Του Γιώργη Γιατρομανωλάκη/TO BHMA. 12.7. 2016
Είναι πολύ νωρίς ακόμη και για όλους τους περιλειπόμενους φίλους, εταίρους, μαθητές και αναγνώστες του Δ. Ν. Μαρωνίτη να αποτιμήσουμε την μακρόχρονη πνευματική του προσφορά και τη γενναία και γενναιόφρονη παρουσία του στα ελληνικά γράμματα. Να το πούμε χωρίς περιστροφές: υπήρξε κορυφαίος στην εποχή μας. Και ας μου επιτραπεί: μοναδικός. Ανέπτυξε μια πρωτοπόρα και ερεθιστική φιλολογική μέδοθο που βοήθησε πολλούς να βρουν μιαν ανάλογη, αλλα όχι πάντα τόσο αποτελεσματική και χαρισματική, πορεία.
Ποιο ήταν το κύριο στοιχείο της φιλολογικής και ερμηνευτικής φύσης του ΔΝΜ: η απελευθερωτική του ιδεολογία στην αντιμετώπιση των κειμένων της ελληνικής γραμματείας από τον Όμηρο, τον Ησίοδο, τον Ηρόδοτο (για να μείνω στους αγαπημένους του) ως τον Σολωμό, τον Καβάφη, τον Σεφέρη, τον Ελύτη, τον Ρίτσο και άλλους πολλούς. Αυτή η απελευθερωτική του διάθεση και στάση, εκπεφρασμένη μέσα από ένα τολμηρό και κάποτε ανατρεπτικό νεοελληνικό λόγο, διέρρηξε και σχεδόν κατάργησε τα στεγανά της Αρχαίας Ελληνικής και της Νέας Ελληνικής Λογοτεχνίας και Φιλολογίας.
Η βασική του, η φυσική ροπή του ήταν η Φιλότης. Όχι ότι το Νείκος δεν συνυπήρχε στον λόγο του. Ήταν ένας ανατρεπτικός «σοφιστής» που μπορούσε να μαγεύει και να καθηλώνει ακροατές και αναγνώστες. Υπήρξε ένας από τους θελκτικότερους μάστορες του προφορικού και γραπτού λόγου. Όμως η ενοποιητική Φιλότης ήταν, σε όλες τους τις εκδηλώσεις, το κύριο γνώρισμα. Έτσι μπόρεσε (έχοντας ένα πολύ καλό δάσκαλο τον Ι. Θ. Κακριδή) να ενοποιήσει τα κλασικά με τα νεοελληνικά γράμματα και μάλιστα με ένα ιδιαιτέρως γοητετικό, γητευτικό λόγο. Έδινε στον Καβάφη και στον Σεφέρη την ίδια προσοχή που έδειχνε όταν μιλούσε, ή έγραφε για τον Όμηρο ή τον Ηρόδοτο. Αυτή η γλωσσική, ερμηνευτική Φιλότης πέρασε, με ένα ιδιότυπο τρόπο, και στις μεταφράσεις του. Μπορεί κάποιος να διαφωνεί με τις μεταφραστικές του δοκιμές (μια λέξη που του άρεσε πολύ) όμως και εδώ στα μεταφράσματά του η λεκτική και ιδεολογική Φιλότης, η ενοποίηση των αντιθέτων και η παραγωγή ενός νέου κειμένου, φαίνεται επίσης καθαρά.
Αυτή η γραμματειακή/φιλολογική Φιλότης δεν έμενε στο γραφείο ή στα γραπτά του. Εμφανιζότανε και στα καθημερινά. Στα φιλικά και (μη το λησμονούμε, παρακαλώ) στα πολιτικά πράγματα. Υπήρξε αταλάντευτα δημοκρατικός, έχοντας καταφέρει να συγκεράσει εντός του το λαϊκό θεσσαλονικιό στοιχείο και την παλαιά αριστοκρατική πηγή της ταπεινής ελληνικής γενιάς του.
Ο κ. Γιώργης Γιατρομανωλάκης είναι καθηγητής Κλασικής Φιλολογίας και συγγραφέας.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου