Η ΔΙΑΘΗΚΗ ΤΟΥ ΜΠΕΤΟΒΕΝ ΠΟΥ ΕΓΡΑΨΕ ΣΤΗΝ HEILIGENSTADT, ΚΟΝΤΑ ΣΤΗ ΒΙΕΝΝΗ (1806)

γράφει η Μαριλένα Κασιμάτη- Δημητράκου *

Αλέξανδρος Κορογιαννάκης, Η νεκρική μάσκα του Μπετόβεν, Μanière noir, Συλλογή Εθνικής Πινακοθήκης.

"Α, εσείς άνθρωποι που θεωρείτε ή πιστεύετε πως είμαι εχθρικός, πεισματάρης ή μισάνθρωπος, πόσο με αδικείτε: δεν γνωρίζετε το κρυφό αίτιο αυτού που λέτε. Η καρδιά και τα συναισθήματά μου ήταν από τα πρώτα παιδικά μου χρόνια πλασμένα για τρυφερότητα, για καλοσύνη, ακόμη και για να κάνω σπουδαία πράγματα, πάντοτε υπήρξα πρόθυμος γι’ αυτά. Σκεφτείτε όμως ότι εδώ και έξι χρόνια έχω περιέλθει σε μια απελπιστική κατάσταση που χειροτερεύει εξαιτίας παράλογων γιατρών, που κάθε χρόνο με εξαπατούσαν με την ελπίδα μιας καλυτέρευσης. Εντέλει με εξανάγκασαν να αποδεχθώ την προοπτική ενός διαρκούς κακού, η θεραπεία του οποίου πιθανώς να κρατήσει χρόνια ή μπορεί να είναι και αδύνατη.

Γεννημένος με ένα ζωηρό τεμπεραμέντο, ήμουν πάντοτε πρόθυμος για να διασκεδάζω σε παρέες. Αναγκάστηκα όμως γρήγορα να απομονωθώ και να περνώ τη ζωή μου μονάχος. Ακόμη και αν ήθελα να τα ξεπεράσω όλα αυτά, α, πόσο σκληρή ήταν η παραδοχή που με απόδιωχνε, να παραδεχτώ δηλαδή έχω κακή ακοή. Και όμως, δεν μπορούσα να πω στον κόσμο: 'Μιλήστε πιο δυνατά, φωνάξτε, είμαι ΚΟΥΦΟΣ'. Α, πώς να πω ότι η αδυναμία μου αφορούσε μια αίσθηση που θα όφειλε να είναι η τελειότερη από όλες τις άλλες, μια αίσθηση που διέθετα παλαιότερα σε τελειότατο βαθμό, μια αίσθηση που πολλοί άλλοι συνάδελφοί μου δεν έχουν, και δεν είχαν ποτέ. Α, δεν το μπορώ! Γι' αυτό συγχωρέστε με όταν με βλέπετε να αποσύρομαι, ενώ θα ήθελα τόσο πολύ να ζω ανάμεσά σας! [...]".

Ο Μπετόβεν γεννήθηκε περίπου τη μέρα αυτή. Σαν σήμερα βαφτίστηκε, αλλά τα παιδιά τα βάφτιζαν τότε 2-3 ημερών. Το 1806 ήταν 36 ετών και ήδη σχεδόν κουφός. Το απελπισμένο αυτό κείμενο που ονόμασε διαθήκη, απευθυνόταν προς τα δύο αδέλφια και τον ανιψιό του, γιατί προετοίμαζε την αυτοκτονία του. Πέθανε ευτυχώς από φυσιολογικά αίτια το 1827, έχοντας περάσει 27 χρόνια σε απόλυτη ηχητική απομόνωση. Η διαθήκη ανακαλύφθηκε μετά τον θάνατο του από τους βιογράφους του μέσα σε ένα συρτάρι.

 Έχουμε εδώ μπροστά μας ένα ανθρώπινο, αβοήθητο ράκος, όχι μόνο από την οικογένεια, αλλά από τους πάντες. Τον έσωσε η μουσική που έβλεπε τουλάχιστον γράφοντας στο χαρτί με τα πεντάγραμμα και ακούγοντάς την με το μέσα αυτί. Τιμή στον θαρραλέο αυτόν άνθρωπο και στον μεγάλο συνθέτη.

*
http://www.biblionet.gr/author/23413/Μαριλένα_Κασιμάτη