γράφει ο Σωτήρης Νικόλας Κάσσος*
Σε προηγούμενα άρθρα παρουσιάστηκε η σχέση μεταξύ του λόγου και της μουσικής. Αυτή η σχέση προσεγγίστηκε μέσω της σύγκρισης των μηχανικών που διέπουν τα δύο αυτά αντικείμενα.
Παρόλα αυτά, το ίδιο ερώτημα, “Ο λόγος γέννησε τη μουσική ή το αντίστροφο?” μπορεί να απαντηθεί μέσω ενός πιο φιλοσοφικού τρόπου. Πριν όμως γίνει η σύγκριση θα πρέπει να γίνει μια προεργασία η οποία αφορά το νόημα στην μουσική. Εμπεριέχεται νόημα στην μουσική ή όχι? Η φευγαλέα απάντηση σε αυτό το ερώτημα απασχόλησε αρκετά μέσα στα χρόνια. Είναι η μουσική ικανή να μεταφέρει μήνυμα;
Γενική παραδοχή είναι το πως ο λόγος μπορεί να μεταφέρει ένα μήνυμα σε διαφορετικούς ανθρώπους και όλοι να είναι δυνατό να αναληφθούν κάτι διαφορετικό. Το ίδιο είναι δυνατό να γίνει και με την μουσική. Όσο πιο περίπλοκο είναι ένα μουσικό κομμάτι, τόσο πιο δύσκολη γίνεται η αποσαφήνιση του νοήματός του από τον ακροατή. Είναι επίσης δυνατό, κάποιος συνθέτης να συμμερίζεται τις απόψεις του Στραβίνσκι και να μην επιθυμεί η μουσική του να μεταφέρει κάποιο νόημα, αλλά παρόλα αυτά ο ακροατής να χαρακτηρίσει την μουσική του ως συναισθηματική.
Είναι μέρος της ανθρώπινης φύσης το να προσπαθούμε να αποδώσουμε νόημα ασχέτως από το μήνυμα; Και αν είναι έτσι, είναι πιθανό πως υποσυνείδητα ο δημιουργός πάντα δίνει και επικοινωνεί ένα νόημα μέσω του έργου του ακόμη και αν οι προθέσεις του δεν είναι αυτές.
Είναι γεγονός πως είναι εξαιρετικά δύσκολο να ξεφύγει κανείς από την ανθρώπινη φύση του και τις ανάγκες που αυτή δημιουργεί. Κάθε άνθρωπος διαμορφώνει όχι μόνο την προσωπικότητά του μα και όλο του το είναι μέσω των εμπειριών του με τον πιο άμεσο τρόπο. Είναι δυνατό για κάποιον να συνδέσει το κυανό χρώμα με τη ζέστη ή το ερυθρό με το κρύο; Καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής μας, βιώνουμε την στατικότητα των φυσικών νόμων οι οποίοι διαμορφώνουν την αντίληψή μας με τέτοιο τρόπο που είναι αδύνατο το να μη συσχετίσουμε το ερυθρό με τη ζέστη, αφού στη φύση το ερυθρό αντιστοιχεί σε θερμικά κύματα. Είναι δυνατό να παρακάμψουμε το γεγονός πως μια συγχορδία μείζονος τριάδας ακούγεται μείζονα; Ακόμη και ο Στραβίνσκι παραδέχεται πως όχι, όμως επιμένει πως αυτή η τριάδα δεν “ακούγεται” απαραίτητα “χαρούμενα”.
συγγραφέας: Σ. Ν. Κάσσος
Παρουσιάζω σαν παράδειγμα, ένα γνωστό μουσικό κομμάτι το οποίο θεωρητικά δεν περιέχει κάποιο μήνυμα:
* Ο Σωτήρης Νικόλας Κάσσος γεννήθηκε στην Καρδίτσα (Ελλάδα) το 1989. Σήμερα φοιτά στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο (Ε.Μ.Π.) στην Σχολή Εφαρμοσμένων Μαθηματικών και Φυσικών Επιστημών.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου