ΘΑΝΑΣΗΣ ΠΕΤΣΑΛΗΣ - ΔΙΟΜΗΔΗΣ (1904-1995)

Πηγή:http://www.ekebi.gr/frontoffice/portal.asp?cpage=NODE&cnode=461&t=335 Phg;h Ο Θανάσης Πετσάλης γεννήθηκε στην Αθήνα. Ο πατέρας του Νικόλαος ήταν γιατρός και καθηγητής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. Είχε έναν μεγαλύτερο αδερφό τον Αλέκο. Σπούδασε Νομική στο Πανεπιστήμιο Αθηνών και πραγματοποίησε μεταπτυχιακές σπουδές στο Παρίσι, όπου παράλληλα σπούδασε και στη Σχολή Πολιτικών Επιστημών. Ταξίδεψε στην Ευρώπη για σπουδές (1920-1924) και στη συνέχεια επέστρεψε στην Αθήνα, όπου φοίτησε στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου (1924-1928). Το 1928 διορίστηκε στην Τράπεζα της Ελλάδος, όπου εργάστηκε στο τμήμα μελετών και στο δικαστικό τμήμα ως το 1946. Το 1932 πολιτεύτηκε με το κόμμα του Γ.Καφαντάρη. Το 1941 παντρεύτηκε την Αιμιλία Γεωργίου Τριλίβα - με την οποία απέκτησε ένα γιο το Νίκο - και το 1952 σε δεύτερο γάμο την Ελισσάβετ Κωστακοπούλου, με την οποία απέκτησε τον δεύτερο γιο του Αλέξανδρο. Πρωτοεμφανίστηκε στο χώρο της λογοτεχνίας το 1923 με δημοσιεύσεις ποιημάτων και το 1925 εξέδωσε τη συλλογή διηγημάτων Μερικές εικόνες σε μια κορνίζα, με έντονες επιρροές από το χώρο του γαλλικού νατουραλισμού και του αισθητισμού. Ακολούθησε μια συνειδητή στροφή του προς το είδος του αστικού μυθιστορήματος, ενταγμένου στα πλαίσια της λεγόμενης μυθιστορηματικής τοιχογραφίας, μιας κατά το δυνατό αντικειμενικής θεώρησης της κοινωνικής ζωής και αληθοφανούς αναπαράστασής της, εντάσσοντας τα μυθιστορήματά του σε μεγαλύτερες, χρονικά διαδοχικές ενότητες. Για το λογοτεχνικό του έργο τιμήθηκε από την Ακαδημία Αθηνών το 1950 και με το Κρατικό Βραβείο Μυθιστορήματος (1956 και 1963). Το 1948 αναγορεύτηκε μέλος της Ελληνικής Εταιρείας Λογοτεχνών (θέση από την οποία παραιτήθηκε το 1950), το 1977 μέλος της Ακαδημίας Αθηνών και το 1994 επίτιμος διδάκτωρ της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών. Έργα του έχουν μεταφραστεί στα γαλλικά και αγγλικά. Πέθανε στην Αθήνα. 1. Για περισσότερα βιογραφικά στοιχεία του Θανάση Πετσάλη Διομήδη βλ. Γιάκος Δημήτρης, «Πετσάλης – Διομήδης Θανάσης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. , Ζήρας Αλεξ., «Πετσάλης – Διομήδης Θανάσης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988, Παπαγεωργίου Κώστας Γ., «Θανάσης Πετσάλης – Διομήδης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία· Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Ζ΄, σ.156-188. Αθήνα, Σοκόλης, 1993 και Πικραμένου Μίτση, «Βιοχρονολόγιο Θανάση Πετσάλη- Διομήδη, Νέα Εστία138, Χριστούγεννα 1995, ετ.ΞΘ’, αρ.1643, σ.2-6.

Ενδεικτική Βιβλιογραφία 1 • Άγρας Τέλλος, «Η τριλογία του κ.Θ.Πετσάλη», Τα Νέα Γράμματα11, 11/1936, σ.837-853. • Αθανασόπουλος Βαγγέλης, Ο λογοτέχνης ως πρότυπο δημιουργικής δράσης· Θ.Πετσάλης- Διομήδης: Πώς ένας συγγραφέας συγκρότησε τα πρόσωπα και το έργο του. Αθήνα, Καρδαμίτσα, 1990. • Αθανασόπουλος Δημ.Σ., Θανάσης Πετσάλης· Η ασίγαστη αναζήτηση των συνόλων· Με μια προσωπογραφία και τρία κοσμήματα του Ν.Χατζηκυριάκου – Γκίκα. Αθήνα, Πιτσιλός, 1987. • Γιάκος Δημήτρης, «Πετσάλης – Διομήδης Θανάσης», Μεγάλη Εγκυκλοπαίδεια της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας11. Αθήνα, Χάρη Πάτση, χ.χ. • Δεσποτόπουλος Κ.Ι., Μητσάκης Καρ., Μόσχος Ε.Ν., «Θαν. - Πετσάλης Διομήδης», Νέα Εστία137, ετ.ΞΘ΄, 1η/5/1995, αρ.1628, σ.567-571. • Δημάδης Κ. Α., Δικτατορία - Πόλεμος και Πεζογραφία · 1936 - 1944. Αθήνα, Γνώση, 1991. • Ζήρας Αλεξ., «Πετσάλης – Διομήδης Θανάσης», Παγκόσμιο Βιογραφικό Λεξικό8. Αθήνα, Εκδοτική Αθηνών, 1988. • Καραντώνης Αντρέας, «Θανάσης Πετσάλης», Πεζογράφοι και πεζογραφήματα της γενιάς του ’30, σ.214-220. Αθήνα, Φέξης, 1962. • Κούρτοβικ Δημοσθένης, «Θανάσης - Πετσάλης Διομήδης», Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς· Ένας κριτικός οδηγός, σ.184-185. Αθήνα, Πατάκης, 1995. • Λαπαθιώτης Ναπολέων, Κριτική για το Ο Μάγος με τα δώρα, Νέα Εστία27, 1940, σ.708-709. • Μητσάκης Κάρολος, «Θανάσης Πετσάλης-Διομήδης», Νεοελληνική πεζογραφία· Η γενιά του ’30, σ.111-128. Αθήνα, Ελληνική Παιδεία, 1977. • Παναγιωτόπουλος Ι.Μ., «Θανάσης Πετσάλης», Τα πρόσωπα και τα κείμεναΒ΄ · Ανήσυχα χρόνια. Αθήνα, Αετός, 1943. • Παπαγεωργίου Κώστας Γ., «Θανάσης Πετσάλης – Διομήδης», Η μεσοπολεμική πεζογραφία · Από τον πρώτο ως τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο (1914-1939)Ζ΄, σ.156-188. Αθήνα, Σοκόλης, 1993. • Παπαδοπούλου Μ., Κριτική για το Τέλος του μύθου, Τα Νέα, 30/10/1976. • Πικραμένου - Βάρθη Δήμητρα, Πετσάλης Διομήδης · Η «πνευματική οδοιπορία» του και οι «Μαυρόλυκοι». Αθήνα, 1985. • Σαχίνης Απόστολος, «Θανάση Πετσάλη: Η κυρία των τιμών – 1944, Πέρα στη θάλασσα – 1944», Η πεζογραφία της κατοχής, σ.134-139. Αθήνα, Ίκαρος, 1948. • Σαχίνης Απόστολος, Οι πεζογράφοι του καιρού μας. Αθήνα, Εστία, 1967. • Σαχίνης Απόστολος, Το πεζογραφικό έργο του Πετσάλη – Διομήδη. Αθήνα, Ίδρυμα Κώστα και Ελένης Ουράνη, 1992. • Τρουπάκη Μαρία, «Θ.Πετσάλης – Διομήδης: …Υπήρχε πάντα μέσα μου ένα ρήγμα, ένας διχασμός», Διαβάζω109, 2/1/1985, σ.68-74 (συνέντευξη). • Τσάκωνας Δημήτρης, Η γενιά του ’30 · Τα πριν και τα μετά, σ.96κ.εξ. Αθήνα, Κάκτος, 1989. • Χάρης Πέτρος, Σαράντα χρόνια κριτικής ελληνικού πεζού λόγουΑ΄ · 1928-1949. Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1981. • Χατζίνης Γιάννης, «Θανάση Πετσάλη: Μαρία Πάρνη», Νέα Εστία48, ετ.ΚΔ΄, 1η/7/1950, αρ.552, σ.903-904. Αφιερώματα περιοδικών • Νέα Εστία138, Χριστούγεννα 1995, ετ.ΞΘ΄, αρ.1643. 1. Για περισσότερα εργογραφικά και βιβλιογραφικά στοιχεία του Θανάση - Πετσάλη Διομήδη βλ. Πικραμένου - Βάρθη Δήμητρα, Πετσάλης Διομήδης · Η «πνευματική οδοιπορία» του και οι «Μαυρόλυκοι». Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1985.

Εργογραφία (πρώτες αυτοτελείς εκδόσεις) 1 Ι.Μυθιστορήματα • Γερές και αδύναμες γενεές · Ο προορισμός της Μαρίας Πάρνη . Αθήνα, τυπ.Εστίας, 1933 (και οριστική μορφή, Αθήνα, Ίκαρος, 1950). • Γερές και αδύναμες γενεές · Το σταυροδρόμι .Αθήνα, Κασταλία,1934. • Γερές και αδύναμες γενεές · Ο απόγονος. Αθήνα, Κασταλία,1935. • Ανθρώπινη περιπέτεια · Η ανθρώπινη περιπέτεια . Αθήνα, τυπ.Εστίας, 1937. • Ανθρώπινη περιπέτεια · Ο μάγος με τα δώρα. Αθήνα, Πυρσός, 1939. • Μυθιστόρημα ενός έθνους · Οι Μαυρόλυκοι· Χρονικό της τουρκοκρατίας 1565-1799Α’. Αθήνα, τυπ.Πυρσού, 1947. • Μυθιστόρημα ενός έθνους · Οι Μαυρόλυκοι· Χρονικό της τουρκοκρατίας 1565-1799Β’. Αθήνα, τυπ.Πυρσού, 1948 • Μυθιστόρημα ενός έθνους · Η καμπάνα της Αγια Τριάδας · Μια ιστορία 1304-1883. Αθήνα, τυπ. Πυρσού, 1949. • Ελληνικός όρθροςΑ΄-Β΄. Αθήνα, Εστία, 1997. ΙΙ.Διηγήματα • Μερικές εικόνες σε μια κορνίζα . Αθήνα, Γ.Ταμπακόπουλος, 1925. • Παράλληλα και παράταιρα . Αθήνα, Κασταλία, 1935. • Η κυρία των τιμών· Διηγήματα. Αθήνα, Γλάρος, 1944. • Πέρα στη θάλασσα . Αθήνα, Γλάρος, 1944. • Τα δικά μας παιδιά ·Χρονικό της σκλαβιάς. Αθήνα, Ίκαρος, 1946. ΙΙΙ.Δοκίμια - Μελέτες • Σκέψεις επί των μεταπολεμικών τάσεων συγκεντρώσεως της εξουσίας. Αθήνα, τυπ.Εστίας, 1930. • Συμβολή εις την φιλοσοφίαν του δικαίου. Αθήνα, τυπ. Εστίας, 1930. • Η δημοσιονομική αντιμετώπισις του προσφυγικού ζητήματος. Αθήνα, τυπ.Εστίας, 1930. • Το δάνειον παραγωγικών έργων και τα δημόσια οικονομικά της Ελλάδος. Αθήνα, τυπ.Γερ.Στ.Χρίστου, 1931. • Αποστάξεις• Επτά δοκίμια. Αθήνα, Βιβλιοπωλείο της Εστίας, 1967. • Η άγνωστη Κάλλας. Αθήνα, Καστανιώτης, 199; V. Θέατρο • Προμηθέας · Μύθος. Αθήνα, τυπ. Αφών Γ.Ρόδη, 1947. • Στη ρίζα του μεγάλου δέντρου · Δραματική πράξη με πρόλογο και επίλογο. Αθήνα, τυπ.Σεργιάδη, 1952. • Θέατρο1· Η σφαγή των μνηστήρων. Αθήνα, 1955. • Χέρια πάνου στον τείχο· Δράμα σε τρεις πράξεις. Αθήνα, Οι εκδόσεις των Φίλων, 1979. VΙ. Μεταφράσεις • Τζων Γκαλσγουωρθ, Το τελευταίο καλοκαίρι. Αθήνα, Bergadi, [1952]. 1. Για περισσότερα εργογραφικά και βιβλιογραφικά στοιχεία του Θανάση - Πετσάλη Διομήδη βλ. Πικραμένου - Βάρθη Δήμητρα, Πετσάλης Διομήδης · Η «πνευματική οδοιπορία» του και οι «Μαυρόλυκοι». Αθήνα, Ε.Λ.Ι.Α., 1985.

Επιπλέον Πληροφορίες Αρχείο του λογοτέχνη υπάρχει στο Ελληνικό Λογοτεχνικό και Ιστορικό Αρχείο (Ε.Λ.Ι.Α.)