Εύα Καραϊτίδη: «Το νέο βιβλιοπωλείο της Εστίας ήταν αναγκαιότητα»

Το νέο βιβλιοπωλείο της Εστίας βρίσκεται Διδότου και Δελφών γωνία στο Κολωνάκι.

Πηγή: http://www.andro.gr

της Αριάδνης Λουκάκου

Πώς έχει ανταποκριθεί το κοινό με το άνοιγμα του νέου βιβλιοπωλείου της Εστίας; Ο κόσμος έχει υποδεχθεί το νέο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων της Εστίας με πολύ μεγάλη χαρά και εμπράκτως. Ήταν πολύ συγκινητικό και αυτό που έγινε όταν έκλεισε το βιβλιοπωλείο στη Σόλωνος, τότε ήταν πολύ έντονη η στενοχώρια, ενώ τώρα είναι τόσο μεγάλη η χαρά… Εγώ πάλι, το βλέπω σαν ριζική αλλαγή. Από τη στιγμή που δεν παρουσιαζόταν η εκδοτική παραγωγή της Εστίας στο σύνολό της, το άνοιγμα αυτού του βιβλιοπωλείου ήταν αναγκαιότητα. Πόσο διαφορετική είναι η ενασχόληση με το βιβλιοπωλείο σε σχέση με τις εκδόσεις; Αγαπώ πολύ τα βιβλιοπωλεία γιατί χαίρομαι την επαφή με τον αναγνώστη, το να ακούς τα σχόλια, να συζητάς, αυτό μου αρέσει. Συμβαίνει ξανά αυτό που συνέβαινε με όλες τις Εστίες, δηλαδή οι άνθρωποι βρίσκονται εδώ και συζητούν μεταξύ τους, είναι ένα σημείο συνάντησης με κοινό παρονομαστή την αγάπη για το καλό βιβλίο. Αυτό είναι το πραγματικό στέκι: Δεν το ορίζει ένας άνθρωπος, αλλά ο ίδιος ο χώρος. Η δουλειά του εκδότη, από την άλλη, χρειάζεται συγκέντρωση και απομόνωση. «Τώρα είμαι ευτυχής. Δεν ξέρω πώς θα πάει, αλλά προς το παρόν είμαστε όλοι πολύ ευχαριστημένοι».

 Ήταν δύσκολη η απόφαση να ανοίξει το βιβλιοπωλείο στον καιρό της κρίσης; Ήταν πάρα πολύ εύκολη γιατί, όπως προείπα, ήταν αναγκαιότητα. Τα βιβλία μας δεν φαίνονταν όπως τους άξιζε και έπρεπε να φτιαχτεί ένας χώρος έτσι όπως τον θέλαμε για να αναδειχθεί αυτός ο εκδοτικός θησαυρός του παρελθόντος και του παρόντος της Εστίας. Οπότε, ναι μεν η κρίση δεν βοηθούσε, όμως, από την άλλη, ήταν τόσο μεγάλη η χαρά και η διάθεση να ανοίξει αυτό το μαγαζί –το λέω μαγαζί, όπως έλεγε ο παππούς μου το βιβλιοπωλείο της Σταδίου– και όλοι μας, με προεξάρχοντα τον υπεύθυνο του χώρου Πολύκαρπο Νικολόπουλο, δουλέψαμε πολύ και συλλογικά για να γίνει. Τώρα είμαι ευτυχής. Δεν ξέρω πώς θα πάει, αλλά προς το παρόν είμαστε όλοι πολύ ευχαριστημένοι. «Εγώ το βλέπω σαν ριζική αλλαγή. Από τη στιγμή που δεν παρουσιαζόταν η εκδοτική παραγωγή της Εστίας στο σύνολό της, το άνοιγμα αυτού του βιβλιοπωλείου ήταν αναγκαιότητα». Σε ποιο βαθμό σας έχει καθορίσει το γεγονός ότι μεγαλώσατε σε ένα περιβάλλον γεμάτο βιβλία; Όλοι διάβαζαν στο σπίτι. Η μάνα μου, ο πατέρας μου, η γιαγιά μου διάβαζαν, τους θυμάμαι πάντα με ένα βιβλίο στο χέρι. Εγώ από μικρό παιδί ήμουν μεν κοινωνική, αλλά συχνά είχα δυσκολία στην επαφή με τους γύρω μου. Έβρισκα λοιπόν καταφύγιο στο διάβασμα. Η μητέρα μου ήταν αυτή που μου εμφύσησε την αγάπη για τη λογοτεχνία, και μάλιστα για την καλή λογοτεχνία. Τώρα, ως εκδότρια, με ποια κριτήρια επιλέγετε να εκδώσετε ένα βιβλίο; Ένα βιβλίο γενικώς, ή ένα βιβλίο λογοτεχνίας; Αν έχει σχέση με τη σειρά που επιμελούμαι προσωπικά και με την οποία έχω πάθος, με τη μαρτυρία στη γενικότερη έννοιά της, ή με τη λογοτεχνία, που είναι κάτι που αισθάνομαι ότι μπορώ να το επιλέξω, τότε τον τελικό λόγο τον έχω εγώ, πολλές φορές και τον αρχικό και τον τελικό. Η μητέρα μου διάβαζε και διαβάζει πάρα πολύ, άρα για τη λογοτεχνία είμαστε εμείς. Σε θέματα πολιτικής, ιστορίας, φιλοσοφίας, ψυχανάλυσης αποφασίζουν οι επιμελητές των σειρών (Γ. Φαράκλας, Ελένη Περδικούρη, Γεράσιμος Στεφανάτος, Σταύρος Ζουμπουλάκης, Νίκος Καραπιδάκης). Καμιά φορά μπορεί να κάνω κι εγώ μια πρόταση ή να μας έρθει μία ωραία ιδέα από αλλού, αλλά τον τελικό λόγο τον έχουν εκείνοι. «Είμαι πάρα πολλά χρόνια μαθήτρια της γιόγκα και παραμένω μαθήτρια. Κάποια στιγμή λοιπόν αισθάνθηκα ότι έχω πάρει πάρα πολλά πράγματα και ότι είναι ώρα να δώσω κι εγώ με τη σειρά μου. Η διδασκαλία δίνει μια πολύ μεγάλη αίσθηση προσφοράς, και επομένως χαράς». Μπορείτε να ξεχωρίσετε κάποια βιβλία που σας έχουν σημαδέψει; Σε όλη μου τη ζωή; Είναι πολύ δύσκολο να απαριθμήσω τίτλους ή ονόματα, είναι πολλοί οι σταθμοί και θα παραλείψω ένα σωρό σημαντικούς στη ζωή μου… Θα αναφέρω σίγουρα την Πηνελόπη Δέλτα. Όταν διάβαζα τον «Τρελαντώνη» ταυτιζόμουν με την Πουλουδιά, που μετά έμαθα ότι ήταν η ίδια η Πηνελόπη Δέλτα. Τα «Μυστικά του Βάλτου» τα διάβασα γύρω στα 35, επειδή ήξερα ότι πεθαίνει ο Μάγκας –μας το είχε «καρφώσει» η μητέρα μας– κι έτσι αρνήθηκα να το διαβάσω όταν ήμουν μικρή. Επίσης, στα παιδικά μου χρόνια αγάπησα πολύ τον Ιούλιο Βερν. Μετά ξανάρχισα να διαβάζω ως φοιτήτρια και δεν σταμάτησα ποτέ. Στη Γαλλία, κατά τη διάρκεια των σπουδών μου, πρώτη φορά διάβασα ή ξαναδιάβασα τόσο προσεκτικά τους αρχαίους τραγικούς ποιητές. Παρόλο που τελείωσα τη φιλολογία εδώ, εκεί τους πρωτοδιάβασα με απόλαυση. Εκεί πρωτοδιάβασα και τους προσωκρατικούς φιλοσόφους, τα κείμενα για τους σοφιστές, τον Πλάτωνα. ‘Οσο μπορώ και όποτε μπορώ να τον πλησιάσω, αισθάνομαι αγαλλίαση που υπήρξε στον κόσμο και υπάρχει ακόμα μέσα από το έργο του. Ανατυπώσαμε πρόσφατα τον «Τίμαιό» του, ένα βιβλίο που ενώ έχει γνωρίσει πολλές επανεκδόσεις, είχε πάρα πολύ μεγάλη επιτυχία. Όπως και το «Συμπόσιο», που εξακολουθεί να έχει τεράστια ζήτηση. Επίσης, όσο έζησα στη Γαλλία καταβρόχθισα στην κυριολεξία τα βιβλία της γενιάς του ’30, ήταν σαν να επανασυνδεόμουν εξ αποστάσεως με ό,τι υπήρχε μέσα μου. Ήταν η σύνδεση με τη βάση μου. Ανάλογα με την φάση που περνούσα, προτιμούσα τον Τερζάκη ή τον Καραγάτση ή τον Μυριβήλη ή τον Θεοτοκά… Τώρα τους αγαπώ όλους, γιατί η ωριμότητα σε κάνει να κατανοείς καλύτερα αυτό που διαβάζεις για αυτό που είναι και όχι για ό,τι νομίζεις ότι είναι. Όταν επέστρεψα το 1987 και άρχισα να δουλεύω στην Εστία διάβασα τους σημαντικούς ζώντες πεζογράφους. Ένα άλλο βιβλίο που με έχει σημαδέψει είναι «Η Αυτοβιογραφία ενός Γιόγκι», άλλο κλασικό βιβλίο, το οποίο παλιότερα μου φαινόταν υπερβολικά μεταφυσικό. Μετά κατάλαβα ότι, όπως όλοι οι άνθρωποι, είμαι κι εγώ «μεταφυσική». «Ο κόσμος έχει υποδεχθεί το νέο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων της Εστίας με πολύ μεγάλη χαρά και εμπράκτως». Τι σχέδια έχετε για τη νέα χρονιά, τι ζητήσατε από τον Άη Βασίλη; Να είναι όλοι οι άνθρωποι –όχι μόνο οι δικοί μου– καλύτερα, να είμαστε αισιόδοξοι, να μην καταθέτουμε τα όπλα ό,τι και να μας συμβαίνει και να αντιμετωπίζουμε τα πράγματα με θετική διάθεση και δημιουργικότητα. Να ζούμε καλά και στις πιο δύσκολες εποχές. Δεν θα ξεχάσω ότι οι άνθρωποι στις εποχές της «ευμάρειας» κυκλοφορούσαν παντού με τα κινητά και μιλούσαν για λεφτά στο τηλέφωνο. Τώρα συμβαίνει το ίδιο, μόνο που μιλούν για την έλλειψή τους. Είναι κωμικοτραγική αυτή η αντιστροφή. Εσάς τι σας δίνει χαρά; Χαρά μου δίνει η… χαρά! Η φύση, ο χορός, να είναι οι δικοί μου καλά και να μπορώ να προσφέρω. Αυτό ίσως είναι το πιο σημαντικό για μένα, το να είμαι σε θέση να προσφέρω χωρίς ανταλλάγματα και προσδοκίες. «Χαρά μου δίνει η… χαρά! Η φύση, ο χορός, να είναι οι δικοί μου καλά και να μπορώ να προσφέρω. Αυτό ίσως είναι το πιο σημαντικό για μένα, το να είμαι σε θέση να προσφέρω χωρίς ανταλλάγματα και προσδοκίες». Τα τελευταία χρόνια ασχολείστε επαγγελματικά με τη γιόγκα… Επαγγελματικά δεν θα το έλεγα, γιατί στη Σατυανάντα Γιόγκα, που είναι μια πολύ σοβαρή ινδική παράδοση, οι δάσκαλοι στα κέντρα είμαστε όλοι εθελοντές, οπότε δεν μπορώ να το πω επάγγελμα. Είμαι πάρα πολλά χρόνια μαθήτρια της γιόγκα και παραμένω μαθήτρια. Κάποια στιγμή λοιπόν, αισθάνθηκα ότι έχω πάρει πάρα πολλά πράγματα και ότι είναι ώρα να δώσω κι εγώ με τη σειρά μου. Η διδασκαλία είναι αλήθεια ότι όταν περάσει ο καιρός του πρώτου τρακ δίνει μια πολύ μεγάλη αίσθηση προσφοράς, και επομένως χαράς. Ως δασκάλα και ως μαθήτρια, κι εγώ και όλοι μας, αλλιώς μπαίνουμε και αλλιώς βγαίνουμε από τις τάξεις. Είναι κάτι το μαγικό. Να πούμε εδώ ότι στο βιβλιοπωλείο μας, εκτός από τις εκδόσεις της Εστίας, θα φιλοξενήσουμε και τον εκδοτικό οίκο Garuda που εκδίδει βιβλία για τη γιόγκα. Δραστηριοποιούμαι και στις Εκδόσεις Garuda, ως επιμελήτρια κειμένων. Ποιο είναι το αγαπημένο σας ταξίδι; Αγαπημένο ταξίδι, αγαπημένος προορισμός είναι, φυσικά, η Ινδία. Στα βάθη της βορειοδυτικής Ινδίας, εκεί που είναι το κέντρο της διδασκαλίας και της προσφοράς, γιατί η διδασκαλία της γιόγκα είναι ακριβώς αυτό, προσφορά. Γενικά αγαπώ πάρα πολύ τα ταξίδια. Η Γαλλία και η Ιταλία (που τη γνωρίζω λίγο) είναι για μένα σαν δεύτερες πατρίδες. Ιδιαίτερα αγάπησα, από τις πόλεις που επισκέφθηκα, το Κάιρο, την Ιερουσαλήμ, και, πριν από όλες, την Πόλη. Μου αρκεί όμως –και με το παραπάνω– το Αιγαίο και τα νησιά του.

Το νέο βιβλιοπωλείο της Εστίας βρίσκεται Διδότου και Δελφών γωνία στο Κολωνάκι.