"ΑΓΩΓΗ ΨΥΧΗΣ" του Έκτορα Πανταζή

– ν-Αυτού ψηλά που περπατείς, τρυγόνα, μωρή τρυγόνα,
και χαμηλά λογιάζεις,1 τρυγόνα μου γραμμένη

μην είδες τον ασίκη2 μου, τρυγόνα, μωρή τρυγόνα,
τον αγαπητικό μου, τον άντρα το δικό μου;

– ν-Εψές προψές τον είδαμε στον κάμπο ξαπλωμένο
μαύρα πουλιά τον τρώγανε κι άσπρα τον τριγυρνούσαν.

---

1λογιάζεις: κοιτάζεις
2ασίκης: λεβέντης, αγαπημένος

Τον πυκνό τον συμπαγή χρόνο που καθρεφτίζει αυτό το τραγουδάκι, γιατί εκφράζει κοντά μιας χιλιετίας αίσθημα, εγχρονίζει η Νατάσσα Μάρε Μουμτζίδου βάζοντας ερμηνευτικό βίωμα πάνω στις υφές του, έτσι όπως το απαιτούν οι χρόνοι της σημερινής ζωής. Γιατί ήταν χρόνοι κοινότητας με τραχιά ζωή που εξέφραζε μια ηχορρυθμική μορφή, που το σημερινό αίσθημα δεν αντέχει.

Λεπτότητα, αβρότητα, που στοιχεί στο τώρα, τα παρέχει φωνητικά μουσικά στυλιστικά, ψυχοφελές για μας, τη μουσική μας αγωγή και για το τραγούδι.

Κι αυτή η κραυγή που σου σχίζει την ψυχή είναι η απόδοση της ουσίας, ο ποιητικός χώρος, διάταση, τέντωμα των χορδών, ένταση ακοής, ακρόασης, βάθεμα, επίρρευμα, ηλεκτρική μετάγγιση, τραγικό αίσθημα.

Η Νατάσσα έχει αντιληφτεί πως αυτό που έκανε η όπερα το είχε κάνει ήδη το δημοτικό μας τραγούδι. Πήρε από την τραγωδία το εργώδες. Η δύση το έκανε όπερα, ο λαός μας τραγούδι.

Στην Υψίτονη κραυγή της η Νατάσσα "διαβάζει" τη δύναμη των εικόνων του τραγουδιού, που σε πρώτη ματιά δεν φαίνεται, σαν την κορυφαία του χορού στο αρχαίο δράμα, μετέχει διεκτραγωδεί, τραγουδά, ερμηνεύει.

Ξαναβάζει στη μουσική σκηνή με βιωματικό τρόπο, με δύναμη ερμηνείας το βάθος της παράδοσης με πλήρη επίγνωση ότι το παραδίδειν εστί παραλαμβάνειν.

Κοινωνεί οικουμενικά

και κοινωνεί οικουμενικά με ιδιόχρωμα φωνής.

Η Υψίτονη κραυγή, διαγράφει τροχιά όπως τα πιο ψηλά τόξα στις Βασιλικές μας μετά τρούλου, ηχητική εικόνα που δίνει στο βάθος του πραγματικού δράματος σ'αυτό που ιστορεί ο στίχος, στοιχείο τραγικό, διαχρονικό του λαού μας που δεν το έχασε ποτέ.

Ρίχνω μια ακόμη ματιά στο "γραμμένη". Θέλει να πει ζωγραφισμένη. Γιατί αν είναι γραμμένη όπως οι εικόνες, η Τρυγόνα, γίνεται εικόνα γυναίκας, παίρνει θέση δίπλα στις αρχαίες ηρωίδες του δράματος. Ελένη τε Εκάβη, Ηλέκτρα και Α ν τ ι γ ό ν η! Ναι ,το είπα.Τρυγόνα Αντιγόνη. Αδερφώθηκαν.

Οπότε για μια στιγμή η Νατάσσα γίνεται Τρυγόνα, και το αντίστροφο.

Έκτωρ Πανταζής