"Ο ακρωτηριασμένος Κούρος" της Λένας Κατσομίτη

επιμέλεια στήλης Βιβή Γεωργαντοπούλου

                                                          lesxianagnosisdegas@gmail.com

Ο διευθυντής του αρχαιολογικού μουσείου κοίταζε αποσβολωμένος το ακρωτηριασμένο νέο αρχαιολογικό εύρημα, που είχε μεταφερθεί στο μουσείο για την τελική συντήρησή του πριν την τοποθέτησή του στον χώρο της έκθεσης. Ήταν ένας κούρος του 5ου αι. π.Χ. ιδιαίτερης αρχαιολογικής σημασίας διότι είχε παρόμοια χαρακτηριστικά με τον κούρο της Αναβύσσου. Βρέθηκε θαμμένος σε έναν λοφίσκο στην ίδια περιοχή και τοποθετημένος σε ένα κασόνι. Η κατάστασή του θα ήταν άριστη, αν δεν είχε βρεθεί μία σφαίρα σφηνωμένη στην περιοχή του εφηβαίου. Η ανάλυση έδειξε ότι η σφαίρα προερχόταν από σύγχρονο κυνηγετικό όπλο και η αφαίρεσή της ανατέθηκε σε μία εξαίρετη συντηρήτρια εξειδικευμένη σε δύσκολες περιπτώσεις όπως αυτή. Η αφαίρεση τής σφαίρας με την ελάχιστη δυνατή φθορά στο άγαλμα  προϋπέθετε ειδικές γνώσεις και δεξιοτεχνία για τις οποίες η εν λόγω συντηρήτρια ήταν γνωστή. Το αποτέλεσμα, όμως, ήταν καταστροφικό- αφού το άγαλμα πλέον ήταν ακρωτηριασμένο στα γεννητικά όργανα και εκείνος ήταν υποχρεωμένος να διατάξει ένορκη διοικητική εξέταση.

***

Η συντηρήτρια παρέλαβε με πρωτόκολλο για την υπηρεσία συντήρησης αρχαιοτήτων, το κασόνι με τον κούρο από την αρχαιολογική υπηρεσία του μουσείου. Στον συνοδευτικό φάκελο υπήρχε μία αναλυτική έκθεση σχετικά με την διαδικασία εύρεσης του κούρου και τέσσερις φωτογραφίες που απεικόνιζαν τον κούρο στο σημείο της ανασκαφής. Η αρχική εκτίμηση της συντηρήτριας, σχετικά με την εξαγωγής της σφαίρας από το άγαλμα, ήταν ότι η αφαίρεση είναι εύκολη και ότι μπορούσε να κάνει την επέμβαση μόνη της χωρίς τη βοήθεια του συναδέλφου που απουσίαζε εκείνη τη μέρα. Εκτίμηση, που επιβεβαιώθηκε αφού η σφαίρα αφαιρέθηκε πολύ εύκολα.  

Κράτησε τη σφαίρα μέσα στη χούφτα της και άρχισε να την χαϊδεύει, να την χαϊδεύει αναρωτώμενη πώς μπορεί να βρέθηκε στο σώμα του αγάλματος. Καθώς χάιδευε τη σφαίρα, αυτή άρχισε να διαστέλλεται, μέχρι που έφτασε στο μέγεθος ενός πορτοκαλιού. Η σταδιακή διαστολή άλλαξε ποιοτικά τη σφαίρα, ώσπου κατέληξε να γίνει διάφανη. Η συντηρήτρια κοίταξε την διάφανη σφαίρα και μέσα της πρόσεξε μία άλλη σφαίρα, σφηνωμένη σε ένα ταβάνι. Την θυμήθηκε αυτή τη σφαίρα. Ήταν εκείνη η σφαίρα που την ώθησε να τρέξει να τον βρει…

 Πυροβολισμός! Σε πυροβόλησαν! Σε πυροβόλησαν! Όχι, ταινία! Σε πυροβόλησαν αλήθεια! Έτρεμες, έκλαιγες, ένα αγόρι, μιλούσες, για ένα αγόρι. Ένα αγόρι χαμένο στη μελαγχολία, ένα αγόρι και οι ανεξερεύνητες στύσεις του, ένα αγόρι σου προσφέρει τον αυνανισμό του και σμιλεύει την στύση σου, ένα αγόρι σε συγκινεί με το τραγούδι του, ένα αγόρι σε προδίδει με μία κάμερα κινητού. Και έρχεται ο πυροβολισμός-εκφοβισμός! Η σφαίρα στο ταβάνι σου! Η μνήμη κολλάει στο δέρμα – έχω σμιλέψει και εγώ τη στύση σου, αλλά χωρίς τραγούδι. Ενοχή-υπακοή, ενοχή-φόβος, ενοχή-μυστικό, ενοχή-ενοχή. Ανυπακοή! Όταν δεν το ξαναέκανα, θύμωσες! Έφερνες γλυκά-και άλλα γλυκά! Με μπούκωνες με γλυκά και η ενοχή είχε γεύση σαντιγί. Έχω φύγει, πλέον, από το σπίτι. Έχω ξεχάσει; Ένα αγόρι, σήμερα, ένα κορίτσι, χθες - το κορίτσι που ήμουν -  και η μνήμη δερματοστιξία. Και έρχεται ο πυροβολισμός! Με πυροβόλησες! Η σφαίρα στο ταβάνι σου εξοστρακίζεται πάνω μου, με διαπερνά και σφηνώνεται στον  κούρο, η σφαίρα στον κούρο,  του σπάω τα αχαμνά….

Η συντηρήτρια έσφιγγε γερά στα χέρια της την σφαίρα, η οποία είχε επανέλθει στη συμβατική της μορφή. Στη συνέχεια, έσκυψε, σήκωσε τα κομμάτια του μαρμάρινου φαλλού του αγάλματος από το πάτωμα και τα άφησε στον πάγκο του εργαστηρίου. Ο φαλλός είχε σπάσει σε δύο σημεία, αλλά θα μπορούσε να τον συναρμολογήσει και να τον κολλήσει. Η καταστροφή του αγάλματος, την υποχρέωνε να γράψει μία έκθεση στην οποία να δικαιολογεί την δυσκολία της αφαίρεσης τής σφαίρας καθώς επίσης ότι ήταν εξαιρετικά πιθανή η πρόκληση φθοράς στο άγαλμα, όπως και συνέβη.

 «….ύστερα από μετρήσεις βρέθηκε ότι  η ενσφήνωση της σφαίρας στο άγαλμα είχε πραγματοποιηθεί υπό γωνία 38^ο μοιρών και σε βάθος 25 χιλιοστομέτρων (αντιθέτως με την αρχική εκτίμηση ότι η ενσφήνωση της σφαίρας ήταν κάθετη με το επίπεδο του αγάλματος και σε μικρό βάθος) γεγονός που καθιστά την αφαίρεσή της χωρίς σημαντική φθορά στο άγαλμα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα…..

…το τμήμα του αγάλματος που έσπασε σε τρία κομμάτια πρόκειται να επανακολληθεί…..»

Έχοντας μόλις διατυπώσει την παραπάνω φράση, σταμάτησε την συγγραφή της έκθεσης και έπιασε στα χέρια της τα κομμάτια του μαρμάρινου φαλλού. Μπορούσε να υποστηρίξει το ψέμα του τρόπου ενσφήνωσης της σφαίρας αλλά της ήταν αδύνατο να επανακολλήσει τον φαλλό στη θέση του.

Ήμουν 33 χρονών και έμενα ακόμη στο σπίτι. Κάθε βράδυ οι ίδιες σκηνές εκτυλίσσονταν ιεροτελεστικά. Κάθε βράδυ, κάθε βράδυ…. Έβλεπες τηλεόραση και χάιδευες την φουσκωμένη στύση σου με το χέρι σου μέσα στο εσώρουχο… κάθε βράδυ, κάθε βράδυ, πόσα χρόνια; Δεν θυμάμαι. Είχες σταματήσει να μου φέρνεις γλυκά. Πόσα χρόνια; Με τη μητέρα, οι σχέσεις σας συμβατικές. Και έφευγα πάντα από το σαλόνι… και ξενυχτούσες… και ξενυχτούσες και η τηλεόραση συνένοχος στον αισθησιακό παροξυσμό… χάιδευες την στύση σου κάθε βράδυ. Κάθε βράδυ, κάθε βράδυ, φεύγοντας από το σαλόνι, ονειρευόμουν ότι πυροβολούσα τη στύση σου που ξεφούσκωνε, θρυμματιζόταν και έλιωνε στον πάγο. Κάθε βράδυ…

Έξω είχε αρχίσει να σκοτεινιάζει. Διόρθωσε την έκθεση ως εξής: «…είναι αδύνατη η ανασύσταση τους τμήματος του αγάλματος που έσπασε, καθώς θρυμματίστηκε κατά την πτώση του στο έδαφος…». Έσκισε τις φωτογραφίες που έδειχναν την πρότερη κατάσταση του αγάλματος και κατευθύνθηκε προς την αρχαιολογική υπηρεσία για να σβήσει τις ίδιες φωτογραφίες και από τον υπολογιστή. Έχοντας συνεργαστεί πρόσφατα, με τους αρχαιολόγους συναδέλφους της, γνώριζε τον κωδικό πρόσβασης. Στην συνέχεια, βρήκε από τις επαφές του κινητού της τηλεφώνου τον αριθμό του δικηγόρου της. Καταλάβαινε ότι ο διευθυντής του μουσείου θα διέτασσε τη διεξαγωγή ένορκης διοικητικής εξέτασης για την καταστροφή του αγάλματος.Καθώς καλούσε τον τηλεφωνικό αριθμό του δικηγόρου, πήρε τα κομμάτια του μαρμάρινου φαλλού, τα έβαλε σε ένα γουδί από τον εξοπλισμό του εργαστηρίου και τα κονιορτοποίησε.

Σύντομο Βιογραφικό

Η Λένα Κατσομίτη ζει και εργάζεται στην Αθήνα όπου και γεννήθηκε το 1975. Έχει σπουδάσει στη Φαρμακευτική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών και έχει κάνει μεταπτυχιακές σπουδές στο Πολιτικό Τμήμα της Νομικής Αθηνών για τη Δημόσια Πολιτική και στο Πανεπιστήμιο Leuven του Βελγίου για τα Δημόσια Συστήματα Κοινωνικής Ασφάλισης και Υγείας. Έχει παρακολουθήσει σεμινάρια Δημιουργικής Γραφής. Το 2012 εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο «Της Τρέλας το Γλυκό Έδεσμα» από τις εκδόσεις Ηριδανός.