάλη σημασία στα δύο μυθιστορήματα. Η ονειρική εμπειρία είναι άκρως σημαντική και ερμηνεύεται συνήθως σαν ταξίδι της ψυχής στον άλλο – (τον κάτω ή τον πάνω) κόσμο.

Εκτός από το περιεχόμενο των ονείρων φαίνεται πολύ σημαντική και η κατάσταση του κοιμώμενου: η αϋπνία οδήγησε τη Φραγκογιαννού, την πρωταγωνίστρια της «Φόνισσας»,  σε παραφροσύνη, ο Ρασκόλνικοβ στο «Έγκλημα και τιμωρία», αντίθετα, κοιμάται υπερβολικά πολύ μετά τη δολοφονία ενώ μερικά σημαντικά πρόσωπα (όπως ο Σβιντριγκάιλοβ π. χ.) εμφανίζονται τη πρώτη φορά σαν από μια ονειρική διάσταση. Τα όνειρα βλέπουν κυρίως οι πρωταγωνιστές. Και στα δύο μυθιστορήματα τα όνειρα αποτελούν μια επίδειξη τύψεων των πρωταγωνιστών.

Ο καθένας βλέπει ένα καθοριστικό του όνειρο: στο «Έγκλημα και τιμωρία» τέτοιο όνειρο είναι η εφιάλτη του Ρασκόλνικοβ για τη γριά τοκογλύφο που γελάει. Μετά το όνειρο αυτό ο Ρασκόλνικόβ τελικά συνειδητοποιεί ότι η ιδέα του ναυάγησε. Στη “Φόνισσα”  τέτοιο όνειρο είναι το τελευταίο όνειρο της Φραγκογιαννού, μετά το οποίο η γριά λέει ότι καλύτερα είναι να πεθάνει παρά να βλέπει τέτοια όνειρα και σε λίγο αυτοκτονεί.

Οι δύο συγγραφείς περιγράφουν τα όνειρα των πρωταγωνιστών τους σε πολλές λεπτομέρειες και αυτό δημιουργεί μια ιδιόρρυθμη αισθητική της εφιάλτης . Η βασική διάφορα στην ερμηνεία των ονείρων έχει ως εξής: στη «Φόνισσα» όλα τα όνειρα είναι συνδεδεμένα με τη πρωταγωνίστρια, στο «Έγκλημα και τιμωρία» όμως παράλληλα με τα όνειρα του Ρασκόλνικοβ περιγράφονται και τα όνειρα του Σβιντριγκάιλοβ, που έχουν τη δική τους πλοκή.

(Το κείμενο αποτελεί περίληψη εκτενέστερης εισήγησης από το Ε΄Συνέδριο Ευρωπαϊκής Εταιρείας  Νεοελληνικών Σπουδών των Fatima Eloeva, Arina Reznikova.)

Ευτυχώς Επτωχεύσαμεν!

Περί μεταφράσεων ο λόγος με αφορμή την ημερίδα που διοργάνωσε το Κέντρο Νέου Ελληνισμού στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο (Freie Universitat) του Βερολίνου με τη συμμετοχή ελλήνων και γερμανών συγγραφέων, μεταφραστών, εκδοτών, πανεπιστημιακών, κριτικών λογοτεχνίας και δημοσιογράφων. 

της Νότας Χρυσίνα

Λέμε πως δεν μεταφράζονται έλληνες λογοτέχνες. Τί φταίει; Μια πρόχειρη διαπίστωση αφορά το υπουργείο πολιτισμού. Δεν υπάρχει βούληση, συμπεριλαμβανομένης και της έλλειψης χρηματοδότησης, ώστε να προωθηθεί το έργο των σύγχρονων ελλήνων λογοτεχνών. 

Επίσης, σημαντικός παράγων είναι η προχειρότητα με την οποία αρκετοί εκδότες αντιμετωπίζουν την έκδοση βιβλίων. 

Ποιούς λογοτέχνες εκδίδουν και με ποιό σκεπτικό;

Είναι η λογοτεχνία που παράγεται στην Ελλάδα βιώσιμη ή αντιμετωπίζεται ως μπάλωμα στις τρύπες των ελλειματικών εκδοτικών επιχειρήσεων;

Λογοτεχνία για ποιούς;

Τί μεταφράζεται διεθνώς;

Πόσοι λογοτέχνες μεταφράζουν κείμενα από αγάπη για την ίδια την λογοτεχνία;

Τα παραπάνω ερωτήματα εκφράζουν μικρό μέρος του προβληματισμού μας πάνω στο θέμα της μετάφρασης.

Θα μπορούσαμε να συνεχίσουμε να θέτουμε ερωτήματα χωρίς να έχουμε απαντήσεις.

Ωστόσο, υπάρχουν λογοτέχνες που θα μεταφραστούν και που θα μεινουν, ανεξάρτητα από την βούληση την δική μας ή την αδιαφορία μας. Κάπου κάποιοι αγαπούν την λογοτεχνία περισσότερο από το κέρδος ή την φήμη και αυτοί θα συνεχίσουν δίχως να υποτάσσονται στις δικές μας φιλοδοξίες και εικασίες.

Ευτυχώς η χώρα πτωχεύει μόνο για όσους βλέπουν κοντά και γύρω από τον εαυτό τους!

Απονεμήθηκαν τα Βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών για το 2014

Δόθηκαν συνολικά 59 βραβεία στις τρεις τάξεις των Θετικών Επιστημών, Γραμμάτων και Καλών Τεχνών, Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών

 Πηγή:http://www.tovima.gr

Τα βραβεία της Ακαδημίας Αθηνών για το 2014 απονεμήθηκαν το απόγευμα της Παρασκευής 19 Δεκεμβρίου στην καθιερωμένη ετήσια πανηγυρική συνεδρία του ανώτατου πνευματικού ιδρύματος της χώρας.

Η συνεδρία ξεκίνησε με ομιλία του προέδρου της Ακαδημίας Αθηνών Επαμεινώνδα Σπηλιωτόπουλου με θέμα: «H εξέλιξις της παροχής δικαστικής προστασίας από τα Διοικητικά Δικαστήρια». Ακολούθως, σύμφωνα με το τυπικό, ο γενικός γραμματέας της Ακαδημίας Βασίλειος Πετράκος παρουσίασε την Έκθεση για το έργο της Ακαδημίας κατά το έτος 2014. Η τελετή συνεχίστηκε με την απονομή των βραβείων και επαίνων από τον πρόεδρο της Ακαδημίας.

Απονεμήθηκαν συνολικά 59 βραβεία στις τρεις τάξεις των Θετικών Επιστημών, Γραμμάτων και Καλών Τεχνών, Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών.

Το Χρυσό Μετάλλιο της Τάξης των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών απονεμήθηκε στοΙνστιτούτο Νεοελληνικών Σπουδών [Ίδρυμα Μανόλη Τριανταφυλλίδη] (ίδρυση 1959) για την καλλιέργεια της δημοτικής γλώσσας και της νεοελληνικής φιλολογίας και την προαγωγή της παιδείας του ελληνικού λαού με σημαντικότατο εκδοτικό και ερευνητικό έργο, ενώ στην Τάξη των Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών το Χρυσό Μετάλλιο απονεμήθηκε στο«Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» για το εθνικής σημασίας έργο του στους τομείς της παιδείας και του πολιτισμού.

Μεταξύ άλλων, για το σύνολο του έργου τους, τιμήθηκαν με βραβεία του Ιδρύματος Ουράνη οι συγγραφείς Μαρία Λαϊνά, με το Βραβείο ποίησης, Γιώργος Χουλιάρας, με το Βραβείο μυθιστορήματος, Δημήτρης Καλοκύρης, με το Βραβείο διηγήματος, και ο φιλόλογοςΜιχαήλ Πασχάλης με το Βραβείο δοκιμίου για το βιβλίο του «Ξαναδιαβάζοντας τον Κάλβο. Ο Ανδρέας Κάλβος, η Ιταλία και η Αρχαιότητα» (Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης, 2013). Για το σύνολο του έργου του βραβεύτηκε επίσης ο εικαστικός Στέφανος Δασκαλάκης.

Τιμήθηκαν επίσης ο φιλόλογος Παναγιώτης Κουσαθανάς με το Χαλκό Μετάλλιο της Τάξης των Γραμμάτων και των Καλών Τεχνών για την καταγραφή και μελέτη της παράδοσης και της λαογραφίας της Μυκόνου, με το Βραβείο Γ. Αθάνα ο νέος ποιητήςΓιάννης Δούκας για την ποιητική του συλλογή «Το σύνδρομο Σταντάλ» (Πόλις, 2013), οΧρήστος Δ. Διονυσόπουλος για το βιβλίο του «Η μάχη του Μαραθώνα. Ιστορική και τοπογραφική προσέγγιση (Καπόν, 2012), ο καθηγητής Μανόλης Κορρές για τη μονογραφία του «Η στέγη του Ηρωδείου και άλλες γιγάντιες γεφυρώσεις» (Μέλισσα, 2014), οι αρχαιολόγοι Ευτυχία Κουρκουτίδου-Νικολαΐδου, Χρυσάνθη Μαυροπούλου-Τσιούμηκαι Χαράλαμπος Μπακιρτζής για τη μελέτη τους «Ψηφιδωτά της Θεσσαλονίκης 4^ος-14^οςαι.» (Καπόν, 2012).

Το Ίδρυμα Πέτρου Χάρη βράβευσε με το Βραβείο ποιήσεως τον Γιώργο Βέη για το σύνολο του έργου του, με το Βραβείο μυθιστορήματος τη Μάρτυ Λάμπρου για το βιβλίο της «Με λυμένο χειρόφρενο» (Κέδρος, 2014), με το Βραβείο διηγήματος την Κατερίνα Δασκαλάκηγια τη συλλογή της «Άτιτλο» (Εστία, 2013) και με το Βραβείο Δοκιμίου τη Σοφία Ντενίσηγια το βιβλίο της «Ανιχνεύοντας την "αόρατη γραφή". Γυναίκες και γραφή στα χρόνια του ελληνικού διαφωτισμού-ρομαντισμού» (Νεφέλη, 2014).

Στην Τάξη των Ηθικών και Πολιτικών Επιστημών βραβεύτηκαν το Εθνικό Κέντρο Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΕΚΚΑ), που δραστηριοποιείται στην παροχή κοινωνικής φροντίδας σε παιδιά και εφήβους, θύματα κακοποίησης ή παραμέλησης, σε γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας ή εγκατάλειψης και σε θύματα διακρίσεων και κοινωνικού αποκλεισμού, οι εκπαιδευτικοί Αζήζ Αρναούτ Γιουσούφ, Αντώνιος Λεπίδας, Ραήφ Ρεσήτ και Ιωάννης Σουλτανίδης και οι Οζνούρ Μεμέτ, Σοφία Βουτσά και Αναστασία Θυμιοπούλου του μειονοτικού σχολείου Κύμης Νομού Ροδόπης, η δασκάλα ειδικής αγωγής του τμήματος ένταξης του εξαθέσιου Δημοτικού Σχολείου Αστυπάλαιας ΔωδεκανήσουΣοφία Θεοδωρίδου και η Βαρβάκειος Πρότυπος Σχολή, η οποία συνεχίζει να παρέχει από το 1843 υψηλής στάθμης διδασκαλία συμβάλλοντας στην προαγωγή της Παιδείας στην Ελλάδα.

Έπαινος δόθηκε στα ελληνικά τμήματα των Σωματείων Γιατροί του Κόσμου και Γιατροί χωρίς σύνορα για τη συμβολή τους στην προαγωγή της ανθρωπιστικής περίθαλψης και κοινωνικής πρόνοιας στην Ελλάδα και σε άλλες χώρες ενώ το ετήσιο Βραβείο της Ακαδημίας άνευ προκηρύξεως δόθηκε στη 19χρονη Doaa Al Zamel από τη Συρία, η οποία διέσωσε βρέφος από τη θάλασσα μετά από ναυάγιο νοτιοδυτικά της Κρήτης.

Δείτε αναλυτικά τα βραβεία της Ακαδημίας.

Δηλώσεις των βραβευθέντων

«Παρά τα βραβεία και τις διακρίσεις, ελπίζω ότι η ποίηση θα συνεχίσει να με θεωρεί αντίπαλό της, όπως κι εγώ εκείνη. Ευχαριστώ τα μέλη της Ακαδημίας Αθηνών», σχολίασε λιτά η Μαρία Λαϊνά.

Συγκινημένος για τη βράβευσή του δήλωσε ο ποιητής και πεζογράφος Γιώργος Χουλιάρας. «Το πρώτο μου βιβλίο κυκλοφόρησε το 1972, αλλά το “Λεξικό Αναμνήσεων” (Mελάνι, 2013) ήταν το πρώτο βιβλίο που βγήκε ενώ είμαι στην Ελλάδα και δεν πρόκειται να φύγω αμέσως. Είναι τιμή και συγκίνηση το αποψινό βραβείο και χαίρομαι που κορυφαίοι συγγραφείς, όπως η Κική Δημουλά και ο Θανάσης Βαλτινός εκπροσωπούν τα Γράμματα στην Ακαδημία Αθηνών».

Ο Δημήτρης Καλοκύρης, πρόεδρος της Εταιρείας Συγγραφέων, με αφορμή τη βράβευση του συνόλου του έργου του από το Ίδρυμα Ουράνη μας είπε: «Στη γλώσσα των ονείρων, τα ρήματα έχουν, όπως ξέρετε, επιθετική μορφή και άναρθρη σύνθεση. Στη γλώσσα της ζωής οι διακρίσεις βοηθούν να συναρθρώνεται ο λόγος με τη ρηματική διάταξη. Αυτή η δράση ελπίζω ότι πρυτάνευσε στη σκέψη των ακαδημαϊκών που τίμησαν ανοιχτόκαρδα τη γραφή μου. Τους ευχαριστώ».

Για τον τριαντατριάχρονο ποιητή Γιάννη Δούκα, «κάθε βιβλίο κρίνεται στον διάλογό του με αυτούς που το διαβάζουν και το αξιολογούν και το αποψινό βραβείο είναι για μένα τιμή και αναγνώριση και ενθάρρυνση για τα επόμενα. Η αίσθηση τιμής επιτείνεται από το γεγονός ότι η Ακαδημία Αθηνών είναι ένα πνευματικό ίδρυμα μεγάλου κύρους με παρουσία σχεδόν ενός αιώνα στην ελληνική πνευματική ζωή».

Τιμή στον Κάλβο, στις πρώτες ελληνίδες συγγραφείς και τους ανθρώπους του μόχθου

«Η βράβευση είναι πολύ σημαντική όχι μόνο για μένα αλλά κυρίως για την πρόταση που κάνω για τον Κάλβο. Προσπάθησα να στρέψω την ανάγνωσή του από μια ελληνοκεντρική κατεύθυνση προς μια κατεύθυνση που τονίζει τις σχέσεις του με την ιταλική γλώσσα και γραμματεία. Πίσω από τα ποικίλα λάθη του Κάλβου (γλωσσικά, συντακτικά κτλ.), πίσω από τις αδόκιμες φράσεις του και τις λαμπερές εκφράσεις του υπάρχει η γνώση της ιταλικής γλώσσας. Ο Κάλβος ήταν ένας ποιητής που μέχρι την τελευταία στιγμή δεν ήξερε ποια πατρίδα να διαλέξει. Κατείχε την ιταλική γλώσσα αλλά την ελληνική δεν κατάφερε να τη δαμάσει μέχρι και την εποχή που συνέταξε τις Ωδές», δήλωσε στο «Βήμα» ο Μιχαήλ Πασχάλης.

«Ειλικρινά αισθάνθηκα ότι σε αυτόν τον τόπο της αναξιοκρατίας υπάρχουν και κάποιοι θεσμοί που παραμένουν όπως θα έπρεπε να είναι, ότι κάποια μάτια βλέπουν – και αυτό μου έδωσε ελπίδα», ήταν το σχόλιο της φιλολόγου Σοφίας Ντενίση. «Όταν είσαι μοναχικός ερευνητής, παθιασμένος με την έρευνά σου, έχεις την εντύπωση ότι κανείς δεν βλέπει τι κάνεις. Στη διάρκεια της δεκαπενταετούς έρευνάς μου, εμφανίζονταν στον ύπνο μου τα πρόσωπα όλων αυτών των “αόρατων” για τη λογοτεχνική Ιστορία γυναικών συγγραφέων του 18ου και 19ου αιώνα και αισθάνομαι ότι το βραβείο της Ακαδημίας Αθηνών είναι ένα βραβείο που λαμβάνω εξ ονόματος όλων αυτών των λησμονημένων ελληνίδων συγγραφέων».

«Αισθάνομαι ευγνωμοσύνη για τη γενναιοδωρία και την αξιοκρατία της σεβαστής Ακαδημίας, επειδή με αφορμή το βιβλίο μου τιμά όχι μόνον εμένα αλλά όλον τον κόσμο που παρουσιάζεται σε αυτό, έναν κόσμο παρεξηγημένο, τους φορτηγατζήδες και τους μικροϊδιοκτήτες που πήραν μέρος στην ανάπτυξη ελπίζοντας – και διαψεύστηκαν– , όλους τους ανθρώπους του μόχθου», δήλωσε στο «Βήμα» η Μάρτυ Λάμπρου, που βραβεύτηκε για το πρώτο της μυθιστόρημα.

Η καλύβα του μπαρμπα-Σελήμ (Κείμενο του Πήτερ Μάκριτζ)

στὸ πνεῦμα τοῦ Γιωργῆ ἀπ᾿ τὴ Βιζύη
καὶ σ᾿ ὅλα τὰ ἐλεύθερα πνεύματα
ποὺ διεκδικοῦν δικαίωση...

Πηγή: http://sarantakos.wordpress.com

Τα βιβλία του Πήτερ Μάκριτζ (Peter Mackridge) για την ελληνική γλώσσα, με τελευταίο το Γλώσσα και εθνική ταυτότητα στην Ελλάδα, 1766-1976 όπως είναι ο τίτλος της ελληνικής του έκδοσης, τα ξέρουν όλοι όσοι ασχολούνται με τη γλώσσα, αλλά κάπως λιγότερο γνωστές είναι οι μεταφράσεις (προς τα αγγλικά) διαλεχτών έργων της ελληνικής λογοτεχνίας που έχει κάνει -με πιο πρόσφατο βιβλίο τρία διηγήματα του Βιζυηνού που κυκλοφόρησαν φέτος από τις εκδόσεις Αιώρα, με τίτλο Thracian Tales.

Θα ακολουθήσει η έκδοση της μετάφρασης στα αγγλικά του Μοσκώβ Σελήμ, από τον ίδιο εκδότη και σε χωριστό τόμο. Καθώς μετέφραζε το βιβλίο, ο Πήτερ Μάκριτζ εντόπισε ένα πολύ διασκεδαστικό λάθος στο ελληνικό κείμενο, που αναπαράγεται στις περισσότερες εκδόσεις της νουβέλας του Βιζυηνού (αν και όχι σε όλες), έγραψε λοιπόν ένα μικρό κείμενο που μου το έστειλε -έχω τη χαρά και την τιμή να έχω ηλαλληλογραφία μαζί του. Του ζήτησα την άδεια να το παρουσιάσω εδώ (το κείμενο το έχει κοιτάξει και η κ. Ελένα Κουτριάνου, ειδική στον Βιζυηνό).

Πράγματι, το θέμα ταιριάζει πολύ στα ενδιαφέροντα του ιστολογίου και το παρουσιάζω με πολλή χαρά και όχι λίγο καμάρι: πώς «γεννήθηκε» από παρανάγνωση μια νέα λέξη. Νομίζω πως θα σας ενδιαφέρει το μικροφιλολογικό αυτό εύρημα, που πρώτη φορά δημοσιοποιείται εδώ. Το παραθέτω χωρίς φυσικά να αλλάξω τίποτα: απλώς πρόσθεσα το απόκομμα της Εστίας, που το βρήκα στη Βιβλιοθήκη της Βουλής.

Η καλύβα του μπάρμπα-Σελήμ

Προς τον κ. Νίκο Σαραντάκο.

Στην πρώτη συνἐχεια της πρώτης δημοσίευσης του «Μοσκώβ Σελήμ» του Γ. Βιζυηνού (εφ. Εστία, 28 Απριλίου 1895, σ. 4) υπάρχει ένα διασκεδαστικό λάθος. Πρόκειται για την τελευταία λέξη της εξής πρότασης:

«Ο οικίσκος ούτος, ξυλόπηκτος μάλλον ή ξυλόπλεκτος καθ’ άπαντα αυτού τα μέρη, ήτο προφανής απομίμησις των πενιχρών κατοικιών, τας οποίας οι ρώσοι χωρικοί ονομάζουσι «Ιόμπα».»

Προφανώς ο Βιζυηνός έγραψε «ἴσμπα» [=ρωσσ. изба (προφέρεται izbá, ιζμπά): ‘καλύβα’]. Ο φιλόγελως όμως δαίμων της τυπογραφίας αντικατέστησε τη λέξη με το «Ἰόμπα», λέξη που μοιάζει με τη ρωσική λέξη ёб (προφ. yob, γιομπ), δηλ. τον ενικό τύπο της προστακτικής του χυδαίου ρήματος ебать (προφ. yibát’, γιμπάτ’), το οποίο σημαίνει «γ… » (δηλαδή συνουσιάζομαι).

Το λάθος έχει επαναληφθεί στις περισσότερες μεταγενέστερες εκδόσεις των διηγημάτων του Βιζυηνού. Σημειώνω μόνο όσες βρήκα πρόχειρα στην Οξφόρδη:

• Ι.Μ. Παναγιωτόπουλος (επιμ.), Γεώργιος Βιζυηνός(Αθήνα: Αετός, 1954) [Βασική βιβλιοθήκη, 18], σ. 228·
• Γ.Μ. Βιζυηνός, Νεοελληνικά διηγήματα, επιμ. Παν. Μουλλάς (Αθήνα: Ερμής, 1980), σ. 204·
• Γ. Βιζυηνός, Το αμάρτημα της μητρός μου και άλλα διηγήματα, επιμ. Σπύρος Κοκκίνης (Αθήνα: Εστία, χ.χ.), σ. 243.
• Γ.Μ. Βιζυηνός, Τα διηγήματα, επιμ. Βαγγέλης Αθανασόπουλος (Αθήνα: Ίδρυμα Ουράνη, 1991), σ. 329.

Από όσες εκδόσεις έτυχε να βρω η μόνη που διορθώνει το λάθος είναι Γ.Μ. Βιζυηνός, Το αμάρτημα της μητρός μου (Αθήνα: Γαλαξίας 1961), σ. 142 (και πολλές επανεκδόσεις). Εκεί αποκαθίσταται σιωπηρά η σωστή λέξη. Στην έκδοση εκείνη δεν αναγράφεται όνομα επιμελητή. Ποιος ήταν άραγε;

Περιέργως, απ’ ὀ,τι ξέρω, κανένας δεν έχει επιστήσει δημοσίως την προσοχή του αναγνωστικού κοινού στο λάθος αυτό, με αποτέλεσμα να διαιωνισθεί σε αναδημοσιεύσεις όπως η έκδοση του εν λόγω διηγήματος την οποία επιμεληθήκατε εσείς.

Η λέξη ίζμπα ή ίσμπα εμφανίζεται και αλλού στην ελληνική γλώσσα και λογοτεχνία· βλ. τα παρακάτω δεἰγματα:

ΒΑΜΒΑΚΟΦΥΤΟ ΣΙΝΤΙΚΗΣ ΣΕΡΡΩΝ

Γλωσσικό ιδίωμα

ίζμπα     1. υπόγειο όπου κρεμούσαν τα σαντάλια του καπνού για να μαλακώσουν (τοπ. ιδ. Βαμβακοφύτου) 2. τρώγλη, σπηλιά, υπόγεια κρύπτη, κρυψώνας στο υπόγειο (ιδ. περιοχών Γρεβενών και Λαρίσης) 3. ρωσικό αγροτικό ξύλινο σπίτι που συνήθως είχε ένα κοινό δωμάτιο: είχε την ίζμπα της στην όχθη του ποταμού και εκεί ζούσε. «Το σπίτι της Ματριόνα» (Σολζενίτσιν).

Η λέξη «ίζμπα» αναφέρεται και στο άρθρο σας «Σόμπα, η πολυταξιδεμένη» και (ως ίσμπα) χρησιμοποιείται και από τον Καραγάτση σε χωρίο από τον Γιούγκερμαν που συμπεριλαμβάνεται σε σχολικό εγχειρίδιο που βρήκα στο διαδίκτυο (Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας, Β΄ Τεύχος, Β΄ Τάξη Γενικού Λυκείου, 9ος τόμος (Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων, Πολιτισμού & Αθλητισμού, Ινστιτούτο Εκπ/κής Πολιτικής)), σ. 24 / 399-400.

Φαίνεται ότι ο Βιζυηνός δεν ήταν σε θέση να επιμεληθεί ο ίδιος την έκδοση του «Μοσκώβ Σελήμ», γι’ αυτό και διερωτώμαι πόσα άλλα λάθη ο αληθινά καταχθόνιος δαίμων έχει εισαγάγει στο κείμενο. Αν έχει διασωθεί το αυτόγραφο του διηγήματος, θα έπρεπε να γίνει αντιπαραβολή. (Ο αείμνηστος Πάνος Μουλλάς σημειώνει στην έκδοσή του ότι «Η έκδοση Ερμή βασίζεται στις πρώτες δημοσιεύσεις των διηγημάτων (Εστία)» – όχι σε κανένα χειρόγραφο.)

Πάντως επισημαίνω ότι,μετά την πρώτη δημοσίευση στην Εστία, όπου ο τίτλος του διηγήματος γράφεται σωστά ως «Ο Μοσκώβ Σελήμ», έχει γίνει συνήθεια το όνομα του ήρωα να γράφεται κακώς με ενωτικό («Ο Μοσκώβ-Σελήμ»: εκδόσεις ΙΜΠ, Γαλαξία, Μουλλά και Αθανασόπουλου). Εκτός από το ελληνικό άρθρο, ο τίτλος είναι στα τουρκικά (Moskov Selim με τη σημερινή ορθογραφία) και σημαίνει «ο Μόσκοβος [δηλ. Ρώσος] Σελήμ».

Peter Mackridge. 18/12/14

Αν κάποιος ξέρει ποιος ήταν ο ανώνυμος επιμελητής της έκδοσης του Βιζυηνού από τον Γαλαξία (1961) που αποκατέστησε σιωπηρά την ανύπαρκτη Ιόμπα με τη σωστή ίσμπα, ας μας διαφωτίσει!

 Προσθήκη: Και στην έκδοση του Πάπυρου (1996), όπως λέει και ο Σπύρος στο σχόλιο αριθ. 9, αποκαθίσταται το σωστό «ίσμπα». Αλλά και στις παλαιότερες του ίδιου εκδότη: Ο φίλος Δημήτρης μού έστειλε με μέιλ την επίμαχη σελίδα από το Βίπερ αριθ. 85-86 που περιλάμβανε τα Πεζά άπαντα του Βιζυηνού (και που πρέπει να κυκλοφόρησε το 1971 ή 1972). Εκεί αναφέρεται «Τυπογραφική διόρθωση Νίκου Στεφανάκη» αλλά όχι όνομα επιμελητή.

Γεωργίου ΒιζυηνοῦΜΟΣΚΩΒ ΣΕΛΗΜ(δράμα σὲ τρεῖς πράξεις)Θεατρικὴ ἀπόδοση Ἑλένης Δημητριάδου - ἘφραιμίδηΒραβεῖο Ἰπεκτσί 1999

ΟΡΘΡΟΣ ΚΑΙ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΜΕΓΑΛΗΣ ΕΟΡΤΗΣ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΩΝ

25 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΥ 2014
Η ΚΑΤΑ ΣΑΡΚΑ ΓΕΝΝΗΣΙΣ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΙ ΘΕΟΥ ΚΑΙ ΣΩΤΗΡΟΣ ΗΜΩΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ.

________________________________________
ΕΙΣ ΤΟΝ ΟΡΘΡΟΝ
Μετὰ τὸν Ἑξάψαλμον,…
Συναπτὴ μεγάλη καὶ ἡ Ἐκφώνησις
Ὅτι πρέπει σοι πᾶσα δόξα…
Ἦχος δ’
ὁ α’ χορὸς
Ἀμήν.
Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου.
ὁ β’ χορὸς
Στίχ, α’. Ἐξομολογεῖσθε τῷ Κυρίῳ, ὅτι ἀγαθός, ὅτι εἰς τόν αἰῶνα τό ἔλεος αὐτοῡ.

Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν…
ὁ α’ χορὸς
Στίχ, β’. Πάντα τὰ ἔθνη ἐκύκλωσάν με, καὶ τῷ ὀνόματι Κυρίου ἠμυνάμην αὐτούς,
Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν…
ὁ β’ χορὸς
Στίχ, γ’. Παρὰ Κυρίου ἐγένετο αὕτη, καί ἐστι θαυμαστὴ ἐν ὀφθαλμοῖς ἡμῶν.
Θεὸς Κύριος, καὶ ἐπέφανεν ἡμῖν…
ὁ α’ χορός
Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’
Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως, ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι.
ὁ β’ χορός
Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν,…
ὁ α’ χορός
Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως, ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι.
________________________________________
Συναπτὴ μικρά καὶ ἡ Ἐκφώνησις
Ὅτι σὸν τὸ κράτος…
Μετὰ τὴν α’ Στιχολογίαν
Κάθισμα
ὁ α’ χορὸς
Ἦχος δ’ – Κατεπλάγη Ἰωσὴφ
Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί, ποῦ ἐγεννήθη ὁ Χριστός, ἀκολουθήσωμεν λοιπὸν ἔνθα ὁδεύει ὁ ἀστήρ, μετὰ τῶν Μάγων Ἀνατολῆς τῶν Βασιλέων. Ἄγγελοι ὑμνοῦσιν, ἀκαταπαύστως ἐκεῖ. Ποιμένες ἀγραυλοῦσιν, ᾠδὴν ἐπάξιον΄ Δόξα ἐν ὑψίστοις λέγοντες, τῷ σήμερον ἐν Σπηλαίῳ τεχθέντι, ἐκ τῆς Παρθένου, καὶ Θεοτόκου, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας.
ὁ β’ χορὸς
Δόξα Πατρί… Καὶ νῦν… Τὸ αὐτὸ
Δεῦτε ἴδωμεν πιστοί,…
Μετὰ τὴν β’ Στιχολογίαν
Κάθισμα
ὁ α’ χορὸς
Κάθισμα ὅμοιον
Τί θαυμάζεις Μαριάμ; τί ἐκθαμβεῖσαι τῷ ἐν σοί; Ὅτι ἄχρονον Υἱόν, χρόνῳ ἐγέννησα φησί, τοῦ τικτομένου τὴν σύλληψιν μὴ διδαχθεῖσα. Ἄνανδρος εἰμί, καὶ πῶς τέξω Υἱόν, ἄσπορον γονὴν τίς ἑώρακεν, ὅπου Θεὸς δὲ βούλεται, νικᾶται φύσεως τάξις, ὡς γέγραπται. Χριστὸς ἐτέχθη, ἐκ τῆς Παρθένου, ἐν Βηθλεὲμ τῆς Ἰουδαίας.
ὁ β’ χορὸς
Δόξα Πατρὶ… Καὶ νῦν… Τὸ αὐτὸ
Τί θαυμάζεις Μαριάμ;…
Μετὰ τὸν Πολυέλεον
Κάθισμα
ὁ α’ χορὸς
Κάθισμα ὅμοιον
Ὁ ἀχώρητος παντί, πῶς ἐχωρήθη ἐν γαστρί; ὁ ἐν κόλποις τοῦ Πατρός, πῶς ἐν ἀγκάλαις τῆς Μητρός, πάντως ὡς οἶδεν ὡς ἠθέλησε καὶ ὡς, ηὐδόκησεν, ἄσαρκος γὰρ ὢν, ἐσαρκώθη ἑκών, καὶ γέγονεν ὁ Ὢν, ὃ οὐκ ἦν δι’ ἡμᾶς, καὶ μὴ ἐκστὰς τῆς φύσεως, μετέσχε τοῦ ἡμετέρου φυράματος. Διπλοῦς ἐτέχθη, Χριστὸς τὸν ἄνω, κόσμον θέλων ἀναπληρῶσαι.
ὁ β’ χορὸς
Δόξα Πατρί… Καὶ νῦν… Τὸ αὐτὸ
Ὁ ἀχώρητος παντί,…
________________________________________
Τὸ α’ Ἀντίφωνον τοῦ δ’ Ἤχου.
ὁ α’ χορός
• Ἐκ νεότητός μου πολλὰ πολεμεῖ με πάθη, ἀλλ’ αὐτὸς ἀντιλαβοῦ, καὶ σῶσον Σωτήρ μου.
ὁ β’ χορός
• Ἐκ νεότητός μου πολλὰ πολεμεῖ με πάθη, ἀλλ’ αὐτὸς ἀντιλαβοῦ, καὶ σῶσον Σωτήρ μου.
ὁ α’ χορός
• Οἱ μισοῦντες Σιών, αἰσχύνθητε ἀπὸ τοῦ Κυρίου, ὡς χόρτος γάρ, πυρὶ ἔσεσθε ἀπεξηραμμένοι.
ὁ β’ χορός
• Οἱ μισοῦντες Σιών, αἰσχύνθητε ἀπὸ τοῦ Κυρίου, ὡς χόρτος γάρ, πυρὶ ἔσεσθε ἀπεξηραμμένοι.
ὁ α’ χορός
Δόξα Πατρί…
Ἁγίῳ Πνεύματι, πᾶσα ψυχὴ ζωοῦται, καὶ καθάρσει ὑψοῦται λαμπρύνεται, τῇ τριαδικῇ Μονάδι ἱεροκρυφίως.
ὁ β’ χορός
Καὶ νῦν…
Ἁγίῳ Πνεύματι, ἀναβλύζει τὰ τῆς χάριτος ῥεῖθρα, ἀρδεύοντα, ἅπασαν τὴν κτίσιν πρὸς ζωογονίαν.
Προκείμενον Ἦχος δ’
ὁ α’ χορὸς
Ἐκ γαστρὸς πρὸ Ἑωσφόρου ἐγέννησά σε, ὤμοσε Κύριος, καὶ οὐ μεταμεληθήσεται.
ὁ β’ χορός
Ἐκ γαστρὸς πρὸ Ἑωσφόρου ἐγέννησά σε, ὤμοσε Κύριος, καὶ οὐ μεταμεληθήσεται.
ὁ α’ χορὸς
Στίχ. Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου΄ Κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἂν θῶ τοὺς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου.
Ἐκ γαστρὸς πρὸ Ἑωσφόρου ἐγέννησά σε, ὤμοσε Κύριος, καὶ οὐ μεταμεληθήσεται.
________________________________________
Τάξις Εὐαγγελίου τοῦ Ὂρθρου
Διάκονος: Τοῦ Κυρίου δεηθῶμεν.
ὁ α΄ χορὸς
Κύριε ἐλέησον
Ἱερεὺς: Ὅτι Ἅγιος εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν, καὶ ἐν ἁγίοις ἐπαναπαύῃ,…
ὁ α΄ χορὸς
Ἦχος β’
Ἀμήν. Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον.
ὁ β’ χορὸς
Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον.
ὁ α΄ χορὸς
Αἰνεσάτω πνοὴ πᾶσα τὸν Κύριον.

Διάκονος: Καὶ ὑπέρ τοῦ καταξιωθῆναι ἡμᾶς…
ὁ α’ χορὸς:
Κύριε, ἐλέησον (γ’).
Διάκονος: Σοφία. Ὀρθοί, ἀκούσωμεν τοῦ ἁγίου Εὐαγγελίου.
Ἱερεὺς: Εἰρήνη πᾶσι.
ὁ β’ Χορὸς:
Καὶ τῷ Πνεύματί σου.
Ἱερεὺς: Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον ἁγίου Εὐαγγελίου τὸ ἀνάγνωσμα
Διάκονος: Πρόσχωμεν.
ὁ α΄ χορὸς
Δόξα Σοι Κύριε, δόξα Σοι.
Εὐαγγέλιον κατὰ Ματθαῖον
(Κεφ. 1, 18-25)
Τοῦ᾽Ιησοῦ Χριστοῦ ἡ γέννησις οὕτως ἦν΄ μνηστευθείσης γὰρ τῆς μητρὸς αὐτοῦ Μαρίας τῷ ᾽Ιωσήφ, πρὶν ἢ συνελθεῖν αὐτοὺς εὑρέθη ἐν γαστρὶ ἔχουσα ἐκ Πνεύματος Ἁγίου. ᾽Ιωσὴφ δὲ ὁ ἀνὴρ αὐτῆς, δίκαιος ὢν καὶ μὴ θέλων αὐτὴν παραδειγματίσαι, ἐβουλήθη λάθρα ἀπολῦσαι αὐτήν. Ταῦτα δὲ αὐτοῦ ἐνθυμηθέντος, ἰδοὺ, ἄγγελος Κυρίου κατ᾽ ὄναρ ἐφάνη αὐτῷ λέγων΄ ᾽Ιωσὴφ υἱὸς Δαυΐδ, μὴ φοβηθῇς παραλαβεῖν Μαριὰμ τὴν γυναῖκά σου΄ τὸ γὰρ ἐν αὐτῇ γεννηθὲν ἐκ Πνεύματός ἐστιν Ἁγίου. Τέξεται δὲ υἱὸν καὶ καλέσεις τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾽Ιησοῦν΄ αὐτὸς γὰρ σώσει τὸν λαὸν αὐτοῦ ἀπὸ τῶν ἁμαρτιῶν αὐτῶν. Τοῦτο δὲ ὅλον γέγονεν ἵνα πληρωθῇ τὸ ῥηθὲν ὑπὸ τοῦ Κυρίου διὰ τοῦ Προφήτου λέγοντος΄᾽Ιδοὺ ἡ παρθένος ἐν γαστρὶ ἕξει καὶ τέξεται υἱόν, καὶ καλέσουσιν τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾽Εμμανουήλ΄ ὅ ἐστι μεθερμηνευόμενον, μεθ᾽ ἡμῶν ὁ Θεός. Διεγερθεὶς δὲ ὁ ᾽Ιωσὴφ ἀπὸ τοῦ ὕπνου ἐποίησεν ὡς προσέταξεν αὐτῷ ὁ ἄγγελος Κυρίου΄ καὶ παρέλαβεν τὴν γυναῖκα αὐτοῦ, καὶ οὐκ ἐγίνωσκεν αὐτὴν, ἕως οὗ ἔτεκεν τὸν υἱόν αὐτῆς τὸν πρωτότοκον΄ καὶ ἐκάλεσεν τὸ ὄνομα αὐτοῦ ᾽Ιησοῦν.
ὁ α΄ χορὸς
Δόξα Σοι Κύριε, δόξα Σοι.
________________________________________
Ὁ Ν’ ψαλμὸς χύμα
ὁ α΄ χορὸς
Δόξα Πατρί… Ἦχος β’
Τὰ σύμπαντα σήμερον, χαρᾶς πληροῦνται΄ Χριστὸς ἐτέχθη ἐκ τῆς Παρθένου.
ὁ β΄ χορὸς
Καὶ νῦν…
Τὰ σύμπαντα σήμερον, χαρᾶς πληροῦνται΄ Χριστὸς ἐτέχθη ἐκ τῆς Παρθένου.
ὁ α’ χορὸς
Πεντηκοστάριον. Ἦχος πλ.β’
Στίχ. Ἐλέησόν με, ὁ Θεός, κατὰ τὸ μέγα ἔλεός σου, καὶ κατὰ τὸ πλῆθος τῶν οἰκτιρμῶν σου ἐξάλειψον τὸ ἀνόμημά μου.
Καὶ τὸ Ἰδιόμελον
Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη. Σήμερον δέχεται ἡ Βηθλεέμ, τὸν καθήμερον διὰ παντὸς σὺν Πατρί. Σήμερον Ἄγγελοι τὸ βρέφος τὸ τεχθέν, θεοπρεπῶς δοξολογοῦσι. Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία.
________________________________________
Σῶσον ὁ Θεὸς τὸν λαὸν σου…Ἐλέει καὶ οἰκτιρμοῖς…
________________________________________
ΚΑΝΟΝΕΣ
Ὁ Παρὼν τοῦ κυρίου Κοσμᾶ, φέρων ἀκροστιχίδα τήνδε.
Χριστὸς βροτωθεὶς ἦν ὅπερ Θεὸς μένῃ.
ᾠδὴ α’ Ἦχος α’
ὁ α’ χορός
Ὁ Εἱρμὸς
Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε΄ Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε. Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε. ᾌσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καὶ ἐν εὐφροσύνῃ, ἀνυμνήσατε λαοί, ὅτι δεδόξασται.
ὁ β΄ χορὸς
Ῥεύσαντα ἐκ παραβάσεως, Θεοῦ τὸν κατ’ εἰκόνα γενόμενον, ὅλον τῆς φθορᾶς ὑπάρξαντα, κρείττονος ἑπταικότα θείας ζωῆς, αὖθις ἀναπλάττει, ὁ σοφὸς Δημιουργός, ὅτι δεδόξασται.
ὁ α’ χορός
Ἰδὼν ὁ Κτίστης ὀλλύμενον, τὸν ἄνθρωπον χερσίν, ὃν ἐποίησε, κλίνας οὐρανοὺς κατέρχεται΄ τοῦτον δὲ ἐκ Παρθένου θείας ἁγνῆς, ὅλον οὐσιοῦται, ἀληθείᾳ σαρκωθείς, ὅτι δεδόξασται.
ὁ β΄ χορὸς
Σοφία λόγος καὶ δύναμις, Υἱὸς ὢν τοῦ Πατρός, καὶ ἀπαύγασμα, Χριστὸς ὁ Θεός, δυνάμεις λαθών, ὅσας ὑπερκοσμίους, ὅσας ἐν γῇ, καὶ ἐνανθρωπήσας, ἀνεκτήσατο ἡμᾶς΄ ὅτι δεδόξασται.

Ἕτερος Κανὼν Ἰαμβικός, Ἰωάννου Μοναχοῦ, φέρων ἀκροστιχίδα τήνδε διὰ στίχων Ἡρωελεγείων
Εὐεπίης μελέεσσιν ἐφύμνια ταῦτα λιγαίνει
Υἷα Θεοῦ μερόπων ἕνεκα τικτόμενον.
Ἐν χθονί, καὶ λύοντα πολύστονα πήματα κόσμου.
Ἀλλ’ Ἄνα, ῥητῆρας ῥύεο τῶνδε πόνων.

ᾠδὴ α’ Ἦχος ὁ αὐτὸς
ὁ α’ χορός
Ὁ Εἱρμὸς
Ἔσωσε λαόν, θαυματουργῶν Δεσπότης,
Ὑγρὸν θαλάσσης κῦμα χερσώσας πάλαι.
Ἑκὼν δὲ τεχθεὶς ἐκ Κόρης, τρίβον βατήν,
Πόλου τίθησιν ἡμῖν, ὃν κατ’ οὐσίαν,
Ἶσόν τε Πατρί, καὶ βροτοῖς δοξάζομεν.
ὁ β΄ χορὸς
Ἔσωσε λαόν…
ὁ α’ χορός
Δόξα Πατρί…
Ἤνεγκε γαστὴρ ἡγιασμένη Λόγον,
Σαφῶς ἀφλέκτῳ ζωγραφουμένη βάτῳ,
Μιγέντα μορφῇ, τῇ βροτησίᾳ Θεόν,
Εὔας τάλαιναν, νηδὺν ἀρᾶς τῆς πάλαι,
Λύοντα πικρᾶς, ὃν βροτοὶ δοξάζομεν.
ὁ β΄ χορὸς
Καὶ νῦν…
Ἔδειξεν ἀστὴρ τὸν πρὸ ἡλίου Λόγον,
Ἐλθόντα παῦσαι τὴν ἁμαρτίαν Μάγοις,
Σαφῶς πενιχρὸν εἰς σπέος τὸν συμπαθῆ,
Σὲ σπαργάνοις ἑλικτόν΄ ὃν γεγηθότες,
Ἶδον τὸν αὐτόν, καὶ βροτὸν καὶ Κύριον.
ᾠδὴ γ’
ὁ α’ χορός
Ὁ Εἱρμὸς
Τῷ πρὸ τῶν αἰώνων, ἐκ Πατρὸς γεννηθέντι ἀῤῥεύστως Υἱῷ, καὶ ἐπ’ ἐσχάτων ἐκ Παρθένου, σαρκωθέντι ἀσπόρως, Χριστῷ τῷ Θεῷ βοήσωμεν΄ Ὁ ἀνυψώσας τὸ κέρας ἡμῶν, Ἅγιος εἶ Κύριε.
ὁ β΄ χορὸς
Ὁ τῆς ἐπιπνοίας, μετασχὼν τῆς ἀμείνω Ἀδὰμ χοϊκός, καὶ πρὸς φθορὰν κατολισθήοας, γυναικείᾳ ἀπάτῃ, Χριστὸν γυναικὸς βοᾷ ἐξορῶν΄ ὁ δι’ ἐμὲ κατ’ ἐμὲ γεγονώς, ἅγιος εἶ Κύριε.
ὁ α’ χορός
Σύμμορφος πηλίνης, εὐτελοῦς διαρτίας Χριστὲ γεγονώς, καὶ μετοχῇ σαρκὸς τῆς χείρω, μεταδοὺς θείας φύτλης, βροτὸς πεφυκώς, καὶ μείνας Θεός, καὶ ἀνυψώσας τὸ κέρας ἡμῶν, Ἅγιος εἶ Κύριε.
ὁ β΄ χορὸς
Βηθλεὲμ εὐφραίνου, Ἡγεμόνων Ἰούδα βασίλεια΄ τὸν Ἰσραὴλ γὰρ ὁ ποιμαίνων, Χερουβὶμ ὁ ἐπ’ ὤμων, ἐκ σοῦ προελθὼν Χριστὸς ἐμφανῶς, καὶ ἀνυψώσας τὸ κέρας ἡμῶν, πάντων ἐβασίλευσεν.
Ἰαμβικὸς
ὁ α’ χορός
Ὁ Εἱρμὸς
Νεῦσον πρὸς ὕμνους οἰκετῶν Εὐεργέτα,
Ἐχθροῦ ταπεινῶν τὴν ἐπῃρμένην ὀφρύν,
Φέρων τε Παντεπόπτα τῆς ἁμαρτίας,
Ὕπερθεν ἀκλόνητον, ἐστηριγμένους,
Μάκαρ, μελῳδοὺς τῇ βάσει τῆς πίστεως.
ὁ β΄ χορὸς
Νεῦσον πρὸς ὕμνους…
ὁ α’ χορός
Δόξα Πατρὶ…
Νύμφης πανάγνου τὸν πανόλβιον τόκον
Ἰδεῖν ὑπὲρ νοῦν ἠξιωμένος χορός,
Ἄγραυλος ἐκλονεῖτο, τῷ ξένῳ τρόπῳ.
Τάξιν μελῳδοῦσάν τε τῶν Ἀσωμάτων,
Ἄνακτα Χριστόν, ἀσπόρως σαρκούμενον.
ὁ β΄ χορὸς
Καὶ νῦν…
Ὕψους ἀνάσσων οὐρανῶν εὐσπλαγχνίᾳ,
Τελεῖ καθ’ ἡμᾶς ἐξ ἀνυμφεύτου Κόρης,
Ἄϋλος ὢν τὸ πρόσθεν, ἀλλ’ ἐπ’ ἐσχάτων
Λόγος παχυνθεὶς σαρκί, τὸν πεπτωκότα,
Ἵνα πρὸς αὐτὸν ἑλκύσῃ πρωτόκτιστον.
________________________________________
Συναπτὴ μικρά καὶ ἡ Ἐκφώνησις
Ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεὸς ἡμῶν,…
Ἡ Ὑπακοὴ Ἦχος πλ. δ’
Τὴν ἀπαρχὴν τῶν Ἐθνῶν, ὁ οὐρανὸς σοι προσεκόμισε, τῷ κειμένῳ νηπίῳ ἐν φάτνῃ, δι’ ἀστέρος τοὺς Μάγους καλέσας, οὓς καὶ κατέπληττεν, οὐ σκῆπτρα καὶ θρόνοι, ἀλλ’ ἐσχάτη πτωχεία΄ τί γάρ εὐτελέστερον σπηλαίου; τί δὲ ταπεινότερον σπαργάνων; ἐν οἷς διέλαμψεν ὁ τῆς Θεότητός σου πλοῦτος. Κύριε δόξα σοι.
ᾠδὴ δ’
ὁ β΄ χορὸς
Ὁ Εἱρμὸς
Ῥάβδος ἐκ τῆς ῥίζης Ἰεσσαί, καὶ ἄνθος ἐξ αὐτῆς Χριστέ, ἐκ τῆς Παρθένου ἀνεβλάστησας, ἐξ ὄρους ὁ αἰνετός, κατασκίου δασέος, ἦλθες σαρκωθεὶς ἐξ ἀπειράνδρου, ὁ ἄϋλος καὶ Θεός΄ Δόξα τῇ δυνάμει σου, Κύριε.
ὁ α’ χορός
Ὃν πάλαι προεῖπεν Ἰακώβ, ἐθνῶν ἀπεκδοχὴν Χριστέ, φυλῆς Ἰούδα ἐξανέτειλας, καὶ δύναμιν Δαμασκοῦ, Σαμαρείας σκῦλά τε, ἦλθες προνομεύσων πλάνην τρέπων, εἰς πίστιν θεοτερπῆ. Δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε.
ὁ β΄ χορὸς
Τοῦ μάντεως πάλαι Βαλαάμ, τῶν λόγων μυητὰς σοφούς, ἀστεροσκόπους χαρᾶς ἔπλησας, ἀστὴρ ἐκ τοῦ Ἰακώβ, ἀνατείλας Δέσποτα, Ἐθνῶν ἀπαρχὴν εἰσαγομένους΄ ἐδέξω δὲ προφανῶς, δῶρά σοι δεκτὰ προσκομίζοντας.
ὁ α’ χορός
Ὡς πόκῳ γαστρὶ Παρθενικῇ, κατέβης ὑετὸς Χριστέ, καὶ ὡς σταγόνες ἐν γῇ στάζουσαι΄ Αἰθίοπες καὶ Θαρσεῖς, καὶ Ἀράβων νῆσοί τε, Σαβᾶ Μήδων, πάσης γῆς κρατοῦντες, προσέπεσόν σοι Σωτήρ. Δόξα τῇ δυνάμει σου Κύριε.
Ἰαμβικὸς
ὁ β΄ χορὸς
Ὁ Εἱρμὸς
Γένους βροτείου τὴν ἀνάπλασιν πάλαι,
ᾌδων Προφήτης Ἀββακούμ, προμηνύει,
Ἰδεῖν ἀφράστως ἀξιωθεὶς τὸν τύπον.
Νέον βρέφος γάρ, ἐξ ὄρους τῆς Παρθένου,
Ἐξῆλθε λαῶν, εἰς ἀνάπλασιν Λόγος.
ὁ α’ χορός
Ἴσος προῆλθες τοῖς βροτοῖς ἑκουσίως,
Ὕψιστε, σάρκα προσλαβὼν ἐκ Παρθένου,
Ἰὸν καθᾶραι τῆς δρακοντείας κάρας,
Ἄγων ἅπαντας πρὸς σέλας ζωηφόρον,
Θεὸς πεφυκώς, ἐκ πυλῶν ἀνηλίων.
ὁ β΄ χορὸς
Δόξα Πατρί…
Ἔθνη τὰ πρόσθεν τῇ φθορᾷ βεβυσμένα.
Ὄλεθρον ἄρδην δυσμενοῦς πεφευγότα,
Ὑψοῦτε χεῖρας, σὺν κρότοις ἐφυμνίοις,
Μόνον σέβοντα Χριστόν, ὡς εὐεργέτην,
Ἐν τοῖς καθ ἡμᾶς συμπαθῶς ἀφιγμένον.
ὁ α’ χορός
Καὶ νῦν…
Ῥίζης φυεῖσα τοῦ Ἱεσσαὶ Παρθένε,
Ὄρους παρῆλθες, τῶν βροτῶν τῆς οὐσίας,
Πατρὸς τεκοῦσα τὸν πρὸ αἰώνων Λόγον.
Ὡς ηὐδόκησεν αὐτός, ἐσφραγισμένην,
Νηδὺν διελθεῖν…
ὁ β΄ χορὸς
…τῇ κενώσει τῇ ξένῃ.
ᾠδὴ ε’
ὁ α’ χορός
Ὁ Εἱρμὸς
Θεὸς ὢν εἰρήνης, Πατὴρ οἰκτιρμῶν, τῆς μεγάλης Βουλῆς σου τὸν Ἄγγελον, εἰρήνην παρεχόμενον, ἀπέστειλας ἡμῖν΄ ὅθεν θεογνωσίας, πρὸς φῶς ὁδηγηθέντες, ἐκ νυκτός ὀρθρίζοντες, δοξολογοῦμέν σε, φιλάνθρωπε.
ὁ β΄ χορὸς
Θεὸς ὢν εἰρήνης,…
ὁ α’ χορός
Ἐν δούλοις τῷ Καίσαρος δόγματι, ἀπεγράφης πειθήσας, καὶ δούλους ἡμᾶς, ἐχθροῦ καὶ ἁμαρτίας, ἠλευθέρωσας Χριστέ, ὅλον τὸ καθ ἡμᾶς δὲ πτωχεύσας, καὶ χοϊκόν ἐξ αὐτῆς ἑνώσεως, καὶ κοινωνίας ἐθεούργησας.
ὁ β΄ χορὸς
Ἰδοὺ ἡ Παρθένος, ὡς πάλαι φησίν, ἐν γαστρὶ συλλαβοῦσα ἐκύησε, Θεὸν ἐνανθρωπήσαντα, καὶ μένει Παρθένος΄ δι ἧς καταλλαγέντες Θεῷ οἱ ἁμαρτωλοί, Θεοτόκον κυρίως οὖσαν ἐν πίστει ἀνυμνήσωμεν.
Ἰαμβικὸς
ὁ α’ χορός
Ὁ Εἱρμὸς
Ἐκ νυκτὸς ἔργων, ἐσκοτισμένης πλάνης
Ἱλασμὸν ἡμῖν Χριστὲ τοῖς ἐγρηγόρως,
Νῦν σοι τελοῦσιν ὕμνον, ὡς εὐεργέτῃ,
Ἔλθοις πορίζων εὐχερῆ τε τὴν τρίβον,
Καθ’ ἣν ἀνατρέχοντες, εὓροιμεν κλέος.
ὁ β΄ χορὸς
Ἐκ νυκτὸς ἔργων,…
ὁ α’ χορός
Δόξα Πατρὶ…
Ἀπηνὲς ἔχθος, τὸ πρὸς αὐτὸν Δεσπότης,
Τεμὼν διαμπάξ, σαρκὸς ἐν παρουσίᾳ,
Ἵνα κρατοῦντος ὤλεσε ψυχοφθόρου,
Κόσμον συνάπτων, ταῖς ἀΰλοις οὐσίαις,
Τιθεὶς προσηνῆ, τὸν Τεκόντα τῇ κτίσει.
ὁ β΄ χορὸς
Καὶ νῦν…
Ὁ λαὸς εἶδεν, ὁ πρὶν ἠμαυρωμένος,
Μεθ’ ἡμέραν φῶς, τῆς ἄνω φρυκτωρίας.
Ἔθνη Θεῷ δέ, κλῆρον Υἱὸς προσφέρει,
Νέμων ἐκεῖσε τὴν ἀπόῤῥητον χάριν,
Οὐ πλεῖον…
ὁ α’ χορός
…ἐξήνθησεν ἡ ἁμαρτία.
ᾠδὴ ς’
ὁ β΄ χορὸς
Ὁ Εἱρμὸς
Σπλάγχνων Ἰωνᾶν, ἔμβρυον ἀπήμεσεν, ἐνάλιος θήρ, οἷον ἐδέξατο΄ τῇ Παρθένῳ δέ, ἐνοικήσας ὁ Λόγος καὶ σάρκα λαβών, διελήλυθε φυλάξας ἀδιάφθορον, ἧς γάρ, οὐχ ὑπέστη ῥεύσεως, τὴν τεκοῦσαν, κατέσχεν ἀπήμαντον.
ὁ α’ χορός
Σπλάγχνων Ἰωνᾶν,…
ὁ β΄ χορὸς
Ἦλθε σαρκωθείς, Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμῶν, γαστρὸς ὃν Πατήρ, πρὸ Ἑωσφόρου γεννᾷ, τὰς ἡνίας δέ, ὁ κρατῶν τῶν ἀχράντων Δυνάμεων, ἐν φάτνῃ τῶν ἀλόγων ἀνακλίνεται, ῥάκει σπαργανοῦται, λύει δέ, πολυπλόκους σειρὰς παραπτώσεων.
ὁ α’ χορός
Νέον ἐξ Ἀδάμ, παιδίον φυράματος ἐτέχθη Υἱός, καὶ πιστοῖς δέδοται΄ τοῦ δὲ μέλλοντος, οὗτός ἐστιν αἰῶνος, Πατὴρ καὶ ἄρχων, καὶ καλεῖται τῆς μεγάλης βουλῆς Ἄγγελος, οὗτος ἰσχυρὸς Θεὸς ἐστι, καὶ κρατῶν ἐξουσίᾳ τῆς κτίσεως.
Ἰαμβικὸς
ὁ β’ χορός
Ὁ Εἱρμὸς
Ναίων Ἰωνᾶς, ἐν μυχοῖς θαλαττίοις,
Ἐλθεῖν ἐδεῖτο, καὶ ζάλην ἀπαρκέσαι.
Νυγεὶς ἐγὼ δέ, τῷ τυραννοῦντος βέλει,
Χριστὲ προσαυδῶ, τὸν κακῶν ἀναιρέτην,
Θᾶττον μολεῖν σε τῆς ἐμῆς ῥᾳθυμίας.
ὁ α’ χορός
Ναίων Ἰωνᾶς,…
ὁ β΄ χορὸς
Δόξα Πατρὶ…
Ὃς ἦν ἐν ἀρχῇ, πρὸς Θεὸν Θεὸς Λόγος,
Νυνὶ κρατύνει, μὴ σθένουσαν τὴν πάλαι,
Ἰδὼν φυλάξαι, τὴν καθ ἡμᾶς οὐσίαν,
Καθεὶς ἑαυτὸν δευτέρᾳ κοινωνίᾳ
Αὖθις προφαίνων, τῶν παθῶν ἐλευθέραν.
ὁ α’ χορός
Καὶ νῦν…
Ἷκται δι’ ἡμᾶς, Ἀβραὰμ ἐξ ὀσφύος,
Λυγρῶς πεσόντας, ἐν σκότει τῶν πταισμάτων,
Υἱοὺς ἐγεῖραι, τῶν κάτω νενευκότων,
Ὁ φῶς κατοικῶν, καὶ φάτνην παρ’ ἀξίαν.
Νῦν εὐδοκήσας, εἰς βροτῶν σωτηρίαν.
________________________________________
Συναπτὴ μικρά καὶ ἡ Ἐκφώνησις
Σὺ γὰρ εἶ ὁ Βασιλεύς…
Κοντάκιον
Ἦχος γ’ Αὐτόμελον
Ποίημα Ῥωμανοῦ τοῦ Μελῳδοῦ
Ἡ Παρθένος σήμερον, τὸν ὑπερούσιον τίκτει, καὶ ἡ γῆ τὸ Σπήλαιον, τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει. Ἄγγελοι μετὰ Ποιμένων δοξολογοῦσι. Μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος ὁδοιποροῦσι. δι’ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη, Παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.
Ὁ Οἶκος
Τὴν Ἐδὲμ Βηθλεὲμ ἤνοιξε, δεῦτε ἴδωμεν, τὴν τρυφὴν ἐν κρυφῇ εὕρομεν, δεῦτε λάβωμεν, τὰ τοῦ Παραδείσου ἔνδον τοῦ Σπηλαίου. Ἐκεῖ ἐφάνη ῥίζα ἀπότιστος, βλαστάνουσα ἄφεσιν, ἐκεῖ εὑρέθη φρέαρ ἀνώρυκτον, οὗ πιεῖν Δαυΐδ πρὶν ἐπεθύμησεν, ἐκεῖ Παρθένος τεκοῦσα βρέφος, τὴν δίψαν ἔπαυσεν εὐθύς, τὴν τοῦ Ἀδὰμ καὶ τοῦ Δαυΐδ, διὰ τοῦτο πρὸς τοῦτο ἐπειχθῶμεν, οὗ ἐτέχθη, Παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.
Σ υ ν α ξ ά ρ ι ο ν
Τῇ ΚΕ’ τοῦ αὐτοῦ μηνός, ἡ κατὰ σάρκα Γέννησις τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ.
Στίχοι
• Θεὸς τὸ τεχθέν, ἡ δὲ Μήτηρ Παρθένος.
• Τί μεῖζον ἄλλο καινὸν εἶδεν ἡ κτίσις;
• Παρθενικὴ Μαρίη Θεὸν εἰκάδι γείνατο πέμπτῃ.

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Ἡ προσκύνησις τῶν Μάγων.
Στίχοι
• Σὲ προσκυνοῦσα τάξις ἐθνική, Λόγε,
• Τὸ πρὸς σὲ δηλοῖ τῶν Ἐθνῶν μέλλον σέβας.

Τῇ αὐτῇ ἡμέρᾳ, Μνήμη τῶν θεασαμένων Ποιμένων τὸν Κύριον.
Στίχοι
• Ποίμνην ἀφέντες τὴν ἑαυτῶν Ποιμένες,
• Ἰδεῖν καλὸν σπεύδουσι Χριστὸν Ποιμένα.

Αὐτῷ ἡ δόξα εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
________________________________________
ΚΑΤΑΒΑΣΙΑΙ
ὁ α’ χορός
ᾠδὴ α’ Ἦχος α’
Χριστὸς γεννᾶται, δοξάσατε΄ Χριστὸς ἐξ οὐρανῶν, ἀπαντήσατε. Χριστὸς ἐπὶ γῆς, ὑψώθητε. ᾌσατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ, καὶ ἐν εὐφροσύνῃ, ἀνυμνήσατε λαοί, ὅτι δεδόξασται.
ὁ β΄ χορὸς
Ἰαμβικὸς
Ἔσωσε λαόν, θαυματουργῶν Δεσπότης,
Ὑγρὸν θαλάσσης κῦμα χερσώσας πάλαι.
Ἑκὼν δὲ τεχθεὶς ἐκ Κόρης, τρίβον βατήν,
Πόλου τίθησιν ἡμῖν, ὃν κατ’ οὐσίαν,
Ἲσόν τε Πατρί, καὶ βροτοῖς δοξάζομεν.
ὁ α’ χορός
Ὠδὴ γ’
Τῷ πρὸ τῶν αἰώνων, ἐκ Πατρὸς γεννηθέντι ἀῤῥεύστως Υἱῷ, καὶ ἐπ’ ἐσχάτων ἐκ Παρθένου, σαρκωθέντι ἀσπόρως, Χριστῷ τῷ Θεῷ βοήσωμεν΄ Ὁ ἀνυψώσας τὸ κέρας ἡμῶν, Ἅγιος εἶ Κύριε.
ὁ β΄ χορὸς
Ἰαμβικὸς
Νεῦσον πρὸς ὕμνους οἰκετῶν Εὐεργέτα,
Ἐχθροῦ ταπεινῶν τὴν ἐπῃρμένην ὀφρύν,
Φέρων τε Παντεπόπτα τῆς ἁμαρτίας,
Ὕπερθεν ἀκλόνητον, ἐστηριγμένους,
Μάκαρ, μελῳδοὺς…
ὁ α’ χορός
τῇ βάσει τῆς πίστεως.
ὁ β΄ χορὸς
Ὠδὴ δ’
Ῥάβδος ἐκ τῆς ῥίζης Ἰεσσαί, καὶ ἄνθος ἐξ αὐτῆς Χριστέ, ἐκ τῆς Παρθένου ἀνεβλάστησας, ἐξ ὄρους ὁ αἰνετός, κατασκίου δασέος, ἦλθες σαρκωθεὶς ἐξ ἀπειράνδρου, ὁ ἄϋλος καὶ Θεός΄ Δόξα τῇ δυνάμει σου, Κύριε.
ὁ α’ χορός
Ἰαμβικὸς
Γένους βροτείου τὴν ἀνάπλασιν πάλαι,
ᾌδων Προφήτης Ἀββακούμ, προμηνύει,
Ἰδεῖν ἀφράστως ἀξιωθεὶς τὸν τύπον.
Νέον βρέφος γάρ, ἐξ ὄρους τῆς Παρθένου,
Ἐξῆλθε λαῶν,…
ὁ β΄ χορὸς
…εἰς ἀνάπλασιν Λόγος.
ὁ α’ χορός
Ὠδὴ ε’ Ὁ Εἱρμὸς
Θεὸς ὢν εἰρήνης, Πατὴρ οἰκτιρμῶν, τῆς μεγάλης Βουλῆς σου τὸν Ἄγγελον, εἰρήνην παρεχόμενον, ἀπέστειλας ἡμῖν΄ ὅθεν θεογνωσίας, πρὸς φῶς ὁδηγηθέντες, ἐκ νυκτός ὀρθρίζοντες, δοξολογοῦμέν σε, φιλάνθρωπε.
ὁ β΄ χορὸς
Ἰαμβικὸς
Ἐκ νυκτὸς ἔργων, ἐσκοτισμένης πλάνης
Ἱλασμὸν ἡμῖν Χριστὲ τοῖς ἐγρηγόρως,
Νῦν σοι τελοῦσιν ὕμνον, ὡς εὐεργέτῃ,
Ἔλθοις πορίζων εὐχερῆ τε τὴν τρίβον,
Καθ’ ἣν ἀνατρέχοντες,…
ὁ α’ χορός
…εὕροιμεν κλέος.
ὁ β΄ χορὸς
Ὠδὴ ς’
Σπλάγχνων Ἰωνᾶν, ἔμβρυον ἀπήμεσεν, ἐνάλιος θήρ, οἷον ἐδέξατο΄ τῇ Παρθένῳ δέ, ἐνοικήσας ὁ Λόγος καὶ σάρκα λαβών, διελήλυθε φυλάξας ἀδιάφθορον, ἧς γάρ, οὐχ ὑπέστη ῥεύσεως, τὴν τεκοῦσαν, κατέσχεν ἀπήμαντον.
ὁ α’ χορός
Ἰαμβικὸς
Ναίων Ἰωνᾶς, ἐν μυχοῖς θαλαττίοις,
Ἐλθεῖν ἐδεῖτο, καὶ ζάλην ἀπαρκέσαι.
Νυγεὶς ἐγὼ δέ, τῷ τυραννοῦντος βέλει,
Χριστὲ προσαυδῶ, τὸν κακῶν ἀναιρέτην,
Θᾶττον μολεῖν σε…
ὁ β΄ χορὸς
…τῆς ἐμῆς ῥαθυμίας.
ὁ α’ χορός
ᾠδὴ ζ’
Οἱ Παῖδες εὐσεβείᾳ συντραφέντες, δυσσεβοῦς προστάγματος καταφρονήσαντες, πυρὸς ἀπειλὴν οὐκ ἐπτοήθησαν, ἀλλ’ ἐν μέσῳ τῆς φλογός, ἐστῶτες ἔψαλλον΄ Ὁ τῶν Πατέρων, Θεὸς εὐλογητὸς εἶ.
ὁ β΄ χορὸς
Ἰαμβικὸς
Τῷ παντάνακτος ἐξεφαύλισαν πόθῳ,
Ἄπλητα θυμαίνοντος ἠγκιστρωμένοι,
Παῖδες τυράννου δύσθεον γλωσσαλγίαν,
Οἷς εἴκαθε πῦρ ἄσπετον, τῷ Δεσπότῃ,
Λέγουσιν,…
ὁ α’ χορός
…Εἰς αἰῶνας εὐλογητὸς εἶ.
ὁ β΄ χορὸς
ᾠδὴ η’
Στίχ. Αἰνοῦμεν, εὐλογοῦμεν, προσκυνοῦμεν τὸν Κύριον
Θαύματος ὑπερφυοῦς ἡ δροσοβόλος, ἐξεικόνισε κάμινος τύπον, οὐ γὰρ οὓς ἐδέξατο φλέγει Νέους, ὡς οὐδὲ πῦρ τῆς Θεότητος, Παρθένου ἣν ὑπέδυ νηδύν΄ διὸ ἀνυμνοῦντες ἀναμέλψωμεν΄ Εὐλογείτω ἡ Κτίσις πᾶσα τὸν Κύριον, καὶ ὑπερυψούτω, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.
ὁ α’ χορός
Ἰαμβικὸς
Μήτραν ἀφλέκτως εἰκονίζουσι Κόρης,
Οἱ τῆς παλαιᾶς πυρπολούμενοι νέοι,
Ὑπερφυῶς κύουσαν, ἐσφραγισμένην.
Ἄμφω δὲ δρῶσα, θαυματουργίᾳ μιᾷ,
Λαοὺς πρὸς ὕμνον ἐξανίστησι χάρις.
________________________________________
Τὴν Θεοτόκον καὶ μητέρα τοῦ φωτὸς…
Ὠδὴ θ’
ΜΕΓΑΛΥΝΑΡΙΑ
Ψαλλόμενα ἐν τῇ ᾠδῇ ταύτῃ Ἦχος α’
ὁ α’ χορός
Μεγάλυνον ψυχή μου, τὴν τιμιωτέραν, καὶ ἐνδοξοτέραν τῶν ἄνω στρατευμάτων.
Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καὶ παράδοξον! οὐρανὸν τὸ Σπήλαιον, θρόνον Χερουβικόν, τὴν Παρθένον, τὴν φάτνην χωρίον, ἐν ᾧ ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρnτος, Χριστὸς ὁ Θεός, ὅν ἀνυμνοῦντες μεγαλύνομεν.
ὁ β΄ χορὸς
Μεγάλυνον ψυχή μου, τὸν ἐκ τῆς Παρθένου, Θεὸν σαρκὶ τεχθέντα.
Ἐξαίσιον δρόμον, ὁρῶντες οἱ Μάγοι, ἀσυνήθους νέου ἀστέρος ἀρτιφαοῦς, οὐρανίου ὑπερλάμποντος, Χριστὸν Βασιλέα ἐτεκμήραντο, ἐν γῇ γεννηθέντα Βηθλεέμ, εἰς σωτηρίαν ἡμῶν.
ὁ α’ χορός
Μεγάλυνον ψυχή μου, τὸν ἐν τῷ Σπηλαίῳ, τεχθέντα Βασιλέα.
Νεηγενὲς Μάγων λεγόντων, παιδίον Ἄναξ, οὗ ἀστὴρ ἐφάνη, ποῦ ἐστίν, εἰς γὰρ ἐκείνου προσκύνησιν ἥκομεν, μανεὶς ὁ Ἡρῴδης ἐταράττετο, Χριστὸν ἀνελεῖν, ὁ θεομάχος φρυαττόμενος.
ὁ β΄ χορὸς
Μεγάλυνον ψυχή μου, τῶν ὑπὸ τῶν Μάγων, Θεὸν προσκυνηθέντα.
Ἠκρίβωσε χρόνον Ἡρῴδης ἀστέρος, οὗ ταῖς ἡγεσίαις οἱ Μάγοι ἐν Βηθλεέμ, προσκυνοῦσι Χριστῷ σὺν δώροις΄ ὑφ’ οὗ πρὸς Πατρίδα ὁδηγούμενοι, δεινὸν παιδοκτόνον, ἐγκατέλιπον παιζόμενον.
Ἕτερα εἰς τὸν Ἰαμβικὸν Κανόνα
ὁ α’ χορός
Σήμερον ἡ Παρθένος, τίκτει τὸν Δεσπότην, ἔνδον ἐν τῷ Σπηλαίῳ.
Στέργειν μὲν ἡμᾶς, ὡς ἀκίνδυνον φόβῳ,
Ῥᾷον σιωπήν, τῷ πόθῳ δὲ Παρθένε,
Ὕμνους ὑφαίνειν, συντόνως τεθηγμένους,
Ἐργῶδές ἐστιν, ἀλλὰ καὶ Μήτηρ σθένος,
Ὅση πέφυκεν ἡ προαίρεσις δίδου.
ὁ β΄ χορὸς
Σήμερον ὁ Δεσπότης, τίκτεται ὡς βρέφος, ὑπὸ Μητρὸς Παρθένου.
Στέργειν μὲν ἡμᾶς,…
ὁ α’ χορός
Δόξα Πατρί…
Μεγάλυνον ψυχή μου, τῆς τρισυποστάτου, καὶ ἀδιαιρέτου, θεότητος τὸ κράτος.
Τύπους ἀφεγγεῖς καὶ σκιὰς παρηγμένας,
Ὦ Μῆτερ ἁγνή, τοῦ Λόγου δεδορκότες,
Νέου φανέντος, ἐκ πύλης κεκλεισμένης,
Δοξούμενοί τε, τῆς ἀληθείας φάος,
Ἐπαξίως σὴν εὐλογοῦμεν γαστέρα.
ὁ β΄ χορὸς
Καὶ νῦν…
Μεγάλυνον ψυχή μου, τὴν λυτρωσαμένην, ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας.
Πόθου τετευχώς, καὶ Θεοῦ παρουσίας,
Ὁ χριστοτερπὴς λαὸς ἠξιωμένος,
Νῦν ποτνιᾶται τῆς παλιγγενεσίας.
Ὡς ζωοποιοῦ΄ τὴν χάριν δὲ Παρθένε,
Νέμοις ἄχραντε, προσκυνῆσαι τὸ κλέος.
Καταβασίαι
ὁ α’ χορός
Μεγάλυνον ψυχή μου, τὴν τιμιωτέραν, καὶ ἐνδοξοτέραν τῶν ἄνω στρατευμάτων.
Μυστήριον ξένον, ὁρῶ καὶ παράδοξον! οὐρανὸν τὸ Σπήλαιον, θρόνον Χερουβικόν, τὴν Παρθένον, τὴν φάτνην χωρίον, ἐν ᾧ ἀνεκλίθη ὁ ἀχώρnτος, Χριστὸς ὁ Θεός, ὅν ἀνυμνοῦντες μεγαλύνομεν.
ὁ β΄ χορὸς
Μεγάλυνον ψυχή μου, τὴν λυτρωσαμένην, ἡμᾶς ἐκ τῆς κατάρας.
Ἰαμβικὸς
Στέργειν μὲν ἡμᾶς, ὡς ἀκίνδυνον φόβῳ,
Ῥᾷον σιωπήν, τῷ πόθῳ δὲ Παρθένε,
Ὕμνους ὑφαίνειν, συντόνως τεθηγμένους,
Ἐργῶδές ἐστιν, ἀλλὰ καὶ Μήτηρ σθένος,
Ὅση πέφυκεν ἡ προαίρεσις δίδου.
________________________________________
Συναπτὴ μικρά καὶ ἡ Ἐκφώνησις
Ὅτι σὲ αἰνοῦσι πᾶσαι αἱ δυνάμεις…
Ἐξαποστειλάριον
ὁ α’ χορὸς
Ἦχος γ’ Αὐτόμελον
Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς, ἐξ ὕψους ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, ἀνατολὴ ἀνατολῶν, καὶ οἱ ἐν σκότει καὶ σκιᾷ, εὕρομεν τὴν ἀλήθειαν, καὶ γὰρ ἐκ τῆς Παρθένου ἐτέχθη ὁ Κύριος.
ὁ β’ χορὸς
Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς,…
ὁ α’ χορὸς
Ἐπεσκέψατο ἡμᾶς, ἐξ ὕψους ὁ Σωτὴρ ἡμῶν, ἀνατολὴ ἀνατολῶν, καὶ οἱ ἐν σκότει καὶ σκιᾷ, εὕρομεν τὴν ἀλήθειαν, καὶ γὰρ ἐκ τῆς Παρθένου…
ὁ β’ χορὸς
…ἐτέχθη ὁ Κύριος.
________________________________________
ΑΙΝΟΙ
Ἦχος δ’
ὁ α’ χορός
Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον. Αἰνεῖτε τὸν Κύριον ἐκ τῶν οὐρανῶν· αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τοῖς ὑψίστοις. Σοὶ πρέπει ὕμνος τῷ Θεῷ.
ὁ β’ χορός
Αἰνεῖτε αὐτόν, πάντες οἱ Ἄγγελοι αὐτοῦ· αἰνεῖτε αὐτόν, πᾶσαι αἱ δυνάμεις αὐτοῦ. Σοὶ πρέπει ὕμνος τῷ Θεῷ.
ὁ α’ χορός
Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐπὶ ταῖς δυναστείαις αὐτοῦ, αἰνεῖτε αὐτὸν κατὰ τὸ πλῆθος τῆς μεγαλωσύνης αὐτοῦ.
Ἀνδρέου Ἱεροσολυμίτου
Εὐφραίνεσθε Δίκαιοι, οὐρανοὶ ἀγαλλιᾶσθε, σκιρτήσατε τὰ ὄρη, Χριστοῦ γεννηθέντος, Παρθένος καθέζεται, τὰ Χερουβὶμ μιμουμένη, βαστάζουσα ἐν κόλποις, Θεόν Λόγον σαρκωθέντα. Ποιμένες τὸν τεχθέντα δοξάζουσι. Μάγοι τῷ Δεσπότῃ δῶρα προσφέρουσιν. Ἄγγελοι ἀνυμνοῦντες λέγουσιν, Ἀκατάληπτε Κύριε, δόξα σοι.
ὁ β’ χορός
Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ἤχῳ σάλπιγγος, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν ψαλτηρίῳ καὶ κιθάρᾳ.
Ὁ αὐτὸς
Ὁ Πατὴρ εὐδόκησεν, ὁ Λόγος σάρξ ἐγένετο, καὶ ἡ Παρθένος ἔτεκε, Θεὸν ἐνανθρωπήσαντα, Ἀστὴρ μηνύει. Μάγοι προσκυνοῦσι. Ποιμένες θαυμάζουσι, καὶ ἡ κτίσις ἀγάλλεται.
ὁ α’ χορός
Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν τυμπάνῳ καὶ χορῷ, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν χορδαῖς καὶ ὀργάνῳ.
Ὁ αὐτὸς
Θεοτόκε Παρθένε, ἡ τεκοῦσα τὸν Σωτήρα, ἀνέτρεψας τὴν πρώτην κατάραν τῆς Εὔας, ὅτι Μήτηρ γέγονας, τῆς εὐδοκίας τοῦ Πατρός, βαστάζουσα ἐν κόλποις, Θεὸν Λόγον σαρκωθέντα, οὐ φέρει τὸ μυστήριον ἔρευναν, πίστει μόνῃ τοῦτο πάντες δοξάζομεν, κράζοντες μετὰ σοῦ καὶ λέγοντες. Ἀνερμήνευτε Κύριε, δόξα σοι.
ὁ β’ χορός
Στίχ. Αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυμβάλοις εὐήχοις, αἰνεῖτε αὐτὸν ἐν κυμβάλοις ἀλαλαγμοῦ. Πᾶσα πνοὴ αἰνεσάτω τὸν Κύριον.
Ὁ αὐτὸς
Δεῦτε ἀνυμνήσωμεν, τὴν Μητέρα τοῦ Σωτῆρος, τὴν μετὰ τόκον πάλιν ὀφθεῖσαν Παρθένον. Χαίροις Πόλις ἔμψυχε, τοῦ Βασιλέως καὶ Θεοῦ, ἐν ᾗ Χριστὸς οἰκήσας, σωτηρίαν εἰργάσατο. Μετὰ τοῦ Γαβριὴλ ἀνυμνοῦμέν σε, μετὰ τῶν Ποιμένων δοξάζομεν κράζοντες΄ Θεοτόκε πρέσβευε, τῷ ἐκ σοῦ σαρκωθέντι, σωθῆναι ἡμᾶς.
ὁ α’ χορὸς
Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ ἁγίῳ Πνεύματι
Ἦχος πλ.β’
Γερμανοῦ
Ὅτε καιρός, τῆς ἐπὶ γῆς παρουσίας σου, πρώτη ἀπογραφὴ τῇ οἰκουμένῃ ἐγένετο, τότε ἔμελλες τῶν ἀνθρώπων ἀπογράφεσθαι τὰ ὀνόματα, τῶν πιστευόντων τῷ τόκῳ σου΄ διὰ τοῦτο τὸ τοιοῦτον δόγμα, ὑπὸ Καίσαρος ἐξεφωνήθη΄ τῆς γὰρ αἰωνίου σου βασιλείας, τὸ ἄναρχον ἐκαινουργήθη. Διὸ σοι προσφέρομεν καὶ ἡμεῖς, ὑπὲρ τήν χρηματικὴν φορολογίαν, ὀρθοδόξου πλουτισμὸν θεολογίας, τῷ Θεῷ καὶ Σωτῆρι τῶν ψυχῶν ἡμῶν.
ὁ β’ χορός
Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων, ἀμήν.
ἦχος β’
Ἰωάννου Μοναχοῦ
Σήμερον ὁ Χριστός, ἐν Βηθλεὲμ γεννᾶται ἐκ Παρθένου. Σήμερον ὁ ἄναρχος ἄρχεται, καὶ ὁ Λόγος σαρκοῦται. Αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν ἀγάλλονται, καὶ ἡ γῆ σὺν τοῖς ἀνθρώποις εὐφραίνεται, οἱ Μάγοι τὰ δῶρα προσφέρουσιν, οἱ Ποιμένες τὸ θαῦμα κηρύττουσιν, ἡμεῖς δὲ ἀκαταπαύστως βοῶμεν…
________________________________________
Δοξολογία Μεγάλη
Εἰς ἦχον β’ ( σύντομος )
ὁ α’ χορός
…Δόξα ἐν ὑψίστοις Θεῷ, καὶ ἐπὶ γῆς εἰρήνη, ἐν ἀνθρώποις εὐδοκία.
ὁ β’ χορός
• • Ὑμνοῦμέν σε, εὐλογοῦμέν σε, προσκυνοῦμέν σε, δοξολογοῦμέν σε, εὐχαριστοῦμέν σοι, διὰ τὴν μεγάλην σου δόξαν.
ὁ α’ χορός
• • Κύριε βασιλεῦ, ἐπουράνιε Θεέ, Πάτερ παντοκράτορ, Κύριε Υἱὲ μονογενές, Ἰησοῦ Χριστέ, καὶ Ἅγιον Πνεῦμα.
ὁ β’ χορός
• • Κύριε ὁ Θεός, ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ Υἱὸς τοῦ Πατρός, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου, ἐλέησον ἡμᾶς, ὁ αἴρων τὰς ἁμαρτίας τοῦ κόσμου.
ὁ α’ χορός
• • Πρόσδεξαι τὴν δέησιν ἡμῶν, ὁ καθήμενος ἐν δεξιᾷ τοῦ Πατρός, καὶ ἐλέησον ἡμᾶς.
ὁ β’ χορός
• • Ὅτι σὺ εἶ μόνος Ἅγιος, σὺ εἶ μόνος Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός. Ἀμήν.
ὁ α’ χορός
• • Καθ’ ἑκάστην ἡμέραν εὐλογήσω σε, καὶ αἰνέσω τὸ ὄνομά σου εἰς τὸν αἰῶνα, καὶ εἰς τὸν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.
ὁ β’ χορός
• • Καταξίωσον, Κύριε, ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ, ἀναμαρτήτους φυλαχθῆναι ἡμᾶς.
ὁ α’ χορός
• • Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, ὁ Θεὸς τῶν Πατέρων ἡμῶν, καὶ αἰνετὸν καὶ δεδοξασμένον τὸ ὄνομά σου εἰς τοὺς αἰῶνας. Ἀμήν.
ὁ β’ χορός
• • Γένοιτο, Κύριε, τὸ ἔλεός σου ἐφ’ ἡμᾶς, καθάπερ ἠλπίσαμεν ἐπὶ σέ.
ὁ α’ χορός
• • Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου.
ὁ β’ χορός
• • Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου.
ὁ α’ χορός
• • Εὐλογητὸς εἶ, Κύριε, δίδαξόν με τὰ δικαιώματά σου.
ὁ β’ χορός
• • Κύριε, καταφυγὴ ἐγενήθης ἡμῖν, ἐν γενεᾷ καὶ γενεᾷ. Ἐγὼ εἶπα΄ Κύριε, ἐλέησόν με, ἴασαι τὴν ψυχήν μου, ὅτι ἥμαρτόν σοι.
ὁ α’ χορός
• • Κύριε, πρὸς σὲ κατέφυγον, δίδαξόν με τοῦ ποιεῖν τὸ θέλημά σου, ὅτι σὺ εἶ ὁ Θεός μου.
ὁ β’ χορός
• • Ὅτι παρὰ σοὶ πηγὴ ζωῆς, ἐν τῷ φωτί σου ὀψόμεθα φῶς.
ὁ α’ χορός
• • Παράτεινον τὸ ἔλεός σου τοῖς γινώσκουσί σε.
Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.
ὁ β’ χορός
Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.
ὁ α’ χορός
Ἅγιος ὁ Θεός, Ἅγιος Ἰσχυρός, Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.
ὁ β’ χορός
Δόξα Πατρὶ καὶ Υἱῷ καὶ ἁγίῳ Πνεύματι.
ὁ α’ χορός
Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ καὶ εἰς τοὺς αἰῶνας τῶν αἰώνων. Ἀμήν.
ὁ β’ χορός
Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.
ὁ α’ χορός
καὶ πάλιν γεγονωτέρᾳ τῇ φωνῇ
Ἅγιος ὁ Θεός
ὁ β’ χορός
Ἅγιος Ἰσχυρός
ὁ α’ χορός
Ἅγιος Ἀθάνατος, ἐλέησον ἡμᾶς.
καὶ εὐθύς
ὁ β’ χορός
τὸ ἀπολυτίκιον τῆς Ἑορτῆς
Ἦχος δ’
Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως, ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι.
________________________________________
ΕΙΣ ΤΗΝ ΘΕΙΑΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΝ
Τὰ παρόντα
ΑΝΤΙΦΩΝΑ
᾽Αντίφωνον α´
ὁ α’ χορός
Ἦχος β´.
Στίχ. α’. Ἐξομολογήσομαί σοι, Κύριε, ἐν ὅλῃ καρδίᾳ μου, διηγήσομαι πάντα τὰ θαυμάσιά σου.
Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, Σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς.
ὁ β’ χορός
Στίχ. β’ ᾽Εν βουλῇ εὐθέων καί συναγωγῇ, μεγάλα τά ἔργα Κυρίου.
Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, Σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς.
ὁ α’ χορός
Στίχ.γ’᾽Εξεζητημένα εἰς πάντας τά θελήματα αὐτοῦ.
Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, Σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς
ὁ β’ χορός
Στίχ.δ’ ᾽Εξομολόγησις καί μεγαλοπρέπεια τό ἔργον αὐτοῦ, καί ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τόν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.
Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, Σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς
ὁ α’ χορός
Δόξα Πατρὶ…
ὁ β’ χορός
Καί νῦν…
ἀμφότεροι οἱ χοροὶ ὁμοῦ
Ταῖς πρεσβείαις τῆς Θεοτόκου, Σῶτερ, σῶσον ἡμᾶς.
Ἀντίφωνον Β’
Ἦχος ὁ αὐτὸς.
ὁ β’ χορός
Στίχ. α’ Μακάριος ἀνήρ, ὁ φοβούμενος τόν Κύριον· ἐν ταῖς ἐντολαῖς αὐτοῦ θελήσει σφόδρα.
Σῶσον ἡμᾶς, Υἱέ Θεοῦ, ὁ ἐκ Παρθένου τεχθείς, ψάλλοντάς Σοι· ᾽Αλληλούϊα.
ὁ α’ χορός
Στίχ. β’ Δυνατόν ἐν τῇ γῇ ἔσται τό σπέρμα αὐτοῦ.
Σῶσον ἡμᾶς, Υἱέ Θεοῦ, ὁ ἐκ Παρθένου τεχθείς, ψάλλοντάς Σοι· ᾽Αλληλούϊα.
ὁ β’ χορός
Στίχ. γ’ Δόξα καί πλοῦτος ἐν τῷ οἴκῳ αὐτοῦ, καί ἡ δικαιοσύνη αὐτοῦ μένει εἰς τόν αἰῶνα τοῦ αἰῶνος.
Σῶσον ἡμᾶς, Υἱέ Θεοῦ, ὁ ἐκ Παρθένου τεχθείς, ψάλλοντάς Σοι· ᾽Αλληλούϊα.
ὁ α’ χορός
Στίχ. δ’ ᾽Εξανέτειλεν ἐν σκότει φῶς τοῖς εὐθέσιν.
Σῶσον ἡμᾶς, Υἱέ Θεοῦ, ὁ ἐκ Παρθένου τεχθείς, ψάλλοντάς Σοι· ᾽Αλληλούϊα.
ὁ β’ χορός
Δόξα Πατρί…
ὁ α’ χορός
Καὶ νῦν καὶ ἀεὶ…
ὁ β’ χορός
Ὁ μονογενὴς Υἱὸς καὶ Λόγος τοῦ Θεοῦ, ἀθάνατος ὑπάρχων, καὶ καταδεξάμενος, διὰ τὴν ἡμετέραν σωτηρίαν, σαρκωθῆναι ἐκ τῆς ἁγίας Θεοτόκου καὶ ἀειπαρθένου Μαρίας, ἀτρέπτως ἐνανθρωπήσας, σταυρωθείς τε, Χριστὲ ὁ Θεός, θανάτῳ θάνατον πατήσας΄ Εἷς ὢν τῆς ἁγίας Τριάδος, συνδοξαζόμενος τῷ Πατρὶ καὶ τῷ ἁγίῳ Πνεύματι, σῶσον ἡμᾶς.
Ἀντίφωνον Γ’
ὁ α’ χορός
Στίχ. α’ Εἶπεν ὁ Κύριος τῷ Κυρίῳ μου· κάθου ἐκ δεξιῶν μου, ἕως ἄν θῶ τούς ἐχθρούς σου ὑποπόδιον τῶν ποδῶν σου.
Ἀπολυτίκιον Ἦχος δ’
Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως, ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι.

Στίχ. β’ ῾Ράβδον δυνάμεως ἐξαποστελεῖ σοι Κύριος ἐκ Σιών.
῾Η Γέννησίς σου, Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν…
Στίχ. γ’ Μετά σοῦ ἡ ἀρχή ἐν ἡμέρᾳ τῆς δυνάμεώς σου, ἐν ταῖς λαμπρότησι τῶν ῾Αγίων σου.
῾Η Γέννησίς σου, Χριστέ ὁ Θεός ἡμῶν…
Εἴσοδος.
Εἰσοδικὸν
ὁ α’ χορός
( ψάλλεται ὑπὸ τῶν ἱερουργούντων μόνον ὅταν τελεῖται συλλείτουργον)
Ἐκ γαστρὸς πρὸ Ἑωσφόρου ἐγέννησά σε, ὤμοσε Κύριος, καὶ οὐ μεταμεληθήσεται. Σὺ Ἱερεὺς εἰς τὸν αἰῶνα, κατὰ τὴν τάξιν Μελχισεδέκ.
Σῶσον ἡμᾶς Υἱὲ Θεοῦ, ὁ ἐκ Παρθένου τεχθείς…
ὁ β’ χορὸς
…ψάλλοντάς σοι, Ἀλληλούϊα.
ὁ α’ χορός
( ψάλλεται ὑπὸ τῶν ἱερουργούντων μόνον ὅταν τελεῖται συλλείτουργον)
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως, ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι. (τρίς)
ὁ β’ χορὸς
( ψάλλεται ὑπὸ τῶν ἱερουργούντων μόνον ὅταν τελεῖται συλλείτουργον)
τὸ Κοντάκιον Ἦχος γ’
Ἡ Παρθένος σήμερον, τὸν ὑπερούσιον τίκτει, καὶ ἡ γῆ τὸ Σπήλαιον, τῷ ἀπροσίτῳ προσάγει. Ἄγγελοι μετὰ Ποιμένων δοξολογοῦσι. Μάγοι δὲ μετὰ ἀστέρος ὁδοιποροῦσι΄ δι’ ἡμᾶς γὰρ ἐγεννήθη, Παιδίον νέον, ὁ πρὸ αἰώνων Θεός.
________________________________________
Ἀντὶ δὲ τοῦ Τρισαγίου
Ἦχος α’.
Ὅσοι εἰς Χριστὸν ἐβαπτίσθητε, Χριστὸν ἐνεδύσασθε, Ἀλληλούϊα.
________________________________________
᾽Απόστολος
Τῆς ῾Εορτῆς· (Γαλ. δ´ 4-7).
Προκείμενον ἦχος πλ.δ’
Πᾶσα ἡ γῆ προσκυνησάτωσάν σοι καὶ ψαλάτωσάν σοι.
Στίχ. Ἀλαλάξατε τῷ Κυρίῳ πᾶσα ἡ γῆ.
Πρὸς Γαλάτας Ἐπιστολῆς Παύλου τὸ Ἀνάγνωσμα.
Ἀδελφοί, ὅτε ἦλθε τὸ πλήρωμα τοῦ χρόνου, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸν υἱὸν αὐτοῦ, γενόμενον ἐκ γυναικός, γενόμενον ὑπὸ νόμον, ἵνα τοὺς ὑπὸ νόμον ἐξαγοράσῃ, ἵνα τὴν υἱοθεσίαν ἀπολάβωμεν. Ὅτι δέ ἐστε υἱοί, ἐξαπέστειλεν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ εἰς τὰς καρδίας ὑμῶν, κράζον, Ἀββᾶ ὁ πατήρ. Ὥστε οὐκέτι εἶ δοῦλος ἀλλ’ υἱός· εἰ δὲ υἱός, καὶ κληρονόμος Θεοῦ διὰ Χριστοῦ.
Ἀλληλούϊα (γ’) Ἦχος α΄
Οἱ οὐρανοί διηγοῦνται δόξαν Θεοῦ, ποίησιν δὲ χειρῶν αὐτοῦ ἀναγγέλλει τὸ στερέωμα.
Στίχ. Ἡμέρα τῇ ἡμέρᾳ ἐρεύγεται ῥῆμα, καὶ νὺξ νυκτὶ ἀναγγέλλει γνῶσιν.________________________________________
Εὐαγγέλιον
Ἐκ τοῦ κατὰ Ματθαῖον. (Ματθ. β´ 1-20)
Τοῦ ᾽Ιησοῦ γεννηθέντος ἐν Βηθλεὲμ τῆς ᾽Ιουδαίας ἐν ἡμέραις ῾Ηρώδου τοῦ βασιλέως, ἰδοὺ μάγοι ἀπὸ ἀνατολῶν παρεγένοντο εἰς ῾Ιεροσόλυμα λέγοντες΄ Ποῦ ἐστιν ὁ τεχθεὶς βασιλεὺς τῶν ᾽Ιουδαίων; εἴδομεν γὰρ αὐτοῦ τὸν ἀστέρα ἐν τῇ ἀνατολῇ καὶ ἤλθομεν προσκυνῆσαι αὐτῷ. Ἀκούσας δὲ ὁ βασιλεὺς ῾Ηρώδης ἐταράχθη καὶ πᾶσα ῾Ιεροσόλυμα μετ᾽ αὐτοῦ, καὶ συναγαγὼν πάντας τοὺς ἀρχιερεῖς καὶ γραμματεῖς τοῦ λαοῦ ἐπυνθάνετο παρ᾽ αὐτῶν ποῦ ὁ Χριστὸς γεννᾶται. Οἱ δὲ εἶπον αὐτῷ, ᾽Εν Βηθλεὲμ τῆς ᾽Ιουδαίας· οὕτω γὰρ γέγραπται διὰ τοῦ προφήτου· Καὶ σύ, Βηθλεὲμ γῆ ᾽Ιούδα, οὐδαμῶς ἐλαχίστη εἶ ἐν τοῖς ἡγεμόσιν ᾽Ιούδα· ἐκ σοῦ γὰρ ἐξελεύσεται ἡγούμενος, ὅστις ποιμανεῖ τὸν λαόν μου τὸν ᾽Ισραήλ. Τότε ῾Ηρώδης λάθρᾳ καλέσας τοὺς μάγους ἠκρίβωσεν παρ᾽ αὐτῶν τὸν χρόνον τοῦ φαινομένου ἀστέρος, καὶ πέμψας αὐτοὺς εἰς Βηθλεὲμ εἶπεν, Πορευθέντες ἐξετάσατε ἀκριβῶς περὶ τοῦ παιδίου· ἐπὰν δὲ εὕρητε ἀπαγγείλατέ μοι, ὅπως κἀγὼ ἐλθὼν προσκυνήσω αὐτῷ. Οἱ δὲ ἀκούσαντες τοῦ βασιλέως ἐπορεύθησαν΄ καὶ ἰδοὺ ὁ ἀστὴρ ὃν εἶδον ἐν τῇ ἀνατολῇ προῆγεν αὐτοὺς ἕως ἐλθὼν ἔστη ἐπάνω οὗ ἦν τὸ παιδίον. Ἰδόντες δὲ τὸν ἀστέρα ἐχάρησαν χαρὰν μεγάλην σφόδρα. Καὶ ἐλθόντες εἰς τὴν οἰκίαν εὗρον τὸ παιδίον μετὰ Μαρίας τῆς μητρὸς αὐτοῦ, καὶ πεσόντες προσεκύνησαν αὐτῷ, καὶ ἀνοίξαντες τοὺς θησαυροὺς αὐτῶν προσήνεγκαν αὐτῷ δῶρα, χρυσὸν καὶ λίβανον καὶ σμύρναν. Καὶ χρηματισθέντες κατ᾽ ὄναρ μὴ ἀνακάμψαι πρὸς ῾Ηρώδην, δι᾽ ἄλλης ὁδοῦ ἀνεχώρησαν εἰς τὴν χώραν αὐτῶν.
ὁ α΄ χορὸς
Δόξα σοι Κύριε, δόξα σοι.
________________________________________
Καὶ καθεξῆς ἡ Θεία Λειτουργία τοῦ Μεγ. Βασιλείου
________________________________________
Εἰς τό, Ἐξαιρέτως
ὁ α’ χορός
τὸ Μέγα Μεγαλυνάριον
Ἐμμελής ἀπαγγελία εἰς τὸ κλιτὸν
Ἐπὶ σοὶ χαίρει, Κεχαριτωμένη, πᾶσα ἡ κτίσις, Ἀγγέλων τὸ σύστημα, καὶ ἀνθρώπων τὸ γένος· ἡγιασμένε ναέ, καὶ Παράδεισε λογικέ, παρθενικὸν καύχημα, ἐξ ἧς Θεός ἐσαρκώθη, καὶ παιδίον γέγονεν, ὁ πρὸ αἰώνων ὑπάρχων Θεὸς ἡμῶν.
Ἦχος α’ ἐκ τοῦ Κε (μέλος ἀρχαῖον)
Τὴν γὰρ σὴν μήτραν, θρόνον ἐποίησε, καὶ τὴν σὴν γαστέρα, πλατυτέραν οὐρανῶν ἀπειργάσατο. Ἐπὶ σοὶ χαίρει Κεχαριτωμένη, πᾶσα ἡ κτίσις, δόξα σοι
________________________________________
Κοινωνικόν
ὁ β’ χορός
Ἦχος α’
Λύτρωσιν ἀπέστειλε Κύριος τῷ λαῷ αὐτοῦ. Ἀλληλούϊα.

᾽Αντί τοῦ· «Εἴδομεν τό φῶς…».
ὁ α’ χορός
Ἀπολυτίκιον. Ἦχος δ’.
Ἡ γέννησίς σου Χριστὲ ὁ Θεὸς ἡμῶν, ἀνέτειλε τῷ κόσμῳ, τὸ φῶς τὸ τῆς γνώσεως, ἐν αὐτῇ γὰρ οἱ τοῖς ἄστροις λατρεύοντες, ὑπὸ ἀστέρος ἐδιδάσκοντο, σὲ προσκυνεῖν, τὸν Ἥλιον τῆς δικαιοσύνης, καὶ σὲ γινώσκειν ἐξ ὕψους ἀνατολήν, Κύριε δόξα σοι.
ὁ β’ χορός
ἦχος πλ. α΄
Πληρωθήτω τό στόμα ἡμῶν αἰνέσεώς σου, Κύριε, ὅπως ὑμνήσωμεν τήν δόξαν Σου, ὅτι ᾐξίωσας ἡμᾶς μετασχεῑν τῶν ᾁγίων μυστηρίων Σου. στήριξον ἡμᾶς ἐν τῶ σῶ ᾁγιασμῶ ὅλην τήν ἡμέραν μελετᾶν τήν δικαιοσύνην Σου. Ἀλληλουΐα, Ἀλληλουΐα, Ἀλληλουΐα.

ἦχος β’
Εἴη τὸ ὄνομα Κυρίου εὐλογημένον ἀπό τοῦ νῦν καὶ ἕως τοῦ αἰῶνος. (τρὶς)
Ἀπόλυσις
«…῾Ο ἐν σπηλαίῳ γεννηθείς καί ἐν φάτνῃ ἀνακλιθείς διά τήν ἡμῶν σωτηρίαν, Χριστός ὁ ἀληθινός Θεός ἡμῶν…».

Πηγή:https://agioskosmasoaitolos.wordpress.com