ΤΑ ΣΧΟΛΙΑ ΤΟΥ ΤΡΙΤΟΥ"ΜΙΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΜΥΘΟΛΟΓΙΑ" ΧΑΤΖΙΔΑΚΙΣ ΜΑΝΟΣ

Σαν άρχισα τα "Σχόλια" στο Τρίτο το '78, δεν είχα αποσαφηνίσει μέσα μου ούτε το ύφος της γραφής τους, ούτε καλά-καλά τους στόχους μου. Γνώριζα βέβαια πως θάπρεπε να ξεκινήσω απ' την πραγματικότητα του τόπου μας, αλλά όχι με τον τρόπο της "βραδυνής" και "μεσημβρινής" παραδημοσιογραφίας - τρόπος και είδος γραφής πού απεχθάνομαι από νέος και περιφρονώ.

Σχόλιο με σχόλιο λοιπόν σχημάτιζα τον τρόπο, τη γραφή και το επίπεδο μέσα απ' το όποιο έβλεπα τον νεοελλαδικό κόσμο μας και επικοινωνούσα ολοένα με ένα πλατύτερο κοινό ή καλλίτερα με ένα μεγαλύτερο κοινό, γιατί ποτέ είναι αλήθεια δεν υπήρξα κατάλληλος για το πλατύ κοινό. Φυσικά επικοινωνούσα με όλους, εκτός από τους παραδημοσιογράφους και τον αρμόδιο υφυπουργό - ανίκανους, για μια οποιαδήποτε επικοινωνία. Αυτοί όμως ενοχλήθηκαν πολύ σαν συνειδητοποίησαν το γεγονός ότι επιτυγχάνετο επικοινωνία χωρίς τη συμμετοχή τους, χωρίς τα δημοσιογραφικά ή τα πολιτικά οφέλη, έτσι κι η αντίδραση τους ήταν άμεση - ενορχηστρωμένη λασπολογία, "αγανακτισμένοι ακροατές", μηνύσεις και ένας υφυπουργός πιεζόμενος από την Κοινή, κοινότατη Γνώμη. Το Τρίτο σταμάτησε τη λειτουργία του, σταμάτησαν και τα "Σχόλια". Για μιαν ακόμη φορά η ποιητική συνείδηση και η έκφραση της καταδιώχθηκε και εξαναγκάστηκε στη σιωπή. Η έκδοση λοιπόν αυτών των "Σχολίων" ήταν επιβεβλημένη για να μην ξεχνάμε την αθλιότητα και τις οδυνηρές αλήθειες του καιρού μας και του τόπου μας. [Μάνος Χατζιδάκις, Αθήνα, 27 Νοεμβρίου 1980. Από τον πρόλογο του βιβλίου]

Περιεχόμενα

ΠΡΟΛΟΓΟΣ
Α. Η ΓΕΝΕΣΗ
1. Η καινούργια μορφή ενός προγράμματος και οι ελέφαντες
2. Ο αστερισμός της Παρθένου στη νεοελληνική ευαισθησία
3. Το λαϊκό, το μάγκικο και το παλιό ρεμπέτικο
4. Περί πολιτισμού και καλλιστείων στη μουσική μας παιδεία 
5. Οι ανθυγιεινές επιπτώσεις της κλασικής μουσικής -σπουδή σ' ένα αναγεννησιακό λάθος
6. Ο ρόλος της ενδυμασίας στη σοβαρή μουσική
7. Ωδεία και καφωδεία
Β. ΤΟ ΣΩΜΑ, ΤΟ ΠΑΡΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ
8. Η προσευχή της Ερωφίλης και τ' απροσδόκητα
9. Το πρόσωπο του τέρατος κι o φόβος μήπως το συνηθίσουμε
10. Νυχτερινό Αθηνών
11. Αγώνες Λύρας και η άνοδος των Ανωγείων
12. Εν Ηρακλείω εγένετο
13. Το Μινωικό πλέγμα ή το πλέγμα του Μίνωος
14. Πράξεις πολίτου και αντιδράσεις κωνώπων
15. Τα νερά πού λιμνάζουν δεν είναι αναγκαστικά... γραφικές λίμνες. Μπορεί νάναι κι εστίες μικροβίων
16. Απεργίες, στάσεις και ανατάσεις
17. Η ωδειακή παιδεία και οι θλιβερές επιπτώσεις της επί της φυσιογνωμίας των νεαρών μαθητών και της σωματικής αυτών διαπλάσεως
18. Η γέννηση του Χριστού και οι αμαρτίες των νεαρών μαθητών όταν παραβιάζουν τον Κώδικα Οδικής κυκλοφορίας
19. Προφητείες για μια ονειρική πραγματικότητα και η πανελλήνια αλήθεια των συλλόγων
20. Περίανδρος κατά Λυσάνδρου. Παράλληλες συμπτώσεις και αντιθέσεις. Μια μαθηματική αισθητική
21. Πώς οι λιποθυμίες των άστρων δεν είναι δυνατόν να προκαλέσουν κυβερνητικούς ανασχηματισμούς
22. Οι πρόγονοι και η ύποπτη συμπεριφορά τους όταν τους επικαλούμεθα συχνά
23. Το ορνιθοκομείο σαν σχολή ευαισθησίας και ολίγα περί μνήμης
24. Η Παρθένος, ο Έζρα Πάουντ και οι χαρταετοί
Γ. ΜΕ ΟΠΤΙΚΗ ΓΩΝΙΑ ΤΟΝ ΧΡΟΝΟ
25. Ο λαχειοπώλης τ' ουρανού
26. Ολίγα τινά περί παράδωσες εθνικής, λαϊκής και μη
27. Τα κόκκινα παπούτσια και ή τεχνική των σκοτεινών διαδρόμων
28. Οι νεολαίοι του σήμερα και το αυγό
29. Οι πολιτικές παρατάξεις μες στα συμπλέγματα των αστρικών σωμάτων
30. Όταν ελευθερωθούμε από τη δυναστεία των τεχνών και από τη δυστυχία των καλλιτεχνών
31. Η δημογεροντία του μέλλοντος
32. Το πέλμα του Αντήνορος εις το γραφείων του Εισαγγελέως
33. Ο Μελαχρινός Έρως, το εκκρεμές και η Μάτση των ονείρων
34. Η σιωπηλή γιορτή του Ιησού και η λιτανεία των δακρυσμένων και των απερχομένων
35. Εκμαγείο μέλλοντος χρόνου
Δ. ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΛΗΞΗ ΤΟ ΤΕΛΟΣ, ΤΟ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟ
36. Σχόλια για όσα έγιναν, για όσα γίνονται, για όσα μέλλει να γενούν και η νοσταλγία των χοίρων με την τελική τους επιστροφή
ΣΧΕΔΙΑ ΚΑΙ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ