7 πόλεμοι, 3 εμφύλιοι πόλεμοι, 7 πτωχεύσεις

Το παρακάτω χρονολόγιο δόθηκε από τον ιστορικό Γ. Δερτιλή, στην διάλεξή του στο Ιδρ.Κοινωνικών Ερευνων (Νοεμβρ.2015)

(7 πόλεμοι, 3 εμφύλιοι πόλεμοι, 7 πτωχεύσεις ) 

Συνοπτικό χρονολόγιο πολέμων, κρίσεων και πτωχεύσεων στην Ελλάδα 1821-2012

1821-27 Πόλεμος της Ανεξαρτησίας . Δάνεια επαναστατικής κυβέρνηση 1824/25 Εμφύλιος πόλεμος 1η πτώχευση.Εμπάργκο αγορών έως το 1878.

1832-32 Δολοφονία Καποδίστρια. Εμφύλιος πόλεμος(1832).Ο Οθων στο θρόνο. Βαυαρικό στρατιωτικό σώμα στην Ελλάδα. Οι Δυνάμεις εγγυώνται το δάνειο του 1833.

1837-33 Παύση πληρωμών για το δανειο των Δυνάμεν. 1844: 2η 

πτώχευση.Υποτίμηση της δραχμης 10-16%

1839-41 Τουρκο-αιγυπτιακός Πόλεμος, εισβολή ελλην. στρατιωτ. αγημάτων στην Θεσσαλία.

1843-44 Αντιμοναρχικό κίνημα με υποστήριξη της Μ.Βρετανίας, του Αγγλικου και Γαλλικού Κόμματος και με αντίθετο το Ρωσικό 

κόμμα. Ο Οθων παραχωρεί Συνταγμα.

1848 Δυνάμεις δέχονται προσωρινή αναδιάρθρωση του δανείου του 

1853-57 Κριμαϊκός πόλεμος, εισβολή ελληνικ. στρατιωτικών στρατευμάτων στην Θεσσαλία.Γαλλο-βρετανικα αγήματα καταλαμβάνουν τον Πειραιά έως το 1857. 

1864,1869 Νέα de facto αναδιάρθρωση του δανείου του 1833.Οικονομικός έλεγχος των Δυνάμεων.

1866-69 Κρητική επανάσταση. Συμμετέχουν τα Ελληνικά στρατευματα που αποβιβάζονται στην Κρήτη.Οι Δυνάμεις αρνούνται να επέμβουν. Η επανάσταση καταρρεει.

1869-71 Η Μ.Βρετανία επαναπροσδιορίζει την πολιτική της στην Ελλάδα.Το δάνειο «μοχλός πίεσης» χάριν τηs Pax Brittanica.

1875-76 “ Tiς πταίει» , το αντιβασιλικό άρθρο του Χαριλάου Τρικούπη εξαναγκάζει τον βασιλιά να δεχθεί την αρχή της δεδηλωμένης.

1875-78 Σερβο-Τουρκικός και Ρωσο-Τουρκικός πόλεμος. Ο ρωσικός στρατος στα πρόθυρα της Πόλης.Ο Δηλιγιάννης απαιτεί πόλεμο. Εισβολή ατάκτων στην Θεσσαλία.

1878-79 Η κυβέρνηση Τρικούπη- Κουμουνδούρου αποφευγει τον 

πόλεμο.Συνθήκη του Αγ.Στεφάνου: Η Ρωσία εξαναγκάζεται από τις άλλες δυναμεις να αποσυρθεί.

1879-1881 Συνθήκη Βερολίνου.Ανεξαρτησία Σερβίας,Βουλγαρίας,Μαυροβουνίου. Χαρη στην Βρεττανία, η Ελλάδα προσαρτά την Θεσσαλία και την επαρχία Αρτας. 

1878-1880 Η Βρεττανία δέχεται αναδιάρθρωση του δανείου του 1833 με την επίβλεψη του Δ.Ο.Ε και αναγνωρίζει την αναδιάρθρωση των δανείων 1824/25.

Δεύτερη Περίοδος 1880-1912 

1880-84 Κυβερνήσεις Τρικούπη. Η οικονομική ανάπτυξη προϋπόθεση των εξοπλισμών. Επενδύσεις υποδομή. Αύξηση δανεισμύ.1883-84 υποτίμηση 2-9%. 

1885-86 « Ειρηνοπόλεμος» Κυβέρνηση Δηλιγιάννη(1886) Δαπανηρότατη επιστράτευση, υπέρμετρος δανεισμός εσωτερικός και εξωτερικός. Υποτίμηση 19% 

1886-90 Κυβερνήσεις Τρικούπη. Υπέρογκες επενδύσεις σε σιδηροδρόμους αργούν να αποδώσουν.Οι σιδηρόδρομοι σχεδιάζονται με στρατιωτικούς στόχους. 

1890-92 Κυβερνήσεις Δηλιγιάνννη. Εξοπλισμοί, φορολογική χαλαρότητα, κερδοσκοπία σε συνάλλαγμα, υπερχρέωση. Η υποτίμηση στα -37%. 

1892-94 Κυβερνήσεις Τρικούπη. 3η πτώχευση(Δεκ.1893) Αύξηση εσωτερ χρέους. Το μέγιστο της υποτίμησης -37% 

1895-97 Ο Τρικούπης δεν εκλέγεται βουλευτής. Αποκλεισμένη από τις ξένες αγορές, η κυβέρνηση Δηλιγιάνννη αυξάνει ραγδαία το εσωτερικό χρέος και τους εξοπλισμούς. 

1897 Κρητική επανάσταση. Ελληνο-Τουρκικός πόλεμος. Ο Οθωμ. 

Στρατός στον Δομοκό. Βρεττανική επέμβαση αποτρέπει την κατάληψη της Αθήνας. 

1898-99 Πρωθ/γία Ζαϊμη. Οι πολεμικές επανορθώσεις επαυξάνουν την υπερχρέωση .Αναδιάρθρωση του συνολικού χρέους με συνεργασία ΔΟΕ-Ζαίμη-Εθν.Τραπεζας 

1904-09 Ανάκαμψη δραχμής. Ισοτιμία της δραχμής με το φράγκο το 1905 και πρωτοφανής υπερτίμηση της κατά 10% τα 1910.Επανάληψη των εξοπλισμων. 

1904 Πολεμικές συγκρούσεις ελλήνων και βουλγάρων ατάκτων στην Μακεδονία. Ο Οθωμ.στρατός καταστέλλει τις εξεγέρσεις. 

1908 Κίνημα των Νεότουρκων κατά του Σουλτάνου. 

1909 Κίνημα στο Γουδί καταγγέλλει τον παλαιοκομματισμό και απαιτεί αναδιοργάνωση του στρατού. 

1910-12 Οι στρατιωτικοί καλούν τον Ελευθέριο Βενιζέλο. Θρίαμβος των Φιλελευθερων στις εκλογές. Αναδιοργάνωση του κράτους 

1912-13 Θάνατος Γεωργίου Α’ στον θρόνο ο γερμανόφιλος Κωνσταντίνος.Βαλκανικοί πόλεμοι.Ελλάδα ανακτά την Ηπειρο και την Μακεδονία. 

1914-16 Ο Βενιζέλος προτείνει έξοδο στον Α Παγκόσμιο Πόλεμο με την Αντάντ. Πρώτο κυμα Προσφύγων από Πόντο και Βαλκάνια. Ο Κων/νος εμμένει στην ουδετερότητα. 

1915-16 Διχασμός. Παραίτηση Βενιζέλου. Το Ρούπελ και το Δ΄Σωμα Στρατου παραδίδονται αμαχητί στον γερμανικο-βουλγαρικό στρατό. 

1916- 17 Εμφύλιος πόλεμος: βενιζελικό κίνημα, χωριστό κράτος στη Θεσσαλονίκη. Η Ελλαδα στον Α΄παγκ.πόλεμο.Η Ανταντ καταλαμβανει την Αθηνα. 

1917-20 Οι Σύμμαχοι εξαναγκάζουν τον Κωνσταντινο να φύγει από την Ελλάδα. Η κυβέρνηση Βενιζέλου προσφέρει το στέμμα στον Αλεξανδρο Α’. 

1920 Συνθήκη των Σεβρών: με διεθνή εντολή ανατίθεται στην Ελλάδα η διοίκηση της εριοχής της Σμύρνης. Ελλην. στρατός αποβιβάζεται στην Σμύρνη. 

1929 Ο Κεμαλ δεν αναγνωρίζει την Συνθήκη των Σεβρών, εναρξη Ελληνο-Τουρκικού Πολέμου.Ο Βενιζέλος χανει τις εκλογές. 

1920-21 Η κυβέρνηση καλεί τον Κωνσταντίνο. Στροφή Αγγλίας και Γαλλίας υπέρ του Κεμαλ. Παύση πληρωμών, διχοτόμηση της δραχμής, πληθωρισμός.4η πτώχευση 

1921-22 Κατάρρευση του μετώπου, η Σμύρνη στις φλόγες, κύμα προσφύγων, υποτίμηση από –16% στο 59% (τελος ‘ 22). 

Τέταρτη περίοδος 1923-1945 

1923-1924 Στρατιωτική δικτατορία στην Αθηνα. Εκτέλεση των Εξι. Εκθρόνιση του βασιλιά. Συνθήκη ειρήνης καθυστερει μέχρι το 1924. 

1923-1928 Ενδεκα στρατιωτικά κινήματα η πραξικοπήματα, δυο 

δικταορίες.Υποτίμηση-89%.Πληθωρισμός , φυγή κεφαλαίων. 

Μαζικές διαδηλώσεις και απεργίες. 

1926-28 Ανταλλαγή πληθυσμών Ελλάδος-Τουρκίας. Νέο κύμα προσφύγων στην Ελλαδα.Αμεσα προβλήματα αντιμετωπίζονται με τη βοήθεια της Κοινωνίας των Εθνών. 

1928-32 Κυβέρνηση Βενιζέλου, πολιτικη ομαλότητα.Σύμφωνο Βενιζέλου- Ατατούρκ. Ιδρυση της Τράπεζας της Ελλάδος με στόχο την σταθεροποίηση της οικονομίας. 

1929-32 Αντικομμουνιστική νομοθεσία ( το «Ιδιώνυμο»), το ΚΚΕ εκτός νόμου, διώξεις των μελών του. Παγκόσμια χρηματιστηριακή 

κρίση, οικονομική ύφεση, ανεργία. 

1931-32 Η Ελλάδα εγκαταλείπει τον κανόνα του χρυσού 7 μήνες μετά την Βρετανία(1932) 

1931-33 5η πτώχευση, υποτίμηση στο 45% 

1931-1936 Τρία στρατιωτικά κινήματα. Ο στρατηγός Κονδύλης 

επαναφέρει με δημοψήφισμα τον Γεώργιο Β΄. Δικτατορία Μεταξά 

Πέμπτη περίοδος 1946-2012 

1940-44 Β΄παγκόσμιος πόλεμος, Εκτη πτώχευση(de facto) 

Yπερπληθωρισμός.Πάνω από 250.000 θάνατο από λιμοί και αρρώστεια στις πόλεις. 

1942-44 Οι κατακτητες απορροφούν προϊόντα γα τις αναγκες τους με πληθωριστικές δραχμές, αναγνωρίζοντας επισήμως την Ελλάδα 

ως πιστωτή του Γ Ράιχ. 

1943-44 Αντίσταση.Κυβέρνηση του βουνού υπό την κυριαρχία του ΚΚΕ.Δεκεμβιανά. 

1945-49 Εμφύλιος πόλεμος.Νεα δραχμη αντικαθστα το υπερπληθωριστικό νόμισμαα (1945) Νέος πληθωρισμός. 

1947-52 Συμμετοχή της Ελλάδος στο ΝΑΤΟ και στον Ψυχρό Πόλεμο . Συμμετοχή ελλην. δυνάμεων στον Πόλεμο της Κορέας(1952) 

1953 Η κυβέρνηση υποτιμά την δραχμή κατά 50% εναντι του δολαρίου.Σταδιακη νομισματική και οικονομική σταθεροποίηση. 

1954-66 Εξέγερση στην Κυπρο.Οχλοκρατικές επιδρομές στην ελλην. Συνοικία τησ Πόλης(1955).αντιτουρκικές βιαιότητες στην 

Κύπρο (1963) 

1955-2012 Αδιάκοπη ελληνο-τουρκικη διαμάχη για τις μειονότητες, το Κυπριακό,το Αιγαίο, τον εναέριο χωρο, αιγιαλίτιδα ζωνη. Συνεχείς εξοπλισμοί. 

1967-1974 Στρατιωτική δικτατορία.Η χουντα οργανωνει πραξικόπημα στην Κυπρο. Τουρκικη εισβολή, Επιστράτευση-φιάσκο στην Ελλαδα .Καταρρευση της Χουντας. 

1972-74 Πρώτη υποτίμηση μετά το 1953 , πληθωρισμός, φοροδιαφυγή 1981-86 Διολίσθηση της δραχμής, νέες υποτιμήσεις-12 -23%.πληθωρισμός, αύξηση εξοπλισμών, άνθηση φοροδιαφυγής και μαύρης αγοράς συναλλάγματος. 

2002-09 Ενταξη στην Ευρωζώνη. Υπέρογκες δαπάνες για δημόσια 

διοίκηση , εξοπλισμους και Ολυμπιακιούς 2004.Τεράστια αύξηση 

του δημοσίου χρέους (2003-2009) 

2009-12 Το χρέος πολύ μεγαλύτερο από τα στατιστικά στοιχεία. Εβδομη πτωχευση και αναδιάρθρωση χρέους, ύφεση, ανεργία. Οξύτατη πολιτικο-κοινωνική κρίση. 

Ευχαριστώ την καθηγήτρια Φιλοσοφίας του Α.Π.Θ. Αλεξάνδρα Δεληγιώργη