Ο Λώρενς Φερλινγκέττι (Lawrence Ferlinghetti) είναι αμερικανός εκδότης, ποιητής, συγγραφέας και ζωγράφος. Γεννήθηκε στις 24 Μαρτίου 1919, μεγάλωσε στη Μασαχουσσέτη και υπηρέτησε στο Ναυτικό κατά τη διάρκεια του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου, παίρνοντας μέρος και στην απόβαση της Νορμανδίας. Μετά τον πόλεμο σπούδασε στην Αμερική και στη Σορβόννη, όπου έκανε το διδακτορικό του.
Ξαναγύρισε στην Αμερική το 1953 και μαζί με τον Πήτερ Μάρτιν άνοιξε στο Σαν Φρανσίσκο το βιβλιοπωλείο City Lights (με όνομα παρμένο απ' την ομώνυμη ταινία του Τσάρλι Τσάπλιν). Δυο χρόνια αργότερα ξεκίνησε τις ομώνυμες εκδόσεις, που τα επόμενα χρόνια θα γίνονταν το βήμα των σημαντικότερων ποιητών και συγγραφέων μπητ και εναλλακτικής λογοτεχνίας και ποίησης. Το βιβλιοπωλείο, μαζί με τις εκδόσεις, αποτέλεσε τουλάχιστον για μια δεκαετία κύριο φυτώριο, μέρος ζύμωσης και έκφρασης της νέας αμερικανικής κουλτούρας των δεκαετιών '50-'60 για τη Δυτική Ακτή των ΗΠΑ.
Επηρεάστηκε ιδεολογικά, μεταξύ άλλων, από το βουδισμό και τον αναρχοκομμουνισμό. Έχει εκθέσει αρκετές φορές έργα ζωγραφικής του. Απ' το συγγραφικό του έργο ξεχωρίζουν η ποιητική συλλογή A Coney Island Of The Mind του 1958, που μεταφράστηκε σε εννιά γλώσσες και έχει πουλήσει ένα εκατομμύριο αντίτυπα, και η συλλογή Landscapes Of Living And Dying που έχει βραβευτεί στην Αμερική. Έχει γράψει επίσης θεατρικά έργα. Λόρενς Φερλινγκέτι έγινε τιμητικό μέλος της ομάδας Εικόνα και Ποίηση το 2009
Στην Ελλάδα έχουν εκδοθεί τα έργα του:
[Λαϊκό Μανιφέστο] Του Λόρενς Φερλινγκέτι
Ποιητές, βγείτε από τα ντουλάπια σας,
aνοίχτε τα παράθυρα, ανοίχτε τις πόρτες σας,
πολύ καιρό τρυπώσατε
μες στους κλειστούς σας κόσμους,
κατεβείτε απ’ τους λοφίσκους και τα όρη σας,
βγείτε απ’ τις ινδιάνικες σκηνές και τα παλάτια σας.
Τα δέντρα συνεχίζουν να πέφτουν
κι εμείς δε θα ξαναγυρίσουμε στα δάση.
Δεν είναι ώρα να κάθεστε
όταν ο άνθρωπος βάζει φωτιά στο ίδιο του το σπίτι
για να ψήσει το γουρούνι του.
Δεν είναι ώρα για ψαλμωδίες Χάρε Κρίσνα
ενώ η Ρώμη φλέγεται.
Δεν είναι ώρα τώρα να κρύβεται ο καλλιτέχνης
πάνω, πλάι, πίσω από τη σκηνή,
αδιάφορος, κόβοντας τα νύχια του,
διυλίζοντας τον εαυτό του πέρα απ’ την ύπαρξη.
Δεν είναι ώρα τώρα για τα λογοτεχνικά παιχνιδάκια μας,
δεν είναι ώρα για τις παράνοιες και τις υποχονδρίες μας,
δεν είναι ώρα για φόβους και απροθυμία,
είναι μονάχα ώρα για έρωτα και φως.
Όλοι εσείς οι “Ποιητές των Πόλεων”
οι κρεμασμένοι στα μουσεία,
Όλοι εσείς οι εξημερωμένοι Έζρα Πάουντς,
Όλοι εσείς οι προχωρημένοι, έξαλλοι, ταραξίες ποιητές
Όλοι εσείς οι ζορισμένοι ποιητές του Συγκεκριμένου,
Όλοι εσείς οι ποιητές των επί εισιτηρίω καμπινέδων
που βαριαναστενάζετε με τα συνθήματα στους τοίχους
Όλοι εσείς οι Γκρουτσο-Μαρξιστές ποιητές
και Σύντροφοι της αργόσχολης τάξης
που όλη μέρα ρεμπελεύετε
συζητώντας για το προλεταριάτο της εργατικής τάξης,
Όλοι εσείς οι αναρχο-καθολικοί της ποίησης,
Όλοι εσείς οι προσκοπίνες της ποίησης,
Όλοι εσείς οι αδελφοί-Ζεν της ποίησης,
Όλοι εσείς οι αυτόχειρες εραστές της ποίησης,
Όλοι εσείς οι μαλλιαροί καθηγητές της ποίησης,
Όλοι εσείς οι κριτικοί της ποίησης
που πίνετε το αίμα του ποιητή,
Όλοι εσείς οι Χωροφύλακες της ποίησης –
Πού είναι τ’ άγρια παιδιά του Ουίτμαν,
πού είναι οι μεγάλες φωνές που βροντοφώναζαν
με μιαν αίσθηση γλυκύτητας και μεγαλείου,
πού είναι το νέο μεγάλο όραμα,
η μεγάλη κοσμοθεωρία,
το μεγαλόπνοο προφητικό τραγούδι
της απέραντης γης
και κάθε πράγματος που τραγουδάει πάνω της
κι η σχέση μας μαζί της; –
Ποιητές, κατεβείτε
ξανά στους δρόμους του κόσμου
κι ανοίχτε τα μυαλά σας και τα μάτια σας.
με την αρχέγονη απόλαυση του βλέμματος.
Καθαρίστε το λαιμό κι υψώστε τη φωνή σας
σταματείστε να μουρμουρίζετε και φωνάξτε
για μια νέα ορθάνοιχτη ποίηση
με άλλα υποκειμενικά
ή ανατρεπτικά επίπεδα,
ένα διαπασών στο εσώτερον ους
που δονείται κάτω απ’ την επιφάνεια.
Η ποίηση είναι το όχημα
για την μεταφορά του κοινού
σε μέρη ψηλότερα
που άλλοι τροχοί δεν φτάνουν.
Η ποίηση συνεχίζει να πέφτει από τους ουρανούς
μέσα στους ανοιχτούς ακόμα δρόμους μας.
Δεν έχουν, ακόμα, σηκώσει τα οδοφράγματα
οι δρόμοι είναι ζωντανοί ακόμα, με πρόσωπα,
ωραίοι άντρες και γυναίκες ακόμα περπατάνε,
παντού χαριτωμένα πλάσματα ακόμα,
στα μάτια ολωνών το μυστικό ολωνών
εκεί θαμμένο ακόμα,
του Ουίτμαν τ’ άγρια παιδιά εκεί κοιμούνται ακόμα.
Ξυπνήστε, περπατείστε στον καθαρό αέρα.
Ο κόσμος είναι ωραίο μέρος για να γεννηθείτε
(μετάφραση, Ρούμπη Θεοφανοπούλου)
Ο κόσμος είναι ωραίο μέρος
για να γεννηθείτε
αν δεν σας νοιάζει που η ευτυχία
δεν είναι πάντα
και τόσο διασκεδαστική
αν δεν σας νοιάζει μια δόση κόλασης
πού και πού
όταν όλα πάνε καλά
γιατί ακόμα και στον παράδεισο
δεν τραγουδούν όλη την ώρα
Ο κόσμος είναι ωραίο μέρος
για να γεννηθείτε
αν δεν σας νοιάζει που μερικοί άνθρωποι πεθαίνουν
όλη την ώρα
ή έστω απλώς λιμοκτονούν
κάποιες ώρες
στο κάτω κάτω δεν πειράζει
αφού δεν είστε εσείς
Α, ο κόσμος είναι ωραίο μέρος
για να γεννηθείτε
αν δεν σας πολυνοιάζουν
λίγα ψόφια μυαλά
στις ψηλότερες θέσεις
ή μια δυο βόμβες
πού και πού
στα ανεστραμμένα σας πρόσωπα
ή άλλες τέτοιες απρέπειες
απ’ τις οποίες μαστίζεται η κοινωνία μας
με τους διακεκριμένους άνδρες της
και τους κληρικούς της
και τους λοιπούς αστυφύλακες
και τις διάφορες φυλετικές διακρίσεις της
και τις κοινοβουλευτικές ανακρίσεις της
και τις άλλες δυσκοιλιότητες
που η τρελή μας σάρκα
θα κληρονομήσει
Ναι ο κόσμος είναι το καλύτερο μέρος
για ένα σωρό πράγματα όπως το
να κάνεις κουταμάρες
και να κάνεις έρωτα
και να είσαι λυπημένος
και να τραγουδάς φτηνά τραγούδια και να έχεις εμπνεύσεις
*
Όχι σαν τον Δάντη
Όχι σαν τον Δάντη
που ανακάλυψε μια Commedia
στα ανηφόρια τ’ Ουρανού
εγώ θα ζωγράφιζα ένα άλλο είδους
Paradiso
όπου οι άνθρωποι θα ήταν γυμνοί
όπως πάντα σε τέτοια σκηνικά
μια και υποτίθεται πως είναι
πίνακας των ψυχών τους
μα δεν θα υπήρχαν άγγελοι ανήσυχοι να τους μιλάν
για το πώς είναι οι Ουρανοί
η τέλεια εικόνα της μοναρχίας
και δεν καίγανε φωτιές
κάτω στης κόλασης τα καζάνια
που ίσως μέσα τους να ’χω μπει
ούτε θυσιαστήρια στον ουρανό, μονάχα
σιντριβάνια φαντασίας.
*
Ρωμαϊκό πρωινό
Α! εκείνα τα γλυκά ρωμαϊκά πρωινά –
ανοίγω τα σκούρα
ψηλά πάνω από την πίσω αυλή
και αγναντεύω μακριά πάνω από
τις σιωπηλές στέγες…
ο αέρας ακόμα δροσερός…
δίχως πουλιά στις πλακόστρωτες καμινάδες…
τα σκούρα απέναντι ακόμα σφαλλισμένα…
στην απόσταση ένας ανεμοδείχτης δίχως άνεμο….
ένα σφύριγμα στο δρόμο κάτω χαμηλά…
Να το τώρα ένα περιστέρι
κινάει μια φτερούγα σ’ ένα γείσωμα
στα κεραμίδια από τερακότα
Α! να τη τώρα μια λευκή περιστέρα
αράζει στον τρούλο
καθώς ο πρώτος ήλιος τρυπώνει πλάγια
Ο ήλιος
ξεχύνεται από πάνω
Οι σκιές μεγαλώνουν
στους κήπους πάνω στις στέγες
Μια γλύκα επικρατεί στον αέρα
Η σιωπηλή περιστέρα στριφογυρνάει
στα λυγερά κεραμίδια
Ανοίγουν τα σκούρα
στην πίσω πλευρά
του Palazzo Farnese
Μια γαλλική φράση ανεβαίνει στον αέρα
κι ακούγεται ξένη
Κάπου μια γυναίκα αρχίζει να τραγουδά
κομμάτι όπερας
Κάπου ένα σήμαντρο αρχίζει να χτυπά
Κάπου μια γυναίκα φωνάζει Angelo, Angelo!
Ξεκινάει η ημέρα, όλο ξεκινά.
(μετάφραση, Χρήστος Τσιάμης)
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου