Η λογοκρισία στους στίχους του Σολωμού και η ιστορία της Ευρώπης και της Ελλάδας μέσα στον εθνικό ύμνο

της Νότας Χρυσίνα*

Libertà vo candando, ch'è si cara

Come sa chi per lei vita rifiuta.

“Divina Commedia” DANTΕ

Ο Διονύσιος Σολωμός  στο δίστιχο του Δάντη που χρησιμοποίησε ως προμετωπίδα του "Ύμνου εις την Ελευθερίαν" δηλώνει το νόημα του ποιήματος που θα αναπτύξει. Ωστόσο,  άλλαξε το ρήμα του δαντικού ποιήματος «ψάχνω» (cercando) με το «υμνώ ή τραγουδώ» (candando) ώστε να δηλώσει και την πρόθεσή του ως ποιητή αλλά και την αναγνώριση της ύπαρξης της ελευθερίας που αναστήθηκε με την ελληνική επανάσταση.

1.  Σε γνωρίζω από την κόψη

Του σπαθιού την τρομερή,

Σε γνωρίζω από την όψη

Που με βία μετρά  τη γη.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Ο ποιητής διαλέγεται με την Ελευθερία την οποία προσωποποιεί. Της λέει «σε γνωρίζω», την προσκαλεί να έρθει δίπλα του και να της «τραγουδήσει» όπως οι αρχαίοι πρόγονοι των Ελλήνων. Ο Σολωμός αναφέρεται στον ανθρωποκεντρισμό και τα αρχαιοελληνικά ιδεώδη που ήταν στο επίκεντρο των ιδεών του Διαφωτισμού αλλά και του κλασικισμού και του ρομαντισμού, αισθητικών κινημάτων που επικρατούσαν στην Ευρώπη και έφτασαν στην Ελλάδα μέσα από φωτισμένους δασκάλους όπως ο Ρήγας για τον οποίο ο ποιητής θα κάνει λόγο σε μεταγενέστερο στίχο.

21.     Μ’ όλον πούναι αλυσωμένο

        Το καθένα τεχνικά,

        Και εις το μέτωπο γραμμένο

        Έχει: Ψεύτρα Ελευθεριά.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Ο Διονύσιος Σολωμός στην 21^η στροφή του ποιήματος «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» κάνει λόγο για «Ψεύτρα ελευθεριά». Οι στίχοι αυτοί του Σολωμού αναφέρονται στην κατάσταση των αγγλοκρατούμενων νησιών των Επτανήσων. Αυτοί οι στίχοι λογοκρίθηκαν στην πρώτη έκδοση του «Ύμνου εις την Ελευθερίαν». Οι Άγγλοι κάλεσαν την οικογένεια του Σολωμού και έκαναν συστάσεις. Την περίοδο 1821-1822 ο Διονύσιος Σολωμός συνυπέγραψε υπόμνημα διαμαρτυρίας για την πολιτική των Άγγλων στα Επτάνησα και το Σύνταγμα του 1817, προς τον Γεώργιο Δ΄ της Αγγλίας. Στην «Γυναίκα της Ζάκυθος» λέει ότι αποφάσισε να υμνήσει τους ξυπόλητους. Ο Σολωμός αν και γόνος αριστοκρατικής οικογένειας αντιτίθεται στην αγγλοκρατία αλλά και στην αριστοκρατία η οποία θα χάσει τα προνόμιά της με τον αγώνα των Ελλήνων για ελευθερία.

Το ποίημα του Διονύσιου Σολωμού είναι πολιτικό και πολεμικό σάλπισμα. Όπως κάποιοι πολεμούν με τα όπλα κάποιοι άλλοι πολεμούν με τη γλώσσα δηλαδή την ποιητική πέννα, όπως υποστήριζε ο Βιττόριο Αλφιέρι.

Το ποίημα είναι επίσης ιστορικό καθώς διηγείται τον αγώνα της ανεξαρτησίας των Ελλήνων από το 1821 έως το 1823.

Ο Σολωμός στους πρώτους στίχους αναφέρεται στη λέξη ελευθερία την οποία ταυτίζει με τη γλώσσα. Ο ίδιος είχε πει «Μήγαρις ἔχω ἄλλο στό νοῦ μου, πάρεξ ἐλευθερία καί γλῶσσα;».

22.Γκαρδιακά χαροποιήθη

Και του Βάσιγκτον η γη,

Και τα σίδερα ενθυμήθη

Που την έδεναν και αυτή.

23.Απ’ τον πύργο του φωνάζει,

Σα να λέη σε χαιρετώ,

Και τη χήτη του τινάζει

Το Λεοντάρι το Ισπανό.

24.Ελαφιάσθη της Αγγλίας

Το θηρίο, και σέρνει ευθύς

Κατά τ’ άκρα της Ρουσίας

Τα μουγκρίσματα της οργής.

25.Εις το κίνημά του δείχνει

Πως τα μέλη είν’ δυνατά

Και στου Αιγαίου το κύμα ρίχνει

Μια σπιθόβολη ματιά.

26. Σε ξανοίγει από τα νέφη

Και το μάτι του Αετού,

Που φτερά και νύχια θρέφει

Με τα σπλάχνα του Ιταλού.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Ο Σολωμός κάνει αναφορά στον αγώνα της Ανεξαρτησίας   των Αμερικανών1773-  1783 και στον Ουώσινγκτον.  Η Αμερική έδιωξε τους Άγγλους και απέκτησε την ελευθερία της. Ο αγώνας της αμερικανικής ανεξαρτησίας προηγήθηκε της γαλλικής επανάστασης. Η Αμερική είναι η χώρα που αναγνώρισε πρώτη την ελληνική επανάσταση. Αντίθετα η Αγγλία και  η Ρωσία καταδίκασαν αρχικά την ελληνική επανάσταση. Οι δυνάμεις της Ιεράς Συμμαχίας[1] : Αγγλία, Αυστρία, Ρωσία υποστήριζαν τη μοναρχία.

Η Αγγλία δεν ήθελε να βάλει πόδι η Ρωσία στο Αιγαίο. Στο ποίημα παρομοιάζεται η Ρωσία με θηρίο και η Αυστρία με αετό. Η Αγγλία αρχικά υποστήριξε τον Σουλτάνο ώστε να εμποδίσει τους Ρώσους να κατέβουν στο Αιγαίο και η Αυστρία κατείχε την Ιταλία που αγωνιζόταν για την ανεξαρτησία της. 
Το ποίημα αναφέρεται επίσης στον αγώνα της Ισπανίας να ανεξαρτητοποιηθεί από την Αυστρία.

Επομένως στις στροφές 22-26 η ελληνική επανάσταση συσχετίζεται με τον αγώνα ανεξαρτησίας της Αμερικής, της Ισπανίας και της Ιταλίας. Ο ευρωπαϊκός νότος μαχόταν απέναντι στις δυνάμεις της Ιερής Συμμαχίας του βορρά (Αγγλία, Ρωσία, Αυστρία).

Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» είναι ένας ύμνος στην ελευθερία για όλους τους ευρωπαϊκούς λαούς. Εντάσσει τον ελληνικό αγώνα μέσα σε ένα κλίμα φιλελευθερισμού που κυριαρχούσε σε ολόκληρη την Ευρώπη, ιδιαίτερα μετά την γαλλική επανάσταση, και τα ιδεώδη του Διαφωτισμού, τα οποία οριστικοποιήθηκαν με το κίνημα του ρομαντισμού. Ο ρομαντισμός με το πάθος και την ατομικότητα κάλεσε τον άνθρωπο να επαναστατήσει και να αποκτήσει ταυτότητα.

Όλες οι επαναστάσεις για την ελευθερία είχαν ως πρότυπο την αρχαία ελληνική δημοκρατία, συγκεκριμένα την ελευθερία του πολίτη. Η ελευθερία περιπλανήθηκε σε διάφορες χώρες της Ευρώπης και  με την ελληνική επανάσταση επέστρεψε στην πατρική γη. Το ίδιο και τα ελληνικά γράμματα και οι τέχνες. Η Ελλάδα έδωσε τα Φώτα στην Ευρώπη και τα Φώτα επέστρεψαν με την ελληνική επανάσταση στην πηγή, την Ελλάδα.   

35.     Ιδού εμπρός σου ο τοίχος στέκει

        Της αθλίας Τριπολιτσάς

        Τώρα τρόμου αστροπελέκι

        Να της ρίψης πιθυμάς.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Ο Σολωμός ξεκινάει την αφήγηση του αγώνα των Ελλήνων από την Τριπολιτσά, η οποία ήταν το κέντρο διοίκησης των Τούρκων. Από εκεί εδραιώνεται η επανάσταση. Συνεχίζει με αναφορές στον αγώνα των Ελλήνων στην ξηρά και στη θάλασσα, αναφέρεται στον αποκεφαλισμό του πατριάρχη βάζοντας το θρησκευτικό στοιχείο και καλεί τις ξένες χριστιανικές χώρες να στηρίξουν την Ελλάδα, μία χριστιανική χώρα, προπαγανδίζοντας τον αγώνα ως αγώνα χριστιανών εναντίων μουσουλμάνων. Αναφέρεται στη διχόνοια που ταλανίζει τους Έλληνες και καταλήγει με έναν παραινετικό λόγο προς τους αρχηγούς του επαναστατικού αγώνα να ομονοήσουν και ψέγει τους Ευρωπαίους για την αδιαφορία τους και τους καλεί να επέμβουν.

Ζωγραφίζει τον αγώνα με επίθετα που παίρνουν την θέση των χρωμάτων φτιάχνοντας εικόνες όπως ο Ζερικώ[2] και με ρήματα δίνει την δράση του πολέμου.

Η γλώσσα του Σολωμού αναμιγνύει λέξεις λόγιες και λαϊκές πλάθοντας γλώσσα και ιστορία σε έναν σύγχρονο μύθο. Ο αγώνας για την ελευθερία προσδίδει στον νέο μύθο αχρονικότητα. Η ελευθερία είναι η ελευθερία κάθε ανθρώπου μέσα στον χρόνο.

Η λογοτεχνία εκφράζει το έθνος και το έθνος εκφράζεται μέσα από τη γλώσσα. Ελευθερία και γλώσσα στην σκέψη του Σολωμού ταυτίζονται. Η γλώσσα δημιουργεί το έθνος και όχι το έθνος τη γλώσσα επομένως η προσπάθεια επιβολής της καθαρεύουσας, μιας μη ομιλούμενης γλώσσας, ήταν καταδικασμένη καθώς το έθνος δεν την μιλούσε και δεν το εξέφραζε, ούτε όμως μπορούσε ο λαός να επαναστατήσει με μια ψεύτικη γλώσσα. Καθαρίζοντας τη γλώσσα του λαού, τη δημοτική, όπως πρότεινε ο Κοραής, δεν μιλάς για τον λαό παρά τον προσβάλεις ως οντότητα.  Τον θεωρείς βρώμικο και επομένως ανάξιο να ανακτήσει την ελευθερία του.

44.     Ακούω κούφια τα τουφέκια,

        Ακούω σμίξιμο σπαθιών,

        Ακούω ξύλα, ακούω πελέκια,

        Ακούω τρίξιμο δοντιών.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Ο Σολωμός «ακούει» τη μάχη και μεταφέρει το άκουσμα επαναλαμβάνοντας το ρήμα «ακούω» μάς κάνει να ακούσουμε με τη φαντασία μας. Η γλώσσα περνάει από τα σύμφωνα και τις παρηχήσεις και αυξάνει σε ένταση. Κάνοντας ένα κοντραπούντο με το «ακούω» και το επίθετο που ακολουθεί μας κάνει να ακούμε τον ήχο των όπλων.

61. Της καρδίας κτυπίες βροντάνε

Μες στα στήθια τους αργά,

Και τα χέρια οπού χουμάνε

Περισσότερο είν’ γοργά.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Υπάρχει η αντίθεση αργά –γοργά αναφερόμενος στην καρδιά και τον ήχο του πολέμου που είναι γοργός σαν ζάλη. Το σύμπαν έγινε μία στιγμή, η στιγμή του πολέμου.

65. Και παλάσκες και σπαθία

Με ολοσκόρπιστα μυαλά,

Και με ολόσχιστα κρανία

Σωθικά λαχταριστά.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Χρησιμοποιεί το στοιχείο τριαδικής κλιμάκωσης  ή κρεσέντο το οποίο πήρε ο ποιητής από τα δημοτικά τραγούδια. Περιγράφει την φρίκη του πολέμου όπου στο τέλος της μάχης έχουν σκοτωθεί οι πάντες.

66. Προσοχή καμία δεν κάνει

Κανείς, όχι εις τη σφαγή

Πάνε πάντα εμπρός. Ω! Φθάνει,

Φθάνει, έως πότε οι σκοτωμοί;

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Ο Διονύσιος Σολωμός στιγματίζει τις σφαγές των αμάχων στην Τριπολιτσά. Τις ίδιες απόψεις είχαν και ο λόρδος Βύρων αλλά και ο Μαυροκορδάτος, οι οποίοι διαφωνούσαν με τα εγκλήματα πολέμου. Οι καταπιεσμένοι σε όλες τις επαναστάσεις που έγιναν τότε πήραν την εξουσία στα χέρια τους και προχώρησαν σε λουτρό αίματος απέναντι στους ευγενείς ή γενικότερα στους δυνάστες τους και βασανιστές τους. Ωστόσο, αυτό αποτέλεσε δυσφήμιση της ελληνικής επανάστασης και ανέκοψε το ρεύμα του φιλελληνισμού. Ο ποιητής με την εικόνα των αμάχων Ελλήνων που περιέγραψε να σηκώνονται μέσα από τους τάφους δικαιολογεί το έγκλημα των Ελλήνων το οποίο αποδίδεται στην εκδίκηση.

83. Στη σκιά χεροπιασμένες,

Στη σκιά βλέπω κι’ εγώ

Κρινοδάκτυλες παρθένες

Οπού κάνουνε χορό.

84. Στο χορό γλυκογυρίζουν

Ωραία μάτια ερωτικά,

Και εις την αύρα κυματίζουν

Μαύρα, ολόχρυσα μαλλιά.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

O ποιητής απαντά στον λόρδο Βύρωνα και το ποίημά του «Τα νησιά της Ελλάδος»[3] στο οποίο εξέφραζε τον σκεπτικισμό του για την επιτυχία της επανάστασης. «Στη σκιά βλέπω κι εγώ»  βλέπει το ίδιο όραμα με τον Μπάϊρον αλλά ο Σολωμός οραματίζεται τις γυναίκες που θα βυζάξουν ελεύθερους ανθρώπους και όχι σκλάβους για τους οποίους θρηνούσε ο Μπάϊρον.

Μες στα χόρτα, τα λουλούδια,

Το ποτήρι δεν βαστώ

Φιλελεύθερα τραγούδια

Σαν τον Πίνδαρο εκφωνώ.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Εδώ το ποίημα αυτοπροσδιορίζεται ως φιλελεύθερο τραγούδι. Η ελευθερία υπάρχει μέσα από το φιλελεύθερο τραγούδι και το φιλελεύθερο τραγούδι υπάρχει μέσα στη ελευθερία.

Ο Σολωμός αντιτίθεται στα ανακρεόντεια ποιήματα[4] στα οποία ανήκει και το ποίημα του Μπάϊρον «Τα νησιά της Ελλάδος» και ακολουθεί την παράδοση της ποίησης του Πίνδαρου. Ο Πίνδαρος είναι πηγή έμπνευσης για τους ποιητές της Ευρώπης του 18^ου αιώνα. Το αθλητικό ιδεώδες συνδέεται με τον πόλεμο. Τότε γίνεται και η αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων.

94. Α! Το φως που σε στολίζει,

Σαν ηλίου φεγγοβολή,

Και μακρόθεν σπινθηρίζει,

Δεν είναι, όχι, από τη γη.

95. Λάμψιν έχει όλη φλογώδη

Χείλος, μέτωπο, οφθαλμός

Φως το χέρι, φως το πόδι

Κι’ όλα γύρω σου είναι φως.

«Ύμνος εις την Ελευθερίαν» Διονύσιος Σολωμός

Μία από τις ωραιότερες στιγμές της ελληνικής ποίησης με παρήχηση του φ. Χρησιμοποιεί το τριαδικό σχήμα που χρησιμοποιείται στο δημοτικό τραγούδι. «φως το χέρι, φως το πόδι κι όλα γύρω σου είναι φως». Ο Σολωμός χρησιμοποίησε τη λαϊκή γλώσσα και έφτιαξε κάτι ανώτερο. Έφτιαξε οχτασύλλαβο με τριαδικό σχήμα (έντεχνο τραγούδι)  ενώ το δημοτικό τραγούδι χρησιμοποιούσε δεκαπεντασύλλαβο.

Ο Σολωμός πίστευε στην αρμονία υψηλού περιεχομένου και μορφής. Εξέφρασε υψηλές ιδέες με την γλώσσα του λαού γεγονός που έγινε η αιτία να τον αμφισβητήσουν οι λόγιοι[5] που υποστήριζαν την καθαρεύουσα. Δεν ακολούθησε τα μέτρα της αρχαίας ποίησης αλλά τη μοντέρνα ποίηση στην οποία ο ρυθμός παράγεται από την ένταση (τονισμένη συλλαβή – άτονη συλλαβή). Ο ποιητής απάντησε του λόγιους πως «η ποίηση είναι ξεχείλισμα της ψυχής»  όπως πίστευαν οι Άγγλοι ρομαντικοί και δεν υπακούει σε κανόνες όπως ήθελαν οι κλασικιστές.

Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» είναι μία ποιητική επανάσταση που δεν αντιγράφει τους αρχαίους ποιητές αλλά είναι ένα «ξεχείλισμα ψυχής». Εξυμνεί την ελευθερία, πολιτική και εθνική, αλλά και την ποιητική ελευθερία. Δεν υποτάσσεται στους κανόνες των αρχαίων αλλά ο Σολωμός γνωρίζει τους κανόνες αυτούς καλύτερα από τους λόγιους κλασικιστές. Δεν μιμείται τους αρχαίους αλλά δημιουργεί κάτι πρωτότυπο όπως έκαναν οι αρχαίοι ποιητές. Δημιουργεί στη γλώσσα του λαού όπως έκαναν οι ρομαντικοί ποιητές της Ευρώπης.

Ο «Ύμνος εις την Ελευθερίαν» γράφτηκε τον Μάιο του 1823 και εκδόθηκε τέλη του 1824 στη Γαλλία από τον Κλωντ Φωριέλ στη συλλογή ελληνικών δημοτικών τραγουδιών.

Στο ποίημα αντέδρασε ο Αλέξανδρος Σούτσος, εκπρόσωπος της αθηναϊκής σχολής,  κατηγορώντας το ποίημα ότι ιταλίζει και ότι δεν είναι σε γλώσσα λόγια. Λέει χαρακτηριστικά σε ποίημά του «Ο Κάλβος και ο Σολωμός, ωδοποιοί μεγάλοι,/κ’ οι δύο παρημέλησαν της γλώσσας μας τα κάλη’/ιδέαι όμως πλούσιαι, πτωχά ενδεδυμέναι/ δεν είναι δι’ αιώνιον ζωήν προορισμέναι.»

Το 1861 ο Υπουργός των Στρατιωτικών ζήτησε από τον Νικόλαο Μάντζαρο[6] να συνθέσει εμβατήριο πάνω στον “Ύμνο εις την Ελευθερίαν”. Ο μουσικός μετέβαλε τον ρυθμό του ύμνου του Σολωμού σε ρυθμό εμβατηρίου και το 1864, μετά την ένωση της Επτανήσου με την Ελλάδα, ο “Ύμνος εις την Ελευθερίαν” καθιερώθηκε ως εθνικός ύμνος. Ο εθνικός ύμνος, μαζί με τη μουσική του, τυπώθηκε για πρώτη φορά σε 27 κομμάτια, το 1873, στο Λονδίνο.

Το ποίημα “Ύμνος εις την Ελευθερία” αποτελείται από 158 τετράστιχες στροφές από αυτές οι 24 πρώτες στροφές καθιερώθηκαν ως Εθνικός Ύμνος, το 1865. Από αυτές οι δυο πρώτες είναι εκείνες που ανακρούονται και συνοδεύουν πάντα την έπαρση και την υποστολή της σημαίας και ψάλλονται σε επίσημες στιγμές και τελετές. Κατά τη διάρκεια της ανάκρουσης αποδίδονται τιμές χαιρετισμού.

Οι καθαρευουσιάνοι, που θαύμαζαν τον Αλέξανδρο Σούτσο και τον Ραγκαβή είχαν προτείνει να μεταφραστεί ο Εθνικός Ύμνος στην καθαρεύουσα.

Ειρωνευόμενος τους καθαρευουσιάνους, ο Κωστής Παλαμάς γράφει: «Τι κρίμα να μην καταλάβη ο Σολωμός ότι τα ύψιστα αισθήματα του Εθνους του θα τα διηρμήνευεν αν έλεγε, όχι "Σε γνωρίζω από την κόψη / του σπαθιού την τρομερή" αλλά «Γινώσκω σ΄ εκ της κόψεως / του ξίφους της δεινής. / Γινώσκω σ΄ εκ της όψεως / δι΄ ης την γην βία μετρείς!"».

Στους σολωμικούς «Στοχασμούς»[7] το λογοτεχνικό κείμενο ορίζεται σαν οργανικό ον, κατά την παράδοση άλλωστε του Πλάτωνα και του Αριστοτέλη: «Εφάρμοσε στην πνευματική μορφή την ιστορία του φυτού, που αρχίζει από τον σπόρο και επιστρέφει σ΄ αυτόν, αφού περάσει όλες τις φυτικές μορφές ως βαθμίδες εξέλιξης· δηλαδή ρίζα, κορμό, φύλλα, λουλούδια, καρπούς. Εφάρμοσέ την σκεπτόμενος βαθιά την ουσία του αντικειμένου και επίσης την καλλιτεχνική μορφή».

Ο Σολωμός έστειλε τον Σπυρίδωνα Τρικούπη στο Μεσολόγγι να ζητήσει από τον Μπάϊρον να μεταφράσει τον «Ύμνο εις την Ελευθερίαν» αλλά τον πρόλαβε ο θάνατος του Μπάϊρον. Επίσης ήθελε να μεταφραστεί και από τον Γκαίτε. Ο Σολωμός θεωρεί  ζήτημα όλων των ευρωπαϊκών λαών,τους οποίους καλεί να συνεργαστούν, όχι μόνο την επανάσταση και τον αγώνα της ανεξαρτησίας,  αλλά και την ποιητική επανάσταση που συντελείται με τους κορυφαίους ποιητές Μπάϊρον και Γκαίτε θέμα κοσμογονικό στο οποίο θέλει να συμμετάσχει. Ο Διονύσιος Σολωμός ανταποκρίθηκε στον ευρωπαϊκό φιλελευθερισμό. Ήταν μία στιγμή εξωστρέφειας του ποιητή. Με αυτήν την έννοια φιλοδοξούσε να είναι μέρος μια ενωμένης Ευρώπης. Τελικά στην πορεία που θα ακολουθήσει θα καταλήξει προοδευτικά στην μοναχικότητα και την αποσπασματικότητα.

---

[1] Ιερά Συμμαχία, ή Μεγάλη Συμμαχία, φέρεται ιδιαίτερα[1] η μετά την ήττα του Ναπολέοντα, ιστορική, μυστική αρχικά, τριμερής συνθήκη που συνήφθη μεταξύ των Αυτοκρατόρων Αλεξάνδρου Α΄ της Ρωσίας, Φραγκίσκου Α' της Αυστρίας και του Βασιλέα Φρειδερίκου Γουλιέλμου Γ΄ της Πρωσίας, (νικητές των ναπολεόντειων πολέμων) την οποία συνομολόγησαν και υπέγραψαν αυτοπροσώπως, στο Παρίσι στις 14/26 Σεπτεμβρίου(ν.ημερ) του 1815, δηλαδή περίπου τρεις μήνες μετά την λήξη του Συνεδρίου της Βιέννης (Ιούνιος 1815). Στη συμμαχία αυτή προσχώρησε το ίδιο έτος και η Αγγλία ενώ με την επιμέρους λεγόμενη συνθήκη «Αιξ λα Σαπέλ» του 1818 προσχώρησε και η Γαλλία.

[2] Ο Ζαν-Λουί-Τεοντόρ Ζερικώ (Jean-Louis-Théodore Gericault, 26 Σεπτεμβρίου 1791 - 26 Ιανουαρίου 1824) υπήρξε καθοριστική μορφή του Γαλλικού Ρομαντισμού. Στη διάρκεια της σύντομης ζωής του, που έληξε με τραγικό τρόπο, κράτησε αποστάσεις από την παράδοση και με την τέχνη του προσπάθησε να ανατρέψει τους κανόνες του Σαλόν και της Ακαδημίας. Ο διασημότερος πίνακάς του, «Η Σχεδία της Μέδουσας», προκάλεσε αμηχανία για τον μοντερνισμό του θέματος και τους αιχμηρούς πολιτικούς υπαινιγμούς του.

https://el.wikipedia.org/wiki/Τεοντόρ_Ζερικώ

[3] Δεν αποκλείεται ν’ αποτελεί και ένα είδος παρότρυνσης προς τον πλέον φημισμένο τότε Έλληνα ποιητή, τον Αθανάσιο Χριστόπουλο, ο οποίος, αντί να γράφει επαναστατικά ποιήματα, ζούσε —ως το 1818, που ο Μπάυρον άρχισε να γράφει τον Δον Ζουάν— στο περιβάλλον του ηγεμόνα της Μολδαβίας, υμνώντας (όπως οι Έλληνες του ποιήματος) το κρασί και τον έρωτα. Αν ο Χριστόπουλος δεν άκουσε αυτή την προτροπή, ο Σολωμός και ο Κάλβος απάντησαν ποιητικά στον Μπάυρον αναπτύσσοντας ένα διάλογο μ’ εκείνους τους στίχους του ποιήματος που παρουσιάζουν τους Έλληνες ως ανέμελους συμποσιαστές (βλ. τις στροφές 83-87 του σολωμικού «Ύμνου εις την Ελευθερίαν» και την ωδή «Εις Ψαρά» του Κάλβου).

http://ebooks.edu.gr/modules/ebook/show.php/DSGL-B125/626/4036,18103/

[4] Τα Ανακρεόντεια είναι μια συλλογή 60 περίπου ποιημάτων που βρίσκονται στην Παλατινή Ανθολογία, με θέμα το κρασί, την ομορφιά, τον έρωτα, τον Διόνυσο. Τα ποιήματα έχουν γραφεί από τον 1ο μέχρι τον 6ο αιώνα και ονομάζονται Ανακρεόντεια γιατί είχαν αποδοθεί στον Ανακρέοντα από τους συντάκτες της Παλατινής Ανθολογίας. Η πρώτη τους έντυπη έκδοση (μαζί με άλλα ποιήματα) έγινε από τον Ερρίκο Στέφανο (Ανρί Ετιέν) το 1554 (μια από τις πρώτες εκδόσεις με υλικό από την Παλατινή Ανθολογία).

Στην Παλατινή Ανθολογία, στην αρχή της συλλογής αυτής αναγράφεται: «Ανακρέοντος Τηίου συμποσιακά ημιάμβια» και στο τέλος: «τέλος των Ανακρέοντος συμποσιακών» και η συλλογή βρίσκεται σε 16 σελίδες (σε ένα τεύχος 16 σελίδων) και έχει αντιγραφεί από τον γραφέα J (που σήμερα θεωρείται ότι ήταν ο Κωνσταντίνος ο Ρόδιος)

https://el.wikipedia.org/wiki/Ανακρεόντεια

[5] Πίστευσέ μου, Διδάσκαλε, η αρμονία του στίχου δεν είναι πράγμα όλο μηχανικό, αλλά είναι ξεχείλισμα της ψυχής· μ’ όλον τούτο, αν φθάσεις να μου αποδείξεις ότι σφάλλω τους στίχους, θέλει γράψω των Ιταλών και των Ισπανών, να τους δώσω την είδησιν, ότι τους έσφαλαν έως τώρα και αυτοί, και μη φοβάσαι να σου πάρω για την εφεύρεσιν το βραβείον, γιατί θέλει σε μελετήσω. Αλλά ποίος σου είπε να τσακίσεις την λέξη θερι-σμένα; (στρ. 51) — Ποίος μου το ’πε; το απόκρυφο της τέχνης μου και το παράδειγμα των μεγάλων. Άμετρα είναι τα παραδείγματα τέτοιας λογής, και θέλει σου τα αναφέρω όλα ένα ένα, όταν ανανοηθώ πως έχω καιρόν να χάσω. Ο Πίνδαρος έχει τσακισμένες καμία χιλιάδα λέξεις· οι τραγικοί στους χορούς ετσάκισαν αρκετές και αυτοί, και ο Οράτσιος τους εμιμήθηκε. Το παράδειγμα του Αριόστου

http://www.greek-language.gr/digitalResources/literature/tools/concordance/browse.html?cnd_id=10&text_id=1899

[6] https://el.wikipedia.org/wiki/Νικόλαος_Μάντζαρος

[7] http://www.kathimerini.gr/244990/article/politismos/arxeio-politismoy/o-dionysios-solwmos-diarkws-egkairos

* Η Νότα Χρυσίνα είναι μεταφράστρια, πολιτισμολόγος

Τέλλος Ἄγρας, Δοκίμιο γιὰ τὸν Καρυωτάκη

Ἀπὸ "Τὰ Νέα Γράμματα", ἀρ. 12, Δεκέμβριος 1935, σσ. 674-706

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Η ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΕΔΩ

 Η πορεία των Επτανήσων προς την ένωση με την Ελλάδα

Πηγή:http://historyreport.gr/index.php/Στα-νεότερα-χρόνια/Ελληνικά-Θέματα/886-Η-πορεία-των-Επτανήσων-προς-την-ένωση-με-την-Ελλάδα

Σε μια γκάφα της αγγλικής διπλωματίας, από τις μεγαλύτερες για τη Μεγάλη Βρετανία και από τις ευτυχέστερες για την Ελλάδα, οφειλόταν η μεγάλη γιορτή, εκείνο το πρωί της 21ης Μαΐου του 1864. Η γαλανόλευκη σημαία υψωνόταν στο φρούριο της Κέρκυρας κι ο 39χρονος τότε, Θρασύβουλος Ζαΐμης παραλάμβανε επίσημα τα Επτάνησα από τον Άγγλο αρμοστή Ερρίκο Στορξ.

Οι Βρετανοί παραχωρούσαν τα νησιά, προίκα στο νέο βασιλιά της Ελλάδας, σε ανταπόδοση του όρου που είχαν θέσει: Ότι ο νέος μονάρχης δε θα επιβουλευόταν τα εδάφη της Οθωμανικής αυτοκρατορίας. Και νέος μονάρχης ήταν ο Γεώργιος ο Α’, επί της βασιλείας του οποίου η Ελλάδα πήρε, με το σπαθί του πολέμου, τη Θεσσαλία, την Ήπειρο, τη Μακεδονία, την Κρήτη και τα περισσότερα νησιά του Αιγαίου...

Η αγγλική κατοχή στα Ιόνια νησιά ονομαζόταν επίσημα Προστασία. Προστασία της ανεξάρτητης πολιτείας των Επτανήσων, όπως αναφερόταν στη συνθήκη της Βιέννης, το 1815. Νωρίτερα, λεγόταν, απλά, κατοχή.

Την ημέρα της ένωσης με την Ελλάδα, ένας ανώνυμος χρονικογράφος έγραψε:

«Οι Άγγλοι εκάθησαν εις την Επτάνησον χρόνους 54, μήνας 8 και ημέραν μίαν».

Μετά την παράδοση στον Ζαΐμη, ο αρμοστής Στορξ πέρασε στο Κατάκωλο και πρόσφερε τη σημαία της Επτανησιακής Πολιτείας στον βασιλιά Γεώργιο. Στις 29 Ιουνίου, ο Γεώργιος πατούσε το πόδι του στην Κέρκυρα, πρώτο σταθμό της περιοδείας του στο Ιόνιο. Στις 29 Αυγούστου, οι πληρεξούσιοι από τα Επτάνησα γίνονταν δεκτοί με ζητωκραυγές στην εθνοσυνέλευση, που ετοίμαζε το νέο σύνταγμα της Ελλάδας.

Η «Χρυσή Βίβλος» («Libro d’ oro») καθόριζε στα Ιόνια νησιά, ποιοι ήταν οι αριστοκράτες κι επομένως οι εκλεκτοί, από τους οποίους προέρχονταν τα στελέχη της διοίκησης, της δικαιοσύνης, του στρατού και της εκκλησίας. Με εξαίρεση την Κεφαλονιά, όπου ποτέ δεν μπόρεσε να επιβληθεί ολοκληρωτικά, η φεουδαρχία θριάμβευε στην περιοχή σ’ όλη τη διάρκεια της βενετσιάνικης κατάκτησης. Οι εξεγέρσεις του λαού και των αγροτών ήταν φαινόμενο περισσότερο από συνηθισμένο. Στα 1797, τα νησιά πέρασαν στη γαλλική κατοχή, που έφερε μαζί της όλα τα δημοκρατικά ρεύματα της γαλλικής επανάστασης, τις ανατροπές και τις μεταρρυθμίσεις.

Η προσωρινή ρωσοτουρκική κατάκτηση (1799 - 1800) επανέφερε την αριστοκρατία στα πράγματα, πιο διαβασμένη. Τα Ιόνια νησιά απέκτησαν για λίγο τον τίτλο της δημοκρατίας κάτω από την επικυριαρχία του σουλτάνου. Οι εξεγέρσεις απέδωσαν ένα «βυζαντινό σύνταγμα» (ονομάστηκε έτσι, επειδή συντάχθηκε στην Κωνσταντινούπολη) που παραχωρούσε κάποιες ανεπαίσθητες ελευθερίες, ενώ δημιουργήθηκε η «έντιμη αντιπροσωπεία», ένα είδος συμβιβασμού ανάμεσα στους ευγενείς και στους πλούσιους των νησιών.

Η δεύτερη γαλλική κατοχή (1807) δεν είχε καμιά σχέση με την πρώτη, καθώς αυτή τη φορά εκπροσωπούσε τον αυτοκράτορα Ναπολέοντα Βοναπάρτη. Κι επιπλέον, έφερε μαζί της τον αποκλεισμό της σταφίδας (κυριότερου προϊόντος των νησιών) από τις αγγλικές αγορές, καθώς οι Άγγλοι είχαν επιβάλει εμπάργκο στα προϊόντα που προέρχονταν από εδάφη της Γαλλίας.

Άμεση  συνέπεια ήταν η δημιουργία οικονομικής κρίσης. Η ογκούμενη λαϊκή αντίδραση αλλά και τα προβλήματα του Ναπολέοντα διευκόλυναν την προοδευτική αφαίρεση των νησιών από την επιρροή των Γάλλων. Με τη συνθήκη του 1815, πέρασαν στην προστασία της Αγγλίας.

Ο λόρδος μεγάλος αρμοστής εγκαταστάθηκε στην Κέρκυρα και συνεργάστηκε στενά με την αριστοκρατία. Κοινός τους στόχος η καταπολέμηση της εθνικής συνείδησης των νησιωτών, που είχε φουντώσει μετά την πρώτη γαλλική κατάκτηση. Η ελληνική επανάσταση και η δημιουργία του ανεξάρτητου ελληνικού κράτους αποτέλεσαν το έναυσμα μακρών αγώνων που απέκτησαν και την πολιτική τους έκφραση μέσα από τις τάξεις του ριζοσπαστικού κόμματος.

Σκοπός των ριζοσπαστών ήταν όχι μόνο η ένωση με την Ελλάδα αλλά και ο δημοκρατικός μετασχηματισμός ολόκληρης της Βαλκανικής. Οι συνεχείς εξεγέρσεις εντάθηκαν. Ο επαναστατικός άνεμος που σάρωνε την Ευρώπη το 1848, ξέσπασε ορμητικός στην Κεφαλονιά, όπου η εξέγερση μεταβλήθηκε σε συγκροτημένη επανάσταση. Η επέμβαση του αγγλικού στρατού την περιόρισε για λίγο αλλά το 1849 η επανάσταση φούντωσε πάλι κι εξελίχθηκε σε κανονική ένοπλη αντιπαράθεση.

Οι μάχες ανάμεσα στους χωρικούς και τους Άγγλους αναστάτωσαν το νησί, με αποτέλεσμα η αγγλική κατοχή να χρησιμοποιήσει τα πιο άγρια μέσα καταστολής που διέθετε, προκειμένου να επικρατήσει. Οι ριζοσπάστες υπέστησαν φοβερούς διωγμούς που εξαπολύθηκαν με τη συνεργασία Άγγλων και ντόπιων αριστοκρατών. Όμως, η Βουλή των Ιονίων νησιών εξέδωσε ψήφισμα (1850), με το οποίο ζητούσε την ένωση με την Ελλάδα. Η απάντηση του αρμοστή ήταν να διαλύσει το κοινοβούλιο.

Οι κοινωνικές μεταρρυθμίσεις που ακολούθησαν, ήταν το προοίμιο για την ένωση των νησιών με την Ελλάδα. Πραγματοποιήθηκε το 1864.

Το πρώτο θύμα της αγγλικής διπλωματίας, σε σχέση με την Ελλάδα, ήταν ο Αλφρέδος, δεύτερος γιος της βασίλισσας Βικτορίας. Από καιρό, οι Βρετανοί ήθελαν ν’ απαλλαγούν από τα Επτάνησα, που μόνο προβλήματα τους δημιουργούσαν. Με ευχαρίστηση θα τα παραχωρούσαν στην Ελλάδα, αν δεν υπήρχε ο βασιλιάς Όθων και η εμμονή του στη Μεγάλη Ιδέα. Οι Βρετανοί, με κανέναν τρόπο δε ήθελαν να θιγεί η ακεραιότητα της Οθωμανικής αυτοκρατορίας, εκτός κι αν ήταν να ωφεληθούν οι ίδιοι

Στη στροφή της δεκαετίας του 1850 προς 1860, αγγλόφιλοι στα Επτάνησα προωθούσαν ένα φιλόδοξο σχέδιο: Τη δημιουργία της Επτανησιακής Ηγεμονίας, που θα περιλάμβανε τα Ιόνια νησιά και τις τουρκοκρατούμενες ακόμα Θεσσαλία και Ήπειρο, με ηγεμόνα τον πρίγκιπα Αλφρέδο.

Η έξωση του Όθωνα, τον Οκτώβιο του 1862, έκανε το σχέδιο ν’ ατονήσει. Ο πρίγκιπας Αλφρέδος προοριζόταν πια για βασιλιάς των Ελλήνων. Τον Νοέμβριο του 1862, ο πρωθυπουργός της Αγγλίας, λόρδος Πάλμερστον, κάλεσε τον Χαρίλαο Τρικούπη, Έλληνα επιτετραμμένο στο Λονδίνο.

«Αφού έφυγε ο Όθων», του είπε, «κρατάμε την Κέρκυρα και σας δίνουμε τα υπόλοιπα νησιά του Ιονίου»...

Οι Άγγλοι μπορεί να ήθελαν τον Αλφρέδο βασιλιά στην Ελλάδα. Δεν τον ήθελαν όμως, οι άλλες τότε μεγάλες δυνάμεις. Οι Άγγλοι προχώρησαν αλλιώς. Στις 10 Δεκεμβρίου του 1862, άρχιζε στην Αθήνα η εθνοσυνέλευση που θα οδηγούσε στην εκλογή νέου βασιλιά. Την ίδια μέρα, ο Βρετανός υπουργός Εξωτερικών, λόρδος Ράσελ, διαμηνούσε στον Χαρίλαο Τρικούπη πως «η βασίλισσα δεν θα είχε αντίρρηση να δοθούν τα Επτάνησα στην Ελλάδα, αν ο νέος βασιλιάς ήταν αρεστός στους Βρετανούς».

Τον ίδιο μήνα, έφτασε στην Αθήνα έκτακτος απεσταλμένος της αγγλικής κυβέρνησης. Το μήνυμα δεν έπαιρνε παρερμηνείες:

«Προκειμένου να στηριχτεί η μοναρχία στην Ελλάδα, η βασίλισσα Βικτορία ήταν πρόθυμη να ανακοινώσει στη βουλή των λόρδων και στο αγγλικό κοινοβούλιο την ένωση των Επτανήσων με την Ελλάδα. Όμως, η προσφορά αυτή δεν ίσχυε, αν οι Έλληνες εξέλεγαν βασιλιά που θα δημιουργούσε υποψίες ότι θ’ ακολουθούσε επιθετική πολιτική προς την Τουρκία»...

Η εθνοσυνέλευση ψήφισε να δοθεί το στέμμα της Ελλάδας στο 18χρονο γιο του νέου βασιλιά της Δανίας Γεώργιο, με το όνομα Γεώργιος ο Α’. Για να μην υπάρξει μπλέξιμο με αντιβασιλείες, η εθνοσυνέλευση τον κήρυξε ενήλικα. Οι Άγγλοι έμειναν ευχαριστημένοι. Στις 13 Ιουλίου του 1863, μια διεθνής συνθήκη έδινε στα Επτάνησα το δικαίωμα να ενωθούν με την Ελλάδα, «εφόσον αυτό επιθυμούσε ο λαός τους», σαν να μην ήταν αυτό το αίτημα ματωμένων αγώνων μισού αιώνα.

Σε εκτέλεση της συνθήκης, ο αρμοστής Στορξ διέλυσε το κοινοβούλιο της Επτανησιακής πολιτείας και προκήρυξε εκλογές για τις 19 Σεπτεμβρίου. Παρουσιάστηκε ο ίδιος μπροστά στους νεοεκλεγέντες με το ερώτημα, αν ο λαός επιθυμεί την ένωση με την Ελλάδα. Πήρε την απάντηση με το ψήφισμα της 23ης Σεπτεμβρίου του 1863:

«Αι νήσοι Κέρκυρα, Κεφαλληνία, Ζάκυνθος, Λευκάς, Ιθάκη, Κύθηρα, Παξοί και τα εξαρτήματα αυτών ενούνται μετά του βασιλείου της Ελλάδος, όπως εσαεί αποτελώσιν αναπόσπαστον αυτού μέρος εν μιά και αδιαιρέτω πολιτεία, υπό το συνταγματικόν σκήπτρον της Αυτού Μεγαλειότητος του βασιλέως των Ελλήνων Γεωργίου του Α’ και των διαδόχων αυτού».

Τα θεμέλια για την τελική ευθεία μπήκαν στις 14 Νοεμβρίου του 1863 με την υπογραφή της συνθήκης του Λονδίνου, που παραχωρούσε τα Επτάνησα στην Ελλάδα. Δυο μέρες αργότερα, στις 16 του ίδιου μήνα, ο Γεώργιος ορκιζόταν βασιλιάς των Ελλήνων. Στις 29 Μαρτίου του 1864, ανακοινώθηκε η τελική συμφωνία: Τα νησιά παραχωρούνταν στην Ελλάδα ως προίκα στον Γεώργιο.

Δυο μήνες αργότερα, στις 21 Μαΐου, ο μετέπειτα πρωθυπουργός κι από τους βασικούς συντελεστές της έξωσης του Όθωνα, Θρασύβουλος Ζαΐμης, σε επίσημη τελετή στην Κέρκυρα, παραλάμβανε τα Επτάνησα ως πληρεξούσιος του νέου βασιλιά.

(Έθνος, 21.5.1998) (τελευταία επεξεργασία, 24.2.2009)

Στην Κοραλία Θεοτοκά αφιερωμένα τα "Πολυδούρεια"

Πηγή:https://www.eleftheriaonline.gr/local/politismos/item/95983-stin-koralia-theotoka-afieromena-ta-polydoyreia

Αφιερωμένα στην αντισυμβατική ποιήτρια Κοραλία Θεοτοκά είναι τα φετινά «Η’ Πολυδούρεια» που θα πραγματοποιηθούν αυτό το Σάββατο 21 Μαΐου και ώρα 7 μ.μ., στο Πνευματικό Κέντρο Καλαμάτας. 

Η διοργάνωση ανήκει στον δήμο και στον Σύνδεσμο Φιλολόγων Μεσσηνίας. Για την τιμώμενη ποιήτρια θα μιλήσουν ο σκηνοθέτης - συγγραφέας Τάκης Σπετσιώτης και ο ποιητής  Αντώνης Φωστιέρης. Θα προβληθεί επίσης ένα 10λεπτο βίντεο με τη ζωή και το έργο της Κοραλίας Θεοτοκά.

Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης θα απονεμηθεί και το βραβείο ποίησης «Μαρία Πολυδούρη», σε ποιητή/τρια που εξέδωσε την πρώτη του/της ποιητική συλλογή το έτος 2015. Στην εκδήλωση θα συμμετέχει και το Μουσικό Σχολείο Καλαμάτας, με την επιμέλεια της καθηγήτριας Εύης Ντινοπούλου. 

ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΟΡΑΛΙΑ ΘΕΟΤΟΚΑ

Η Κοραλία, κόρη του Δημητρίου Ανδρειάδη και της Ελένης Στεφάνου, από την Κωνσταντινούπολη και τον Πόντο (Σαμψούντα) αντίστοιχα, γεννήθηκε στο Νέο Φάληρο στις 5 Μαΐου 1935. Τελείωσε το γυμνάσιο στη Σχολή Χατζιδάκη και σπούδασε στην Πάντειο Σχολή Πολιτικών Επιστημών. Παράλληλα, με τη βοήθεια του πατέρα της, ασχολήθηκε με την εισαγωγή ινδικών ταινιών και ταξίδεψε στην Ινδίες αλλά και στην Ευρώπη. Το 1962 πήρε δίπλωμα ξεναγού και εργάστηκε ως ξεναγός για μικρό διάστημα. 

Το 1963 εκδόθηκε η πρώτη ποιητική της συλλογή με τίτλο «Απόπειρες», ενώ ποιήματά της είχαν ήδη δημοσιευτεί στο περιοδικό «Νέα Εστία». Στις 11 Ιουλίου 1966 παντρεύτηκε τον Γιώργο Θεοτοκά, ο οποίος πέθανε λίγους μήνες αργότερα, στις 30 Οκτωβρίου του ίδιου χρόνου. Εκτοτε η Κοραλία αφοσιώθηκε στη φροντίδα του εκδιδομένου και ανέκδοτου έργου του Θεοτοκά. Το 1967 εξέδωσε τη δεύτερη συλλογή ποιημάτων της «Σε άλλο φως», αλλά αρνήθηκε τη διακίνησή της στο εμπόριο λόγω της μεσολάβησης της δικτατορίας. Από την ίδια χρονιά ως το 1974 υπήρξε μέλος της Εταιρείας Μελέτης Ελληνικών Προβλημάτων (ΕΜΕΠ). 

Από το 1969 ως το 1973 παρακολούθησε τη σειρά μαθημάτων Ιστορίας της Τέχνης από τον Παντελή Πρεβελάκη, στη Σχολή Καλών Τεχνών. Το 1971 εκδόθηκε η συλλογή της «Η ταυτότητα» και το 1975 η σύνθεση «Το Ποίημα: Οι Μεγάλες Διαδικασίες». Από το 1974 ήταν μέλος της Πανελλήνιας Ενωσης Συμπαράστασης Κυπρίων, προσφέροντας βοήθεια σε Κύπριους πρόσφυγες. Το Σάββατο 18 Δεκεμβρίου 1976 αυτοκτόνησε πέφτοντας από την ταράτσα του σπιτιού της, στην οδό Βασιλίσσης Σοφίας 90 στην Αθήνα.

Η συμμετοχή της Ελένης Παυλοπούλου για τον Δον Κιχώτη του Μιγκέλ ντε Θερβάντες

Λεπτομέρεια του έργου με θέμα τον "Δον Κιχώτη" που η Ελένη Παυλοπούλου θα παρουσιάσει  στην εκδήλωση της Ισπανικής Πρεσβείας για τον Μιγκέλ ντε Θερβάντες μαζί με σημαντικούς συντελεστές. 

Βυζαντινό Μουσείο 

Ο Δον Κιχώτης είναι ο Ρομαντισμός.

Εκφράζει την γενεαλογία των μορφών του Ρομαντικού Κινήματος με έναν τρόπο μοναδικό και απόλυτα ανατρεπτικό.Παραμένει αθάνατο σύμβολο.

Στο έργο μου τον υπαινίσσομαι παρά τον ζωγραφίζω. Ζωγραφίζω την άδεια πανοπλία του, το άλογό του τον Ροσινάντε, σκηνές εξέγερσης στους δρόμους της σύγχρονης Αθήνας μέσα σε μιαν παράδοξη σύνθεση και κλίμακα.Οι σκηνές των οδομαχιών είναι σαν οθόνες και το άλογο σχεδόν πετάει, με μιάν ελευθερία, μια μελαγχολία, μιά νοσταλγία, έναν απόκοσμο λυρισμό κι είναι λες λίγο το πνεύμα του Δον Κιχώτη ολοζώντανο, σε άλλη, παράλληλη διάσταση.Πνεύμα ατίθασο, αταξινόμητο, μή χειραγωγούμενο, ασυμβίβαστο, ποιητικά ελεύθερο, γι αυτό και αληθινό.

Η άδεια πανοπλία του, η απουσία του από την σύγχρονη πραγματικότητα υποδηλώνει τις προδομένες διαθήκες όλων των τρελλών και των ρομαντικών του κόσμου ετούτου και το αναγκαίο της εξέγερσης για μια ζωή αληθινή.

Ελένη Παυλοπούλου

H Eλένη Παυλοπούλου σπούδασε Ζωγραφική με Καθηγητή τον Δημ.Μυταρά,όπως και Χαρακτική στην Ανωτάτη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνα.Έλαβε Υποτροφίες του Ι.Κ.Υ. κατά το διάστημα 1992-97. Mεταπτυχιακές Σπουδές στη Ζωγραφική στην Α.Σ.Κ.Τ. με υποτροφία του Ι.Κ.Υ. για τα έτη 2003-04, με Καθηγητή τον Τάσο Χριστάκη.Έχει πραγματοποιήσει δέκα ατομικές εκθέσεις στην Αθήνα,στο Παρίσι,στην Κωνσταντινούπολη και στις Βρυξέλλες,ενώ έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις και Art Fairs στην Ελλάδα,στην Ευρώπη και στην Αμερική με πολύ σημαντικούς επιμελητές και ιστορικούς Τέχνης όπως: Ντόρα Ηλιοπούλου-Ρογκάν, Ελένη Γατσά, Μάνος Στεφανίδης, Συραγώ Τσιάρα, 

Πέδρο Ολάγια.

Έργα της βρίσκονται σε αρκετές ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές,οπως είναι μεταξύ άλλων,η Καλλιτεχνική Συλλογή της Εθνικής Τράπεζας,στην Αθήνα και στο Λονδίνο,η Τράπεζα Ομίλου Πειραιώς,η Συλλογή Κοπελούζου,το Μουσείο Φρυσίρα,το Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης Θεσσαλονίκης,και πολλές άλλες συλλογές στην Ευρώπη και την Αμερική.

"ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΗΤΑΝ ΠΑΝΤΑ, ΓΙΑ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΜΑΣ, ΓΙΟΡΤΗ..." του ΤΑΚΗ ΣΠΕΤΣΙΩΤΗ

Πηγή: http://www.prettylife.gr

Αχ, ρε μπαμπά! Μπορώ να σκεφτώ και τίποτ' άλλο, κάθε ανήμερα εκλογών, εκτός από σένα; Μπορώ να μην είμαι πάντα ο μικρός, ο πολιτικά θολός, κι εσύ ο αρχηγός, ο ξεκάθαρος; Μπορώ να μην κάνω το κοντινό ( αλλά ατέρμονο, ταξίδι ζωής), αιώνιο δρομολόγιο με το πλοίο της γραμμής Ερμιόνης - Πειραιώς; 

Και να μην είναι τα μικρά νησάκια τα παιδικά μου παιχνιδάκια; Η ΄Υδρα με τους μπουρλοτιέρηδες, ο Πόρος με το ΄Ασκέλι, της θείας Ματί, της Σοφού, ο Γαλατάς και τα Μέθανα με τους διορισμούς της Γιώτας... Απ' την πρώτη σου τετραετία στην Ερμιόνη με πρόεδρο τον γιατρό Παπαβασιλείου, κι αντιπρόεδρο εσένα για δυό χρόνια, και μετά πρόεδρο (τάπαιξε ο γιατρός δεν τό άντεξε το προεδριλίκι, αλλά εσύ, παρά το ξύλο πούφαγες από ένα αντίπαλο γαμπρό σου, μόνο και μόνο γιατί ..εκλέχθηκες, εκεί!), από κείνη την τετραετία, δεν θυμάμαι πολλά... 

Αλλά απ' τις άλλες δυο... τους θριάμβους σου τους έζησα... τα νέα παιδιά να σε σηκώνουν στα χέρια...τον πόλεμο και τις φάρσες... τα παράπονα των δυσαρεστημένων... τους φίλους του συνδυασμού σου Η ΠΡΟΟΔΟΣ.. και τους λόγους που σού έγραφα, τους προεκλογικούς... Τους, γαλαντόμους να σε βοηθήσουν πάντα, παραλήδες νεοδημοκράτες, και τους επικριτικούς αριστερούς:

'' ΄Εχεις ξεφύγει, Απόστολε, σε έργα βιτρίνας..'' Τα έργα σου, την Τράπεζα, το Λύκειο, τους Δρόμους για μην υστερεί η πολιτειούλα απ' την Καστέλλα και την Καλλίπολη των εκτελωνιστών... τις δύο συντάξεις σου.. Χάνονται τα έργα σου απ' τη λιτότητα του Καλλικράτη, μπαμπά... Σβύνουνε μέσα στο χρόνο οι μορφές των Ερμιονιτών και Πειραιωτών φίλων σου...Ζήνος Σπύρου..Μίμης Καραλής.. Χρήστος Αργυρίου...Μιχάλης Κολυμπάδης... Μιχάλης Περατικός... Γιώργος Αρανίτης.. Σοφοκλής Χατζησωκράτης... Ο Δημήτρης, ο γιός του, εχθές τηλεφώνησε στην Εύη.. ο Μπέης ακόμα ζει... 

Κι εγώ -θολός κι αντιφατικός, μια ζωή, αλλά, στη μνήμη τη δική σου, δεν μετέφερα ακόμα -δώδεκα χρόνια αφότου πέθανες-, τα πολιτικά μου δικαιώματα από κάτω...Για σένα μόνο... Για αντιπροσφορά... Και για να κατεβαίνω καμιά φορά.., όπως με συμβούλευες... Αχ, ρε μπαμπά! Πιστεύω την επόμενη Κυριακή να τα καταφέρω να πάω, γιατί σήμερα δεν πήγα, παρόλο που - στο Θεό μου και μένα!- η ίδια η εγγονή σου κατεβαίνει υποψήφια δημοτική σύμβουλος, στο Θεό μου, ρε μπαμπά!

Ο ΤΑΚΗΣ ΣΠΕΤΣΙΩΤΗΣ γεννήθηκε στον Πειραιά το 1954. Σπούδασε σκηνοθεσία κινηματογράφου και εργάστηκε σε κινηματογραφικές, τηλεοπτικές και θεατρικές παραγωγές, ενώ κατά καιρούς δίδαξε σενάριο και σκηνοθεσία.

Ανάμεσα στις κυριότερες δουλειές του είναι οι ταινίες Στην αναπαυτική μεριά (1981), Μετέωρο και Σκιά (1985, με θέμα τη ζωή του Ναπολέοντα Λαπαθιώτη, Α' Κρατικό Βραβείο Καλύτερης Ταινίας — από το 2000 κυκλοφορεί και σε DVD από την Water Bearer στις ΗΠΑ), Εις το φως της ημέρας (1986, τηλεταινία ΕΤ1 βασισμένη στο ομώνυμο διήγημα του Κ.Π. Καβάφη), Κοράκια ή το παράπονο του νεκροθάφτη (1991, βασισμένη στο διήγημα «Το παράπονο του νεκροθάπτου» του Εμμ. Ροΐδη). Έχει διασκευάσει και σκηνοθετήσει, επί­σης, ύστερα από παραγγελία, για το θέατρο το Ψυχολογία Συριανού συζύγου του Εμμ. Ροΐδη (θέατρο Χυτήριο 1999-2001), το Ο μονόλογος του βασιλιά Λεοπόλδου του Μάρκ Τουέην (Πολιτιστική Ολυμπιάδα 2003), κ.ά.

Με το γράψιμο ασχολείται από τα μαθη­τικά του χρόνια, δημοσιεύοντας κείμενά του σε διάφορα περιοδικά, αλλά βιβλίο του εξέδωσε για πρώτη φορά το 1996, ένα λογοτεχνικό χρονικό για τον Ταχτσή, το Στον Κώστα Ταχτσή αντί στεφάνου (εκδόσεις Οδός Πανός), το οποίο επανεκδόθηκε αναθεωρημένο το 2006 με τίτλο Ταχτσής—Δεν ντρέπομαι από τις εκδόσεις «Πολύχρωμος Πλανήτης». Με τις εκδόσεις «Άγρα» συνεργάζεται από το 1999, έχοντας εκδώσει τα βιβλία Χαίρε Ναπολέων (1999, Δοκίμιο για την τέχνη του Ν. Λαπαθιώτη, 63 πεζά ποιήματά του, εικόνες του Α. Παπαδημητρίου), Δελτίον ταυτότητος — Γενικός αριθμός Θ 307136 (2003, μυθιστόρημα), Τριανδρίες και Σία (2007, Ιστορίες — Κείμενα) και Το άλλο κρεβάτι (2009, έργο σε δύο μέρη και τέσσερις εικό­νες εμπνευσμένο από ομότιτλο κείμενο του Κώστα Ταχτσή).