Η κριτική της κριτικής στην Ελλάδα

[σύντομο σχόλιο]

"ο δρόμος άρχισε, το ταξίδι τελείωσε"
Georgy Lukacs

«δεν υπάρχει πια πραγματικότητα· το πολύ πολύ υπάρχει η γελοιογραφία της»
Gottfried Benn

Από χθες (με αφορμή μία συζήτηση με φίλες ποιήτριες και συγγραφείς) με βασανίζει ακόμη περισσότερο ένα ερώτημα. "Γιατί δεν υπάρχουν σπουδαίοι κριτικοί λογοτεχνίας;" 

Έχω δύο απαντήσεις που θα τις παραθέσω σύντομα: 

Η μία θα μπορούσε να είναι ότι δεν υπάρχουν σπουδαίοι ποιητές και πεζογράφοι που να εμπνέουν την σπουδαία λογοτεχνική κριτική. 

Η άλλη είναι μία απάντηση που βασίζεται πάνω σε κάποια δοκίμια που διάβαζα πρόσφατα για την κρίση και αναφέρεται στην αδυναμία έκφρασης με τα εκφραστικά μέσα του χθες. Η εποχή μας δεν χρειάζεται κριτική αλλά δημιουργία με νέα εκφραστικά μέσα και εκεί θα πρέπει να επικεντρωθούν οι δημιουργοί!

Χρειαζόμαστε ανανέωση της μορφής και της γλωσσικής έκφρασης. Χρειαζόμαστε να βρεθούν νέοι τρόποι έκφρασης της πραγματικότητας που μας ξεπερνά πριν ακόμη γεννηθούμε. Αυτή την πραγματικότητα, που θα την ονόμαζα υπερπραγματικότητα η έναν "ρεαλισμό του παραλόγου", δεν την απεικονίζουν τα κείμενα που φτάνουν στον "διαθέσιμο" αναγνώστη με αποτέλεσμα να νιώθει μετέωρος και ματαιωμένος από την προσέγγισή του με αυτά.

 Η πραγματικότητα μέσα στην οποία ζει και πεθαίνει είναι πέρα από τον ρεαλισμό και αγγίζει το παράλογο μερικές φορές δε είναι παρά μια παρωδία του ρεαλισμού. 

Η ζωή μας μοιάζει με ένα συμβάν ειδωμένο σε rewind. Σαν να τρέχουμε και να διατρέχουμε την πραγματικότητα από τον θάνατο προς τη ζωή, τη γέννησή μας, καθώς όσα ζούμε μοιάζουν με προσομοίωση. Ο χρόνος κινείται με τέτοια ταχύτητα που το μυαλό αδυνατεί να την καταγράψει και τα γεγονότα μοιάζουν να είναι ένα ατελείωτο de ja vu. Όλα έχουν ειπωθεί και όλα έχουν συμβεί μέσα στον κύκλο της ζωής.

 Πρέπει να βρεθεί μια νέα γλώσσα να μιλήσει για το συνεχές παρόν. Πρέπει μια νέα λογοτεχνική ματιά να ακινητοποιήσει τον χρόνο και να τον τιθασεύσει μέσα στους υποδοχείς της γλώσσας. Η γλώσσα δεν αρκεί να παραληρεί αλλά πρέπει να μπορεί να σχηματίζει νέες ερμηνείες της πραγματικότητας. 

Μέχρι τότε η κριτική δεν μπορεί να δημιουργήσει έργα αξίας διότι η κριτική μοιάζει σαν την οικονομία, είναι δηλαδή ο δευτερογενής τομέας που στηρίζεται στον πρωτογενή και αξιοποιεί τις πρώτες ύλες, που στη λογοτεχνία είναι ο λόγος και ο ρυθμός.

Για τον Georgy Lukavs το πρόβλημα του μυθιστορήματος συνίσταται στην ανάγκη ότι ό,τι ηθικό και αφηρημένο υπάρχει στη συνείδηση του μυθιστοριογράφου να με- τουσιωθεί σε ουσιαστικό στοιχείο ενός έργου, όπου η πραγματικότητα δεν θα υπήρχε παρά ως απουσία αθεματοποίητη· με άλλα λόγια, ως παρουσία υπο­ βαθμισμένη. Κατά τον Lukâcs, το μυθιστόρημα είναι το μοναδικό λογοτε­χνικό είδος όπου η ηθική του μυθιστοριογράφου γίνεται πρόβλημα αισθητι­κής του έργου.
 Η μυθιστορηματική μορφή, όπως επισημαίνει ο L. Goldmann, φαίνεται να είναι «η μετατόπιση στο λογοτεχνικό επίπεδο της καθημερινής ζωής μέσα στην ατομιστική κοινωνία, γεννημένη από την παραγωγή και προοριζόμενη για την κατανάλωση».

Νότα Χρυσίνα

Ο Γιώργος Κεντρωτής μεταφράζει Alfonso Gatto

ALFONSO GATTO

ΤΡΙΑ ΠΟΙΗΜΑΤΑ

Μετάφραση: Γιώργος Κεντρωτής.

ΒΡΑΔΥ

Ο εργάτης ντυμένος με τη μπλε του φόρμα
έσκασε μύτη στην Πλατεία Πίζας
ο Άρνος ήτανε στεγνός από σκόνη
τα ροζ σπίτια ένιωθαν να τα βαραίνει εκεί πιο πολύ

το χρυσάφι του χρόνου που κατεβαίνει στη θάλασσα.

Το άμεμπτο βήμα του ανθρώπου διέσχισε τη νύχτα
τον τοίχο, όπου ο ίσκιος τού κλείνει
την πόρτα της Ανατολής.

Και στο σπίτι άναψε η λάμπα
τη γαλανή επαρχία των νερών της θαλάσσης.

SERA

L’operaio vestito d’azzurro
spuntò nella piazza di Pisa,
l’Arno era magro di polvere
le case di rosa patita più in là dell’oro,
del tempo che scende al mare.

Il passo illeso dell’uomo varcò la sera,
il muro ove l’ombra gli chiuse
la porta d’oriente.

E nella casa accese il lume
l’azzurra provincia del mare.

ΕΝΑ ΑΝΘΟΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΚΑΒΑΦΗ

Ένας άνδρας σαν εκείνον που του μοιάζει
καταπονημένος και πρόθυμος να είναι πιο μόνος
απ’ ό, τι ήτο με τας σκέψεις του
με τα χέρια του να γυρεύουνε προσεχτικά να βρούνε θέσιν
στο κύπελλο, στο ποτήρι, στο σμικρόν τετράδιον
με τους στίχους.

Αστράφτει στα ομματοϋάλιά του
των όσων έζησεν η τρυφερότης ολονέν εντονοτέρα:
πάρε μες στο ψύχος του εντροπαλού ετούτου Οκτώβριου,
το άνθος που σου φέρω – παρ’ το!
Μέσα εις το γλυκό εμπορικόν της πλήξεως
η καραμέλα η στοχαστική που όλο πιπιλάς θα λειώνει
με την πικρή του βλέμματος σου τη βραδυπορία –
θα βλέπεις, θα παρατηρείς, πλην ουδέποτε θα καταλήξεις
ν’ ανεύρεις, όπως έλεγες
τί είναι η φύσει οκνηρά του έρωτος σοφία.

UN FIORE PER KAVAFIS

Un uomo come lui che gli somigli,
stanco e voglioso d'essere più solo
di quel che fu con i pensieri suoi,
con le sue mani attente a trovar posto
alla tazza al bicchiere al quadernetto
di versi, luccicante per gli occhiali
l'intensa tenerezza di cui visse:
questo, nel freddo dell'ottobre schivo,
il fiore che ti porto.
È nell'emporio dolce della noia
il confetto pensoso che rimugini
con l'amara lentezza dello sguardo,
il notare il notare e mai concludere,
come dicevi,
e la saggezza pigra dell'amore.

Η ΚΑΜΑΡΑ

Τούτη η κάμαρά μου με την αφελή της πίστη,
για να κατοικηθεί με ίδια πίστη
νεώτερη από μένα, πιστεύει –μόνο αυτή πιστεύει–
στη νέα μου ιστορία, εσύ δεν θέλεις
να πιστέψεις, λες προσωρινά είναι όλα.

Αν μ’ αφήσεις τον θάνατο ή την ελπίδα
ν’ αλλάξω πλανώμενος, δεν ξέρεις καν
ούτε αντέχεις να πιστέψεις εσύ πως είσαι
η προσκεκλημένη παρουσία.

Η κάμαρά μου έχει το κενό που της αφήνεις.
Δεν της λείπει η καρέκλα, η θέση σου της λείπει.
Δεν της λείπει το πικάπ, η φωνή σου
της λείπει και η σιωπή τού να σ’ έχει παντού ολόγυρα.

Λείπουν τα μάτια σου – πιο πολύ απ’ τον καθρέφτη λείπουνε.

LA STANZA

Questa mia stanza candida di fede,
ad abitarla con eguale fede
più giovane di me, lei sola crede
alla mia nuova storia, tu non vuoi
credere, dici è tutto provvisorio.

Se mi lasci la morte o la speranza
di mutare vagando non sai dire,
né a credere sopporti che tu sia
la presenza invocata.

La mia stanza ha il vuoto che le lasci.
Non le manca la sedia, ma il tuo posto.
Non manca il giradischi, la tua voce
manca e il silenzio dell’averti intorno.

Mancano gli occhi tuoi più dello specchio.

Πηγή βιογραφικού Fractal 

Ο Alfonso Gatto γεννήθηκε  στο Salerno της Campania το 1909. Το 1926 εγγράφεται στο πανεπιστήμιο της Napoli, όμως εξαιτίας οικονομικών προβλημάτων δεν θα ολοκληρώσει ποτέ τις σπουδές του. Από τον γάμο του με την καθηγήτρια του στα  μαθηματικά  Agnese Jole Turco , θα αποκτήσει δυο κόρες αφού πρώτα καταφύγει στο Milano. To 1936 συλλαμβάνεται από το καθεστώς με την κατηγορία της αντιφασιστικής δράσης ενώ το 1938 ιδρύει μαζί με τον  Vasco Pratolini  το λογοτεχνικό περιοδικό, Campo di Marte. Το 1944 γίνεται μέλος του ιταλικού κομμουνιστικού κόμματος (PCI)  και τον επόμενο χρόνο συνεργάτης της αριστερής εφημερίδας L’ Unita. Στις 8 Μαρτίου του 1978, μετά από ένα σοβαρό αυτοκινητιστικό δυστύχημα, θα αφήσει την τελευταία του πνοή στο νοσοκομείο  di Grosseto. Στον τάφο του στο Salerno,  ο Eugenio Montaleθα γράψει:

«Στον Alfonso Gatto

του οποίου η ζωή και η ποίηση

ήταν η μοναδική μαρτυρία   της αγάπης»

Μερικά από τα έργα του Alfonso Gatto:

• Isola, Napoli 1932.
• Morto ai paesi, Modena 1937.
• Poesie, Milano 1939, nuova edizione, Firenze 1943.
• L’allodola, Milano 1943.
• La spiaggia dei poveri, Milano 1944.
• Amore della vita, Milano 1944.
• La spiaggia dei poveri, Milano 1944, nuova edizione Salerno 1996.
• Il sigaro di fuoco. Poesie per bambini, Milano 1945.
• Il capo sulla neve, Milano 1947.
• Nuove poesie 1941-49, Milano 1949.
• La forza degli occhi, Milano 1954.
• La storia delle vittime, Milano 1966.
• Rime di viaggio per la terra dipinta, Milano 1969.
• Poesie 1929-69, Milano 1972.

Γιώργος Κεντρωτής

Ο Γιώργος Κεντρωτής γεννήθηκε το 1958 στους Μολάους Λακωνίας. Σπούδασε Νομικά και Πολιτικές Επιστήμες στην Ελλάδα και στη Γερμανία. Είναι καθηγητής Θεωρίας της Μετάφρασης στο Τμήμα Ξένων Γλωσσών, Μετάφρασης και Διερμηνείας του Ιονίου Πανεπιστημίου. Έχει εκδόσει βιβλία για τη μετάφραση και την Επτανησιακή Σχολή και έχει μεταφράσει στα ελληνικά έργα πολλών συγγραφέων.

Τίτλοι στη βάση Βιβλιονέτ (2016) Ορίτζιναλ μαϊμούδες, Τυπωθήτω (2013) Ο κόσμος καρναβάλι, Τυπωθήτω (2012) Ανάποδα ψαλίδια, Δίαυλος (2009) Παρέλαση, Τυπωθήτω (2008) Εκατόν δύο ματς, Τυπωθήτω (2007) Στις κερκίδες του λόγου, Δίαυλος (2006) Με απ' όλα μέσα, Τυπωθήτω (2003) 45 χρόνια βάζω γκολ στους βάζελους, Δίαυλος (2003) Πόσα χουνέρια και τι πλεκτάνες, Τυπωθήτω (1997) Το αλφαβητάρι του Ολυμπιακού, Δίαυλος (1996) Θεωρία και πράξη της μετάφρασης, Δίαυλος   Συμμετοχή σε συλλογικά έργα (2012) Κουίζ ολυμπιακογνωσίας και θρυλοφροσύνης, Δίαυλος (2012) Κώστας Βάρναλης: Φως που πάντα καίει, Σύγχρονη Εποχή (2012) Ποδόσφαιρο και πολιτισμός, Εκδόσεις Γκοβόστη (2011) Γιάννης Ρίτσος, Σύγχρονη Εποχή (2011) Όψεις κοινωνικής δυναμικής, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2010) Οπαδική βία και άλλες πτυχές της βίας στον αθλητισμό, Νόβολι (2010) Σελίδες στην οθόνη ή σε χαρτί, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2009) George Trakl: Από τα τέλη του 19ου στις αρχές του 21ου αιώνα, Ύψιλον (2009) Εισαγωγή στην ποίηση του Ρίτσου, Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Κρήτης (2006) Δέκα γραφές για τον Διονύση Σέρρα και την ποίησή του, Ραπόρτο (2006) Θρησκευόμενοι κόκκινοι επιστήμονες, Ελληνικά Γράμματα (1996) Η μεταπολεμική πεζογραφία, Σοκόλη   Μεταφράσεις (2017) Tacitus, Poplius Cornelius, Διάλογος περί ρητόρων, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2015) Vico, Giambattista, Η νέα επιστημονική γνώση, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2014) Brecht, Bertolt, 1898-1956, Η βαβυλωνιακή σύγχυση των λέξεων, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2014) Παλατινή ανθολογία, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (2013) Πλάτων, Κρατύλος, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός [μετάφραση, επιμέλεια] (2011) Mayakovsky, Vladimir, Τραγωδία, Τυπωθήτω (2011) Musil, Robert, 1880-1942, Τρεις γυναίκες, Μεταίχμιο (2009) Κορφιάτης, Χρήστος, Διονυσίου Σολωμού, Τα κερκυραϊκά, Αλκίνοος (2009) Σολωμός, Διονύσιος, 1798-1857, Διονυσίου Σολωμού, Τα κερκυραϊκά [Διονυσίου Σολωμού: Τα ευρισκόμενα], Αλκίνοος (2008) Kandinsky, Wassily, 1866-1944, Αναδρομή 1901-1913, Διάττων (2008) Neruda, Pablo, 1904-1973, Η στείρωση των αστέρων, Τυπωθήτω (2008) Cicero, Marcus Tullius, 106-43 π.Χ.., Ο τέλειος ρήτορας, Πόλις (2007) Neruda, Pablo, 1904-1973, Στα χθόνια δώματα, Ύψιλον (2007) Éluard, Paul, 1895-1952, Των Αλγηδόνων πρωτεύουσα, Ύψιλον (2007) Mayakovsky, Vladimir, Φυσώντας των σπονδύλων μου το φλάουτο και άλλα 8 ποιήματα, Τυπωθήτω (2005) Neruda, Pablo, 1904-1973, Είκοσι ερωτικά ποιήματα και ένα τραγούδι χωρίς καμμιάν ελπίδα, Τυπωθήτω (2005) Brecht, Bertolt, 1898-1956, Σάουνα και συνουσία, Ύψιλον (2004) Hoffmann, Ernst Theodor Amadeus, 1776-1822, Κρέσπελ και Αντωνία, Μαΐστρος (2004) Αισχύλος, Προμηθέας Δεσμώτης, Μαΐστρος (2004) Σολωμός, Διονύσιος, 1798-1857, Ρίμες εξ απροόπτου, Ύψιλον (2004) Musil, Robert, 1880-1942, Τρεις γυναίκες, Μεταίχμιο (2001) Πλάτων, Κρατύλος, Πόλις [επιμέλεια, μετάφραση] (2000) Broch, Hermann, Βιργιλίου θάνατος, Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (1997) Heaton, John, Ο Βιτγκενστάιν με εικόνες, Δίαυλος (1996) Pavese, Cesare, 1908-1950, Αγροίκοι, Αλεξάνδρεια (1994) Musil, Robert, 1880-1942, Κατάλοιπα ζωντανού συγγραφέα, Αλεξάνδρεια (1993) Pavese, Cesare, 1908-1950, Στην παραλία, Ύψιλον (1988) Musil, Robert, 1880-1942, Ο κότσυφας, Διάττων (1987) Hesse, Hermann, 1877-1962, Το τελευταίο καλοκαίρι του Κλίνγκζορ. Παιδική ψυχή. Κλάιν και Βάγκνερ, Νεφέλη (1986) Musil, Robert, 1880-1942, Δεσμοί, Νεφέλη (1986) Klee, Paul, 1879-1940, Τα ημερολόγια 1898-1918, Νεφέλη (1986) Kandinsky, Wassily, 1866-1944, Τέχνη και καλλιτέχνες, Νεφέλη (1985) Klee, Paul, 1879-1940, Τα ημερολόγια 1898-1918, Νεφέλη (1985) Musil, Robert, 1880-1942, Τρεις γυναίκες, Νεφέλη   Λοιποί τίτλοι (2008) Κριμπάς, Παναγιώτης Γ., Φρασεολογισμοί στη ρωσική λογοτεχνική γλώσσα και η απόδοσή τους στη νέα ελληνική, Γρηγόρη [επιμέλεια] (2007) Καρμπονάρος, Βικέντιος, Ο συνονόματος ,ή, Πέφτοντας στο κάθετο ρήγμα του λόγου, Τυπωθήτω [επιμέλεια] (2006) Ανθολογία επτανησιακής ποίησης 1950-2006, Περί Τεχνών [ανθολόγηση] (2002) Γρικώντας την άπλαστη αρμονία των ουρανών, Ύψιλον [επιμέλεια] (1999) Εγγονόπουλος, Νίκος, 1907-1985, Οι άγγελοι στον παράδεισο μιλούν ελληνικά, Ύψιλον [επιμέλεια]

Ελένη Κουρμαντζή-Παναγιωτάκου: Νεοελληνική Αναγέννηση στα Γιάννενα

της Νότας Χρυσίνα

Πρώτη δημοσίευση στο ηλεκτρονικό Φρέαρ:August 14, 2017

Ελένη Κουρμαντζή-Παναγιωτάκου
Νεοελληνική Αναγέννηση στα Γιάννενα
Από τον πάροικο έμπορο στον Αθανάσιο Ψαλίδα και τον Ιωάννη Βηλαρά

 (17ος – αρχές 19ου αιώνα)
Εκδόσεις: Gutenberg

Η πόλη των Ιωαννίνων είναι το πνευματικό κέντρο στο οποίο εστιάζει η μελέτη της καθηγήτριας της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας Ελένης Κουρμαντζή- Παναγιωτάκου, τόπος καταγωγής της συγγραφέα και πολλών πνευματικών ανθρώπων που έγιναν φορείς των σύγχρονων ιδεών του Διαφωτισμού και ίδρυσαν τα πρώτα νεωτεριστικά σχολεία (από τα μέσα ήδη του 17ου αιώνα) αλλά και τα πρώτα ελληνικά τυπογραφεία στις σπουδαιότερες πόλεις της Δύσης όπως η Βενετία και η Βιέννη.

Το πρώτο κεφάλαιο της μελέτης της Κουρμαντζή είναι αφιερωμένο στις παροικίες των πεφωτισμένων γιαννιωτών εμπόρων και λογίων που συνέβαλαν καθοριστικά στη διαμόρφωση του νεοελληνικού διαφωτισμού. Οι γιαννιώτες έμποροι ήρθαν σε επαφή με τις Επιστήμες και τον Ορθολογισμό της Δύσης όταν η νέα δομή οικονομίας με την άνθηση του εμπορίου τούς επέτρεψε να δημιουργήσουν εστίες σε πολλές πόλεις της Ευρώπης όπως η Βενετία, το Λιβόρνο, η Τεργέστη, το Βουκουρέστι, το Ιάσιο, η Μόσχα, η Οδησσός, η Βιέννη κ.ά. Σε αυτές τις πόλεις διαμορφώνονται οι νέες αντιλήψεις του νεότερου ελληνισμού και προετοιμάζεται η ελληνική Επανάσταση.

Η συγγραφέας παραθέτει σημαντικά στοιχεία που αφορούν την ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας από τους Έλληνες που ζούσαν στη Ρωσία και αλλού. Στο βιβλίο γίνεται λεπτομερής καταγραφή των εμπορικών σχέσεων των ελληνικών γιαννιώτικων οικογενειών, των πόλεων δράσης τους στην Ευρώπη, μέσα από τα επίσημα αρχεία των χωρών, και πώς αυτές συνέβαλαν στον αγώνα της ανεξαρτησίας. Επίσης δίνεται έμφαση στη συμβολή των εύπορων Γιαννιωτών στη δημιουργία και χρηματοδότηση σχολείων, με τις ευεργεσίες, στα οποία δίδαξαν λόγιοι όπως ο Ευγένιος Βούλγαρης, ο Αθανάσιος Ψαλίδας κ.ά.

Το δεύτερο κεφάλαιο του βιβλίου είναι αφιερωμένο στον εκπαιδευτικό και λόγιο Αθανάσιο Ψαλίδα. Η συγγραφέας προσεγγίζει το κριτικό πνεύμα του Ψαλίδα μέσα από τα έργα του «Αληθής Ευδαιμονία», «Καλοκινήματα» και «Έρωτος Αποτελέσματα» τα οποία συγκρίνει με έργα όπως «Ο Ανώνυμος του 1789», «η Ελληνική Νομαρχία» και «ο Ρωσσαγγλογάλλος», έργα που η Κουρμαντζή ισχυρίζεται, μέσα από την τεκμηριωμένη, αναλυτική σύγκρισή τους, πως γράφτηκαν από τον Ψαλίδα. «Ο Ψαλίδας, γράφει η Κουρμαντζή, χρησιμοποιεί κάποιες θρησκευτικές αρχές ως προκάλυψη της φιλοσοφικής του σκέψης και τις απονεκρώνει αποκόπτοντάς τες από το περιεχόμενό τους και τελικά τις απορρίπτει ολοκληρωτικά». Παράδειγμα η ιδέα του Θεού για την οποία καταλήγει ότι τα επιχειρήματα των Φιλοσόφων περί υπάρξεως του θεού δεν ισχύουν για τον ίδιο, γιατί τελικά «ο Νους δεν μπορεί να μας δείξει την ύπαρξη του Όντος έξω τούτου του Κόσμου, εφόσον αυτό δεν είναι δυνατόν να υποπίπτει στις αισθήσεις μας». Ο Ψαλίδας αρνείται, επίσης, τις θεωρίες των φυσικών φιλοσόφων για την Ειμαρμένη και την Ελευθερία και συνδέει την Ελευθερία με την ανθρώπινη βούληση.

Η Κουρμαντζή υποστηρίζει ότι αρκετές θέσεις που συναντάμε στα έργα του Ψαλίδα εντοπίζονται και στην «Ελληνική Νομαρχία» αλλά και στον «Ρωσσαγγλογάλλο». Για τον λόγο αυτό προβαίνει σε αντιπαραβολή της «Ελληνικής Νομαρχίας» με έργα του Ψαλίδα συγκρίνοντας έννοιες κοινωνικές, πολιτικές, φιλοσοφικές και ιστορικές που περιέχονται σε αυτά. Χαρακτηριστικό παράδειγμα η έννοια της Ελευθερίας που στην «Αληθή Ευδαιμονία» είναι μια από τις προϋποθέσεις της «ανθρώπινης ευδαιμονίας». Η ίδια θέση υπάρχει στην «Ελληνική Νομαρχία»: «ιδού λοιπόν οπού απεδείχθη, αγκαλά και συντόμως πλην με σαφήνειαν και αλήθειαν, τι εστί ελευθερία, οπόσον είναι αναγκαία εις την ανθρώπινον ευδαιμονίαν…». Στον «Ρωσσαγγλογάλλο» υπάρχει η βασική θέση του Ψαλίδα ότι δεν πρέπει ο ελληνισμός να περιμένει την απελευθέρωσή του από τις Ξένες Δυνάμεις. Επίσης κοινό θέμα όλων των έργων είναι η προτροπή για Ελευθερία.

Το τρίτο κεφάλαιο του βιβλίου είναι αφιερωμένο στον σατιρικό ποιητή, φιλόσοφο, λόγιο και γλωσσολόγο Ιωάννη Βηλαρά, φίλο του Αθανάσιου Ψαλίδα. Η σατιρική ποίηση του Βηλαρά είναι όχημα κοινωνικής κριτικής. Στα έργα του «Λογιώτατος Ταξιδιώτης». «Λογιώτατος ή ο Κολοκυθούλης» και «Ρομέηκη γλόσα» παραθέτει τις απόψεις του για τον «φωτισμό» του Γένους ο οποίος πηγάζει από την καλλιέργεια των ιδεών μέσα από τις Τέχνες, τις Επιστήμες και τη Φιλοσοφία και όχι από την ίδια τη γλώσσα. Ο Βηλαράς είναι υπέρμαχος του δημοτικισμού της ομιλούμενης γλώσσας που εκφράζει την ελληνική πραγματικότητα. Το έργο του Βηλαρά θα δικαιωθεί από τον Σολωμό και τον Ψυχάρη.

Η Ελένη Κουρμαντζή- Παναγιωτάκου επιχείρησε τη μελέτη του «Γιαννιώτικου Διαφωτισμού» μετά από προτροπή του σπουδαίου συγγραφέα Δημήτρη Χατζή και τη συμπαράσταση του ποιητή και ακαδημαϊκού δάσκαλου Γιάννη Δάλλα. Στο επίμετρο του βιβλίου παρατίθεται, από τη συγγραφέα, πλούσια βιβλιογραφία.

3rd ATHEN'S WORLD POETRY FESTIVAL

ΔΕΥΤΕΡΑ, 18 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / MONDAY, SEPTEMBER 18, 8:00 p.m.

ΜΕΓΑΡΟ ΜΟΥΣΙΚΗΣ ΑΘΗΝΩΝ, ΚΗΠΟΣ

ATHENS MEGARON CONCERT HALL, GARDEN

ΕΝΑΡΞΗ / OPENING

Νάνος Βαλαωρίτης, Μάγια Βίντμαρ, Αναστάσης Βιστωνίτης, Λιαν Γιανγκ, Ζέφη Δαράκη, Αγκνέ Ζαγκρακαλιτέ, Δημήτρης Καλοκύρης, ΦρανσουάζΚουλμίν, Ελένη Μαρινάκη, Μίλοβαν Μάρτσετιτς, Κιμ Μουρ, Μπόρις Α. Νόβακ, Νατζουάν Νταρουίς, Στρατής Πασχάλης, Ζαν-Μπατίστ Παρά, ΤίτοςΠατρίκιος, Αντόνιο Πραένα, Νταβίντε Ροντόνι, Αγλαΐα Σολοβιόβα, Άλες Στέγκερ, Σαλά Στετιέ, Κυριάκος Χαραλαμπίδης, Δήμητρα Χ. Χριστοδούλου

Kyriakos Charalambides, Dimitra Christodoulou, Françoise Coulmin, Zefi Daraki, Nadjwan Darwish, Dimitris Kalokyris, Milovan Marčetić, Eleni Marinaki, Kim Moore, Boris A. Novak, Jean-Baptiste Para, Stratis Paschalis, Titos Patrikios, Antonio Praena, Davide Rondoni, Aglaia Solovieva, Aleš Šteger, Salah Stétié, Nanos Valaoritis, Maja Vidmar, Anastassis Vistonitis, Lian Yang, Agnė Žagrakalytė

Στο πιάνο ο συνθέτης Θοδωρής Οικονόμου / Composer Thodoris Ikonomou, piano

Διεύθυνση: Βασιλίσσης Σοφίας και Κόκκαλη, Αθήνα

Address: Vassilissis Sofias & Kokkali Corner, Athens

[*Σε περίπτωση κακοκαιρίας η Έναρξη θα πραγματοποιηθεί σε κλειστή αίθουσα του Μεγάρου Μουσικής]

[In case of rain the opening will take place inside the building]

ΤΡΙΤΗ, 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / TUESDAY, SEPTEMBER 19, 8:00 p.m.

ΓΑΛΛΙΚΟ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΤΗΣ ΑΘΗΝΑΣ / INSTITUT FRANÇAIS D’ ATHÈNES

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ / READING

Συντονιστής: Τιτίκα Δημητρούλια

Coordinator: Titika Dimitroulia

Ζαν-Μπατίστ Παρά, Στρατής Πασχάλης, Σαλά Στετιέ, Θανάσης Χατζόπουλος

Thanassis Hatzopoulos, Jean-Baptiste Para, Stratis Paschalis, Salah Stétié

Διεύθυνση: Σίνα 31, Αθήνα / Address: Sina 31, Athens

ΤΡΙΤΗ, 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / TUESDAY, SEPTEMBER 19, 8:00 p.m.

ΝΕΑ ΜΑΚΡΗ / NEA MAKRI

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ / READING

Συντονίζει: Άγγελος Καλογερόπουλος

Coordinates: Aggelos Kalogeropoulos

Αντώνης Ζέρβας, Τασούλα Καραγεωργίου, Μάριο Μποχόρκες, Ηρώ Νικοπούλου, Γιάννης Πατίλης, Νταβίντε Ροντόνι, Τατιάνα Σερμπινά

Mario Bojórquez, Tassoula Karageorgiou, Iro Nikopoulou, Yiannis Patilis, Davide Rondoni, Tatiana Sherbina, Andonis Zervas

Ξενοδοχείο Μάτι, Ποσειδώνος 33, Νέα Μάκρη

Hotel Mati, Posidonos 33, Nea Makri

ΤΡΙΤΗ, 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / TUESDAY, SEPTEMBER 19, 8:00 p.m.

ΔΗΜΟΣ ΤΑΥΡΟΥ-ΜΟΣΧΑΤΟΥ / MUNICIPALITY OF TAVROS-MOSCHATO

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ / READING

Συντονίζει: Αναστασία Σιώτου

Coordinates: Anastasia Siotou

Γιώργος Αλισάνογλου, Δημήτρης Ελευθεράκης, Πέτρα Κόλμανσιτς, Έλσα Κορνέτη, Γιανγκ Λιαν, Μίλοβαν Μάρτσετιτς, Ίβο Σβέτινα

Yorgos Alisanoglou, Dimitris Eleftherakis, Petra Κolmančič, Elsa Korneti, Yang Lian, Milovan Marčetić, Ivo Švětina

Πολιτιστικό Κέντρο Δήμου Μοσχάτου, Κωνσταντινουπόλεως και Σολωμού, Μοσχάτο

Municipal Cultural Centre of Moschato, Konstantinoupoleos and Solomou, Moschato

ΤΡΙΤΗ, 19 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / TUESDAY, SEPTEMBER 19, 8:00 p.m.

ΠΟΛΙΣ ΑΡΤ ΚΑΦΕ / POLIS ART CAFÉ

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ / READING

Συντονίζει: Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης

Coordinates: George-Ikaros Babassakis

Αγκνέ Ζαγκρακαλιτέ, Γιώργος Κεντρωτής, Φρανσουάζ Κουλμίν, Κλεοπάτρα Λυμπέρη, Αγγελική Σιδηρά, Βένο Τάουφερ, Λουάν Τζούλις

Françoise Coulmin, Yorgos Kentrotis, Cleopatra Lymperi, Angeliki Sidira, Veno Taufer, Luan Xhuli, Agnė Žagrakalytė

Διεύθυνση: Πεσμαζόγλου 5, Αίθριο Στοάς του Βιβλίου

Address: Pesmazoglou 5, Athens

ΤΕΤΑΡΤΗ, 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / WEDNESDAY, SEPTEMBER 20, 8:00 p.m.

ΙΔΡΥΜΑ ΤΑΚΗΣ ΣΙΝΟΠΟΥΛΟΣ / TAKIS SINOPOULOS FOUNDATION

Συντονίζει: Ξάνθος Μαϊντάς

Coordinates: Xanthos Maintas

Αλί Καλντερόν, Κιμ Μουρ, Αριστέα Παπαλεξάνδρου, ΧρίστοςΡουμελιωτάκης, Άλες Στέγκερ, Γιώργος Χουλιάρας

Alí Calderón, Yiorgos Chouliaras, Kim Moore, Aristea Papalexandrou, Christos Roumeliotakis, Aleš Šteger

Διεύθυνση: Τάκη Σινόπουλου 22, Περισσός

Address: Taki Sinopoulou 22, Perissos

ΤΕΤΑΡΤΗ, 20 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / WEDNESDAY, SEPTEMBER 20, 8:00 p.m.

ΔΗΜΟΣ ΑΙΓΑΛΕΩ / MUNICIPALITY OF EGALEO

Συντονίστρια: Ειρήνη Παπακυριακού

Coordinator:  Irini Papakyriakou

Μάριο Μποχόρκες, Νατζουάν Νταρουίς, Γιάννης Ευσταθιάδης, Τίτος Πατρίκιος, Γιάννης Στίγκας, Ντίνου Φλαμάντ

Mario Bojórquez, Nadjwan Darwish, Yannis Efstathiadis, Dinu Flamand, Titos Patrikios, Yannis Stigas

Διεύθυνση: Πολιτιστικό Κέντρο «Γιάννης Ρίτσος», Δημαρχείου 17 και Κουντουριώτου, Αιγάλεω

Address: “Yiannis Ritsos” Cultural Centre, Dimarchiou 17 and Kountouriotou, Aegaleo

ΠΕΜΠΤΗ, 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 6:00 μ.μ. / THURSDAY, SEPTEMBER 21, 6:00 p.m.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΑΚΡΟΠΟΛΗΣ / ACROPOLIS MUSEUM

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ / READING

Συντονίζει: Γιώργος Χουλιάρας

Coordinates: Yiorgos Chouliaras

Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ, Γιάννης Αντιόχου, Ηλίας Κεφάλας, Μπόρις Α. Νόβακ, Αντόνιο Πραένα, Ίβο Σβέτινα, Σαλά Στετιέ

Katerina Angelaki-Rooke, Yiannis Antiochou, Ilias Kefalas, Boris A. Novak, Antonio Praena, Ivo Švětina, Salah Stétié

Διεύθυνση: Διονυσίου Αρεοπαγίτου 15, Αθήνα

Address: Dionysiou Aeropagitou 15, Athens

ΠΕΜΠΤΗ, 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 6:30 μ.μ. / THURSDAY, SEPTEMBER 21, 6:30 p.m.

ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΠΕΝΑΚΗ /BENAKI MUSEUM

Συντονίζει: Κωνσταντίνος Μπούρας

Coordinates: Konstantinos Bouras

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ / READING

Γιώργος Βέης, Πέτρα Κόλμανσιτς, Κιμ Μούρ, Γιώργος-Ίκαρος Μπαμπασάκης, Ευρυδίκη Περικλέους-Παπαδοπούλου, Τατιάνα Σερμπινά, Ντίνου Φλαμάντ

George-Ikaros Babassakis, Dinu Flamand, Petra Kolmančič, Kim Moore, Evridiki Perikleous-Papadopoulou, Tatiana Sherbina, George Veis

Διεύθυνση: Κουμπάρη 1, Αθήνα

Address: Koumbari 1, Athens

ΠΕΜΠΤΗ, 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / THURSDAY, SEPTEMBER 21, 8:00 p.m.

ΠΟΛΙΣ ΑΡΤ ΚΑΦΕ / POLIS ART CAFÉ

ΝΕΟΙ ΠΟΙΗΤΕΣ / YOUNG POETS

Συντονίζει: Θωμάς Τσαλαπάτης

Coordinates: Thomas Tsalapatis

Κατερίνα Γιαννούλη, Χρήστος Αρμάνδος Γκέζος, Θάνος Γώγος, Νίκος Ερηνάκης, Στέργια Κάββαλου, Αντιγόνη Κατσαδήμα, Χάρις Κοντού, Μαρία Κουλούρη, Αλέκος Λούτζης, Αλέξιος Μάινας, Παναγιώτης Μηλιώτης, Βλαδίμηρος Νικολούζος, Ελένη Ντούξη, Γιάννης Σιδέρης, Δανάη Σιώζου, Κυριάκος Συφιλτζόγλου, Αντώνης Τσόκος, Μαρία Φίλη.

Nikos Erinakis, Maria Fili, Christos Armandos Gkezos, Thanos Gogos, Antigoni Katsadima, Stergia Kavvalou, Charis Kontou, Maria Koulouri, Alekos Loutzis, Alexios Maïnas, Panayiotis Miliotis, Vladimiros Nikolouzos, Eleni Ntouxi, Yiannis Sideris, Danai Siozou, Kyriakos Syfiltzoglou, Antonis Tsokos, Katerina Yannouli

Παρεμβαίνουν: Αγκνέ Ζαγκρακαλιτέ, Αλί Καλντερόν, Μάριο Μποχόρκες, Άλες Στέγκερ

Interaction from: Mario Bojórquez, Alí Calderón, Aleš Šteger, Agnė Žagrakalytė

Διεύθυνση: Πεσμαζόγλου 5, Αθήνα, Αίθριο Στοάς του Βιβλίου

Address: Pesmazoglou 5, Athens

ΠΕΜΠΤΗ, 21 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / THURSDAY, SEPTEMBER 21, 8:00 p.m.

ΘΕΑΤΡΟ ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ

Γιώτα Αργυροπούλου, Μάγια Βίντμαρ, Πάνος Κυπαρίσσης, Σταμάτης Πολενάκης, Αγλαΐα Σολοβιόβα, Γιόζεφ Στράκα, Αλίσια Ε. Στώλλινς

Panos Kyparissis, Stamatis Polenakis,  Aglaïa Solovieva, Alicia Stallings, Josef Straka, Maja Vidmar

Σε συνεργασία με το Φεστιβάλ ΑΝΑΛΟΓΙΟ

Επιμέλεια: Σίσσυ Παπαθανασίου

Διεύθυνση: Κάτω από το Θέατρο Τέχνης Κάρολος Κουν, Φρυνίχου 14, Πλάκα, Αθήνα

Address: “Karolos Koun” Art Theatre, Frynichou 14, Plaka, Athens

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / FRIDAY, SEPTEMBER 22, 8:00 p.m.

ΙΔΡΥΜΑ ΜΙΧΑΛΗΣ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ /

MICHAEL CACOYANNIS FOUNDATION

ΣΛΟΒΕΝΟΙ ΚΑΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΟΙΗΤΕΣ ΣΤΟ ΚΑΚΟΓΙΑΝΝΗΣ

SLOVENIAN AND GREEK POETS AT CACOYANNIS FOUNDATION

Συντονίζει: Μηνάς Βιντιάδης

Coordinates: Minas Vindiadis

Μάγια Βίντμαρ, Αναστάσης Βιστωνίτης, Πέτρα Κόλμανσιτς, ΓιώργοςΜπλάνας, Μπορίς Α. Νόβακ, Παυλίνα Παμπούδη, Ίβο Σβέτινα, ΒένοΤάουφερ, Κυριάκος Χαραλαμπίδης

Yorgos Blanas, Kyriakos Charalambides, Petra Kolmančič, Boris A. Novak, Pavlina Pamboudi, Ivo Švětina, Veno Taufer, Maja Vidmar, Anastassis Vistonitis

Διεύθυνση: Πειραιώς 206, (ύψος Χαμοστέρνας), Ταύρος

Address: Peireos 206, Tavros

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / FRIDAY, SEPTEMPER 22, 8:00 p.m.

ΒΥΖΑΝΤΙΝΟ ΚΑΙ ΧΡΙΣΤΙΑΝΙΚΟ ΜΟΥΣΕΙΟ / BYZANTINE AND CHRISTIAN MUSEUM

ΑΝΑΓΝΩΣΕΙΣ / READING

Συντονίζει: Αντώνης Μακρυδημήτρης

Coordinates: Anthony Makrydemetres

Άγγελος Καλογερόπουλος, Μίλοβαν Μάρτσετιτς, Αντόνιο Πραένα, Αντώνης Δ. Σκιαθάς, Αγλαΐα Σολοβιόβα, Γιώργος Χρονάς

Yórgos Chronás, Aggelos Kalogeropoulos, Milovan Marčetić, Antonio Praena, Antonis D. Skiathas, Aglaïa Solovieva

Διεύθυνση: Βασιλίσσης Σοφίας 22, Αθήνα

Address: Vassilissis Sofias 22, Athens

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ, 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / FRIDAY, SEPTEMPER 22, 8:00 p.m.

ΔΗΜΟΣ ΧΑΛΑΝΔΡΙΟΥ / MUNICIPALITY OF CHALANDRI

Συντονίζει: Χάρης Μελιτάς

Coordinates: Charis Melitas

Γιώργος Βέης, Αλί Καλντερόν, Κωνσταντίνος Μπούρας, ΓιόζεφΣτράκα, Νατζουάν Νταρουίς, Θωμάς Τσαλαπάτης

Konstantinos Bouras, Alí Calderón, Nadjwan Darwish, Yosef Straka, Thomas Tsalapatis, George Veis

Διεύθυνση: Αετοπούλειο Πολιτιστικό Κέντρο, Φιλικής Εταιρείας και Τομπάζη 18, Χαλάνδρι

Address: Aetopoulio Cultural Centre, Filikis Eterias and Tombazi 18, Chalandri

ΣΑΒΒΑΤΟ, 23 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ, 8:00 μ.μ. / SATURDAY, SEPTEMBER 23, 8:00 p.m.

ΙΔΡΥΜΑ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗΣ ΛΑΣΚΑΡΙΔΗ / AIKATERINI LASKARIDIS FOUNDATION 

Συντονίζει: Τιτίκα Δημητρούλια

Coordinates: Titika Dimitroulia

Βερονίκη Δαλακούρα, Πέτρα Κόλμανσιτς, Αντώνης Μακρυδημήτρης, Γιώργος Μαρκόπουλος, Γιώργος Μπλάνας, Μάριο Μποχόρκες, Νατζουάν Νταρουίς, Μικαέλ Οσάν, Τίτος Πατρίκιος, ΕυρυδίκηΠερικλέους Παπαδοπούλου, Τατιάνα Σερμπινά, Γιόζεφ Στράκα, ΑλίσιαΕ. Στώλλινς, Βένο Τάουφερ, Ντίνου Φλαμάντ, Γιώργος Χουλιάρας, Τηλέμαχος Χυτήρης, Βαγγέλης Χρόνης

Yorgos Blanas, Mario Bojórquez, Yiorgos Chouliaras, Vangelis Chronis, Tilemachos Chytiris, Veroniki Dalakoura, Nadjwan Darwish, Dinu Flamand, Mikaël Hautchamp, Petra Kolmančič, Anthony Makrydemetres, Yorgos Markopoulos, Titos Patrikios, Evridiki Perikleous-Papadopoulou, Tatiana Sherbina, Alicia Stallings, Josef Straka, Veno Taufer

Διεύθυνση: 2ας Μεραρχίας 36 και Ακτής Μουτσοπούλου, Πειραιάς

Address: 2nd Merarchias 36 and Akti Moutsopoulou, Piraeus

ΜΙΚΡΟΨΥΧΟΙ ΚΑΙΡΟΙ ΚΑΙ ΠΟΙΗΣΗ / Lean years good for poetry

Πριν από δύο αιώνες ο Χέλντερλιν αναρωτιόταν: «Κι οι ποιητές τι χρειάζονται σ’ έναν μικρόψυχο καιρό;» Αλλά στους δύσκολους και μικρόψυχους καιρούς γράφτηκε η σπουδαία ποίηση. Ο Έλιοτ εξέδωσε τα Τέσσερα Κουαρτέτα του ενώ μαινόταν ο Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος κι ο Μπρεχτ εμπνεύσθηκε τα καλύτερα ποιήματά του σε καθεστώς εξορίας. Μέσα στον πόλεμο ο Σεφέρης έγραψε τον Τελευταίο σταθμό κι ο Εγγονόπουλος τον Μπολιβάρ.

Στη δική μας δύσκολη και μικρόψυχη ελληνική εποχή ο Κύκλος Ποιητών (πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2011) αποφάσισε να διοργανώσει το Διεθνές Φεστιβάλ Ποίησης στην Αθήνα. Εποχή δύσκολη και μικρόψυχη γιατί η οικονομική κρίση που προκαλούν οι Μέδικοι του χρήματος απειλεί να καταστρέψει τις αξίες για τις οποίες πολέμησαν οι λαοί στον Δεύτερο Παγκόσμιο πόλεμο. Και γιατί απέχουμε πολύ ακόμη από το να αφήσουμε πίσω μας την εποχή της καταφρόνιας, των γενοκτονιών και των πολέμων.

Ένα διεθνές ποιητικό φεστιβάλ δεν είναι, ασφαλώς, κίνημα διαμαρτυρίας. Αποδεικνύει όμως, όπως διαπιστώνεται στα κείμενα των ποιητών που συμμετέχουν σ’ αυτό και παρουσιάζονται σε τούτο τον τόμο, πως οι ποιητές είναι εδώ. Και πως η Μούσα υπάρχει στις ποικίλες μορφές της γιατί απλούστατα δεν οπλοφορεί.

Η ποιητική γλώσσα βρίσκεται πέραν της γλώσσας, γι’ αυτό και το πεδίο της ευαισθησίας σε όλες του τις εκφάνσεις είναι κοινό, από την Ευρώπη και την Ασία ως την Αφρική, την Αμερική και την Ωκεανία. Με την έννοια αυτή κάθε καλό ποίημα, σε όποια γλώσσα κι αν έχει γραφτεί, αποτελεί μέρος της κοινής μας πατρίδας. Επομένως η απόσταση ανάμεσα στη Νέα Υόρκη και το Πεκίνο δεν είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη ανάμεσα στην Αθήνα και τη Ρώμη. Γιατί η ποίηση, αν είναι γνήσια, βρίσκει το ρόλο της και προσπαθεί να δει τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η ζωή, συνδέοντας οργανικά τα πάντα μεταξύ τους, δίνοντας υπόσταση στην άποψη ότι ο ποιητής πρέπει να παρεμβαίνει με την ποίησή του στα κοινά. Σε έναν τρελό κόσμο με πρωταγωνιστή το παράλογο και την απληστία, η ποίηση αναδεικνύει το ελάχιστο, το ασήμαντο, το παραμελημένο.

Τελικά η ποίηση μάς λυτρώνει. Και μας υπενθυμίζει ότι στη ζωή δεν ήρθαμε μόνο για να την χαιρόμαστε αλλά και για να την κάνουμε καλύτερη για τις επόμενες γενιές. Και ίσως αυτό είναι ο ηθικός ρόλος της ποίησης: να ανοίγει μια χαραμάδα απ’ όπου περνά λίγο φως, λίγη χαρά, λίγη αισιοδοξία, λίγη λύτρωση, λίγο χρώμα και όπου η ελπίδα νικά την απελπισία. Οπότε η ποίηση δεν είναι κάτι άχρηστο, όπως λένε οι τεχνοκράτες, οι οικονομολόγοι και οι μετα-πραγματιστές.

Εφέτος τιμώμενη χώρα είναι η Σλοβενία, που εκπροσωπείται με έξη από τους καλύτερους ποιητές της και του χρόνου τιμώμενη χώρα θα είναι η Κίνα.

Η Ελλάδα, ένας τόπος γεωγραφικά μικρός αλλά με τεράστιο ιστορικό βάθος, υπήρξε και παραμένει χώρα ποιητών. Από το 2013 έγινε και τόπος φιλοξενίας ποιητών από όλον τον κόσμο.

Τα παλιά χρόνια έλεγαν πως η ποίηση μπορεί να αλλάξει τον κόσμο, ακόμη και να φέρει επαναστάσεις. Σήμερα αυτό δεν ισχύει. Αλλά, για να παραφράσω τον Οδυσσέα Ελύτη, «Όσοι διαβάζουν και γράφουν ποίηση βλέπουν το διακόπτη που θα μπορούσε να ανάψει το φως της αλλαγής…».

Ντίνος Σιώτης
Πρόεδρος,
Κύκλος Ποιητών

---

And who wants poets in lean years, Hölderlin wondered two centuries ago. Exceptional poetry, however, was written during difficult and small-minded times. Major poems have been written during wars, exiles, disasters. T. S. Eliot’s Four Quartets were published as World War II raged, while Brecht’s best poems were inspired in exile. It was during war that Seferis wrote the Last Station and Engonopoulos wrote Bolivar, his best poem.

In our lean and small-minded times, the Poets Circle, an initiative undertaken in 2011, proceeded to organize the Athens World Poetry Festival. These are lean years because the financial crisis brought about by the money Medici threatens to destroy the values for which people fought during World War II. And we are still away from leaving behind us the age of contempt, genocide, and war.

An international poetry festival is certainly not a protest movement. It does demonstrate, nevertheless, as attested by the work of poets participating in it and sampled in this volume, that poets are here.

Poetic language is the hereafter of language and this why the field of sensitivity in all its manifestations is common, from Europe to Asia and Africa, the Americas and Oceania. In this sense, every good poem, irrespective of the language in which it is written, belongs to a shared homeland. In this sense, the distance between New York and Beijing is no longer than the
distance between Athens and Rome.

Poetry relates to matters of the soul and the heart. Poetry can be glorified, magnified, mystified, verified, identified, signified. Poetry is not just for noble, beautiful, lonely, vulnerable and sensitive things and places and people. Poetry celebrates and salutes the human condition. To paraphrase Walter Issacscon, “Poetry is for the crazy ones. The misfits. The rebels. The troublemakers. The round pegs in the square holes. The ones who think differently. They are not bound on rules. And they have no respect for the status quo. About the only thing you can’t do is ignore them. Because they change things. They push the human race forward. And while some see them as the crazy ones, we see genius. Because the people who are crazy enough to think they can change the world are the ones who do”.

This year the Athens World Poetry Festival honors Slovenia, represented by six of its best contemporary poets.

Poets Circle is aware of the vital role that arts in general and poetry in particular can play in global peace, and understanding among people. World poetry festivals promote not only poetry, but also play a key role in creating a global network against inequality, racism, sexism, and other forms of discrimination, biases that tear the world apart.
Geographically compact, but with a vast historical depth, Greece has been and remains a land of poets. Since 2013 Greece has become a land of hospitality for poets from every part of the world.

In the old times they say that poetry could change the world, move people and inspire a rebellion or even a revolution. Today this cannot happen. But I think we can globalise poetry to the benefit of those who want to participate with an appetite to see things change around them. Poetry by itself cannot change things, but those who read and write poetry can see the switch that the turns change’s light on.

Dinos Siotis
President,
Poets Circle