Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων
Εμφάνιση αναρτήσεων με ετικέτα ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ. Εμφάνιση όλων των αναρτήσεων

Παρασκευή 18 Νοεμβρίου 2016

Ο Χίτλερ του Βλαβιανού


Αναδημοσίεσυση από:http://www.oanagnostis.gr/o-chitler-tou-vlavianou/


Ασημίνα Ξηρογιάννη
 

‘Εχοντας μελετήσει την ιστορία του ναζισμού και συγκεκριμένα τον Χίτλερ ,τον οποίο θεωρεί κεντρικό πρόσωπο του 20ου αιώνα ,ο ποιητής και ιστορικός Χάρης Βλαβιανός  γράφει ένα βιβλίο που θα συζητηθεί.Το κρυφό ημερολόγιο ενός ανθρώπου που έφερε πολλά δεινά όχι μόνο  στην Ευρώπη ,αλλά και σε όλο τον κόσμο.’Ενα » ημερολόγιο φυλακής» (Φυλακές Λάντσμπεργκ,Νοέμβριος 1923-Δεκέμβριος 1924) θα έλεγε κανείς,που είναι βασισμένο αφενός μέν στα βιβλία που διάβαζε ο Χίτλερ κατά τη διάρκεια του εγκλεισμού του,αφετέρου στις ποικίλες επαφές που είχε και τον επηρέαζαν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο.Ο Βλαβιανός διερευνά την ψυχολογία ,αλλά και την σκέψη αυτού του ανθρώπου.Προσπαθεί να »ξεκλειδώσει» το μυαλό του  και να κατανοήσει τις εμμονές που τον διακατείχαν ,τις τάσεις ,τις διαθέσεις του.Χρησιμοποιεί εύστοχα το πρώτο πρόσωπο στην αφήγησή του ,κάτι που χαρίζει παραστατικότητα,αλλά και αμεσότητα.Ο αναγνώστης έχει μπροστά του ένα ζωντανό πρόσωπο που μονολογεί και ξεδιπλώνει ένα απίστευτο εσωτερικό κόσμο,δίνοντας παράλληλα άμεσα ή έμμεσα απαντήσεις για πολλά πράγματα.Αυτό το φανταστικό ημερολόγιο φωτίζει ,δίνει ερεθίσματα σκέψης,ερμηνεύει.Ενα βιβλίο που ,αν το δούμε σε συνάρτηση με την άνοδο των νεοφασιστικών φαινομένων στην Ευρώπη,βαραίνει ακόμα περισσότερο στις συνειδήσεις μας.Πώς κατάφερε ο Χίτλερ ,αλήθεια,να γίνει ο απόλυτος δικτάτορας ,να παραπλανήσει και να σαγηνεύσει τα πλήθη;Ποιά η ψυχοσύνθεση εκείνη που θα τον οδηγήσει σε συγκεκριμένες καταστροφικές πράξεις;
Ο ήρωας του Βλαβιανού έχει πολλές αλλαγές στις διαθέσεις του,είναι αφόρητα επηρμένος ,μισεί θανάσιμα τους εβραίους,μισεί και το κρέας,είναι ολιγαρκής στο φαγητό του αλλά βασανίζεται από »κράμπες στο στομάχι»,υποβλέπει τις άλλες χώρες ,νιώθει αποστροφή για το γυμνό σώμα,έχει ομοφυλοφιλικές τάσεις και κρίσεις μεγαλομανίας,διαβάζει πολύ,θεωρεί τον εαυτό του νέο Μεσσία της Γερμανίας,θεωρεί τους διανοούμενους »επικίνδυνη φάρα»,προτιμά τον όρο » άρια φυλή»,αντί για »νορδική,είναι εμπαθής,μανιακός,εγωιστής,ταπεινής καταγωγής,συναισθηματικά ανάπηρος,αγαπά τη ζωγραφική,θεωρεί ότι είναι »στοχαστής πολιτικός» και ότι οι Γερμανοί είναι  οι κληρονόμοι του αρχαιοελληνικού πολιτισμού.Μονολογεί συνεχώς :» Θέλω να μεγαλουργήσω .»Όταν φυλακίστηκε,μετά το αποτυχημένο πραξικόπημα της Μπυραρίας προσπάθησε να  ανασυγκροτηθεί,να νιώσει και πάλι δυνατός για να περατώσει αργότερα τα μεγαλεπίβολα και επεκτατικά του σχέδια.Eίμαστε κοινωνοί της εσωτερικής του διαδρομής ,ο συγγραφέας μας μυεί στην εμπειρία της ανασύστασης του Χίτλερ (μίση,πάθη,προκαταλήψεις,φοβίες,ιδέες).Στα μάτια μας συχνά φαίνεται ένα τιποτένιο ανθρωπάκι,άξεστο και ρηχό και φαντασμένο, που με το θράσος του φιλοδοξεί τα ακατόρθωτα και εν τέλει τα πετυχαίνει.Τον παρακολουθούμε να συγγράφει μέσα στη φυλακή τον πρώτο τόμο του βιβλίου του »Ο Αγών» μου.
O Bλαβιανός έκανε εξαντλητική έρευνα, διάβασε ιστορικά βιβλία,ιστορικές πηγές για να γράψει ένα »μυθοπλαστικό ντοκουμέντο’‘,όπως ο ίδιος το αποκαλεί ή αλλιώς θα λέγαμε εμείς ένα φανταστικό ψυχογράφημα,ή μια »μυθιστορία»,όπως γράφει για το βιβλίο ο Κώστας Κωστής στην αρχή της εκτενούς και κατατοπιστικής του εισαγωγής.Και μάλιστα παρακάτω σημειώνει:»…δεν είναι ένα αληθινό μυθιστόρημα,αλλά μάλλον μια »αναληθής ιστορία». Πάντως είτε έτσι το χαρακτηρίσουμε ,είτε αλλιώς,είναι ένα πολύ ιδιαίτερο βιβλίο .Η βάση των δεδομένων είναι πραγματική,ο Χίτλερ που μας παρουσιάζει ο Βλαβιανός όμως είναι αποκύημα μιας δημιουργικής φαντασίας.Όπως και στην ποίησή του ,στα »ποιητικά του μικρά δοκίμια»,έτσι και δω,συνηθίζει να » παίζει» διανοητικά παίγνια,μπλέκοντας το φανταστικό και το πραγματικό,σημειώνοντας πάντα πως κάπου »στο μεταξύ» βρίσκεται η αλήθεια των πραγμάτων.Είναι ενδιαφέρων ο τρόπος που φιλτράρει τα γεγονότα,τις ιστορικές πηγές,την βιβλιογραφική αναφορά,ώστε να μας δώσει εν τέλει τη δική του προσωπική,αλλά ενδιαφέρουσα και ουσιαστική ματιά για το »φαινόμενο Χίτλερ».Είναι  που βαραίνει μέσα του η ιδιότητα του ποιητή .Και ώς ποιητής και »ποιητική αδεία» νομιμοποιείται να μετασχηματίζει και να τροποποιεί το υλικό του με τον στοχασμό  ή τις αισθήσεις και να μας δίνει εν τέλει τον »δικό του Χίτλερ».Ο Χίτλερ του Βλαβιανού,φανταστικός μεν,αλλά »χτισμένος» σε ρεαλιστική βάση ,και γεμάτος αλήθεια.Λειτουργικό το πάντρεμα ‘Ιστορίας και Λογοτεχνίας.

Δευτέρα 5 Μαΐου 2014

ΑΣΗΜΙΝΑ ΞΗΡΟΓΙΑΝΝΗ


Εποχή μου είναι η ποίηση




Η Ασημίνα Ξηρογιάννη, στην τρίτη της ποιητική συλλογή, αναλαμβάνει να
 υπερασπιστεί την
 ποίηση "στους χαλεπούς καιρούς". Με ασπίδα τη δύναμη των λέξεων
 και με δόρυ 
τα εκφραστικά μέσα της εποχής και τον εσωτερικό κόσμο που 
αναταράσσεται από
 την αντιποιητικότητα, η ποιήτρια αντιστέκεται διατηρώντας 
πάντοτε την απορία
 του ποιητή, την αμφιβολία που ολοένα και γεννάται από τον ρευστό κόσμο. 
Ποιος θα νικήσει στο τέλος;

Η Αλεξάνδρα Μπακονίκα για την ποίηση της Ασημίνας Ξηρογιάννη


Θα σχολιάσω την ποίηση της Ασημίνας Ξηρογιάννη για όσα ένιωσα και απεκόμισα από τις
 δύο τελευταίες συλλογές της με τους τίτλους Πληγές και Εποχή μου είναι η ποίηση. 
Οι στίχοι της Ξηρογιάννη χαρακτηρίζονται από έντονη εξομολογητικότητα. Εκθέτει 
το μύχιο του εαυτού της με θαρραλέα καθαρότητα και διαύγεια, αποφεύγοντας 
να κρυφτεί πίσω από σύμβολα, περίπλοκες εικονοποιίες, μύθους και παραπλανητικά 
προσωπεία. Με ένα αφοπλιστικό, πεζολογικό σχεδόν, γνήσιο και ανεπιτήδευτο ύφος
 καταθέτει τα σπαράγματα του εσώτερου εαυτού της. Κάνει τον αναγνώστη να 
σκύψει με κατάνυξη σε ό,τι τη συγκλονίζει από όνειρα, επιθυμίες, φόβους, 
διαψεύσεις, προδοσίες και σκοτεινούς εφιάλτες. Η Ασημίνα λάτρεψε και μυήθηκε στην
 ποίηση από τους μεγάλους έρωτες που βίωσε με ένταση στη ζωή της. Μέσα από
 τους στίχους προβάλλει το πορτραίτο ενός ωραίου, θελκτικού και δυνατού άνδρα
 που καταλυτικά τη σαγήνεψε 
(διαβάζω το ποίημα από τη σελ. 39 της συλλογής της
 Πληγές): Σε βύζαξα σαν μωρό./Το μεγάλο μου μωρό. / /Άντρα μου όμορφε,/ κρυφή
 μου δύναμη,/η νοσταλγία μου μιλάει απόψε./Είναι μια όμορφη βραδιά. / Μα τη φοβάμαι 
τούτη την ομορφιά/ που μου θυμίζει/ πως το λίγο σου απόλαυσα μονάχα.

Η ποίηση της Ξηρογιάννη είναι δραματική από την άποψη ότι το θαύμα του έρωτα 
διαλύεται κάποτε μέσα στην απώλεια, στο αναπότρεπτο τέλος των φωτεινών και μοναδικών 
αισθημάτων που η θεϊκή αυτή δύναμη της ζωής μας χαρίζει. Ακόμη όμως και μέσα στην 
απώλεια και τον πόνο που την τυλίγει δεν μπορεί να αποσυνδεθεί από τις αναμνήσεις. 
Τρέφεται και ευδαιμονικά επιστρέφει στις παλιές ερωτικές της μνήμες. Εμπλουτίζεται
 και η ίδια να τις σκέπτεται συνεχώς, αλλά και η ποίησή της που παίρνει χρώματα, ορμή και 
ουσία ζωής για να υμνήσει την χαρά που χάθηκε, και που σταθερά ανατροφοδοτεί την 
έμπνευσή της 
(διαβάζω στίχους από τη σελ. 7): Την άρνησή σου την έκανα καράβι που
 θα με ταξιδεύει στα χρόνια που θα ‘ρθουν. / Κυματάκι της θάλασσας που πάνω του θα 
χαϊδεύομαι, φωνούλα μέσα μου που τραγουδάει για αθωότητα. Την άρνησή σου / την
 έκανα στίχους ηχηρούς. / Την έκανα στιγμή ολόκληρη / γεμάτη από σένα / ελπίδα / ότι 
μπροστά μου θα σταθείς μια μέρα. / Κι εγώ / ελεύθερη/ θα σου ψιθυρίζω την αλήθεια μας /
 και σύ, / για πρώτη φορά, θα την αποδέχεσαι.

Ασφαλώς η Ξηρογιάννη δεν εμπλουτίζει τον συναισθηματικό της κόσμο μόνο με τις 
αναμνήσεις ανεπανάληπτων σε ένταση ερώτων. Λατρεύει να ζει πλούσια μέσα από την
 ποίηση που της αποκαλύπτει τις πτυχές του πιο μύχιου εαυτού της, λατρεύει όμως
 να βυθίζεται και να απολαμβάνει το παρόν, τη πολύχρωμη και ασπαίρουσα από 
προκλήσεις καθημερινότητα με ό,τι πολύτιμο έχει να της δώσει, ένα ηχηρό και δυνατό 
carpe diem την παρακινεί να αδράξει τους χυμούς της ζωής 
(από τη σελ. 38 οι στίχοι): 
Δεν θέλω να γράφω ερωτικά ποιήματα μόνο. /Θέλω να ζήσω τον έρωτα/ τον πόνο
 του το χρόνο του / το άχρονο παρόν του./ Να μη στερήσουν οι λέξεις μου / την
 ανεπαίσθητη εκείνη αύρα / την ουσία της ζωής. Η ποιήτρια εμβαπτίζεται με ορμή
 και αγαλλίαση στην ικμάδα της ζωής, την αποζητά και την αποθησαυρίζει κι αυτό έχει 
αντανάκλαση και στην ποίησή της. Επιδιώκει οι λέξεις των στίχων της να προκύπτουν 
μέσα από βιώματα για να λάμπουν από ένταση και αλήθεια ζωής (διαβάζουμε το 
ποίημα στη σελ. 22): Φοβάμαι τις λέξεις που δεν είναι δεμένες με τα βιώματά μου. 
/ Έξω από μένα. / Σαν όνειρα ακυρωμένα. / Σαν απωθημένα. 


Αυτή η καταφυγή στην ορμή και τη χαρά της ζωής είναι το αντίδοτό της για το 
ανικανοποίητο που την ταράζει, την αίσθηση της φθοράς, των ρωγμών και 
των ναυαγισμένων σχημάτων και δεδομένων της ζωής της. Η ποιήτρια ως
 ψυχοσύνθεση δεν επικεντρώνεται μόνο στους δικούς της προσωπικούς φόβους
 και επιθυμίες. Έχει διάπλατα τα μάτια, το νου και τη σκέψη της στον διπλανό, 
στην κοινωνία στον κόσμο, στα σύμπαντα που την περιβάλλουν. Το μεγαλύτερο 
μέρος της πρόσφατης συλλογής της Η εποχή μου είναι η ποίηση είναι μια καταγραφή 
του πόνου, της παρακμής, της έκπτωσης των αξιών, της μιζέριας και της 
εξαθλίωσης. Λόγω της βαθύτατης ευαισθησίας της υποφέρει για την φρικτή
 φτώχεια, τον πόνο, τα αδιέξοδα και τη σπαρακτική μιζέρια που την περιβάλλει, 
καθώς ζει και κινείται στο ζοφερό σκηνικό της Αθήνας και του πλήθους 
των «Αθλίων» που έχουν καταντήσει σωματικά και ψυχολογικά ανθρώπινα ράκη.