Καλημέρα κύριε Courbet
Κύριε υπουργέ, Πληροφορήθηκα στο σπίτι του φίλου μου Jules Dupre, στην περιοχή της Isle Adam, την παρεμβολή -στην εφημερίδα της Κυβερνήσεως- ενός διατάγματος που με χρίζει ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής. Οι γνωστές απόψεις μου σχετικά με τις διακρίσεις των καλλιτεχνών και τους τίτλους ευγενείας θα έπρεπε να με είχαν απαλλάξει απ’αυτό το διάταγμα. Ωστόσο αυτή η διάκριση μου απονεμήθηκε δίχως τη συγκατάθεσή μου και θεωρήσατε χρέος σας, Κύριε Υπουργέ, να αναλάβετε σεις ο ίδιος τη σχετική πρωτοβουλία. Μη φοβηθείτε ότι παραγνωρίζω τα αισθήματα που σας οδήγησαν σ’αυτό. Αναλαμβάνοντας το υπουργείο Καλών Τεχνών, ύστερα από μιαν ολέθρια διοίκηση που έμοιαζε να έχει ως έργο της τον αφανισμό της τέχνης στη χώρα μας -και θα το κατόρθωνε με τη διαφθορά ή με τη βία, αν δε βρίσκονταν, εδώ κι εκεί, μερικοί άνθρωποι αξίας για να την εμποδίσουν- επιλέξατε να επισημάνετε την ανάληψη των καθηκόντων σας με ένα μέτρο άκρως αντίθετο προς τον τρόπο του προκατόχου σας. Τέτοιου είδους χειρισμοί σας τιμούν, Κύριε Υπουργέ. Όμως, επιτρέψτε μου να σας πω ότι δε θα μπορούσαν να αλλάξουν τίποτα όσον αφορά τη στάση και τις τοποθετήσεις μου. Οι απόψεις μου ως πολίτη αντιτίθενται στην αποδοχή μιας διάκρισης που ουσιαστικά είναι μοναρχικής τάξεως. Το παράσημο της Λεγεώνας της Τιμής που ψηφίσατε για μένα, ερήμην μου, το απορρίπτουν οι αρχές μου. Σε καμία εποχή, σε καμία περίπτωση, για κανέναν λόγο δε θα το δεχόμουν. Κι ακόμα λιγότερο σήμερα, που οι προδοσίες πληθαίνουν παντού και η ανθρώπινη συνείδηση θλίβεται από τόσες ιδιοτελείς παλινωδίες. Η τιμή δε βρίσκεται ούτε σ’έναν τίτλο μήτε σε μια κορδέλα. Βρίσκεται στις πράξεις και στα κίνητρά τους. Ο αυτοσεβασμός κι ο σεβασμός των ιδεών συνιστούν το μέγιστο μέρος της. Τιμώ τον εαυτό μου μένοντας πιστός στις αρχές όλης μου της ζωής. Αν τις αθετούσα, θα απαρνιόμουν την ουσία της τιμής για ν’αποκτήσω το εξωτερικό της σύμβολο. Η ιδιότητά μου ως καλλιτέχνη αντιτίθεται και ως προς την αποδοχή μιας ανταμοιβής που μου παραχωρείται από το Κράτος. Το Κράτος είναι αναρμόδιο στα θέματα της τέχνης. Όταν αναλαμβάνει την ανταμοιβή της σφετερίζεται τις προτιμήσεις του κοινού. Η παρέμβαση του Κράτους είναι αποθαρρυντική, ολέθρια για τον καλλιτέχνη γιατί τον εξαπατά ως προς την αξία του, ολέθρια και για την τέχνη γιατί την εγκλωβίζει μέσα στις επίσημες συμβάσεις και την καταδικάζει στην πιο άγονη μετριότητα. Θα ήταν, λοιπόν, φρόνιμο να απέχει το Κράτος. Την ημέρα που θα μας αφήσει ελεύθερους, θα έχει εκπληρώσει απέναντί μας τις υποχρεώσεις του. Συνεπώς, δεχθείτε, Κύριε Υπουργέ, την από μέρους μου αποποίηση της τιμής που νομίσατε ότι μου κάνατε. Είμαι πενήντα ετών και έζησα πάντα σαν ελεύθερος άνθρωπος. Αφήστε με να τερματίσω την ύπαρξή μου ελεύθερος. Όταν θα πεθάνω, φιλοδοξώ να λένε για μένα: Αυτός δεν ανήκε ποτέ σε καμία σχολή, σε καμία θρησκεία, σε κανέναν θεσμό, σε καμία ακαδημία και προπαντός σε κανένα καθεστώς, παρά μόνο στο καθεστώς της ελευθερίας. Μαζί με την έκφραση των αισθημάτων μου που ήδη σας κατέστησα γνωστά, δεχθείτε, Κύριε Υπουργέ, την πιο ευγενική μου εκτίμηση. / GUSTAVE COURBET
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου