Το cantus firmus φιλοξενεί την Ανν Λου ή την συγγραφέα και ψυχαναλύτρια Αννίτα Λουδάρου. Λέει στην Νότα Χρυσίνα "Το ιώδιο είναι μυρωδιά, είναι απλωσιά, είναι γιατρειά, είναι κλείσιμο λογαριασμών, είναι επούλωση, είναι η στιγμή της γαλήνης μετά την καταιγίδα".
Κυρία Λουδάρου η νουβέλα σας θα
μπορούσε να χαρακτηριστεί μια ολοκληρωμένη σειρά συνεδριών ψυχοθεραπείας. Πόσο
σας έχουν επηρεάσει οι σπουδές σας στην
ψυχανάλυση στον τρόπο γραφής σας;
Δεν με επηρέασαν άμεσα οι σπουδές μου στην
ψυχανάλυση ως προς την συγγραφή του Ιωδίου. Όμως με βοήθησαν να προσπαθώ να
παραμείνω ευαισθητοποιημένη προκειμένου να κατανοήσω καλύτερα τις σχέσεις μου
και τις ανθρώπινες συμπεριφορές. Με αυτή την έννοια βοηθήθηκα από τις σπουδές
μου και στην συγγραφή.
Στην νουβέλα σας θίγετε θέματα σχέσεων
πολλών ειδών όπως για παράδειγμα μάνας –κόρης, κουνιάδας –νύφης, γιαγιάς-
εγγονής και του ζευγαριού. Τελικά είμαστε τόσα πρόσωπα όσα και οι σχέσεις μας ή
παραμένουμε ίδιοι ενώ απλά καθρεφτίζονται οι άλλοι σε εμάς;
Θα έλεγα
πως είμαστε οι εμπειρίες μας, οι ασυνείδητες εγγραφές μας. Βλέπετε θα
πρέπει να αποδεχθούμε πλέον πως άνθρωπος
έχει ασυνείδητο κομμάτι. Δεν είναι όλα ό,τι φαίνεται. Κάνουμε κι επιλέγουμε πολλά χωρίς να καταλαβαίνουμε
γιατί τα επιλέγουμε και γιατί τα κάνουμε.
Περισσότερο
σημαντικά είναι όσα γίνονται χωρίς να φαίνονται. Όταν σχετιζόμαστε με τον άλλο άνθρωπο, στην ουσία δεν σχετιζόμαστε με τον ίδιο άμεσα
αλλά με την εικόνα που έχουμε βαθιά μέσα μας, μια εικόνα που επηρεάζεται από τις
εικόνες των σημαντικών άλλων ανθρώπων που είχαμε στην ζωή μας . Σκεφθείτε πόσες
φορές έχουμε εξιδανικεύσει κάποιον σε μια ερωτική σχέση. Επενδύουμε έντονα τα θετικά μας συναισθήματα
και εξιδανικεύουμε τον σύντροφο μας. Μονάχα που αυτά τα συναισθήματα στην
πραγματικότητα δεν ανήκουν μονάχα στον παραλήπτη τους αλλά ανήκουν και σε
άλλους σημαντικούς ανθρώπους της ζωής μας για παράδειγμα στους γονείς μας. Για
τον ίδιο λόγο ένας φίλος, σύντροφος μπορεί να γίνει αποδέκτης της
επιθετικότητας μας, του θυμού μας που και πάλι δεν ανήκει όλος σ΄ αυτόν αλλά σε
άλλα σημαντικά για μας πρόσωπα. Γι΄ αυτό
και για το πως θα πετύχει μια σχέση να γίνει όμορφη και βαθιά είναι ένα θέμα
που ισοδυναμεί κατά κάποιο τρόπο με το να γινόμαστε καλύτεροι άνθρωποι κάθε
μέρα.
Μαθαίνω ποιος είμαι κοιτώντας το βλέμμα της μητέρας
μου και πως εκείνη με κοίταζε όταν με κρατούσε στην αγκαλιά της μωρό παιδί.
Έτσι καταλαβαίνω αν είμαι αξιαγάπητος, επιθυμητός από τα μάτια της μάνας μου. Κάπως έτσι διαμορφώνουμε την εικόνα του εαυτού μας σε επίπεδα ασφάλειας, αποδοχής.
Επαναλαμβάνουμε, δίνουμε και παίρνουμε ανάλογα καθρεφτίσματα με το αρχέτυπο καθρέφτισμα σε ολόκληρη την ζωή μας. Συνεχίζουμε
να ενσαρκώνουμε τον πρώτο πρώτο ρόλο που συναντήσαμε στη ζωή προσαρμόζοντας το νέες συνθήκες. Έτσι
ερμηνεύονται και συνδέονται όλες οι σχέσεις της ζωής μας, κοινωνικές,
συντροφικές, φιλικές κλπ. Μέχρι να
Πώς ξεκινήσατε να γράφετε;
Πάντα
με θυμάμαι να γράφω . Θα έλεγα πως ήταν
ο τρόπος που με βοηθούσε να αναγνωρίσω τις ανάγκες μου, να συγκεντρωθώ με ένα
βλέμμα πιο καθαρό στον ίδιο μου τον εαυτό. Ίσως αυτό ακούγεται εγωιστικό. Όμως
πως να μπορέσει κανείς να δημιουργήσει, να προσφέρει, να σταθεί χρήσιμος αν
δεν είναι σε καλή επαφή με τον εαυτό του. Στην αρχή έγραφα χωρίς ξεκάθαρο σκοπό
ένα ποίημα, ένα κείμενο, μια από δω μια από κει. Αργότερα ήρθε σαν κύμα ένα πιο συστηματικό
κύμα και δημιουργήθηκε το μπλοκ. Σίγουρα έπαιξε ρόλο και η εποχή που ζούμε.
Φέρνει στην επιφάνεια την ανάγκη για επικοινωνία αλλά περισσότερο ήταν η ανάγκη
να βρω ένα καλύτερο τρόπο επικοινωνίας με τον εαυτό μου.
Τι σημαίνει για εσάς η συγγραφή;
Η
συγγραφή για μένα είναι δημιουργία και λύτρωση. Η σπουδαία ψυχαναλύτρια Melanie Klein
γράφει πως "Η δημιουργία ως παρόρμηση επανόρθωσης είναι μια αναπαράσταση ενός
ενοποιημένου όλου , στο οποίο ο ίδιος ο δημιουργός έχει προηγουμένως επιτεθεί
και διχοτομήσει" . Σαν να λέμε δηλαδή
πως όπως κάθε δημιουργία έτσι και η
τέχνη είναι ένας μεταβατικός χώρος όπου επαναδομούνται όλα τα ακρωτηριασμένα
τμήματα του δημιουργού. Αυτά τα ακρωτηριασμένα τμήματα που κουβαλάμε
μέσα μας σαν εσωτερικευμένες τραυματικές εγγραφές και έχουμε ανάγκη να τις
αποκαταστήσουμε με κάποιο τρόπο και όσο γίνεται. Δεν θα υπήρχε ίσως ποίηση, λογοτεχνία,
γλυπτική, ζωγραφική αν οι άνθρωποι δεν είχαν την ανάγκη να απαλύνουν τους
πόνους τους.
Ποιοι είναι οι αγαπημένοι σας
συγγραφείς; Επιλέξτε έναν ή μία συγγραφέα και πέστε μας τι σας αρέσει στην
γραφή του;
Είναι όλοι αυτοί οι συγγραφείς που διαβάζω τα
βιβλία τους ξανά και ξανά. Καζαντζάκης, Μπόρχες, Χέμινγουεϊ, Μπαλζάκ, Λέσινγκ, Τσβάιχ, Ροθ,
Ραπτόπουλος, Τζαμιώτης.
Ο
Τσβάιχ για παράδειγμα είναι σκοτεινός και κάπως ανορθόδοξος συγγραφέας στα μάτια μου. Ακροβατεί πάνω σε τεντωμένα
σχοινιά συναισθημάτων χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Καταλήγει να μας ξεναγήσει στα πιο
ακραία και έντονα συναισθήματα και ακόμα καταφέρνει να τα συνηθίσουμε, να τα
αναγνωρίζουμε ακόμα και στην καθημερινή μας ζωή χωρίς να γίνει στάλα
διδακτικός. Όπως και για τους ήρωες του ΄΄Επικίνδυνου οίκτου ΄΄οι ψυχοφθόρες
συνέπειες του οίκτου για παράδειγμα
γίνονται αναπόσπαστο κομμάτι της συνείδησης τους χωρίς να μπαίνει ποτέ σε
ηθικολογική σπουδή.
Μιλήστε μας για το alter ego σας την
Ανν Λου και το ταξίδι της στο Διαδίκτυο;
Η Ανν Λου ξεκίνησε την περιπλάνηση της στο
διαδίκτυο χωρίς ρυθμό και συνέπεια. Έγραφε την μια ένα ποίημα, την άλλη μια
μικρή διήγηση, ένα κείμενο ή μια νουβέλα αργότερα. Αυτό που ήθελε και θέλει να
καλύψει είναι την μεγαλύτερη απόσταση που νομίζει πως υπάρχει στον κόσμο, που δεν είναι άλλη από απόσταση που την χωρίζει από τους
άλλους. Μένουμε ο ένας δίπλα στον άλλο
αλλά είμαστε πολύ μακριά. Θέλουμε να μιλάμε αλλά δεν θέλουμε να ακούμε. Είναι σημαντικό να πεις έρχομαι, φέρνω τις
σκέψεις μου , τις απόψεις μου και είμαι έτοιμος ν΄ ακούσω και να καταλάβω αυτό
που λέει ο άλλος.
Ποια είναι η Ανν Λου; Περιγράψτε μας
λίγο τον εαυτό σας;
Είμαι
ονειροπόλα και παλεύω με χίλιους δυο τρόπους να κερδίζω την ελευθερία μου. Δεν
βρίσκω άλλο τρόπο έξω από την αγάπη. Μεγαλώνω, έχω μια ολόκληρη ζωή να
νοηματοδοτήσω κι αυτό το αίτημα νομίζω είναι επιτακτικό. Να μπορέσω να πω "άξιζε να υπάρξουμε για να
αγαπηθούμε’’. Είμαι πολλά ετερόκλητα
κομμάτια. Δεν μπορεί να υπάρχει μια αλήθεια που ενώνει αυτά τα ετερόκλητα κομμάτια. Κι αυτή η αλήθεια στέκει κάπου ψηλότερα.
Στην τελευταία σκηνή το «Ιώδιο», το
οποίο έδωσε και τον τίτλο στην νουβέλα σας, μυρίζει στο δωμάτιο της, σχεδόν,
αναστημένης κόρης. Μιλήστε μας για τον τίτλο και ακόμη πώς θα θέλατε να
διαβαστεί το βιβλίο σας από τους αναγνώστες;
Θα
ήθελα το Ιώδιο να διαβαστεί σαν πολλές μικρές και φευγαλέες στιγμές όπως είναι
στο δικό μου μυαλό οι στιγμές της ελευθερίας και της ευτυχίας που η επανόρθωση
φέρνει. Το ιώδιο είναι μυρωδιά, είναι απλωσιά, είναι γιατρειά, είναι κλείσιμο
λογαριασμών, είναι επούλωση, είναι η
στιγμή της γαλήνης μετά την καταιγίδα. Είναι όταν όλα έχουν κοπάσει κι
εσύ στέκεις κουρασμένος αλλά όρθιος και
έτοιμος να ξεκινήσεις ξανά. Είναι το τέλος της τράνζιτ διαδρομής που σε πήγε
από το ένα σταθμό στον άλλο .
Γράφετε στο βιβλίο σας «Μιλήσαμε για
όλα τ’ άλλα, αξιοποιήσαμε χιλιάδες λέξεις ώστε να κατατροπώσουμε όλους τους
εχθρούς». Μπορεί ο λόγος να χρησιμοποιηθεί ως ασπίδα προς τον εξωτερικό κόσμο;
Μπορεί να πει όσα αισθανόμαστε ή χρειάζεται να βρούμε νέους τρόπους επικοινωνίας
τη εποχή της κατάθλιψης και της μοναξιάς δηλαδή την εποχή μας;
Νομίζω
πως ζούμε σε μια άνυδρη εποχή όπου
κυριαρχεί η ξεραΐλα από έλλειψη αγάπης. Εγκατασταθήκαμε για τα καλά στον
εαυτοπλανήτη μας, στα αποκομμένα ψυχοντουλαπάκια μας και μας ενδιαφέρουν
σχεδόν αποκλειστικά οι εαυτοί μας χωρίς
κι αυτούς να τους αναγνωρίζουμε καθαρά . Ακούμε συνεχείς μονολόγους. Είμαστε
όλοι πρωταγωνιστές. Δεν υπάρχουν
διάλογοι. Έχουμε πρόβλημα στον τρόπο που επικοινωνούμε. Παρακολουθήστε δυο ανθρώπους να μιλούν και θα
δείτε ίσως πως ο ένας μιλάει για το θέμα και ο άλλος για την σχέση τους. Δεν
συντονίζονται πουθενά και στο τέλος ( πολλές φορές το τέλος είναι δευτερόλεπτα
από την αρχή που άρχισαν να μιλούν ) τσακώνονται και σταματούν. Χαμένοι στην
μετάφραση παρακολουθούμε να γλιστρούν οι μέρες μέσα από τα χέρια μας και εμείς
να περιμένουμε κάτι που παραμένει στην σφαίρα του ανέφικτου. Οι στίχοι του Σεφέρη περιγράφουν τα αδιέξοδα
μας :
‘’Στήνουμε
θέατρα και τα χαλνούμε
Όπου
σταθούμε κι όπου βρεθούμε
Στήνουμε
θέατρα και σκηνικά
Όμως
η μοίρα μας πάντα νικά.’’
Κάπως
έτσι προχωράμε στην ζωή. Χωρίς παύση, χωρίς κανένα ελάχιστο κενό για ξεκούραση,
αναστοχασμό, έστω ένα μικρό κενό δημιουργικής σιωπής. Εντοιχισμένοι μέσα σε πελώριους τοίχους,
τρέχουμε προς το τέλος της διαδρομής μας. Δεν νομίζω πως χρειαζόμαστε νέους
τρόπους επικοινωνίας. Χρειαζόμαστε όμως επικοινωνία. Να δυναμώσουμε την επαφή
μας με τον εαυτό μας και με τους άλλους. Να ακούμε το διαφορετικό του κάθε
διαφορετικού άλλου. Να συνδεθούμε, να
επικοινωνήσουμε, να σχετισθούμε. Έξω από
κουστούμια, φλας, μακιγιάζ, να δούμε και να μιλήσουμε ανθρώπινα. Η ανθρωπιά
κάνει τον άνθρωπο. Δεν χρειάζεται να
καταταγείς σε σχολές , ομάδες, τάσεις ρόλους για να μιλήσεις ανθρώπινα. Να
παραμείνεις ευαισθητοποιημένος χρειάζεται για να κατανοήσεις τις συμπεριφορές
και τις σχέσεις σου.
Ονομάζομαι Αννίτα
Λουδάρου και είμαι ψυχαναλύτρια. Εκπαιδευόμενη της Ελληνικής Εταιρείας Ομαδικής
Ανάλυσης και Οικογενειακής Θεραπείας παρακολουθώντας τον επταετή κύκλο σπουδών
της καθώς και δεκατρία χρόνια ομαδικής ανάλυσης.
Τελειόφοιτη του τμήματος
Ψυχολογίας του Ανοικτού Πανεπιστημίου Αγγλίας.
Εργάζομαι ιδιωτικά στην
Αθήνα σε ατομικό, οικογενειακό, ομαδικό επίπεδο καθώς και θεραπεία ζεύγους.
Μητέρα δύο κοριτσιών .
Έχω γράψει δύο
βιβλία, τη συλλογή / μικρών αφηγήσεων
διηγημάτων με τον τίτλο ‘’Τράνζιτ’’ το
2014 από τις εκδόσεις Απόπειρα και τη νουβέλα ΄Ίώδιο’’
το 2015 από τις ίδιες εκδόσεις.
