Σάββατο 24 Οκτωβρίου 2015

Πάμπλο Πικάσο – Ζαν Κοκτώ. Οι καινοτόμοι του Μοντερνισμού: έκθεση στο Ίδρυμα Β. και Μ. Θεοχαράκη




Το Ίδρυμα Β. & Μ. Θεοχαράκη , σε συνεργασία με το Μουσείο Picassoτης Γερμανίας και τη Συλλογή Γιάννη Κονταξόπουλου , παρουσιάζουν τη θεματική έκθεση «Πάμπλο Πικάσο – Ζαν Κοκτώ: Οι καινοτόμοι του Μοντερνισμού. Kunstmuseum Pablo Picasso Münster & Συλλογή Γιάννη Kονταξόπουλου», που θα εγκαινιαστεί από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, κύριο Προκόπιο Παυλόπουλο, την Τετάρτη 4 Νοεμβρίου 2015.

Θα παρουσιαστούν περισσότερα από 190 αντιπροσωπευτικά έργα ζωγραφικής, γλυπτικής, κεραμικής, σχεδίων και καλλιτεχνικών εκδόσεων των πρωτοπόρων καλλιτεχνών, αναδεικνύοντας τη μεγάλη τους προσφορά στην εδραίωση του μοντερνισμού. Όλα τα εκτιθέμενα έργα του Picasso θα προέρχονται από τις συλλογές του Kunstmuseum Pablo Picasso Münster και τα έργα του Cocteau από τη συλλογή του Γιάννη Κονταξόπουλου (που το 2012 παρουσιάστηκε από τον Πρωθυπουργό του Λουξεμβούργο Xavier Bettel και το 2013 παρουσιάστηκε στο Hong Kong, υπό την αιγίδα και με την παρουσία του Υπουργού Εξωτερικών της Γαλλίας, Laurent Fabius).

Ο επιμελητής της έκθεσης, Τάκης Μαυρωτάς, επισημαίνει: «Η ειλικρινής φιλία και η δύναμη της αντιστικτικής έμπνευσης και αφήγησης όριζε τη σχέση των δύο μεγάλων καινοτόμων του μοντερνισμού, οι οποίοι με το πολύτροπο έργο τους σημάδεψαν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό και κατέκτησαν περίοπτη θέση στην ιστορία της τέχνης. Η ποικιλομορφία του έργου τους, στη ζωγραφική, γλυπτική, κεραμική, σκηνογραφία αλλά και στον γραπτό λόγο, εμπεριέχει δυναμικά το έλλογο και το άλογο, αντιθέσεις και αντιπαραθέσεις, ανατρεπτικές σχέσεις με τη ζωή και την αναζήτηση του απόλυτου. Μέσα από το αιρετικό τους πνεύμα αποκαλύπτεται η αυθεντικότητα και η ιδιοφυΐα τους. Ο Picasso γεννημένος στη Malaga της Ανδαλουσίας το 1881 και ο Cocteau στο Maisons-Laffitte, ένα χωριουδάκι έξω από το Παρίσι, οκτώ χρόνια αργότερα, το 1889, κατάφεραν να οδηγήσουν τη σκέψη και τη δράση τους πέρα από τα όρια του τόπου τους, προσδίδοντας οικουμενικότητα στην τέχνη τους. Το έργο τους, με τις βαθιές και διορατικές αλήθειες, έχει μια πολύπλοκη σχέση με την τέχνη, αφού με την ιδιοφυΐα τους διαδραμάτισαν σημαντικό ρόλο στην εδραίωση του μοντερνισμού. Κοινό δε σημείο αναφοράς τους είναι η επίδραση του αρχαίου ελληνικού πνεύματος στη δουλειά τους… Ο Picasso και ο Cocteau με το έργο τους υπερασπίζονται την ελευθερία του έρωτα, την αντισυμβατική ζωή και την απελευθέρωση της σκέψης. Η αισθητική του μοντερνισμού ήταν η αισθητική της ανανέωσης και της αναζωογόνησης, δηλαδή της επιστροφής στους αρχαίους μύθους και στην ιστορία του πολιτισμού. Πολύτροποι και αισθαντικοί, αγάπησαν την απόλυτη αλήθεια, το αναλλοίωτο και το αιώνιο. Έτσι, το έργο τους ανήκει στο αύριο, καθώς θα συνεχίζει να γοητεύει και να διδάσκει τις μελλοντικές γενιές.»

Ο Διευθυντής του Μουσείου Pablo Picasso Münster, Markus Müller, αναφέρει στον ομότιτλο κατάλογο της έκθεσης: «Ο Jean Cocteau συνδέθηκε με τον Pablo Picasso με πολυετή δεσμό φιλίας. Η πρώτη τους συνάντηση το 1915 συνοδεύτηκε από φάσεις εντατικών πνευματικών ανταλλαγών, κοινών ταξιδιών και δημιουργικής συνεργασίας. Το μπαλέτο Parade (Παρέλαση), το οποίο ανέβηκε για πρώτη φορά στο Παρίσι τον Μάιο του 1917 και για το οποίο ο Cocteau έγραψε το λιμπρέτο, ενώ ο Picasso φιλοτέχνησε τα σκηνικά και τα κοστούμια, ήταν τόσο ανοίκεια καινοφανές που προκάλεσε σκάνδαλο. Σε συνδυασμό με τη μουσική του Εrik Satie, ο οποίος είχε ενσωματώσει στην παρτιτούρα θορύβους του δρόμου και ήχους γραφομηχανής, η πρεμιέρα προκάλεσε στο κοινό σύγχυση, την οποία περιγράφει ο Cocteau γλαφυρά τo 1925 στη διάλεξή του υπό τον τίτλο La jeunesse et le scandale (Η νεολαία και το σκάνδαλο): «Το σκάνδαλο που προκάλεσε το Parade στο θέατρο Châtelet ήταν φοβερό… Δεν υπάρχει καμιά αμφιβολία: ο Cocteau προσέβλεπε στη φιλία του Picasso και στον τελευταίο ασκούσε προφανώς μεγάλη γοητεία η συναναστροφή με τον συγγραφέα.»

Την έκθεση «Πάμπλο Πικάσο – Ζαν Κοκτώ: Οι καινοτόμοι του Μοντερνισμού. Kunstmuseum Pablo Picasso Münster & Συλλογή Γιάννη Kονταξόπουλου» συνοδεύει δίγλωσσος κατάλογος με κείμενα που θα τεκμηριώνουν επιστημονικά την έκθεση των Prof. Dr. Markus Müller, Διευθυντή του Μουσείου Kunstmuseum Pablo Picasso Münster, του συλλέκτη Γιάννη Κονταξόπουλου, της Πρυτάνεως του Πανεπιστημίου της Ευρώπης, Ελένης Αρβελέρ, των Πικάσο, Κοκτώ, Τεριάντ, Ελύτη, Τσαρούχη, Φασιανού και του Διευθυντή Εικαστικού Προγράμματος του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη και επιμελητή της έκθεσης, Τάκη Μαυρωτά.

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΤΥΠΟΥ NEW STAR-ΑΛΚΥΟΝΙΔΑ-ΣΤΟΥΝΤΙΟ ΧΕΙΜΕΡΙΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ ΄15-΄16

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ "ΑΛΚΥΟΝΙΣ new star art cinema"
ΔΕΥΤΕΡΑ 26 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΣΤΙΣ 12:30

Αλκυονίδες ημέρες, 365 μέρες το χρόνο!

Αγαπητοί φίλοι,
Η NEW STAR σας προσκαλεί την Δευτέρα 26 Οκτωβρίου στις 12:30 στη Συνέντευξη Τύπου που διοργανώνεται στον κινηματογράφο « ΑΛΚΥΟΝΙΣ new star art cinema», ακριβώς ένα χρόνο μετά την επαναλειτουργία και αναβίωση των δύο ιστορικών αιθουσών της Αθήνας,  ΑΛΚΥΟΝΙΔΑ και ΣΤΟΥΝΤΙΟ για να σας παρουσιάσει το νέο, ανανεωμένο καλλιτεχνικό πρόγραμμα της χειμερινής περιόδου ’15-‘16που πλέον εκτός από τις επιλεγμένες ταινίες του παγκόσμιου κινηματογράφου, τις παρουσιάσεις δημιουργών και τα φεστιβάλ, θα φιλοξενεί στους δύο χώρους τέχνης του ιστορικού κέντρου της Αθήνας:
Πρωτοπόρες θεατρικές παραστάσεις,
 Συναυλίες,
Λογοτεχνικές βραδιές,
Αναλογία και ειδικά αφιερώματα
Εικαστικές εκθέσεις,
Εκπαιδευτικά προγράμματα για παιδιά και νέους.

Στη συνέντευξη τύπου θα παρευρίσκονται σκηνοθέτες, μουσικοί, παραγωγοί, συγγραφείς και ηθοποιοί οι οποίοι θα παρουσιάσουν τη δουλειά τους με την οποία θα συμμετάσχουν στο πρόγραμμά μας.
Μπαίνοντας στον 2ο χρόνο λειτουργίας μας,  είμαστε ακόμα πιο ώριμοι και αποφασισμένοι να υπηρετήσουμε την τέχνη και τον πολιτισμό σε όλες τους τις εκφάνσεις.
Η ΑΛΚΥΟΝΙΔΑ και το ΣΤΟΥΝΤΙΟ μπορούν να ξαναζωντανέψουν τα όνειρα, να καταθέσουν μια νέα πολιτιστική πρόταση σε ένα έρημο και άνυδρο κέντρο της Αθήνας. Όπως κάθε φορά, έτσι και τώρα σε αυτούς τους δύσκολους καιρούς, η Τέχνη καλείται να σκορπίσει τα σκοτάδια που κρύβουν τον καθαρό ουρανό που όλοι αναζητούμε. Και εμείς καλούμαστε να ανταποκριθούμε στο κάλεσμά της.

"Με πρόγραμμα από το πρωί μέχρι το βράδυ, 365 μέρες το χρόνο, με πολλαπλές κινηματογραφικές προβολές ανά εβδομάδα, με πρωτοπόρες θεατρικές παραστάσεις, με συναυλίες και επιλεγμένες βιβλιοπαρουσιάσεις, με θεματικά αφιερώματα σε σπουδαίους δημιουργούς και κινηματογραφικές προτάσεις και από άλλους πολιτισμούς, με εντελώς διαφορετικές αφετηρίες συστατικά από τα συνηθισμένα blockbusters και με εκδηλώσεις εναλλακτικές, που θα καλύπτουν όλο το φάσμα των Τεχνών..."

Μείνετε ενημερωμένοι για τις ταινίες μας και τις δράσεις μας
ακολουθώντας τις σελίδες μας στο facebook 

Για οποιαδήποτε άλλη πληροφορία χρειαστείτε,επικοινωνήστε μαζί μας. 
Με εκτίμηση, 
Γραφείο Τύπου NEW STAR

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΚΟΝΤΟΣ

Πηγή:http://dcondos.gr/node/9


Transformations

1958-1961 Περίοδος της Ρώμης


Transformations



Transformations

1961-1963 Περίοδος του Παρισιού


Χωρίς τίτλο


Ομογένεση


Χωρίς τίτλο

1993 Αφιέρωμα στη Δύση της Πανσελήνου


Μεταξοτυπία 4


Μεταξοτυπία 6



Ο Δημήτρης Κοντός γεννήθηκε στην Τρίπολη Αρκαδίας το 1931. Σπούδασε στη Σχολή Καλών Τεχνών –ΑΣΚΤ το 1950-1955 με δάσκαλο τον Γιάννη Μόραλη. Το 1958 φεύγει για την Ρώμη όπου βρίσκονταν ήδη οι φίλοι του Γιάννης Γαΐτης, Βλάσης Κανιάρης, Κώστας Τσόκλης και Νίκος Κεσσανλής. Όλοι μαζί, το 1959, δημιουργούν το «Gruppo Sigma», μια ομάδα καλλιτεχνών η οποία παρακολουθεί τα πρωτοποριακά καλλιτεχνικά κινήματα και παρουσιάζει τις ιδέες της στην Νάπολη, Μπολόνια και αργότερα στην Αθήνα. Το 1961 ο Δ. Κοντός πάει στο Παρίσι όπου μένει μέχρι το 1964. Το 1964 επιστρέφει στην Ελλάδα και διορίζεται βοηθός επιμελητής στην Έδρα Ζωγραφικής και Ελευθέρου Σχεδίου στην Αρχιτεκτονική Σχολή του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου (Ε.Μ.Π.). Το 1968 διορίζεται επιμελητής Ελευθέρου Σχεδίου στο Πολυτεχνείο ενώ παράλληλα ανοίγει ένα δικό του φροντιστήριο-εργαστήριο Ελευθέρου Σχεδίου και Ζωγραφικής στο κέντρο της Αθήνας. Το 1984 ο Δ. Κοντός εκλέγεται καθηγητής στην νεοσύστατη Σχολή Καλών Τεχνών του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου στην Θεσσαλονίκη (Α.Π.Θ.) όπου και συνεχίζει την εκπαιδευτική και καλλιτεχνική του δραστηριότητα. Πεθαίνει το 1996 στην Θεσσαλονίκη σε ηλικία 65 ετών. Έργα του βρίσκονται σε πολλές ιδιωτικές και δημόσιες συλλογές.
Εκθέσεις/Αφιερώματα μετά το 1996
• 2014-2015 "ΓΡΑΦΗ", Gallery Σκουφά, Αθήνα. Επιμέλεια έκθεσης: Ελισσάβετ Πλέσσα. (Ομαδική Εκθεση Συνεργατών)
• 2015 "Private Collection", Gallery Λόλα Νικολάου, Θεσσαλονίκη. (Ομαδική Συνεργατών)
• 2015 "Gruppo ΣΙΓΜΑ ...55 χρόνια μετά", Mουσείο Κώστα Τσόκλη, Κάμπος Τήνου.
• 2014 "ΛΑΤΡΕΥΤΙΚΑ", Βυζαντινό & Χριστιανικο Μουσείο, Αθήνα. Επιμέλεια: Ιωάννα Αλεξανδρή
• 2014 Art Athina, Gallery Λόλα Νικολάου, Θεσσαλονίκη. (Ομαδική Εκθεση Συνεργατών)
• 2013 "Myths, memories and mysteries: How artists respond to the past": Edinburgh-Jarrow-Cambridge, Μεγάλη Βρετανία. Επιμέλεια: Roger Wollen
• 2013 Art Athina, Gallery Λόλα Νικολάου, Θεσσαλονίκη. (Ομαδική Εκθεση Συνεργατών)
• 2013 «Αφιέρωμα στην Δύση της Πανσελήνου - Roman Pictural», Βιβλιοπωλείο Χάρτα, Βόλος.
• 2012 «Αφιέρωμα στην Δύση της Πανσελήνου - Παλιά Σχέδια», Αίθουσα τέχνης Λόλα Νικολάου ,Θεσσαλονίκη.
• 2009 «Roman Pictural- Παρουσίαση και συζήτηση πάνω στην ιδέα του Εικαστικού Μυθιστορήματος του Δημήτρη Κοντού». Παρουσίαση video του Βασίλη Τζαβάρα και της Ερατώς Τζαβάρα.
• 2007-2008 «Δημήτρης Κοντός: 1931-1996, Αναδρομική Έκθεση», Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη. Χορηγός της έκθεσης ήταν το Ίδρυμα Ιωάννου. Φ. Κωστόπουλου. Επιμέλεια έκθεσης: Μαρία Κοτζαμάνη.

Ατομικές Εκθέσεις
• 1995 «Παλιά Σχέδια 1961-1963», Αίθουσα Τέχνης Μαρία Παπαδοπούλου, Αθήνα.
• 1993 «Roman Pictural- Παλιά Σχέδια 1961-1963», αίθουσα Παρατηρητής, Θεσσαλονίκη.
• 1975 «Λατρευτικά», Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, Αθήνα.
• 1975 «1959 - 1963», Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, Αθήνα.

Ομαδικές Εκθέσεις/Επιλογή
• 1958 Galleria San Fidele, Milano, Italy.
• 1958 «Premio Modigliani», Livorno, Italy.
• 1959 Ιδρύει με τους ζωγράφους Γ. Γαΐτη, Β. Κανιάρη, Νίκο (Κεσσανλή) και Κ. Τσόκλη την καλλιτεχνική ομάδα «Σ» η αλλιώς GRUPO SIGMA, η οποία διοργανώνει διάφορες καλλιτεχνικές εκθέσεις στην Ιταλία.
• 1959 «GRUPO SIGMA», Galleria San Carlo, Napoli, Italy.
• 1959«GRUPO SIGMA», Il Cancelo, Bologna, Italy.
• 1960 «Δ. Κοντός, Χ. Καράς, Κ. Τσόκλης», Αίθουσα Αθηναϊκού Ινστιτούτου (Α.Τ.Ι.), Αθήνα.
• 1961 «Peintres et sculpteurs Grecs de Paris», Mussée d’ Art Moderne de la Ville de Paris.
• 1963 «Quatre peintres Grecs de paris», Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών, Αθήνα.
• 1965 «Peintres Grecs», Mussée R.A.T, Βρυξέλλες.
• 1972 « A concept of Multiplas», Bluecoat Gallery, Λονδίνο.
• 1973 « Παλιά Σχέδια & Ημερολόγιο», Αίθουσα Τέχνης Δεσμός, Αθήνα.
• 1975 « Πανελλήνια Έκθεση», Αθήνα.



Η εποχή του μυθιστορήματος, του Θανάση Αγάθου


Προστατευμένος στην ηρεμία και την απόλυτα χαλαρή αίσθηση του χώρου, ο φιλοξενούμενος συγγραφέαςΘανάσης Αγάθος έρχεται να μπει στη συζήτηση και για λίγο να με επαναφέρει ξανά στην αρχική «ανακριτική» διάθεση της επίσκεψης.

Η αρχική μου απορία είναι πάντα μια ικανοποίηση προσωπικής περιέργειας. «Γράφατε πάντα, ήταν αυτό που ονειρευόσασταν στην ζωή σας, πως πραγματικά ξεκίνησαν όλα…»

«Το πρώτο μου διήγημα θυμάμαι το έγραψα σε ηλικία οκτώ ετών. Τριάντα περίπου σελίδες. Η ιστορία δύο οικογενειών που περνούσαν μια Κυριακή σε μία Αθηναϊκή πολυκατοικία… Στα δέκα μου ξεκίνησα να διαβάζω κλασσική ελληνική λογοτεχνία. «Ο Χριστός ξανασταυρώνεται» ήταν το πρώτο που προσπάθησα και κατάφερα να φτάσω ως τη μέση. Ταυτόχρονα παιζόταν και ως σήριαλ. Στα έντεκα μου,  έγραψα ένα θεατρικό έργο . Με γοήτευε το θέατρο πολύ και οι γονείς μου ήταν θεατρόφιλοι. Οι συμμαθητές μου, θυμάμαι, ήθελαν να τους γράψω ένα ρόλο, έτσι, έγραφα και εγώ για να τους ικανοποιήσω μεγαλώνοντας συνεχώς το έργο το οποίο και παίχτηκε τελικά στη Χριστουγεννιάτικη γιορτή του σχολείου. Μέχρι τότε ήθελα να γίνω ηθοποιός , συγγραφέας ή σκηνοθέτης. Στο γυμνάσιο ήθελα να γίνω δημοσιογράφος ενώ στο λύκειο, γνωρίζοντας ότι η βαθμολογία του λυκείου μετρούσε τότε στις πανελλήνιες, αφοσιώθηκα στα μαθήματα του σχολείου, δεν έγραφα λογοτεχνία αλλά έγραφα κριτικές».

Για κάποιο λόγο, έχει πάντα ενδιαφέρον να ακούς ένα συγγραφέα να αφηγείται τη ζωή του και να βλέπεις μέσα από αυτό τις επιρροές , την έμπνευση και τις αρχές που τον χαρακτηρίζουν  στη σημερινή ζωή και το γράψιμό του.

Στο παρόν όμως; Τι τον χαλαρώνει, τι τον αγχώνει, του αρέσει η Αθήνα, τι μπορεί να τον φοβίζει;

«Έχω μια κόρη οκτώ ετών, επομένως ως γονιός αντιμετωπίζεις τα πράγματα με αυξημένη ευθύνη. Με αγχώνει το θέμα της ανεργίας, τα οικονομικά προβλήματα, οι άνθρωποι και το πώς θα είναι ο κόσμος στο μέλλον.  Υπάρχει μια υπέρμετρη αγάπη προς το χρήμα, και από την άλλη, λόγω δυσκολιών, υπάρχει δυσκολία πρόσβασης προς το χρήμα και οι άνθρωποι λειτουργούν περίεργα σε σχέση με αυτό… Με φοβίζει ο θάνατος, η απώλεια γενικότερα και η αρρώστια ανθρώπων που αγαπώ… Μου αρέσει η Αθήνα. Όταν ακούω ανθρώπους να την κατηγορούν, τσιτώνω. Δύσκολα μπορώ να φανταστώ να ζω μακριά από την Αθήνα. Είναι μια πόλη που αισθάνεσαι ότι κάτι συμβαίνει… Με χαλαρώνει το θέατρο, το σινεμά , ένα βιβλίο, το να βγω έξω με φίλους...»


Η εποχή του μυθιστορήματος, του Θανάση Αγάθου που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Γκοβόστη, ασχολείται με θέματα που έχουν να κάνουν με τα μυθιστορήματα της γενιάς του ’30.

Αναρωτιέμαι γιατί αυτό το θέμα και γιατί αυτή η εποχή...

«Έγραψα αυτό το βιβλίο γιατί η πεζογραφία της γενιάς του 30 έχει αδικηθεί πολύ σε σχέση με την ποίηση. Το έγραψα γιατί ήθελα να εστιάσω σε πτυχές που ήταν ανεξιχνίαστες, όπως τις σχέσεις του κινηματογράφου με την πεζογραφία εκείνης της εποχής ή το πώς δύο διαφορετικοί συγγραφείς της ίδιας περιόδου πλάθουν δύο ήρωες με κοινά στοιχεία... Το βιβλίο αυτό επιχειρεί να καταθέσει έναν προβληματισμό πάνω σε ευρύτερα και ειδικότερα θέματα που σχετίζονται με την πρόσληψη των μυθιστορημάτων της γενιάς του ’30, της γενιάς που επαινέθηκε και επικρίθηκε όσο καμία άλλη λογοτεχνική γενιά στην Ελλάδα και αποτέλεσε συλλογικό φαινόμενο με πολύ μεγάλη διάρκεια».

Καθώς ο χρόνος της συνάντησης μας φτάνει στο τέλος της, λίγο πριν έναν ακόμα αποχαιρετισμό, ζητώ από συγγραφέα και οικοδεσπότη να διαλέξουν το δικό τους βιβλίο μέσα στο χώρο.

Ο κύριος Γκοβόστης διάλεξε το «Mare Nostrum: Μια ιστορία της Μεσογείου»  του John Julius Norwich, σε μετάφραση της Κατερίνας Χαλμούκου,  ένα συγκλονιστικό βιβλίο για τη Μεσόγειο, τη θάλασσα που συνδέει τρεις από τις έξι ηπείρους του κόσμου. Μια ιστορία που ξεκινάει με τους Φοίνικες και τους Φαραώ και μας μεταφέρει, μεταξύ άλλων, στις αραβικές κατακτήσεις της Συρίας, στην Αγία Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τις σταυροφορίες, στον Φερδινάνδο, την Ισαβέλλα και την ιερά εξέταση, στις μεγάλες πολιορκίες της Ρόδου και της Μάλτας από τον Σουλτάνο Σουλεϊμάν το Μεγαλοπρεπή, στους Πειρατές της Ακτής της Βαρβαρίας, έως και τον Ελληνικό Πόλεμο της Ανεξαρτησίας και τη Συνθήκη των Βερσαλλιών. Ένα πραγματικά μοναδικό βιβλίο που πρέπει να είναι σε κάθε βιβλιοθήκη .

Ο φιλοξενούμενος συγγραφέας επέλεξε με τη σειρά του «Το σιδερένιο τακούνι» του Τζακ Λόντον, ενός συγγραφέα που στα σαράντα μόλις χρόνια ζωής του πρόλαβε να γράψει πενήντα βιβλία και να θεωρηθεί ο πιο διαβασμένος και διάσημος συγγραφέας της εποχής του. «Το Σιδερένιο Τακούνι» που κυκλοφόρησε το 1907,  μοιάζει στις μέρες μας πιο επίκαιρο από ποτέ, καθώς περιγράφει τον πόλεμο που θα ξεσπάσει μια μέρα ανάμεσα στην Πλουτοκρατία και το Λαό.

Με τη σειρά μου διάλεξα έναν αγαπημένο των εκδόσεων Γκοβόστη και δικό μου, τον Φιοντόρ Ντοστογιέβσκη και το βιβλίο  του « Αναμνήσεις από το σπίτι των πεθαμένων», ένα βιβλίο για όσα απάνθρωπα συνέβαιναν στα τσαρικά κάτεργα, ένα ασύγκριτο βιβλίο που πολλές από τις περιγραφές του είναι προσωπικά βιώματα και αποτελεί το κατηγορώ του συγγραφέα ενώ παράλληλα φανερώνει την αγάπη του για την λαϊκή Ρωσία και τον απλό λαό.

Καθώς η ώρα της συνάντησης έχει φτάσει στο τέλος της, ανανεώνω το ραντεβού μου με το βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Γκοβόστη για μια επόμενη Δευτέρα και τους Ποιητικούς της διαλόγους και βγαίνω ξανά στην φιλότεχνη οδό της Ζωοδόχου Πηγής…

Το να ζεις στο κέντρο και να χάνεσαι στα υπέροχα μικρά δρομάκια των Εξαρχείων, έχω γράψει ξανά ότι είναι από μόνο του μια υπέροχη εμπειρία. Το να ξέρεις ότι σε αυτές τις όμορφες γωνιές συμβαίνουν πράγματα που σέβονται και διδάσκουν πολιτισμό, είναι μια ακόμα ένδειξη ότι αυτή η πόλη δεν είναι τελικά τόσο άσχημη όσο ακούγεται, ούτε τόσο βαθιά βυθισμένη στο γκρι σύννεφο της εποχής μας. Όσο υπάρχουν τολμηροί άνθρωποι με όραμα, όσο υπάρχουν βιβλία και ζεστοί χώροι να τα φιλοξενούν, αυτή η πόλη μπορεί να είναι πιο ζωντανή, μπορεί να είναι πιο ανθρώπινη, μπορεί να είναι συναρπαστική,  και ευτυχώς, ακόμα πολλά υποσχόμενη.

Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015

Μάνος Χατζηδάκις 90 χρόνια

επιμέλεια άρθρου Νότα Χρυσίνα



Μια ξεχωριστή μουσική βραδιά παρουσία του αρχιμουσικού Μίλτου Λογιάδη και του συνθέτη Γιώργου Κουρουπού, αφιερωμένη στα 90 χρόνια από τη γέννηση του Μάνου Χατζιδάκι, πραγματοποιείται με την αιγίδα της Περιφέρειας Κρήτης, την Παρασκευή 23 Οκτωβρίου 2015, στις 8 μ.μ., στη Βασιλική του Αγίου Μάρκου και οργανωτή τον Σύλλογο «Οι Φίλοι του Λουξεμβούργου στη Κρήτη», που γιορτάζει τα 10 χρόνια της ίδρυσής του.


Στο πρόγραμμα θα παρουσιαστεί ντοκιμαντέρ από τις φημισμένες εκδηλώσεις του «Μουσικού Αυγούστου» το 1980, ομιλίες από τον Γιώργο Κουρουπό και τον Μίλτο Λογιάδη (αναμνήσεις και πιάνο), συνεργάτες του Χατζιδάκι, με ανέκδοτες στιγμές της ζωής του και χαρακτηριστικά μουσικά έργα του, της ίδιας περιόδου.
Τη βραδιά θα κλείσει η Παιδική και Νεανική Χορωδία του Δήμου Ηρακλείου, υπό τη διεύθυνση του μαέστρου Γιάννη Ιδομενέως.
Την εκδήλωση παράλληλα με τον Σύλλογο «Οι Φίλοι του Λουξεμβούργου στη Κρήτη» και την Περιφέρεια Κρήτης συνδιοργανώνει ο Δήμος Ηρακλείου και τελεί υπό την αιγίδα της Πρεσβείας του Μεγάλου Δουκάτου του Λουξεμβούργου.
Συμμετέχει το:

ΜΟΥΣΕΙΟ ΕΙΚΑΣΤΙΚΩΝ ΤΕΧΝΩΝ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ


Ψήγματα λογοτεχνίας και θεωρίας

Ο Γιώργος Μπρουνιάς μεταφράζει τέσσερις στίχους του Χέρμαν Μέλβιλ.


Ο Χέρμαν Μέλβιλ, που πέθανε σαν χτες 28 Σεπτεμβρίου 1891, είχε περάσει από την Αθήνα (Journal of a Visit to Europe and the Levant, October 11, 1856 – May 6, 1857) καθώς ο πεθερός του του έκανε δώρο ένα μεγάλο ταξίδι στα τριάντα εφτά του χρόνια για να τον βοηθήσει ψυχολογικά.

Έργο της Kristin Helberg 2013.

Ο φίλος μου Γιώργος Μπρουνιάς, που έχει τη μανία του καλού σε τρία-τέσσερα πράγματα (μουσική, ζωγραφική, βιβλία, φαγητό), μου πέταξε πριν λίγες μέρες εδώ πάνω στο τραπέζι δυο φωτοτυπημένες σελίδες από ένα θαυμάσιο βιβλίο που του κράτησε συντροφιά νύχτες και απομεσήμερα του επώδυνου αθηναϊκού Αυγούστου, φέτος όπου τα μελτέμια ήταν λιγοστά και η υγρασία δυσκόλευε την αναπνοή.

Vincent Scully, The Earth, the Temple and the Gods, Yale University Press 1979.

Στο περιθώριο του χαρτιού είχε μεταφράσει τέσσερις στίχους από ένα ποίημα του Μέλβιλ που παραθέτει ο Vincent Scully στην προσπάθειά του
«να γεφυρωθεί το χάσμα που μας χωρίζει από την κατανόηση αυτών των ανθρώπων [εννοεί τους Έλληνες που έχτισαν την Ακρόπολη] παρά τις ανυπέρβλητες δυσκολίες κατανόησης που θέτουν ο χρόνος και η απόσταση. Ο Χέρμαν Μέλβιλ, ένας σύγχρονος άνθρωπος όπως εμείς, μπορεί να είχε συλλάβει τα ουσιώδη όταν έγραψε τους ποιητικά συζητήσιμους αλλά εννοιολογικά ακριβείς τέσσερις στίχους με τίτλο “Ελληνική αρχιτεκτονική”:
  Όχι όγκος ούτε πλούτος
Μόνο ο τόπος, η μορφή·
Όχι άγχος για καινούριο
Μόνο σεβασμός στο αρχετυπικό.
 Ίσως δεν είναι τόσο παράδοξο όσο μοιάζει το ότι ο Μέλβιλ, που είδε βαθύτερα από κάθε άλλον τα βάθη και τις δίνες των ωκεανών, θα ήταν τόσο αρμόδιος για να διατυπώσει τόσο λακωνικά τις κρυφές αρχές της σαφήνειας και της μονιμότητας σε ένα ορισμένο και ιερό τοπίο, βάσει των οποίων διαμορφώνεται η ελληνική αρχιτεκτονική. Τα πελάγη που καλούσαν κοντά τους τον Μέλβιλ ήταν το μέτρο της δικής του μοναξιάς μέσα στον κόσμο και το παντοδύναμο πλάσμα που αναζητούσε  βυθισμένο μέσα σ’ αυτά θα μπορούσε να αναδυθεί στο τέλος για να καταστρέψει μια ανθρωπότητα που κυνηγούσε εξουσία δίχως σεβασμό, και νίκη δίχως έλεος ή χαρά.


Ο Άχαμπ, έργο του Rockwell Kent 1930.

Το μίσος του Άχαμπ για τη φύση των πραγμάτων όπως έχουν τώρα τράβηξε τον κεραυνό του Δία καταπάνω του, αλλά η έσχατη δαιμονική του πράξη, να πίνει το θάνατο της φύσης μέσα απ’ τις κάννες των σιδερένιων όπλων, ζητούσε εκδίκηση που θα μπορούσε να αποδοθεί μόνο από μια αρχαιότερη θεότητα, τη λευκή δύναμη που ξεπηδάει μέσα απ’ τη θάλασσα. Έτσι όταν ο Μέλβιλ, σαν ένας τυπικός παραλογισμένος και μεμψίμοιρος σύγχρονος ταξιδιώτης, ανέβηκε στην Ακρόπολη της Αθήνας, μια μέρα του 1857, ήταν σε θέση να καταλάβει μονομιάς το θαύμα που ορθωνόταν μπροστά στα μάτια του.

Ο Μόμπι Ντικ, έργο του Rockwell Kent 1930.

Μια λευκή παρουσία υψωνόταν μπροστά του, πάνω στη βραχώδη σταθερή της βάση αγναντεύοντας τη θάλασσα. Οι κώνοι και οι μυτερές κορφές των βουνών να στέκονται στο βάθος, αντίκρυ αλλά όχι ενάντια στη δική της  ιεροπρέπεια, και γύρω από όλα αυτά ο ορίζοντας να αιωρείται σ’ ένα μοναδικό τόξο. Ο κόσμος γινόταν απλός, έναρθρος και οικείος με την υπέρτατη αρμονία του ναού στο κέντρο του: ένας οργανισμός τόσο περίπλοκος στα μέρη του αλλά και τόσο γαλήνια ακέραιος στην ενέργειά του, όπως κάθε πλάσμα του σύμπαντος, αλλά ταυτόχρονα εντελώς αφηρημένος, εξίσου γεωμετρικός με τα καράβια του Μέλβιλ, ένα έργο του ανθρώπου. Αυτό ήταν “μορφή” όπως ο Μέλβιλ τη γνώριζε, “όχι όγκος ούτε πλούτος” αλλά η μοναδικότητα της ζωής. Και καθώς σκανάρισε με  μάτι  ναυτικού τον ορίζοντα της γης και των υδάτων  αναγνώρισε εκεί το άμεσο παραπλήρωμα της μορφής, τον “τόπο”. Με κάποιο τρόπο μπόρεσε να συλλάβει την αμοιβαία σχέση ανάμεσα στα δυο· ήξερε ότι αυτό ήταν ο “σεβασμός” και μάντεψε πως κάτι βαθύ και ουσιαστικό για την ανθρώπινη ζωή πάνω στη γη δοξάστηκε σ’ αυτό το μέρος.
Το διττό θέμα της “μορφής” και του “τόπου”, της ταύτισης του ανθρώπινου εγώ και του σεβασμού προς εκείνο που είναι έξω από αυτό το εγώ, να ενεργείς δηλαδή μόνος και ταυτόχρονα να κατοικείς μέσα στον κόσμο, είναι προβλήματα πολύ πιο πιεστικά σήμερα απ’ ό,τι στην εποχή του Μέλβιλ, της οποίας εμείς είμαστε οι διάδοχοι. Με αυτά τα ζητήματα καταγίνεται η ελληνική αρχιτεκτονική καθώς εναρμονίζει τα έργα του ανθρώπου και τα έργα της φύσης, τη φύση και την ανθρώπινη βούληση. Στην πραγματικότητα, οι ελληνικοί ναοί και τα ιερά τους εκφράζουν έννοιες που αγκαλιάζουν όλα τα μεγάλα ζητήματα της ζωής όπως κατέληξε να τα γνωρίζει ο δυτικός κόσμος, από τη στιγμή που ήταν το αποτέλεσμα μιας προσπάθειας να συλλάβει κανείς το σύνολο της πραγματικότητας, όχι να υπερβεί, αλλά να καταλάβει τη φανερή αλήθεια των πραγμάτων. Διατυπώνουν τις βάσεις μιας θρησκευτικής στάσης όπου το θεϊκό όπως λέει ο Walter Otto “δεν είναι μια αιτιολόγηση της φυσικής πορείας του κόσμου ούτε μια διακοπή ή μια κατάργησή της: είναι αυτή καθαυτή η φυσική πορεία του κόσμου”. Μ’ αυτό τον τρόπο, οι ελληνικοί ναοί και τα ιερά τους έδωσαν μορφή στις πιο ισορροπημένες και πλήρεις έννοιες που μπόρεσε να συλλάβει ο δυτικός πολιτισμός στην μετά την Αρχαία Ελλάδα πορεία του. Κατόρθωσαν να το κάνουν επειδή, παρόλο που διέθεταν πνευματική ανεξαρτησία, είχαν ενσωματώσει τις πανάρχαιες παραδόσεις πίστης που έφτασαν ως τις μερες τους από την παλαιολιθική εποχή. Γι’ αυτό στέκονται, μαζί με τον ελληνικό πολιτισμό που τους συνέλαβε, σε ένα κεντρικό σημείο της ανθρώπινης ιστορίας: σε μια στιγμή όπου το βαθύτερο παρελθόν, με όλες τις ενστικτώδεις του παρορμήσεις, τους τρόμους, τις χαρές και τα σεβάσματα, βρέθηκε για ένα διάστημα σε αρμονία με τις σκληρές προκλήσεις μιας καινούριας και απελευθερωμένης σκέψης — εκείνη τη στιγμή δηλαδή που το εγώ και τα αντικείμενα έξω από το εγώ ταυτοποιούνταν εξίσου σαν αντικειμενικές πραγματικότητες. Στην ακμή τους πάνω οι Έλληνες εναρμόνισαν και συμφιλίωσαν τα δυο αυτά άκρα αντίθετα, μια συμφιλίωση στο πνεύμα της Ησυχίας του Πίνδαρου: ευχαρίστηση, ευγένεια, σύνεση, δικαιοσύνη, γαλήνη. Αυτή η στιγμή ποτέ δεν μπορεί να ξαναρθεί, αλλά η διπλή σοφία που ενείχε άφησε ένα αιώνιο σημάδι με τους ναούς που τοποθέτησε πάνω στη γη, ” την καλοστεριωμένη γη, μάνα ολονών, αρχαιότερη από όλα τα υπαρκτά, μητέρα όλων των θεών, γυναίκα του έναστρου ουρανού” (Ομηρικοί ύμνοι). Συνεπώς με την ιερότητα της γης πρέπει, πρώτα απ΄όλα, να καταπιαστούμε.…» 
O Vincent Scully στην Αθήνα.
Ήταν ένα ψήγμα από το βιβλίο The Earth, the Temple and the Gods, εν τάχει μεταγλωττισμένο από εμέ, τη στηλογράφο Λούλα, με εξαίρεση τους στίχους που μου χάρισε μεταφρασμένους ο ισόβιος φίλος. Ο Μέλβιλ τώρα βασιλεύει ολοζώντανος κάτω από τη γη — νυν υπό γαίης πάμψυχος ανάσσει. Ο Γιώργος Μπρουνιάς φτεροκοπάει στην Αθήνα από ομορφιά σε ομορφιά και για τον  Vincent Scully (1920-)  μαθαίνω ότι όποτε εμφανίζεται στο Yale για κάποια διάλεξη χαλάει ο κόσμος. Εμείς οι Έλληνες, περί ων ο λόγος στο κειμενο, μοιάζουμε να μην μπορούμε να ξεχωρίσουμε δυο γαϊδουριών άχερα. Εκτός κι αν τα καταφέρουμε τελικά…