Βραδιά ολοκλήρωσης των δράσεων του 1ου Φεστιβάλ Σύγχρονης Τέχνης ORANGE WATER στο Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών.

Ο Ολλανδός πρέσβης κος Caspar Veldkamp, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής κι Επιμελητής του Φεστιβάλ κος Απόστολος Ζολωτάκης και η Διευθύντρια Λειτουργίας και Ανάπτυξης και Βοηθός επιμελητή κα Κέλλυ Αθανασιάδου

Ο Ολλανδός πρέσβης κος Caspar Veldkamp, ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής κι Επιμελητής του Φεστιβάλ κος Απόστολος Ζολωτάκης,η Διευθύντρια Λειτουργίας και Ανάπτυξης και Βοηθός επιμελητή κα Κέλλυ Αθανασιάδου και ο εκπρόσωπος του Υπουργείου Πολιτισμού κος Βέλτσος.

Ο Ολλανδός πρέσβης κος Caspar Veldkamp και η Διευθύντρια Λειτουργίας και Ανάπτυξης και Βοηθός επιμελητή κα Κέλλυ Αθανασιάδου

Ο Ολλανδός πρέσβης κος Caspar Veldkamp μιλά για το Φεστιβάλ ORANGE WATER και παρουσιάζει τον κατάλογο του Φεστιβάλ. 

Στο ζεστό και φιλόξενο χώρο του Ολλανδικού Ινστιτούτου Αθηνών, το 1ο Φεστιβάλ Σύγχρονης Τέχνης ORANGE WATER ολοκλήρωσε τις δράσεις, σε μια βραδιά όπου ο Ολλανδός Πρέσβης κος Caspar Veldkamp παρουσίασε τον κατάλογο του Φεστιβάλ.

Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του Φεστιβάλ κος Αποστόλης Ζολωτάκης και η Διευθύντρια Λειτουργίας και Ανάπτυξης του Φεστιβάλ και Βοηθός επιμελητή κα Κέλλυ Αθανασιάδου ξενάγησαν τον Ολλανδό πρέσβη στους χώρους της τελευταίας έκθεσης της πολυσυζητημένης διοργάνωσης, στην οποία παρουσιάζονται επιλογές έργων του Φεστιβάλ από τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες.

Κατόπιν, μετά από ένα σύντομο χαιρετισμό του Διευθυντή του Ολλανδικού Ινστιτούτου, o οποίος τόνισε την αμέριστη υποστήριξη του Ινστιτούτου στις δράσεις του φεστιβάλ, πήραν τον λόγο οι συντελεστές του Φεστιβάλ κος Αποστόλης Ζολωτάκης και κα Κέλλυ Αθανασιάδου, οι οποίοι αναφέρθηκαν στην ιδέα δημιουργίας του Φεστιβάλ, το όραμά τους και φυσικά ευχαρίστησαν τους συμμετέχοντες καλλιτέχνες που πρόσφεραν την απαραίτητη πρώτη ύλη υλοποίησης του Φεστιβάλ. Ακολούθησε ο χαιρετισμός του εκπροσώπου του Υπουργείου Πολιστισμού, κου Βέλτσου, εφόσον το Φεστιβάλ τελεί υπό την αιγίδα των υπουργείων Τουρισμού και Πολιτισμού της Ελλάδας. Τέλος, ο Ολλανδός πρέσβης κος Caspar Veldkamp στον λόγο του αναφέρθηκε στους στόχους του Φεστιβάλ και την επιτυχημένη πραγματοποίησή τους μέσα από τις δράσεις του Φεστιβάλ, ενώ τόνισε τη αμέριστη στήριξη της Πρεσβείας στο έργο των συντελεστών του Φεστιβάλ.

Η βραδιά έκλεισε με χαλαρή κουβέντα μεταξύ των προσκεκλημένων και του κόσμου που παρευρέθηκε στον κήπο του Ολλανδικού Ινστιτούτου.

Υπενθυμίζουμε ότι το 1ο Φεστιβάλ Σύγχρονής Τέχνης ORANGE WATER παρουσίασε, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού, με μεγάλη επιτυχία, δράσεις σε Κρήτη και Πάρο, ενώ επέστρεψε στην Αθήνα παρουσιάζοντας και ολοκληρώνοντας τις δράσεις στο χώρο του THE LOFT και στο Ολλανδικό Ινστιτούτο Αθηνών, όπου παρουσιάζεται έως 19 Νοεμβρίου η τελευταία του έκθεση.

Το γενικό εννοιολογικό πλαίσιο του φετινού φεστιβάλ είναι το «Τοπίο Μνήμης» και στις εκθέσεις παρουσιάζονται έργα ζωγραφικής και γλυπτά,  που εκτείνονται από τον ρεαλισμό και την Conceptual Artμέχρι την απόλυτη αφαίρεση.

Το 2ο Φεστιβάλ Σύγχρονης Τέχνης ORANGE WATER ήδη προετοιμάζεται για τις αρχές του επόμενου καλοκαιριού, αποδεικνύοντας ότι αποτελεί πλέον θεσμό στα εικαστικά δρώμενα της χώρας μας.

"Ετερότητα"

Το συλλογικό βιβλίο της διαδικτυακής ομάδας CRAFT, με γενικό θέμα ετερότητα, με 91 συμμετοχές με ποίηση, πεζά, ζωγραφική, φωτογραφία, θα παρουσιαστεί για τα νότια προάστεια στο συμπαθέστατο και πολύ ψηλής παιδεία café-βιβλιοπωλείο Booktalks. Είναι μία πολύ καλή ευκαιρία να συστηθούμε και εκεί, σε ένα πολύ φιλικό προς το βιβλίο περιβάλλον. Για το βιβλίο θα μας μιλήσουν οι συμμετέχουσες και με γραπτά τους ΔΙΩΝΗ ΔΗΜΗΤΡΙΑΔΟΥ, ΜΑΡΙΑΝΝΑ ΠΑΠΟΥΤΣΟΠΟΥΛΟΥ, ΠΟΛΥ ΧΑΤΖΗΜΑΝΩΛΑΚΗ.

Είναι δύσκολο, όπως αποδεικνύεται στην πράξη να δεχθείς την ετερότητα, όταν αυτή αποκτά πρόσωπο, όταν σε αγγίζει, σου μιλά, όταν διεκδικεί το ισομοίρασμα του χώρου σου; Μόνον τότε, όμως, και η ετερότητα αποκτά σώμα, γίνεται συνειδητή πράξη, αναδεικνύεται σε κομμάτι αυτού  του εξαιρετικού παζλ που συνιστά τον κόσμο μας.

Ο άλλος γίνεται συγκεκριμένος, γίνεται φίλος σου, γίνεται καθρέφτης σου, καθόσον κι εσύ είσαι διαφορετικός γι’ αυτόν. Πόσο βαρετό θα ήταν αν όλοι ήμασταν ίδιοι και όμοιοι!

Γνωρίζεις εδώ, διαδικτυακά,  ανθρώπους που καθημερινά επικοινωνείς μαζί τους, ανταλλάσσεις ιδέες, απόψεις, διαβάζεις τις σκέψεις τους, νιώθεις ότι είναι φίλοι σου, κι ας είναι μόνο εικόνες και λόγια σε μια οθόνη. Και έρχεται μια συλλογική δουλειά, και όλα αυτά αποκτούν αληθινή υπόσταση, με σάρκα και οστά. Και μιλάς πια μαζί τους με την οικειότητα που σου δίνει αυτή η καθημερινή επαφή, η εικονική. Η διαδικτυακή επικοινωνία είναι φτιαγμένη με τέτοια υλικά, που εύκολα μεταλλάσσεται σε πραγματική, αρκεί να έχει μέσα της ειλικρίνεια, αρκεί να είναι ανυπόκριτη από την αρχή. Είναι ένας δρόμος για να συναντήσεις τον άλλον. Αρχικά στην οθόνη. Μετά οπουδήποτε. Μαγικό δεν είναι;

Όλοι διαφορετικοί αλλά και όλοι μιλάμε και εκθέτουμε για όλους τους διαφορετικούς, όπως ο καθένας εισπράττει την ετερότητα γύρω του αλλά και μέσα του.

«...Ο Ξένος, ο Άλλος, ο Αταίριαστος με είχε επισκεφτεί χωρίς να το έχω συνειδητοποιήσει. Παρδαλός, ιδιόρρυθμος, «χρυσομηλιγγάτος» – σαν τον Μανώλη τον Προυσαλή, τον Ελόγου του, με το πρόβλημα στο μάτι, σαν τον Σταμάτη τον Αταίριαστο, στα «Ρόδιν᾿ ἀκρογιάλια», εκείνον που ήταν παρδαλός και ιδιόρρυθμος, όπως λέει ο Παπαδιαμάντης, είχε έναν πύργο με χρωματιστά μπαντερόλια, σημαίες, σαν το μικρό βοσκόπουλο, εκείνον τον Σουραυλή, που έμελπε τη χαρμόσυνη μελωδία καθισμένος χωρίς να φαίνεται στο λόφο του κοιμητηρίου, χωρίς να λαμβάνει υπ’ όψιν του το πένθιμον του τόπου, επισύροντας την οργή της γραίας Λούκαινας, που ήθελε να μοιρολογήσει για τα παιδιά της, για τους νεκρούς της, στους οποίους θα προσετίθετο και η μικρή Ακριβούλα, η εγγονή της...»

«Τις νύχτες ακούγονται αχνά στους δρόμους οι ήχοι αυτών που έχουν ξεμάθει να ονειρεύονται.

Υπόκωφοι, ερημικοί, δεν απευθύνονται πουθενά...»

«Ο πατέρας μου είχε κι άλλη μία τρέλα. Μας έφτιαχνε (γιατί έχω και μια αδελφή) χαρταετούς ζωγραφίζοντας πάνω τους το άλογο της Γκουέρνικα. Αυτό κακό δεν ήταν αλλά επέμενε πεισματικά, όταν όλοι οι άλλοι μπαμπάδες φτιάχνανε τεράστιους χαρταετούς με θέματα τα είδωλα των παιδιών τους, οι δικοί μας να είναι μικροί για να πετάνε ψηλά. Τι σημασία έχει να τους βλέπουμε, μας έλεγε, εμάς μας ενδιαφέρει να πάνε ψηλά.»

 https://www.facebook.com/events/966951040019599/

ΜΑΧΗ ΤΖΑΒΕΛΛΑ "Κόκκινος Αύγουστος"

ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΓΡΑΦΟΜΗΧΑΝΗ

Τ.Θ. 6068, Κορώνη Μεσσηνίας : 213 0348515 : grafomixani@outlook.com.gr
Κεντρική Διάθεση: 1. Ε. Τζανακάκης – Παρ’ ημίν | Χ. Τρικούπη 11^α, Αθήνα | 210 3811210 | parimin@otenet.gr

                                 2. Αχιλλέας Σίμος | Μαυροκορδάτου 9, Αθήνα | 210  3830491

ΜΑΧΗ ΤΖΑΒΕΛΛΑ

Κόκκινος Αύγουστος

ΣΕΙΡΑ: ΠΕΖΟΓΡΑΦΙΑ

ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑ: ΟΚΤΩΒΡΙΟΣ  2015

Οι εκδόσεις ΓΡΑΦΟΜΗΧΑΝΗ παρουσιάζουν τη νουβέλα Κόκκινος Αύγουστος της συγγραφέα Μάχης Τζαβέλλα, το οποίο μόλις κυκλοφόρησε στα βιβλιοπωλεία.

Πού μπορεί να οδηγήσει η παρόρμηση μιας στιγμής; Μια πράξη απερίσκεπτη ή καθοδηγούμενη από σκοτεινά ένστικτα, θα προκαλέσει μια αλληλουχία αντιδράσεων και αποκαλύψεων. Οι συνέπειές της θα είναι καθοριστικές στις ζωές των ηρώων. Η αδυναμία τους να ελέγξουν τις επιπτώσεις θα ποτίσει τον μήνα Αύγουστο και την ψυχή τους με χρώμα κόκκινο.

:::

…«Χρειάζομαι επειγόντως αέρα», ψιθυρίζει ο Αδριανός, παρατώντας τον μισοσκισμένο φάκελο πάνω στο γραφείο του. Βάζει τ’ αθλητικά παπούτσια και κατεβαίνει με φόρα τη σκάλα. Εύχεται να μην δει κανέναν από τους «κάτω». Κοντοστέκεται. Από την κλειστή πόρτα ακούει τον ηλικιωμένο να λέει: «Άφαντο. Πουθενά. Μόνο εδώ από πίσω είδα λίγο φρέσκο χώμα, πάνω στα ξερόχορτα. Περίεργα πράγματα. Θα ’χουμε κακά ξεμπερδέματα». Ένα συναίσθημα ενοχής, χαιρεκακίας, αλλά συνάμα και περίεργης διεστραμμένης ευφορίας, τον καταλαμβάνει. Του άρεσε να παίζει με τα μυαλά των άλλων. «Για να δούμε», σκέφτεται, και κλείνει έως πάνω το φερμουάρ του φούτερ. Έχει σουρουπώσει. Το φως κοκκινίζει στον ορίζοντα παλεύοντας να κρατηθεί στις πλαγιές των βουνών. Τρία κυπαρίσσια ξεχωρίζουν κατάμαυρα στο βάθος. Ο ουρανός κρατάει λίγο μπλε, κόντρα στο κόκκινο. Σύντομα, τίποτα δεν ξεχωρίζει, παρ’ εκτός οι λίγες σκόρπιες ψηλές λάμπες, που τις αποφεύγει. Δεν βλέπει ούτε τον άντρα που στέκεται πίσω από ένα κυπαρίσσι, στα πενήντα μέτρα μπροστά του…

ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ: Η Μάχη Τζαβέλλα γεννήθηκε το 1968 στο σπίτι, στο Μαντείο Δωδώνης Ιωαννίνων, κοντά στο αρχαίο θέατρο και απολαμβάνει ιδιαίτερα την καταγωγή αυτή. Εκτιμά ότι η λογοτεχνία, συντροφιά με την κλασική μουσική, είναι από τα μεγάλα παράθυρα στη ζωή. Αγαπημένο της απόφθεγμα: «Όταν δεν ρισκάρεις τίποτα, ρισκάρεις τα πάντα!». Διηγήματά της έχουν δημοσιευτεί στα συλλογικά έργα Οδός Δημιουργικής Γραφής, αριθμός 2, Εκδόσεις Οσελότος, 2013, Ανθολογία Σύντομου Διηγήματος, Εκδόσεις Γραφομηχανή, 2014, και στον ιστότοπο www.dimiourgikigrafionline.com. Ο «Κόκκινος Αύγουστος» είναι το πρώτο της μυθιστόρημα.

Φωτογραφία και Ποίηση

Οι (.poema..) εκδόσεις

παρουσιάζουν τη συλλογή

ΡΕΝΑ ΠΕΤΡΟΠΟΥΛΟΥ ΚΟΥΝΤΟΥΡΗ

Μινιατούρα

Κορώνη, Νοέμβριος 2015

Σχήμα: 15x18 εκ., σελ.: 52, τιμή: 9,00 ευρώ, ISBN: 978-618-81358-1-9
ΣΕΙΡΑ: Ορίζοντες

Λέξεις-νότες και λέξεις-σύμβολα σε ολιγόστιχες συνθέσεις… Η ποιητική συλλογή της Ρένας Πετροπούλου-Κουντούρη προβάλλει εαυτήν ως πρόταση μινιμαλισμού και έκφρασης μεστής προς τον αναγνώστη. Επιπλέον, επαναφέρει την αίσθηση της λεπτότητας συναισθημάτων, αναστοχαστικής διάθεσης, αντίληψης γύρω από τα «στοιχεία ταυτότητας» της ανθρώπινης διάστασης.  

ΔΕΙΓΜΑ ΓΡΑΦΗΣ


Μινιατούρες

Και τ’ ασημένια και τα χάλκινα αντικείμενα

Συνήθως τα στιλβώνουν μέχρι ν’ αστράψουν

Όμως εμείς τ’ αγαπάμε

Επειδή οι αναμνήσεις μας τα θάμπωσαν

Πάνω τους κάθονται τα σκονισμένα βήματα του χρόνου

Βιογραφικό σημείωμα

Η Ρένα Πετροπούλου-Κουντούρη γεννήθηκε στο Ηράκλειο Κρήτης. Είναι καθηγήτρια Σχεδίου Μόδας με μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι. Ασχολείται με τη ζωγραφική, τον σχεδιασμό κοσμημάτων και τη λογοτεχνία. Έχουν εκδοθεί δεκαέξη βιβλία της (ποιητικές συλλογές, μυθιστορήματα, διηγήματα, παιδικά βιβλία -απόσπασμα βιβλίου της διδάσκεται στην Ε’ Δημοτικού- και παιδικό θέατρο), ενώ άρθρα και βιβλιοκριτικές της δημοσιεύονται στον έντυπο και ηλεκτρονικό Τύπο, καθώς και σε έγκριτα λογοτεχνικά περιοδικά.

ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ για όλη την Ελλάδα και την Κύπρο:
Ι. Νικολόπουλος & ΣΙΑ Ε.Ε. | Ζαλόγγου 9, Αθήνα | τηλ.: 2103800520 | eikostouprotou@otenet.gr

:::

 περιοδικό (.poema..) εκδόσεις   www.e-poema.eu | info@e-poema.eu

 «ΛΕΞΕΙΣ : ΘΑΛΑΣΣΑ, Απεικονίσεις»

Βασίλης Ρούβαλης

:::Εγκαίνια έκθεσης, στο ΗΡΑΚΛΕΙΟ, Παρασκευή 20 Νοεμβρίου, 7.30 μμ., στο ΠΟΛΥΚΕΝΤΡΟ ΝΕΟΛΑΙΑΣ ΔΗΜΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ (Ανδρογέω 4, κέντρο της πόλης)

Η φωτογραφική αποτύπωση της έμπνευσης για έναν λογοτέχνη : Διαδραστική έκθεση που συνδέει τον Λόγο με την Εικόνα.

Ο συγγραφέας ΒΑΣΙΛΗΣ ΡΟΥΒΑΛΗΣ συνδέει αποσπάσματα από βιβλία του με λήψεις εικαστικής πρόθεσης σε θαλασσινούς ορίζοντες. Στόχος, η αποτύπωση της ποιητικής έμπνευσης μέσα από τον φακό της κάμερας.

Οι επισκέπτες της έκθεσης θα έχουν την ευκαιρία να περιηγηθούν στον χώρο ακολουθώντας τις "υποδείξεις" των στίχων που προτείνονται μέσα από το διανεμόμενο φυλλάδιο.

:::

Παρουσίαση: Ζαχαρίας Κατσακός 

Επιμέλεια: περιοδικό-εκδόσεις (.ΡΟΕΜΑ..)

Διάρκεια έκθεσης: 20 Νοεμβρίου - 29 Νοεμβρίου
Είσοδος ελεύθερη, ώρες λειτουργίας του πολυχώρου

[Η έκθεση ταξιδεύει στη συνέχεια σε Τρίκαλα, Λευκωσία,
Πάτρα, Ρέθυμνο, Καλαμάτα, Αθήνα]

Ο Θ Ρ Η Ν Ο Σ Τ Η Σ Κ Α Ρ Υ Α Τ Ι Δ Ο Σ

Οι εκδόσεις Έναστρον  &  ο Χρήστος Γιαννάκος

σας προσκαλούν στην παρουσίαση του βιβλίου του

Ο  Θ Ρ Η Ν Ο Σ  Τ Η Σ  Κ Α Ρ Υ Α Τ Ι Δ Ο Σ

την Κυριακή 22 Νοεμβρίου 2015 στις 12 το μεσημέρι

στο Βιβλιοκαφέ Έναστρον, Σόλωνος 101, Αθήνα

Για το βιβλίο θα μιλήσει η Έφη Ριζά, υπεύθυνη των εκδόσεων Έναστρον

Αποσπάσματα θα διαβάσει η ηθοποιός Μαρία Τζομπανάκη

Βιβλιοκαφέ Έναστρον

Σόλωνος 101

10678 Αθήνα

Τηλ.: 210 3828161, 210 3828139

www.enastron.com.gr

"Φθάνοντας στην ποίηση πεζή"

«Άντρας που πέφτει», του Νικόλα Σεβαστάκη

γράφει ο Κυριάκος Αθανασιάδης
Πηγή:http://amagi.gr/content/antras-poy-peftei-toy-nikola-sevastaki

Δέκα μέρες τον έτρωγε η σκέψη του σημειώματος με τα λόγια αποχαιρετισμού. Άνθρωπος που έγραφε μια ζωή υπηρεσιακά σημειώματα, έπρεπε να βάλει επιτέλους κάποιο ύφος στο χαρτί. Είχε σχεδιάσει να το αφήσει δίπλα στην ψωμιέρα, μέσα σ’ έναν γαλανόλευκο φάκελο. Μόνο η αρχή όμως φαινόταν εύκολη:

Αγαπημένη μου Μαριάννα [κάτι τέτοιο]                                                       

Ύστερα όμως; Είχε τα κότσια να γράψει επιτέλους την αλήθεια ή θα κρυβόταν και από το ίδιο του το τέλος;

[«Ο αυτόχειρας της βροχής», σσ. 31-32].

Στη δεύτερη συλλογή διηγημάτων του, ο Νικόλας Σεβαστάκης εξακολουθεί να σμιλεύει την ίδια φόρμα που εγκαινίασε με την προηγούμενη συλλογή του, τη «Γυναίκα με ποδήλατο» (επίσης από τις Εκδόσεις Πόλις), επιμένοντας στο ίδιο στυλ και οξύνοντάς το, εκείνο τον τρόπο που θέλει να αποσπάς από την (καθημερινή, προσωπική) ιστορία κομμάτια, χοντρές ή πιο φίνες φέτες, και να τις παρουσιάζεις ολόκληρες μεν και ταυτόχρονα αποκομμένες από τον κορμό τους —αυτό βέβαια είναι εν πολλοίς και ο ορισμός του διηγήματος—, χωρίς να νοιάζεσαι τόσο να διηγηθείς μία υπόθεση, όσο να αφηγηθείς, όχι μόνο για την καθαυτό χαρά της αφήγησης, αλλά και για να ακουστεί αυτή το πολύ συγκεκριμένο, κρύφιο, απελευθερωτικό τρέμουλο των πολύ δυνατών συναισθημάτων. Οι ήρωές του ρουφάνε το καθετί με πάθος, ακόμη και οι πιο μικροί και δειλοί από αυτούς. Έχουμε να κάνουμε με μια πολύ σύγχρονη ηθογραφία, έξυπνη, που (μας) κλείνει διαρκώς το μάτι, χρωματισμένη από την παλέτα ενός παλιού Technicolor, σαν από φιλμ που βλέπαμε παλιά, αλλά που δεν τα είδαμε τελικά πολύ καλά, και δεν τα καταλάβαμε· ίσως και λόγω ηλικίας. Με πολλαπλές, άξαφνες παρατηρήσεις, που επιτείνουν την αίσθησή σου πως πρέπει να συμμετέχεις διαρκώς ενεργά στην ανάγνωση (σχεδόν σε ξαφνιάζουν, σε ξεσηκώνουν), ώριμες και χρήσιμες μεταφορές και μια γλώσσα που θέλει να παραμένει πιστή στα τεκταινόμενα, και στα υπονοούμενα, χωρίς να υπερβάλλει: εντελώς αφτιασίδωτη, δωρική, ακόμη και όταν γίνεται τραχιά ή και ολωσδιόλου ειλικρινής και σκληρή. Δεν λείπει το λοξό χιούμορ εδώ, αντιθέτως, και η πανταχού παρούσα ειρωνεία, που όμως δεν βλάπτει τους ήρωες, ποτέ: απλώς συνωμοτεί με τον αναγνώστη. Νομίζουμε πως ο τρόπος αυτός δεν συστήνεται για μεγάλης έκτασης κείμενα (αν και ένα από τα διηγήματα της συλλογής έχει έκταση νουβέλας), ωστόσο θα θέλαμε να διαβάσουμε και ένα μυθιστόρημα από τον Σεβαστάκη γιατί μάλλον κάνουμε λάθος. Και θα έπρεπε να το επιδιώξει.

[ Φωτογραφία: Ray K. Metzker, City Whispers: Los Angeles, 1981 ].