Γιάννη Ρίτσου " Το χρέος των ποιητών"

Πολλά ποιήματα είναι ποτάμια.

Άλλα είναι χαμολούλουδα σε βραδινό κάμπο.

Άλλα είναι σαν πέτρες που δε χτίζουν τίποτα.

Πολλοί στίχοι είναι σα στρατιώτες έτοιμοι για τη μάχη.

Άλλοι σα λιποτάχτες κρυμμένοι πίσω απ' τ' ανθισμένα δέντρα.

Άλλοι σαν άγνωστοι στρατιώτες που δεν έχουν πρόσωπο.

Άλλα σωπαίνουνε με σταυρωμένα χέρια

Πολλά ποιήματα φωνάζουν δυνατά χωρίς ν' ακούγονται. άλλα σταυρώνονται και μιλούν σταυρωμένα.

κι άλλα καινούργια που δουλεύουν το χώμα.

Πολλοί στίχοι είναι σαν εργαλεία, εργαλεία σκουριασμένα, ριγμένα στο χώμα Πολλά ποιήματα είναι σαν όπλα όπλα πεταμένα στο χώμα

σαν τα χλωμά παιδιά πίσω απ' τα τζάμια ενός ορφανοτροφείου —

κι όπλα στραμμένα στην καρδιά του εχθρού. Πολλοί στίχοι στέκονται πίσω απ' τη σιωπή κοιτάζουν μακριά μες στη βροχή — δεν ξέρουν τι να κάνουν, πού να πάνε.

πόρτες κλειστές σ' ερημωμένα σπίτια

Πολλά ποιήματα είναι σα δέντρα άλλα σαν κυπαρίσσια σ' ένα λιόγερμα θλίψης άλλα σα δέντρα οπωροφόρα σ' ένα κολχόζ. Πολλοί στίχοι είναι σαν πόρτες —

Υπάρχουν ποιήματα που καλπάζουν μες στο χρόνο

και πόρτες ανοιχτές σε ήμερες συγυρισμένες ψυχές. Είναι και μαύρες πόρτες καμένες σε μία πυρκαϊά, κι άλλες τιναγμένες από μιαν έκρηξη κι άλλες που μεταφέρουν ένα σκοτωμένο σύντροφο.

πολλά ποιήματα εργάτες που ξεπερνούν χίλιες φορές τη νόρμα τους.

σαν το κόκκινο ιππικό του Σμύρνενσκη ποιήματα καβαλάρηδες που αφήνουν τα γκέμια και πιάνουν την αξίνα. Πολλά ποιήματα γονατίζουν στη μέση του δρόμου, πολλά ποιήματα άνεργα μ' αδούλευτα χέρια,

βρέχουν κάθε τόσο τα τέσσερα δάκτυλα των στίχων τους σ' ένα ρυάκι,

Υπάρχουν στίχοι σα δαντέλες στο λαιμό των κοριτσιών ή σα δακτυλιδόπετρες με μικρές μυστικές παραστάσεις κι άλλοι που πλαταγίζουν ψηλά σα ρωμαλέες σημαίες. Πολλά ποιήματα μένουν αργά τη νύχτα στην ερημιά·

Πολλά ποιήματα βουλιάζουν μες στην ίδια τους τη λάμψη,

ύστερα χάνονται ονειροπαρμένα μες στο δάσος και πια δεν επιστρέφουν. Πολλοί στίχοι είναι σαν αργυρές κλωστές δεμένες στα καμπανάκια των άστρων — αν τους τραβήξεις, μια ασημένια κωδωνοκρουσία δονεί τον ορίζοντα. περήφανα ποιήματα· δεν καταδέχονται τίποτα να πουν.

Κάποτε οι ποιητές μοιάζουν με πουλιά στο δάσος του χρόνου,

Ξέρω πολλά ποιήματα που πνίγηκαν στο χρυσό πηγάδι της σελήνης. Ένα σωστό ποίημα ποτέ δεν καθυστερεί σε μια γωνιά του ρεμβασμού. Είναι πάντα στην ώρα του σαν τον συνειδητό, πρόθυμο εργάτη είναι ένας έτοιμος στρατιώτης που λέει παρών στο πρώτο κάλεσμα της εποχής του. οι άλμπατρος του Μπωντλαίρ, τα κοράκια του Πόε,

βγαίνουν οι κυνηγοί με τα ντουφέκια τους και τα γκλουχάρ δεν τους ακούνε.

κάποτε σα σπουργίτια μες στο χιόνι ή σαν αητοί ψηλά σ' απόκρημνα ιδανικά. Υπάρχουν και ποιήματα όμορφα σαν τα πουλιά Γκλουχάρ — το Μάη και τον Απρίλη πνίγονται μες στο ίδιο τους ερωτικό τραγούδι πνίγονται μες στη μελωδία τους και κουφαίνονται. Το Μάη και τον Απρίλη τα χαράματα μες στην κρυστάλλινη δροσιά του δάσους Το νου σας σύντροφοι ποιητές, αδέλφια μου,

Αλλιώς θα μείνουν τα τραγούδια μας πάνω απ' τις σκάλες των αιώνων

ας κρατάμε τ' αυτί μας στυλωμένο στο γυαλί της σιωπής — τα βήματα του εχθρού και του φίλου μας μοιάζουν στο θαμπόφωτο του δάσους. Πρέπει να διακρίνουμε. Το νου σας σύντροφοι ποιητές, μη και βουλιάξουμε μέσα στο τραγούδι μας μη και μας εύρει ανέτοιμους η μεγάλη ώρα — ένας ποιητής δίνει παρών στο πρώτο κάλεσμα της εποχής του. ταριχευμένα, ωραία κι ανώφελα πουλιά σαν τα γκλουχάρ εκείνα

ένας υπεύθυνος αρχηγός μπροστά στις δημοκρατικές στρατιές των στίχων του.

τα γαλαζόμαυρα μες στους βασιλικούς διαδρόμους της Μπίστριτζας. Σαν τα γκλουχάρ εκείνα με τα δυο φτερά τα σταυρωμένα, σιωπηλά πένθιμα ταριχευμένα — διακόσμηση ξένων παλατιών — με τα μάτια δυο μάταιες στρογγυλές απορίες κάτω απ' τα κόκκινα φρύδια τους. Το νου σας σύντροφοι ποιητές, — ένας ποιητής είναι ένας εργάτης στο πόστο του, ένας στρατιώτης στη βάρδια του,

(Τα επικαιρικά, Βάρνα, 20-6-58)