Uffizi Gallery, Florence, Italy
Giorgio Vasari 1511-1574
Η φήμη του Giorgio Vasari (1511-1574) και η τεράστια συμβολή του στην Ιστορία της Τέχνης έγκειται στην συγγραφή της εκτενούς συλλογής βιογραφιών καλλιτεχνών της Αναγέννησης με τον τίτλο “Le vite de piu excellenti pittori, scultori e architetti” ήτοι “Οι Βίοι των επιφανέστερων ζωγράφων γλυπτών και αρχιτεκτόνων”. Το απολαυστικό αυτό συμπίλημα βασίζεται σε αρχειακό υλικό που ο συγγραφέας συγκέντρωσε από πολλαπλές πηγές, περιέχει δε κατά χρονολογική σειρά τις βιογραφίες των Ιταλών κυρίως μαέστρων από την εποχή του Μεσαίωνα έως και τον 16ο αιώνα.
Οι Βίοι του Βαζάρι είναι σήμερα ο θεμέλιος λίθος για όσους συγκινούνται με τις Καλές Τέχνες είτε σε ερασιτεχνικό είτε σε ακαδημαϊκό επίπεδο. Οι φιλότεχνοι απολαμβάνουν εκεί πολλαπλά ανεκδοτολογικά στοιχεία, συμβάντα αλλά και ευτράπελα που δίνουν περίοπτη εικόνα για το σύνολο των δραστηριοτήτων των βιογραφούμενων.
Vasari G., "Le Tentazioni di San Girolamo"
Μια τέτοια προσπάθεια φυσικά δεν μπορούσε παρά να περιλαμβάμνει και αστοχίες, λάθη, υπερβολές και ανακρίβειες. Ο Βαζάρι δεν διστάζει να διανθίζει τις περιγραφές του ακόμη και με φανταστικά στοιχεία, ωστόσο είναι τις πιο πολλές φορές η μοναδική πηγήπληροφοριών για τους φιλότεχνους που εξετάζουν τους τρεις σημαντικότερους αιώνες της άνθισης των τεχνών, τον 14ο, τον 15ο, και τον 16ο.
Πάντως δεν αμέλησε να ασχοληθεί κι ο ίδιος με τη ζωγραφική και την αρχιτεκτονική. Το πιο σημαντικό και μνημειώδες έργο του αποτελεί το σύμπλεγμα των γραφείων που σχεδίασε και ανήγειρε για τις διοικητικές ανάγκες της πόλης της Φλωρεντίας, τα περίφημα Γραφεία = Uffizi, που σήμερα δεν είναι παρά το σημαντικότερο Μουσείο της Ιταλικής χερσονήσου με μυριάδες επισκεπτών κατ΄έτος.
Πάντως λίγοι θα σταθούν στα καλλιτεχνήματά του. Από τον πολίτη του Αρέτσο κρατούν τη σχολαστική υφολογική ανάλυση που πρώτος εισάγει στην έρευνα και ταξινόμηση των ηρώων του. Δύο κεντρικά κριτήρια εφαρμόζει, τηνinventione, δηλαδή τη φαντασία δηλαδή και την πρωτότυπη επινοητικότητα, και το disegno, δηλαδή το σχέδιο, τις γραμμές. Αυτά τα δύο τα θεωρεί ως Πατέρα και Μητέρα όλων των τεχνών. Αφού πρώτος διαιρεί τον κόσμο της Τέχνης σε Αρχαιότητα, Μεσαίωνα και Αναγέννηση, διαιρεί την τελευταία σε φάση παιδικότητας, φάση νεότηταςκαι φάση ωριμότητας, διαχωρισμούς που λίγο ως πολύ μέχρι σήμερα ακολουθούμε. Δεν παραλείπει εντούτοις να κατασταλάξει για τον σύγχρονό τουΜικελάντζελο Μπουοναρότι, πως είχε αγγίξει το ύπατο επίπεδο τελειότητας, και πως είδε ειδικά σταλεί από το Θεό στη Φλωρεντία… Συμφωνούμε !
