Τετάρτη 22 Οκτωβρίου 2014

Κατεβάστε δωρεάν 29 λεξικά! Από Ερανιστής

Οι συνεργάτες του 24grammata.com, εργάστηκαν μήνες για να σας παρουσιάσουν μια μοναδική

συλλογή λεξικών της ελληνικής γλώσσας.

Το κατέβασμα δεν προαπαιτεί καμία εγγραφή, εντελώς δωρεάν με ένα απλό κλικ.

Νέα ελληνική

Ετυμολογικό λεξικό της ελληνικής γλώσσας εδώ

Λεξικό: συνώνυμα και συγγενικά (1931) εδώ

Λεξικό της ελληνικής ως ξένης γλώσσας εδώ

Αρχαία ελληνική

Λεξικό Αρχαίων Ελληνικών εδώ

Κατάλογος ανωμάλων ρημάτων και ονομάτων της Αττικής Διαλέκτου (Λεξικό, 1902) εδώ

Λεξικό Ρημάτων Αρχαίας Ελληνικής εδώ

Λογοτεχνία

Λεξικό λογοτεχνικών όρων εδώ

Λεξικό Σολωμού εδώ

Θέατρο

Γαλλο-Ελληνικό Θεατρικό Λεξικό εδώ

Οικονομία

Αγγλοελληνικό Λεξικό Ευρωπαϊκών και Χρηματοοικονομικών Όρων (679 σελ.) εδώ

Λεξιλόγιoν Τεχνικών Όρων εις τέσσαρας γλώσσας εδώ

The GPS Dictionary εδώ

Γαλλοελληνικόν λεξικόν των ναυτικών όρων, 1898 εδώ

ΑΓΓΛΟΕΛΛΗΝΙΚΟ ΛΕΞΙΛΟΓΙΟ ΟΡΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΚΗΣ ΥΓΙΕΙΝΗΣ & ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ εδώ

Θρησκεία

GREEK DICTIONARY OF THE NEW TESTAMENT εδώ

A Dictionary of Christian Biography and Literature to the End of the Sixth Century A.D., with an Account of the Principal Sects and Heresies. εδώ

Vocabolario greco-italiano del Nuovo Testamento. Eλληνο-Ιταλικό Λεξικό της Καινής Διαθήκης εδώ

A Dictionary of Muslim Philosophy εδώ

Σπάνια / παλαιά λεξικά

Λεξικόν τετράγλωσσον Γαλλαγγλογραικελληνικόν, 1834. Vocabulaire Francais-Anglais, Grec moderne et Grec Ancien,εδώ

Vocabolario italiano e greco / Λεξικόν ιταλικόν και γραικικόν (1832) εδώ

Γαλλοελληνικόν λεξικόν των ναυτικών όρων, 1898 εδώ

Λεξικόν της αλβανικής γλώσσης, Kωνστ. Xριστοφορίδης (1904)εδώ

A Greek and English Lexicon 1940 εδώ

Λατινο-Ελληνικό Λεξικό του 1664 εδώ

Νέον λεξικόν Ιταλικο-Γραικικόν (1792).Vocabolario Italo – Greco (Accademia della Crusca, 1792) εδώ

Γλωσσικές μειονότητες

ΛΕΞΙΚΟ ΤΗΣ ΡΟΜΑΝΙ ΓΛΩΣΣΑΣ (ΕΛΛΗΝΟΡΟΜΑΝΟ) εδώ

Kalasha Dictionary. Λεξικό των Καλάς (Καλάσα) εδώ

VOCABOLARIO SINTETICO ITALIANO-GRIKO εδώ

Eτυμολογικόν λεξικόν της Kουτσοβλαχικής γλώσσης εδώ

Περισσότερα e-books στην ψηφιακή βιβλιοθήκη του Ερανιστή, ΕΔΩ.

Αριστοτέλους "Αθηναίων Πολιτεία"

ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

Read this book online: HTML

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ

ΑΘΗΝΑΙΩΝ ΠΟΛΙΤΕΙΑ


ΜΕΤΑΦΡΑΣΙΣ ΙΩ. ΖΕΡΒΟΥ




ΒΙΟΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ



Αν ως μέτρον αναγνωρίσεως του φιλοσόφου ετίθετο η φανερά και
άμεσος θεωρητική επίδρασις εκ του έργου του, ο Αριστοτέλης
αναντιρρήτως θα ανεγνωρίζετο ως ο μεγαλύτερος των φιλοσόφων και
των αρχαίων και των νεωτέρων. Διότι άλλαι κορυφαίαι διάνοιαι,
και μάλιστα ο φωτεινός και άφθαστος Πλάτων, επέδρασαν μεν
σημαντικά και βαθύτατα εις την καθόλου εξέλιξιν της σκέψεως και
εις την κοινωνικήν ταύτης εκδήλωσιν, εις την θρησκείαν δηλαδή
και την πολιτείαν, εις την φιλοσοφίαν και την τέχνην, αλλ' όμως
κανείς δεν εχρησίμευσεν ως ανεγνωρισμένος οδηγητής και
διδάσκαλος εις πάντα κλάδον της ανθρωπίνης επιστήμης ως ο
Αριστοτέλης. Διότι επί δύο και πλέον χιλιάδας έτη του φιλοσόφου
τούτου τα έργα — η Λογική ως αυτός την διερρύθμισεν, η πρακτική
φιλοσοφική αντίληψις, ως την εκανόνισεν, η μεθοδική και διά του
πειράματος επιστημονική γνώσις, ως την επιχείρησεν, η επί τη
βάσει όλως ωρισμένων κανόνων καλλιτεχνία, ως την διηυκρίνησε
και τέλος η δογματική και ωφελιμιστική ηθική, ως την
διετύπωσεν, υπήρξαν αφετηρίαι και γνώμονες της πρακτικής εν
μέρει ενεργείας και της θεωρητικής εν γένει παραγωγής.

Και κάτι πλέον τούτου ακόμη· η διδασκαλία του έπαυσε μεν από
της εποχής του Βάκωνος να είναι η από καθέδρας και επίσημος,
αλλ' ουχ ήττον παρέμεινεν αναγκαστικώς και οργανικώς ισχυρά και
σπουδαίως επιδρώσα επί της ανθρωπίνης σκέψεως μέχρι σήμερον.
Διότι, πλην ολίγων νεωτάτων φιλοσόφων, παραμένει εδραία και
αποκλειστική ακόμη η πίστις εις το πείραμα και μάλιστα η
υπαγωγή των γενικοτήτων εις τους επιστημονικούς νόμους, ήτοι
εις τα εκ μερικοτήτων δεδομένα πορίσματα. Μικράν δε παραλλαγήν
διά την πλειονότητα των σκεπτομένων υπέστη ο τρόπος του
συλλογίζεσθαι, ο διατυπωθείς υπό του Αριστοτέλους. Μέχρι
τοσούτου, ώστε ο βαθύτερον και ουσιαστικώτερον ερευνών και
διεισδύων να διακρίνη ότι οι δύο αντίθετοι φιλοσοφικοί τρόποι,
οι επικρατούντες ήδη, ήτοι η _Εγελειανή_ φιλοσοφική μέθοδος, ο
μεταφυσικισμός, και η αντίθετος _Θετική_ φιλοσοφία, ο
επιστημονισμός, έχουσιν επ' αυτών καταφανή και ουσιώδη την
Αριστοτελικήν επίδρασιν, ο μεν Εγελειανός τρόπος εκ των
μεταφυσικών του Αριστοτέλους, ο δε ποζιτιβιστικός εκ των
φυσικών αυτού. Και μόνον ίσως εργασίαι μερικαί, ως αι περί
groupes και ensembles μαθηματικαί θεωρίαι ή φιλοσοφικοί
υπαινιγμοί ασυστηματοποίητοι ακόμη, ως π.χ. αι αντιλήψεις του
Νίτσε και αι μελέται του Ποανκαρέ, δύνανται να θεωρηθώσιν
αποφυγούσαι κατά το πλείστον την αριστοτελικήν επίδρασιν. Τούτο
δε το κολοσσαίον όντως και μοναδικόν κατόρθωμα μιας μόνης
διανοίας δύναται να εξηγηθή, όταν αντιληφθή τις ορθώς τον
Αριστοτέλην όπως χαρακτηρίζει αυτόν ο Τζέλλερ ιδρυτήν της
«_φιλοσοφίας των αντιλήψεων_» ήτοι — καθαρώτερα και γενικώτερα
— ως συγκεφαλαιώσαντα και συστηματοποιήσαντα τα μέχρι των
χρόνων του δεδομένα της ανθρωπίνης γνώσεως και σοφίας. Κατά
τρόπον και δι' αιτίας αναλόγους προς τον τρόπον και τας αιτίας,
αι οποίαι ανέδειξαν θεμελιωτάς θρησκειών τους παρουσιάσαντας
εις πρακτικά πορίσματα ηθικά και εις δογματικά συμπεράσματα
καλλίτεχνα την συνολικήν επί της εποχής των επικρατούσαν
σκέψιν.

Τοιαύτη υπήρξεν η επίδρασις του Αριστοτέλους και τοιούτον το
έργον του κατά κεφαλαιώδη χαρακτηρισμόν.

Εγεννήθη δε ο Έλλην φιλόσοφος το 384 π. χ. εις τα Στάγειρα της
Μακεδονίας, ήτοι εις πόλιν Ελληνικήν αποικίαν των Χαλκιδέων.
Πατήρ του ήτον ο ιατρός Νικόμαχος, συγγραφεύς έργων τινών περί
φυσικής, φίλος δε στενός του βασιλέως των Μακεδόνων Αμύντα του
Β' εις την αυλήν του οποίου και έζησε μέχρι του θανάτου αυτού.
Μήτηρ δε αυτού ήτον η Βαιστιάς από παλαιάν και διαπρεπή
οικογένειαν αποίκων, αποθανούσα κατά την νηπιακήν ηλικίαν του
Αριστοτέλους. — Πριν ή γίνη έφηβος έχασε και τον πατέρα του ο
Αριστοτέλης, ανέλαβε δε τότε την κηδεμονίαν αυτού και των
αδελφών του ο πατρικός φίλος Πρόξενος ο Αταρνεύς, την δε
Ανατροφήν η σύζυγος τούτου. Εις τα έργα του ο Αριστοτέλης με
αγάπην κ' ευγνωμοσύνην αναφέρει συχνά τους κηδεμόνας του,
απορφανισθέντα δε τον υιόν αυτών υιοθέτησε και κατόπιν
ενύμφευσε με την θυγατέρα του Πυθιάδα. Και εις την διαθήκην του
τέλος, ως διασώζει αυτήν Διογένης ο Λαέρτιος, ορίζει να
στηθώσιν ανδριάντες εις εκείνους, προς ένδειξιν της
ευγνωμοσύνης του.

Κατά την νεανικήν ηλικίαν του ο Αριστοτέλης, ως λέγεται υπό
τινων μεταγενεστέρων, επέρασε ζωήν άσωτον, σπαταλήσας δε την
σημαντικήν πατρικήν περιουσίαν έγινε στρατιώτης ή κατ' άλλους
μυροπώλης προς συντήρησίν του. Εκ παραλλήλου όμως είναι
βεβαιωμένον ότι ανέκαθεν είχε φιλομάθειαν, επίδοσιν εις τας
θεωρητικάς μελέτας και θαυμασίαν αντίληψιν. Διά τούτο δε και
νεώτατος αυτός των μαθητών ή μάλλον ακροατών του Πλάτωνος —
διότι δεκαεπτά ετών προσήλθεν εις την Πλατωνικήν Ακαδημίαν —
διεκρίνετο υπέρ πάντας. Αναφέρεται δε ανεκδοτικώς διά την
φιλοπονίαν του ότι επειδή εμελέτα και την νύκτα εις την κλίνην
του, εκράτει εις την αριστεράν του χείρα χαλκίνην σφαίραν, είχε
δε κάτωθεν λεκάνην μεταλλίνην, ώστε, εάν εκ του κόπου και της
αγρυπνίας απεκοιμάτο να πίπτη η σφαίρα και ν' αφυπνίζεται αυτός
από τον κρότον. Και είναι μεν ίσως ταύτα και τα παρόμοια
υπερβολαί, εις τας οποίας ηρέσκοντο οι συγγραφείς της παρακμής,
βέβαιον όμως απομένει ότι από της νεανικής ηλικίας του ο
Αριστοτέλης επεδόθη με ζήλον και με εμβρίθειαν εις την μελέτην.
Λαμβάνοντες δε υπ' όψιν ότι εδείκνυε τότε τάσιν εις τον
υπερβολικόν του σώματος καλλωπισμόν και εις την επίδειξιν, δι'
όπερ και ο Πλάτων ο διδάσκαλός του δυσηρεστείτο «Αριστοτέλους
χρωμένου εσθήτι επισήμω και δακτυλίοις και κουρά» δυνάμεθα να
δεχθώμεν ότι νέος ο Αριστοτέλης επεδίδετο παραλλήλως εις την
κοσμικήν ζωήν και την φιλοσοφίαν.

Read this book online: HTML

Η Αρχαία Δημοκρατία στο Σήμερα – Μια σπάνια συνέντευξη του Κορνήλιου Καστοριάδη

Πηγή: http://eranistis.net/wordpress/2014/10/19/η-αρχαία-δημοκρατία-στο-σήμερα-μια-σπά/

«Αν οι Έλληνες δημιούργησαν κάτι, ήταν η ελευθερία»

Κορνήλιος Καστοριάδης, 1989

Ο Κρις Μαρκέρ γύρισε ένα ντοκιμαντέρ 13 επεισοδίων με τίτλο «Η κληρονομιά της Κουκουβάγιας» το 1989, με θέμα την επιρροή του πολιτισμού της αρχαίας Ελλάδας στην σημερινή κουλτούρα. Περιλαμβάνει συνεντεύξεις με τον Θόδωρο Αγγελόπουλο, τον Κώστα Αξελό, τη Μελίνα Μερκούρη, τον Βασίλη Βασιλικό και φυσικά τον Κορνήλιο Καστοριάδη, μεταξύ πολλών άλλων. Πρόσφατα εμφανίστηκε ολόκληρη η συνομιλία του Καστοριάδη, αμοντάριστη, όπου σε 80 λεπτά ο Καστοριάδης επιστρέφει στα βασικά, για το τι σημαίνει δημοκρατία τότε και σήμερα, και πώς θα πρέπει να ερμηνεύουμε τις κατακτήσεις των αρχαίων για να τις εκμεταλλευτούμε στη σύγχρονη κοινωνία. Στο ντοκιμαντέρ περιλήφθηκε ένα μικρό μόνο κομμάτι τις συνέντευξης.

Στιγμιότυπο από τη συνέντευξη

Κορνήλιος Καστοριάδης (1922-1997)

Η εμφάνιση της δημοκρατίας σημαίνει την απόκτηση δύναμης από τον λαό, ο οποίος παίρνει πλέον τη μοίρα του στα δικά του χέρια. Πλέον, ένας νόμος δεν προκύπτει από άγιες γραφές ή από κάποια παραξενιά του ηγεμόνα, αλλά από τη βούληση του λαού, που στο εδώ και τώρα τον επιλέγει σαν ορθό, πράγμα που σημαίνει ότι μετά από δέκα, είκοσι χρόνια, μπορεί να τον επιλέξει σαν παρωχημένο και να τον αλλάξει.

Δημιουργήθηκε έτσι η πολιτική, που δεν αφορά πια ίντριγκες ατομικών συμφερόντων γύρω από την μια εγκαθιδρυμένη εξουσία βασιλιάδων και παπάδων, το ερώτημα: πώς θα οργανώσουμε μια καλή, δίκαιη κοινωνία; Με ποιους θεσμούς; Αυτό σημαίνει «πολιτική» για τους Έλληνες. Αφού άνθρωποι θα ζουν σύμφωνα με νόμους, οι άνθρωποι είναι που πρέπει να τους καθορίζουν. Δεν αρκούμαι, για παράδειγμα, στο ότι μια Αλήθεια έχει ήδη ειπωθεί στο Πεντάτευχο και ότι το πολύ που μπορώ να κάνω είναι να προσφέρω διάλογο σε διαδοχικούς τόμους του Ταλμούδ, που πάντα πρέπει να συμφωνεί με τον αρχικό Λόγο. Δεν υπάρχει αυτή η τελική Αλήθεια, δεν υπάρχει ούτε στο Κόμμα ούτε στον Γενικό Γραμματέα.

Ο Χριστιανισμός αντικατέστησε την έννοια της ύβρης με την έννοια της αμαρτίας. Αμαρτία είναι η καταπάτηση του θείου νόμου: ο θεός είπε κάτι, εσύ έκανες το αντίθετο, άρα αμάρτησες και θα τιμωρηθείς. Στην αρχαία Ελλάδα οι θεοί δεν έδωσαν εντολές ή απαγορεύσεις στον άνθρωπο. Υπήρχαν βέβαια όρια που δεν έπρεπε να ξεπεράσεις. Δεν ήταν όμως προκαθορισμένα. Μόνος σου έπρεπε να σκεφτείς ποια ήταν τα όρια της ελευθερίας, του σεβασμού και της ευπρέπειας, και αν τα ξεπερνούσες, έκανες ύβρη και οι θεοί σε τιμωρούσαν. Η «υπερβολή» ήταν επικίνδυνη, όχι η ανυπακοή.

Έτσι, συνδέθηκε η πολιτική με τη φιλοσοφία. Γιατί, η αρχή της φιλοσοφίας δεν είναι το ερώτημα «Τι σημαίνει να υπάρχεις;» Το ερώτημα είναι «Τι πρέπει να σκεφτώ;» Και για να υπάρχει ελευθερία, σημαίνει να υπάρχει φιλοσοφία. Είμαι ελεύθερος να σκέφτομαι και να αμφισβητώ ακόμα και τον εαυτό μου. Η ελευθερία αυτή αποτυπώνεται και στην καλλιτεχνική δημιουργία. Δεν είναι από έλλειψη πηγών που ένας αρχαιολόγος θα δυσκολευτεί να καθορίσει αν ένα αιγυπτιακό γλυπτό είναι της 23ης ή της 24ης Δυναστείας Φαραώ. Εκεί δεν υπάρχει ατομικό στυλ του καλλιτέχνη, υπάρχει καλλιτεχνική παράδοση, η οποία αλλάζει πολύ αργά. Στους Έλληνες είναι προφανής ο ατομικός χαρακτήρας του έργου, κανένας δεν θα μπερδέψει έναν στίχο του Ομήρου με έναν στίχο του Ησίοδου, ή τον Αρχίλοχο με τη Σαπφώ. Στο ίδιο το περιεχόμενο του καλλιτεχνικού έργου το εύρος της ελευθερίας είναι φανταστικά μεγάλο. Για παράδειγμα, ο Αρχίλοχος ήταν ένας μισθοφόρος και ποιητής και κάπου γράφει: «Ήμουν στη μάχη, θα χάναμε, και πέταξα την ασπίδα για να δραπετεύσω πιο γρήγορα. Σιγά το πράμα, θα μπορούσα να αγοράσω μια άλλη» (πρόχειρη απόδοση του Καστοριάδη). Για να πεις κάτι τέτοιο σε μια κοινωνία που περισσότερο από όλα εκτιμούσε την στρατιωτική δόξα, και να δοξάζεσαι με βραβεία σαν ποιητής…αυτό είναι ελευθερία.

Στιγμιότυπο από τη συνέντευξη

Η διαφορά μεταξύ άμεσης και αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας είναι ότι στην αρχαία Ελλάδα δεν υπήρχε αντιπροσώπευση. Και τότε βέβαια δεν αποφάσιζαν όλοι οι πολίτες για όλα τα θέματα, αλλά εξέλεγαν μεταξύ όλου του λαού, αυτόν που ήταν ο πιο ειδικός σε κάποιο θέμα, στον οποίο δεν μετέφεραν κάποια εξουσία, αλλά τηναρμοδιότητα να κάνουν κάποιο συγκεκριμένο έργο (για να κατασκευαστούν πλοία εκλέγονταν αυτοί που ήταν οι καλύτεροι στο να κατασκευάζουν πλοία). Δεν υπάρχει κράτος για τους αρχαίους. Το δεύτερο συνθετικό της λέξης «δημοκρατία» σημαίνει «δύναμη» όχι μια ξεχωριστή συλλογική οντότητα που επιβάλλεται στο άτομο ή συνδιαλέγεται με αυτό. Το κράτος είναι οι πολίτες, όχι μια γεωγραφική περιοχή. Δεν είναι τυχαίο που το έργο του Αριστοτέλη ονομάζεται «Αθηναίων Πολιτεία» (Σύνταγμα των Αθηναίων) και όχι «Πολιτεία της Αθήνας» (Σύνταγμα της Αθήνας).

Σήμερα, αντιθέτως, υπάρχει αποξένωση από την εξουσία. Οι «Μοντέρνοι» δίνουν την εξουσία σε αντιπροσώπους τους, και ξεμπερδεύουν για 4 χρόνια (μέχρι τις επόμενες εκλογές), κατά τη διάρκεια των οποίων είναι παθητικοί πολίτες, δεν υποχρεώνονται να συμμετέχουν ενεργητικά στα κοινά. Όπου και πάλι, στις εκλογές, τι επιλέγουν; Μεταξύ δύο συνήθως κομμάτων των οποίων η πολιτική έχει καθοριστεί από την προηγούμενη τετραετία.

Για τον αρχαίο δεν υπήρχε τέτοιου είδους αποξένωση. Οι νόμοι είναι δικοί μου, θα έλεγαν οι αρχαίοι, επειδή εγώ τους ψήφισα, και ακόμα κι αν είμαι στη μειοψηφία, θα αποδεχτώ την απόφαση της πλειοψηφίας, αλλιώς μπορώ ελεύθερα να φύγω από την πόλη. Και αν αυτοί οι νόμοι καταπατηθούν από κάποιον, δεν είναι στην ευθύνη ενός εξειδικευμένου επαγγελματικού σώματος να ενεργήσει εναντίον του, αλλά και δική μου προσωπική ευθύνη, εξ ου και το δικαίωμα καθενός να μπορεί να κατηγορεί τον οποιονδήποτε ότι έκανε το ένα ή το άλλο αδίκημα. Σήμερα που οι νόμοι δεν είναι δικοί μας, που έχουμε αποξενωθεί από την εξουσία, που οι νόμοι μας επιβάλλονται και μας καταπιέζουν, είναι που υπάρχει η έννοια του «καταδότη» που αποτελεί βαριά κατηγορία. Σήμερα αποφεύγουμε να κατηγορήσουμε ο ένας τον άλλον, γιατί οι νόμοι δεν είναι οι δικοί μας νόμοι, αλλά οι νόμοι των άλλων.

Δεν μπορούμε φυσικά να επαναφέρουμε το σύστημα της άμεσης δημοκρατίας στην σύγχρονη εποχή, με τα εκατομμύρια ψηφοφόρους και την πολυπλοκότητα των σημερινών δραστηριοτήτων, αλλά μπορούμε να εμπνεόμαστε από την ιδέα της άμεσης δημοκρατίας, και να επανακαθορίσουμε τη σχέση μας με το νόμο, με τη ομαδικότητα και την εξουσία. Μπορούμε να βρούμε τρόπους σε τοπικό επίπεδο, σε επίπεδο μιας επιχείρησης ή κάποιου άλλου θεσμού, να οργανώσουμε μορφές δημοκρατίας που δεν θα είναι αποξενωτικές, όπου οι άνθρωποι θα μπορούν να συμμετέχουν στις διαδικασίες. Υπάρχουν παραδείγματα τέτοιων σύγχρονων προσπαθειών, όπως το εργατικό κίνημα, εργατικά συμβούλια και οι Σοβιετικοί πριν την πλήρη κυριαρχία από το Μπολσεβίκικο κόμμα. Η βάση του προβλήματος είναι ότι οι αρχαίοι θεωρούσαν την πόλη ως δική τους υπόθεση, προσωπική. Οι σύγχρονοι όχι. Ο Μοντέρνος άνθρωπος ζητάει πρωτίστως από το Κράτος να εγγυηθεί τις απολαύσεις του, και αυτή είναι μια βασική διαφορά μεταξύ αρχαίων και σύγχρονων. Στο σήμερα, ο άνθρωπος θα ασκήσει ουσιαστική εξουσία μόνο με παροξυσμικό τρόπο, ίσως μέσα από κάποια κρίση ή επανάσταση.

Θεωρεί ο Μοντέρνος ότι η πολιτική είναι θέμα καθαρά πρακτικό/τεχνικό, και έτσι δηλώνει αδυναμία να ενασχοληθεί με αυτήν. Θεωρούμε ότι δεν μπορούμε να κυβερνήσουμε τους εαυτούς μας και αφήνουμε αυτήν την δυσάρεστη ενασχόληση σε άλλους. Αυτό είναι λάθος γιατί η πολιτική είναι θέμα γνωμών και κρίσεων, όχι αυθεντίας. Το να παραδοθεί ένας λαός στην «σοφία» μιας αυθεντίας οδηγεί στον ολοκληρωτισμό, στον φασισμό.

Οι Γερμανοί μετέφρασαν τη λέξη «πόλις» σαν «Der Staat», «κράτος». Οι Ναζί θέλοντας να παρουσιάσουν τους εαυτούς τους και ως συνεχιστές του αρχαιοελληνικού πνεύματος, παρουσίαζαν τον Επιτάφιο του Περικλή σαν φασιστικό κείμενο. Και όντως, αν στο κείμενο αυτό, που υμνεί τη θυσία των θυμάτων του πολέμου, η λέξη «πόλις» αντικατασταθεί με τη λέξη «κράτος», το κείμενο γίνεται φασιστικό γιατί υμνεί την θυσία του ατόμου για το καλό του κράτους, ενώ η πρόθεση του Περικλή ήταν να υμνήσει τη θυσία για το καλό των Αθηναίων, δηλαδή για τους συμπολίτες τους, των συντρόφων.

«Η κληρονομιά της κουκουβάγιας», του Chris Marker, το 1989

Η παιδεία που έχει υποχρέωση το κράτος να προσφέρει στον νέο πολίτη για να γίνει καλός πολίτης, πρέπει να του μάθει να κυβερνά και να κυβερνιέται, όχι όμως όπως κυβερνιέται ή εξουσιάζεται το ζώο από τον άνθρωπο, ή ο σκλάβος από τον ελεύθερο που πιστεύει ότι ο σκλάβος δεν έχει την ικανότητα να αποφασίσει σωστά. Πρέπει να μάθει να κυβερνιέται με την έννοια της υπακοής σε νόμους που αποφάσισε ο ίδιος ή η πλειοψηφία (και που άρα θα αποδεχτεί αναγκαστικά σαν έγκυρους), δηλαδή σαν ελεύθερος άνθρωπος.

Αυτά, και (πολλά) άλλα, στη συνέντευξη που μπορείτε να δείτε εδώ:

Δημήτρη Κοσμόπουλου «Κατόπιν Εορτής»

Η ελληνική ποίηση είναι ότι βαθύτερο και αληθινό έχουμε...

Ο ποιητής Δημήτρης Κοσμόπουλος μιλάει στο Πολιτιστικό Ημερολόγιο και τη Φωτεινή Λαμπρίδη με αφορμή την έκδοση του νέου του βιβλίου με τίτλο Κατόπιν Εορτής. Ο Δημήτρης Κοσμόπουλος γεννήθηκε στο Κοντογόνι (Παπαφλέσσα) Πυλίας στη Μεσσηνία. Είναι ποιητής, δοκιμιογράφος και μεταφραστής.

Zει και εργάζεται στην Αθήνα. Έχει εκδώσει επτά ποιητικά βιβλία και τρία βιβλία δοκιμίων για θέματα λογοτεχνίας και κριτικής. Το 2005 του απονεμήθηκε το βραβείο Έλληνα Λυρικού ποιητή «Λάμπρος Πορφύρας» της Ακαδημίας Αθηνών και το 2013 το Διεθνές Βραβείο Κ.Π. Καβάφη για το σύνολο του ποιητικού του έργου.

Ποιήματά του έχουν μεταφραστεί στις κυριότερες ευρωπαϊκές γλώσσες και στα αραβικά, και έχουν συμπεριληφθεί σε ελληνικές και ξένες ανθολογίες. To Κατόπιν Εορτής (Eκδ. Ερατώ 2014) είναι το όγδοο ποιητικό του βιβλίο. - See more at: http://stokokkino.gr/article/13100/I-elliniki-poiisi-einai-oti-bathutero-kai-alithino-exoume#sthash.a5Vd5fYs.Kc27nmUE.dpuf

Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014

Αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας στην Αμφίπολη

Πηγή: http://www.inewsgr.com/t/αμφιπολη_amfipoli.htm

Σε μια ακόμη σημαντική αποκάλυψη προχώρησαν οι αρχαιολόγοι στην Αμφίπολη. Πιο συγκεκριμένα, σε βάθος 0,15μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου εντοπίστηκε και αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας. Είναι ακέραιο με ελάχιστη θραύση στη μύτη. Έχει ύψος 0,60 μ. Το κεφάλι ταυτίζεται και αποδίδεται στον κορμό της ανατολικής Σφίγγας, όπου ήταν ένθετο. Στρέφεται προς την είσοδο και φέρει πόλο. Στο κάτω μέρος του λαιμού σώζεται ακέραιη η διατομή της έδρασης στο σημείο ένθεσης στον κορμό της. Έχει κυματιστούς βοστρύχους, που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος, οι οποίοι πέφτουν στον αριστερό ώμο της, ενώ συγκρατούνται από λεπτή ταινία. Πρόκειται για γλυπτό εξαιρετικής τέχνης. Βρέθηκαν, επίσης, θραύσματα από τα φτερά των Σφιγγών.

Φωτογραφία που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα και εικονίζει μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας που εντοπίστηκε σε βάθος 0,15μ. από την επιφάνεια στο κατώφλι, ακέραιο με ελάχιστη θραύση στη μύτη, κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών εργασιών, στον Τύμβο Καστά, στην Αμφίπολη, Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014. Συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες από την ΚΗ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στον Τύμβο Καστά, Αμφίπολης. Το Σάββατο (18/10) και τη Δευτέρα (20/10) προχώρησε η ανασκαφή σε όλη την επιφάνεια στο εσωτερικό του τέταρτου χώρου (4,5Χ6μ.) και σε βάθος μέχρι 5,20 μ. από την κορυφή της θόλου. Σήμερα, πραγματοποιήθηκε δοκιμαστική τομή (2Χ2μ.), στην είσοδο του τέταρτου χώρου, και σε βάθος 0,45μ. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ/STR

Φωτογραφία που δόθηκε σήμερα στη δημοσιότητα και εικονίζει τα νέα ευρήματα κατά τη διάρκεια των ανασκαφικών εργασιών, στον Τύμβο Καστά, στην Αμφίπολη, Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2014. Συνεχίζονται οι ανασκαφικές εργασίες από την ΚΗ Εφορεία Προϊστορικών και Κλασικών Αρχαιοτήτων, στον Τύμβο Καστά, Αμφίπολης. Το Σάββατο (18/10) και τη Δευτέρα (20/10) προχώρησε η ανασκαφή σε όλη την επιφάνεια στο εσωτερικό του τέταρτου χώρου (4,5Χ6μ.) και σε βάθος μέχρι 5,20 μ. από την κορυφή της θόλου. Σήμερα, πραγματοποιήθηκε δοκιμαστική τομή (2Χ2μ.), στην είσοδο του τέταρτου χώρου, και σε βάθος 0,45μ. ΑΠΕ-ΜΠΕ/ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ/STR

Έκτακτο πριν λίγο: ΑΜΦΙΠΟΛΗ, βρέθηκαν οι κεφαλές των σφιγγών photo

21 Οκτωβρίου 2014

Όπως αναφέρεται στο Δελτίο Τύπου το Σάββατο (18/10/2014) και τη Δευτέρα (20/10/2014) οι αρχαιολόγοι προχώρησαν τις ανασκαφικές τους εργασίες στην επιφάνεια του εσωτερικού του τέταρτου θαλάμου που έχει διαστάσεις 4,5Χ6μ. και βάθος μέχρι 5,20 μ. από την κορυφή της θόλου.

Σήμερα Τρίτη (21/10/2014) πραγματοποιήθηκε δοκιμαστική τομή (2Χ2μ.), στην είσοδο του τέταρτου χώρου, και σε βάθος 0,45μ.. Μπροστά στην είσοδο, στον χώρο αυτό, αποκαλύφθηκαν δυο τμήματα, από το δυτικό θυρόφυλλο, τα οποία και συνανήκουν. Το πρώτο έχει διαστάσεις 0,89Χ1,49Χ0,15 και το δεύτερο 0,89Χ1,30Χ0,15.

Επίσης αποκαλύφθηκε το βόρειο τμήμα του μαρμάρινου κατωφλίου, το οποίο έχει συνολικά μήκος 2,15μ. πλάτος 1,6μ. και πάχος 0,25μ.

Το τμήμα φέρει κυρτές βαθύνσεις, για την ένθεση των μεταλλικών τροχιών που διευκολύνουν την κίνηση των μαρμάρινων θυροφύλλων. Όπως προκύπτει από την συγκεκριμένη τομή, εδώ υπήρχε δάπεδο από πωρόλιθους, που έφεραν λευκό επίχρισμα. Εκατέρωθεν του κατωφλίου εντοπίστηκαν, κατά χώραν, οι πωρόλιθοι του δαπέδου.

Στην ανατολική πλευρά της τομής το δάπεδο φαίνεται ότι έχει υποστεί καθίζηση, ενώ δυτικότερα το δάπεδο είναι κατεστραμμένο και οι λίθοι του πεσμένοι στο εσωτερικό της τομής.

Σε βάθος 0,15μ. από την επιφάνεια του κατωφλίου εντοπίστηκε και αποκαλύφθηκε το μαρμάρινο κεφάλι Σφίγγας.

Το κεφάλι της Σφίγγας είναι ακέραιο με ελάχιστη θραύση στη μύτη. Έχει ύψος 0,60 μ. Το κεφάλι ταυτίζεται και αποδίδεται στον κορμό της ανατολικής Σφίγγας, όπου ήταν ένθετο. Στρέφεται προς την είσοδο και φέρει πόλο.

Στο κάτω μέρος του λαιμού σώζεται ακέραιη η διατομή της έδρασης στο σημείο ένθεσης στον κορμό της. Έχει κυματιστούς βοστρύχους, που φέρουν ίχνη κόκκινου χρώματος, οι οποίοι πέφτουν στον αριστερό ώμο της, ενώ συγκρατούνται από λεπτή ταινία. Πρόκειται για γλυπτό εξαιρετικής τέχνης. Βρέθηκαν, επίσης, θραύσματα από τα φτερά των Σφιγγών.

Λαϊκίστικη Φυλλάδα

Η καταγελλία γνωστού λογοτέχνη για τις περιπέτειες άλλων λογοτεχνών με δόση χιούμορ ώστε να συγκαλυφθεί η πονηρή αιχμή προς διδάσκοντες είναι επιπέδου φυλλάδας για να μην πω κουτσομπολίστικου περιοδικού.

Καλύτερα να ονομάσει τον γηραιό αυτόν κύριο ώστε να προφυλάσσονται οι κατηχούμενες ή ακόμη να γνωρίζουν και οι γονείς τι μαθαίνουν τα παιδιά τους εκεί όπου τα στέλνουν.

Μήπως να περιορίσουμε τις φήμες και να μιλήσουμε με ¨"ανοιχτά χαρτιά" για το μπάχαλο του χώρου της τέχνης και την γοητεία που πουλούν πολλοί με πρόφαση το ταλέντο τους στην ποίηση ή γενικότερα στα γράμματα;

Να μιλήσουμε για πληρωμένες εκδόσεις, για παρέες και για κλίκες;

Να μιλήσουμε για αθώα φλερτ μέσω συστημάτων κοινωνικής δικτύωσης;

Κύριοι αφήστε την λάσπη και ασχοληθείτε με την ουσία. Εάν ο κύριος αυτός διαπράττει κάποιο αδίκημα να τον καταγγείλετε στην δικαιοσύνη διότι είσθε συνυπεύθυνοι για όσα διαπράττει με την δική σας ανοχή.

Με εκτίμηση
Νότα Χρυσίνα
μεταφράστρια- πολιτισμολόγος

H εποχή του μυθιστορήματος

Τα ονόματα των λογοτεχνών που απεικονίζονται στο εξώφυλλο είναι:

Όρθιοι από αριστερά:

Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης

Ηλίας Βενέζης

Οδυσσέας Ελύτης

Γιώργος Σεφέρης

Αντρέας Καραντώνης

Στέλιος Ξεφλούδας

Γιώργος Θεοτοκάς

Καθιστοί από αριστερά:

Άγγελος Τερζάκης

Κ.Θ. Δημαράς

Γιώργος Κατσίμπαλης

Κοσμάς Πολίτης

Ανδρέας Εμπειρίκος

- See more at: http://www.govostis.gr/product/1001/h-epoxi-toy-mythistorimatos.html#sthash.sVmQMabZ.dpuf

Η γενιά του 1930 σφράγισε ανεξίτηλα την ιστορία της νεοελληνικής λογοτεχνίας. Επαινέθηκε και επικρίθηκε όσο καμιά άλλη λογοτεχνική γενιά στην Ελλάδα, αποτέλεσε συλλογικό φαινόμενο με πολύ μεγάλη χρονική διάρκεια, αμφισβητήθηκε ως προς τη συνοχή της, αλλά το βέβαιο είναι ότι εμφανίστηκε σε μιαν από τις κρίσιμες στιγμές της ελληνικής πολιτικής και κοινωνικής ζωής, μετά τη Μικρασιατική τραγωδία, για να εκφράσει την ανανέωση και την ωρίμανση στη λογοτεχνία.

Οι ιστορικοί της νεοελληνικής λογοτεχνίας δεν έχουν σταματήσει να προβληματίζονται σχετικά με τα κριτήρια ένταξης στους κόλπους της συγκεκριμένης γενιάς, να διατυπώνουν επιφυλάξεις αναφορικά με το πόσο κοινοί ήταν οι ιδεολογικοί και αισθητικοί προσανατολισμοί των μελών της, να εξετάζουν το εάν και κατά πόσον τα μέλη της είχαν επίγνωση της ιστορικής αποστολής και της αξίας τους, να μελετούν τη σχέση της με τα θέματα της ελληνικότητας και της νεοτερικότητας, να εξαίρουν τη συναίσθηση ευθύνης με την οποία αντιμετώπισε τη λογοτεχνία, να εντοπίζουν τη διάθεσή της να προβεί σε μια σύνθεση στοιχείων που πρωτύτερα έμοιαζαν ασυμβίβαστα, ενώ πρόσφατα υποστηρίχτηκε η άποψη ότι «ο μύθος της γενιάς του ’30 υπήρξε ένας μύθος με διάρκεια και απήχηση, γιατί έθεσε και έθιξε καίρια προβλήματα καλλιτεχνικής πρωτοπορίας, ταξικής αντιπαλότητας και πολιτισμικής ταυτότητας».

Όλοι οι ιστορικοί συντείνουν στην άποψη ότι στον χώρο της πεζογραφίας το τοπίο αλλάζει δραματικά, ύστερα από μια 50χρονη εμμονή στο –παρωχημένο πλέον– ηθογραφικό μοντέλο (ο Γιώργος Θεοτοκάς ήδη από το 1929, στο κείμενο που θεωρήθηκε το ιδεολογικό μανιφέστο της γενιάς του ’30, το θρυλικό Ελεύθερο πνεύμα, χαρακτηρίζει την ηθογραφική σχολή φωτογραφική). Μέσα στη θολή ατμόσφαιρα και το κλονισμένο αξιακό σύστημα της Ευρώπης του Μεσοπολέμου και της Ελλάδας της Μικρασιατικής Καταστροφής και της προσφυγιάς, «μια καινούρια τραγικότητα και σοβαρότητα αντικατέστησαν τον προγενέστερο κάπως χιμαιρικό ρομαντισμό», κατά τη διατύπωση του Λίνου Πολίτη.

Οι πεζογράφοι της γενιάς του ’30 στρέφονται προς τη διερεύνηση του ανθρώπινου ψυχισμού, ιχνηλατούν διαπροσωπικές σχέσεις σύνθετες, διαφοροποιούνται ρητά από τους προηγούμενους ως προς τη θεματολογία και το ύφος, και τάσσονται έμπρακτα εναντίον της εσωστρέφειας, δείχνοντας τη διάθεσή τους να παρακολουθήσουν την ευρωπαϊκή λογοτεχνία. Αυτήν την ανάγκη της βαθύτερης αλλαγής έρχεται να εκφράσει το μυθιστόρημα, που επανέρχεται θριαμβευτικά στο προσκήνιο της ελληνικής λογοτεχνικής ζωής, ενώ το διήγημα υποχωρεί αισθητά1. Όπως σημειώνει ο Κ.Θ. Δημαράς, «η επική αντίληψη του μυθιστορήματος, λησμονημένη από τα χρόνια του ρωμαντισμού, ή παραμελημένη μέσα σε λαϊκά δημοσιεύματα, ξαναπαίρνει τη θέση που της ταιριάζει μέσα στην αφήγηση: έπος του νου, έπος της ψυχής, περιπέτειες του ανθρώπου, θα είναι το περιεχόμενο της νέας πεζογραφίας».

Και ενώ ο Θεοτοκάς δηλώνει εμφατικά ότι «όλα χωρούνε και όλα επιβάλλεται να μπούνε μέσα στο μυθιστόρημα» και ότι «το μεγάλο μυθιστόρημα εκφράζει, μπροστά στα ανθρώπινα πράγματα, μια διάθεση ανάλογη με την ορμή μιας επέλασης ιππικού», και άλλοι κορυφαίοι πεζογράφοι της γενιάς δίνουν θεωρητικά κείμενα για το μυθιστόρημα: ο Άγγελος Τερζάκης θεωρεί ότι το μυθιστόρημα αποτελεί «νεότερη μορφή και συνέχεια του αρχαίου» και «έχει μια χαρακτηριστικήν ιδιομορφία, έντονα προσωπικό χαρακτήρα, και γι’ αυτό, από τα είδη του λόγου σαν το πιο νέο, παρουσιάζεται και το ικανότερο ν’ αντιπροσωπέψει τον σύγχρονο ζωικό παλμό»· ο Στέλιος Ξεφλούδας σημειώνει ότι «κανείς δεν μπορεί να μην παραδεχτεί ότι τα τελευταία χρόνια έγινε μια καινούρια αρχή στα γράμματά μας που στέκει σαν αρχή μιας νέας λογοτεχνικής περιόδου. Η πεζογραφία και ιδιαίτερα το μυθιστόρημα με την άνθησή τους αποδείχνουν καλύτερα από καθετί τη σημασία αυτής της κίνησης»· και ο Γιώργος Δέλιος χαρακτηρίζει το μυθιστόρημα «το πιο δύσκολο και το πιο αδάμαστο είδος του λόγου», για να προσθέσει ότι «αν είναι αλήθεια […] πως το αληθινό μυθιστόρημα αρχίζει ν’ αποκτάει μορφή από τη στιγμή που ο δημιουργός του απαλλάσσεται από την τυραννική επίδραση της απόλυτα προσωπικής του περιπέτειας, πιστεύουμε παράλληλα πως ένα μεγάλο μέρος του εαυτού μας υπάρχει μετουσιωμένο στο έργο μας».

Αλλά και οι κριτικοί της δεκαετίας του 1930, στην πλειοψηφία τους, εκφράζονται θετικά για τις επιδόσεις των νεαρών μυθιστοριογράφων, μέσα από τα λογοτεχνικά περιοδικά (Σήμερα, Ιδέα, Τα Νέα Γράμματα, Μακεδονικές Ημέρες, Κύκλος, Νεοελληνικά Γράμματα, Νέοι Πρωτοπόροι) και τονίζουν τις δυνατότητες που παρέχει το μυθιστόρημα προκειμένου να εκφραστεί η πολυμορφία και η σύγχυση της εποχής. Ο Λάζαρος Πηνιάτογλου υπογραμμίζει ότι τα μυθιστορήματα Δεσμώτες του Άγγελου Τερζάκη και Η φυλή των ανθρώπων του Θράσου Καστανάκη «είναι, πιθανότατα, τα μόνα ελληνικά έργα που πληρούν όλους τους όρους της τεχνικής του ρομάντζου». Η Άλκης Θρύλος σημειώνει ότι «η πολύ ευλύγιστη και περιεκτική φόρμα του ρομάντσου είναι κείνη που ανταποκρίνεται το περισσότερο στις ανάγκες της τρικυμισμένης, ακαταστάλαχτης και πολύμορφης εποχής μας και στις αναζητήσεις του σύγχρονου ανήσυχου ανθρώπου» και προβλέπει ότι «το μεγάλο κοινό θα επικοινωνήσει με τη λογοτεχνία πρώτα απ’ όλα μέσω του μυθιστορήματος». Ο Δημήτρης Μεντζέλος εκφράζει την πεποίθησή του ότι ο εσωτερικός μονόλογος δεν πρόκειται να αντικαταστήσει το μυθιστόρημα. Ο Αντρέας Καραντώνης, εμβληματικός κριτικός της γενιάς του ’30, αναφέρει ότι «τέτοιος είναι ο εκδοτικός οργασμός από την πληθωρική συγγραφή μυθιστορημάτων, ώστε έχει κανείς την εντύπωση πως για πρώτη φορά στην Ελλάδα το μυθιστόρημα πάει να γίνει από αχρησιμοποίητο σχήμα, σώμα με βάρος, με αφή και με δυναμική ενέργεια».

Η παραγωγή μυθιστορημάτων είναι πράγματι τέτοια που ήδη από τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1930 γίνονται, από κριτικούς και λογοτέχνες, οι πρώτοι απολογισμοί, οι πρώτες προσπάθειες καταλογογράφησης πεζογράφων και μυθιστορημάτων της νέας γενιάς, οι πρώτες –άτυπες και ανυποψίαστες ακόμη, σε μεγάλο βαθμό– απόπειρες συγκρότησης ενός «κανόνα». Σε ανυπόγραφο (αποδιδόμενο στον Γιώργο Θεοτοκά) άρθρο του περιοδικού Ιδέα τον Δεκέμβριο 1933 με τον εύγλωττο τίτλο «Η εποχή του μυθιστορήματος», αφού σημειώνεται ότι το 1933 αποτέλεσε σταθμό στην εξέλιξη των ελληνικών γραμμάτων λόγω «της απότομης και πολύμορφης ανάπτυξης στον τόπο μας της τέχνης του μυθιστορήματος», παρουσιάζεται ένας «πρόχειρος κατάλογος» με μυθιστορήματα που δημοσιεύτηκαν μέσα στην ίδια χρονιά, όπως οι Δεσμώτες του Άγγελου Τερζάκη, ο Προορισμός της Μαρίας Πάρνη του Θανάση Πετσάλη-Διομήδη, ο Συνταγματάρχης Λιάπκιν του Μ. Καραγάτση, οι Γυναίκες της Γαλάτειας Καζαντζάκη, τα Μυστήρια της Ρωμιοσύνης του Θράσου Καστανάκη, η Αργώ του Θεοτοκά, η Δασκάλα με τα χρυσά μάτια του Στράτη Μυριβήλη, η υπό έκδοση Εκάτη του Κοσμά Πολίτη –στον κατάλογο προστίθενται και τα ονόματα των Βάσου Δασκαλάκη και Ηλία Βενέζη– και υπογραμμίζεται «αυτό το σημαντικό γεγονός της σχεδόν ταυτόχρονης εμφάνισης τόσων καινούργιων και σοβαρών συγγραφέων, που επιδιώκουν να εκφράσουν τη σύγχρονή μας ελληνική ζωή με ένα λογοτεχνικό είδος, που ως χτες μας είτανε περίπου άγνωστο και που μπορεί και στον τόπο μας να έχει μεγάλο μέλλον», αφού «το μυθιστόρημα είναι το κατ’ εξοχήν λογοτεχνικό είδος του εικοστού αιώνα, το είδος που μπορεί να αποδώσει πληρέστερα από κάθε άλλο αυτή την ορμητική, πολύμορφη και ανήσυχη εποχή που ζούμε». Λίγο αργότερα, το 1934, ο Πέτρος Σπανδωνίδης περιλαμβάνει 63 έργα νέων πεζογράφων σε μια λίστα που καλύπτει την τετραετία 1929-1933. Πάλι το 1934, το περιοδικό Ο Κύκλος αφιερώνει ένα ολόκληρο τεύχος στους νέους πεζογράφους, συγκροτώντας μιαν ανθολογία που περιλαμβάνει πεζογραφήματα –διηγήματα ή σύντομα αυτοτελή αφηγηματικά κομμάτια– των Στράτη Μυριβήλη, Θράσου Καστανάκη, Φώτη Κόντογλου, Ηλία Βενέζη, Μελή Νικολαΐδη, Ιουλίας Περσάκη, Βάσου Δασκαλάκη, Έλλης Δασκαλάκη (Αλεξίου), Στρατή Δούκα, Άγγελου Τερζάκη, Θανάση Πετσάλη, Χρήστου Λεβάντα, Γιώργου Θεοτοκά, Ναπολέοντα Παπαγεωργίου, Λιλίκας Νάκου, Παύλου Φλώρου, Πέτρου Χάρη, Μ. Καραγάτση, Τατιάνας Σταύρου, Σώτου Χονδρόπουλου. Αρκετά από τα παραπάνω ονόματα περιλαμβάνονται και στον απολογισμό που επιχειρεί το 1935 ο Άγγελος Τερζάκης, τονίζοντας ότι «στους νέους συγγραφείς επιφυλασσόταν η φροντίδα να μελετήσουν εγγύτερα και βαθύτερα το δράμα της τωρινής ζωής: Θράσος Καστανάκης, Φώτης Κόντογλου, Στράτης Μυριβήλης, Ηλίας Βενέζης, Στρατής Δούκας, Τατιάνα Σταύρου, Βάσος Δασκαλάκης, Έλλη Δασκαλάκη (Αλεξίου), Γιάννης Σκαρίμπας, Γαλάτεια Καζαντζάκη, Πέτρος Πικρός, Νίκος Κατηφόρης, Γιώργος Θεοτοκάς, Θανάσης Πετσάλης, Κοσμάς Πολίτης, Παύλος Φλώρος, Μελής Νικολαίδης, Ναπολέων Παπαγεωργίου, Στέλιος Ξεφλούδας.

Ήδη από την παρουσία, για παράδειγμα, της Γαλάτειας Καζαντζάκη στις παραπάνω λίστες είναι φανερή η σύγχυση που επικρατεί ήδη από τότε ως προς τα κριτήρια ένταξης στην ομάδα των «νέων πεζογράφων». Ένας νεότερος ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας, πάντως, ο Αλέξανδρος Αργυρίου, προσθέτει και ένα άλλο κριτήριο, το ποσοτικό, που «η ουδετερότητά του ενδέχεται να συνιστά και μια αξιολόγηση, στο όνομα της αυξημένης δραστηριότητας». Κατά τη γνώμη του Αργυρίου, λοιπόν, οι πεζογράφοι που στα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 1930 έχουν «σχετικά ογκώδες έργο […] είναι, με ελαφρά λαθροχειρία, οι ακόλουθοι: Θράσος Καστανάκης, Άγγελος Τερζάκης, Στέλιος Ξεφλούδας, Γιώργος Θεοτοκάς, Κοσμάς Πολίτης, Στράτης Μυριβήλης, Ηλίας Βενέζης, Μ. Καραγάτσης, Θανάσης Πετσάλης, Γιάννης Σκαρίμπας, Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος».

Ένας ακόμη νεότερος ιστορικός της νεοελληνικής λογοτεχνίας, ο Roderick Beaton, επιχειρώντας να κατηγοριοποιήσει το πολύμορφο και εύχυμο υλικό των μυθιστορημάτων της περιόδου 1929-1936, διακρίνει τρεις κυρίαρχες ομάδες στους κόλπους των πεζογράφων της γενιάς του ’30. Η πρώτη είναι η «Αιολική Σχολή», με συγγραφείς όπως ο Στράτης Μυριβήλης, ο Φώτης Κόντογλου, ο Στρατής Δούκας, ο Ηλίας Βενέζης, οι οποίοι ζωντανεύουν τις μνήμες τους από τα γεγονότα της Μικρασιατικής Καταστροφής και αποτυπώνουν τις συνέπειές της, δείχνοντας σεβασμό προς τις παραδόσεις της αγροτικής ελληνικής ζωής. Η δεύτερη είναι η σχολή του «αστικού ρεαλισμού», με συγγραφείς όπως ο Γιώργος Θεοτοκάς, ο Άγγελος Τερζάκης, ο Κοσμάς Πολίτης, ο Μ. Καραγάτσης, ο Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης, ο Λουκής Ακρίτας, η Λιλίκα Νάκου, η Έλλη Αλεξίου, η Τατιάνα Σταύρου, οι οποίοι ανιχνεύουν τις μεταβολές που πραγματοποιούνται στην αστική κοινωνία τη δεκαετία του 1930, τοποθετούν τη δράση των έργων τους σε μια πόλη ή μεγαλούπολη, συχνά την Αθήνα, και ενίοτε και στο εξωτερικό· αρκετοί από την ομάδα αυτή συνδέονται με το περιοδικό Τα Νέα Γράμματα. Η τρίτη ομάδα είναι η «Σχολή της Θεσσαλονίκης», με πεζογράφους όπως ο Στέλιος Ξεφλούδας, ο Νίκος Γαβριήλ Πεντζίκης, ο Αλκιβιάδης Γιαννόπουλος, ο Γιώργος Δέλιος, οι οποίοι διαλέγονται με τον ευρωπαϊκό μοντερνισμό, αδιαφορώντας για την ακριβή αναπαράσταση της πραγματικότητας και τοποθετώντας στο κέντρο της αφήγησης τις ανεξέλεγκτες νοητικές διεργασίες του βασικού ήρωα –με την ομάδα αυτή συνδέει ο μελετητής και τους Γιάννη Σκαρίμπα και Γιάννη Μπεράτη.

Με την επιβολή της δικτατορίας του Μεταξά το 1936, παρατηρείται μια «έντονη διάθεση απογοήτευσης και απόρριψης», ο χαρακτήρας της πεζογραφίας αλλάζει και, κατά την άποψη του Beaton και πάλι, οι τρεις παραπάνω ομάδες συγκλίνουν, καθώς ο βασικός στόχος των πεζογράφων της «Αιολικής Σχολής», η εύρεση μιας συλλογικής φωνής η οποία θα εξέφραζε την εμπειρία της κοινότητας ή ολόκληρου του έθνους, υιοθετείται από το σύνολο των πεζογράφων, οι οποίοι μεταθέτουν τη μυθιστορηματική δράση όλο και συχνότερα στο παρελθόν, πρόσφατο (Μυριβήλης, Βενέζης, Πρεβελάκης, Μέλπω Αξιώτη) ή και απώτερο (στροφή στο ιστορικό μυθιστόρημα με την Πριγκηπέσσα Ιζαμπώ του Τερζάκη). Παράλληλα, ο Κ.Α. Δημάδης υποστηρίζει ότι η στροφή του Τερζάκη και άλλων πεζογράφων της γενιάς του ’30 στο παρελθόν οφείλεται στην κρίση του αστισμού και την εδραίωση της μεταξικής δικτατορίας· αυτή η μετατόπιση, σύμφωνα με τον Δημήτρη Τζιόβα, είχε επιπτώσεις στη σχέση νεοελληνικού μυθιστορήματος και νεοτερικότητας, γιατί ανέστειλε τις μοντερνιστικές ανησυχίες και επέφερε μείωση της πίστης στην ανανεωτική ορμή του μυθιστορήματος.

Ανεξάρτητα από κατηγοριοποιήσεις, είναι βέβαιο ότι το νεοελληνικό μυθιστόρημα της γενιάς του ’30 έχει κερδίσει τη μάχη με τον χρόνο, έχει καταξιωθεί στη συλλογική συνείδηση, διαβάζεται και συζητιέται ακόμη από ειδήμονες και ευρύ κοινό. Και αν θυμηθούμε την περίφημη θέση που είχε διατυπώσει ο πρωτοπόρος της γενιάς Γιώργος Θεοτοκάς στο Ελεύθερο πνεύμα ότι «η ψυχολογία του αληθινού μυθιστοριογράφου είναι η δημιουργία ζωντανών ανθρώπων», και φέρουμε στον νου μας ήρωες σαν τον Δαμιανό Φραντζή και τον Λεωνή του ίδιου του Θεοτοκά, τον Ηλία του Νούμερου 31328, τη Μόνικα της Eroica τον Λιάπκιν του Καραγάτση ή τον Βασίλη τον Αρβανίτη του Μυριβήλη, ίσως εντοπίσουμε έναν ακόμη λόγο για την έντονη γοητεία που εξακολουθούν να ασκούν αυτά τα μυθιστορήματα ύστερα από τόσες δεκαετίες.

- See more at: http://www.govostis.gr/product/1001/h-epoxi-toy-mythistorimatos.html#sthash.sVmQMabZ.dpuf