«Το σώμα είναι η νίκη των ονείρων…» Ingemar Rhedin

— μια εισαγωγή στην ποίηση της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ

Η φύση και το ανθρώπινο σώμα αποτελούν τα κεντρικά θέματα στην ποίηση της Κατερίνας Αγγελάκη-Ρουκ. Η φύση παρουσιάζεται σε όλο της το μεγαλείο, εκεί όπου ο Ερως, η αναπαραγωγή κι ο Θάνατος συνιστούν τις κινητήριες δυνάμεις, οι οποίες εκφράζονται με τον σωματικό έρωτα. Έρως μια φυσική δύναμη που δρα εντός και δια του σώματος και ως τέτοι είναι αδύνατον να της αντισταθούμε.

«Αισθάνομαι θρησκευτική ευλάβεια μπροστά στη φύση» λέει η Αγγελάκη-Ρουκ σε μια συνέντευξή της, «αντιλαμβάνομαι τη φύση ως δάσκαλο και εμπνευστή, ως παρηγορητή. Αφήνομαι ολοκληρωτικά στα χέρια της. Η φύση γνωρίζει και αισθάνεται. Mου αρέσει η ιδέα πως κάποτε θα γίνω χώμα. Ότι θα γίνω τροφή για τα φυτά, ότι τα ζώα θα ’ρθουν και θα ξαπλώσουν στα φυτά για μια στιγμής ξεκούραση».

Ιδού, λοιπόν, ενώπιόν μας μια ολιστική θεώρηση, όπου το ανθρώπινο σώμα θεωρείται ως αναπόσπαστο τμήμα ενός κύκλου ζωής στο χώρο και στο χρόνο, όπου το παρελθόν και το μέλλον αποτελούν  ασφαλές πλαίσιο για το παρόν.

Μιλάω σήμερα στη γη και της λέω:

Γη καλή, με τα πουλιά της νύχτας

σιωπηλά με μαύρα φτερά

και τα πουλιά της ημέρας τα ομιλητικά

με τα νερά τα αλμυρά και τα γλυκά

που ζούνε τη δική τους τη ζωή

φλυαρή, θωπευτική

και φυσικά αδιάφορη

γη που ´σαι όλη κι όλη ό, τι ξέρω από τη φύση

–κι ο ουρανός σου πράγμα είναι–

και θα στρωθείς απάνω μου

σαν μαλακή κουβέρτα

με λίγες φωτογραφίες μου χωμένες στα συρτάρια

μίλα μου, συμβούλεψε με και πες μου

πως όσο ζούνε οι άνθρωποι δεν πρέπει να τους κλαίμε…

             (Στη γη, Τα σκόρπια χαρτιά της Πηνελόπης, 1977, σ. 209)

"Πάντων μέτρον άνθρωπος"

Αυτή τη γη εξερευνά η Αγγελακη-Ρουκ με τις αισθήσεις της «για να φτάσει στην πηγή της ύπαρξης και μέσω της αλχημείας των λέξεων, προσπαθεί να μετατρέψει τη γη σε χρυσάφι», με επίγνωση για το ατελέσφορο της προσπάθειας. Επίσης, όμως, γνωρίζει ότι αυτός είναι κι ο μοναδικός δυνατός δρόμος προς τη θέαση του Όλου και, ως τέτοιος, αποτελεί ένα κρίκο στην αλυσίδα της εγγενούς σημασίας της ζωής και της φύσης. Αυτό είναι «καινόν δαιμόνιον» για το μεσογειακό πολιτισμό, που αντιμετωπίζει τον άνθρωπο ως τον κύριο των πάντων, και όπου τα ζώα και τα φυτά θεωρούνται πως παίζουν συμπληρωματικό ρόλο στις ανάγκες του ανθρώπου.

Η λατρεία του ανθρώπινου σώματος, τουναντίον, είναι αρχαία. "Πάντων μέτρον άνθρωπος", όπως έλεγε Πρωταγόρας, ο σοφιστής. Και στόχος της ομορφιάς είναι η πληρότητα του ανθρώπινου σώματος. Για να παράσχουμε στην αθάνατη ψυχή μια κατάλληλη κατοικία, το σώμα πρέπει να διατηρείται σε καλή κατάσταση. "Νους υγιής εν σώματι υγιή". Ο αθλητισμός αποτέλεσε τη βάση για όλη τη διαπαιδαγώγηση των Ελλήνων, και ήταν το ίδιο σημαντικός με τη πνευματική δραστηριότητα.

Αθλητισμός και μουσική για τους αρχαίους ήταν μια βαθειά θρησκευτική δραστηριότητα, που οδηγούσε τον άνθρωπο στην κάθαρση, τον εξέλισσε σε μιαν ενιαία οντότητα, σώμα- ψυχή, και — μέσω της γλώσσας και των τεχνών των Μουσών — τον ανύψωνε σε επίπεδο σχεδόν ίσο με τους Αθάνατους. Η λατρεία αυτή του σώματος διακόπηκε από την ιουδαιοχριστιανική παράδοση, που διαχώριζε το σώμα από την ψυχή και έβλεπε με ντροπή τις απολαύσεις του σώματος και ιδίως αυτές της γυναίκας.

Η παρουσίαση της Κατερίνας Αγγελάκη Ρουκ συνεχίζεται